Reprezentacja Bułgarii w piłce nożnej mężczyzn

Reprezentacja Bułgarii w piłce nożnej mężczyzn (bułg. Мъжки национален отбор по футбол на България) – narodowy zespół piłkarzy nożnych Bułgarii. Za jej funkcjonowanie odpowiedzialny jest Bułgarski Związek Piłki Nożnej.

Bułgaria
България
Ilustracja
Herb Bułgarii
Przydomek

Лъвовете (Lwy), Трикольорите (Trójkolorowi)

Związek

Български футболен съюз

Sponsor techniczny

Macron

Trener

Mladen Krstajić (od 2022)

Skrót FIFA

BUL

Ranking FIFA

73. (1338.78 pkt.)[a]

Miejsce w rankingu Elo

62. (10 lipca 2016) (1561 pkt.)

Zawodnicy
Najwięcej występów

Stilijan Petrow (106)

Najwięcej bramek

Dimityr Berbatow (48)

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Mecze
Pierwszy mecz
 Republika Austriacka 6:0 Bułgaria 
(Wiedeń, Austria; 21 maja 1924)
Najwyższe zwycięstwo
 Bułgaria 10:0 Ghana 
(León, Meksyk; 14 października 1968)
Najwyższa porażka
 Hiszpania 13:0 Bułgaria 
(Madryt, Hiszpania; 21 maja 1933)
Medale
Igrzyska olimpijskie
srebro 1968
brąz 1956
Strona internetowa
  1. Stan aktualny na 31 marca 2022.

Pierwszy oficjalny mecz piłkarski rozegrała w maju 1924, z Austrią w Wiedniu. Do europejskiej czołówki awansowała dopiero w latach 90., kiedy doczekała się tzw. złotego pokolenia piłkarzy z Christo Stoiczkowem na czele. W tym okresie Bułgarzy zajęli czwarte miejsce na Mundialu 1994 i po raz pierwszy w historii awansowali do mistrzostw Europy (1996).

Jednak od początku XXI wieku datuje się stopniowy regres reprezentacji, którego objawami są porażki w kolejnych eliminacjach do wielkich turniejów, najniższe w historii miejsce w rankingu FIFA (96. w kwietniu 2012) oraz brak pokolenia zawodników na miarę tego z lat 90.

Największymi, oprócz czwartego miejsca na mistrzostwach świata, sukcesami piłki bułgarskiej są: srebro z Igrzysk Olimpijskich 1968 i brąz z Igrzysk Olimpijskich 1956 oraz trzykrotny triumf w mistrzostwach Europy juniorów – w 1959, 1969 i 1974.

Historia reprezentacji Edytuj

 
Fragment meczu Bułgaria–Szwecja (0:0), Mundial 1974

Chociaż reprezentacja Bułgarii pierwszy mecz rozegrała w maju 1924, to na międzynarodowej arenie pokazała się po raz pierwszy na Mistrzostwach Świata w 1962 roku. Na boiskach Chile nie wyszła z grupy – przegrała dwa mecze (z Argentyną 0:1 i Węgrami 1:6) i jeden zremisowała (z Anglią 0:0). Równie słabo zaprezentowała się w trzech kolejnych startach na Mundialach (1966, 1970 i 1974). Bułgarzy na pierwsze zwycięstwo na światowym czempionacie czekali do 1994.

Wcześniej jednak – w 1986 – po raz pierwszy wyszli z grupy (dzięki remisom z Włochami i Koreą Południową), ale w drugiej rundzie drużyna prowadzona przez Iwana Wucowa przegrała 0:2 z Meksykiem.

Dopiero w latach 90. Bułgaria opuściła szeregi piłkarskich średniaków. W 1991 na stanowisku selekcjonera reprezentacji zatrudniono Dimityra Penewa. Jego pięcioletnia kadencja uznawana jest za najlepszy okres w historii piłki bułgarskiej. Penew od początku postawił na młodych zawodników. Piłkarze urodzeni w latach 60. zaczęli decydować o obliczu reprezentacji, a ich piłkarskim spełnieniem okazał się Mundial 1994. Najpierw w eliminacjach do tego turnieju Bułgarzy wyeliminowali faworyzowaną Francję, a już w Stanach Zjednoczonych drużyna, w której grali: bramkarz Borisław Michajłow, obrońcy Emił Kremenliew, Trifon Iwanow, Canko Cwetanow i Petyr Chubczew, pomocnicy Jordan Leczkow, Złatko Jankow, Krasimir Bałykow i Emił Kostadinow oraz napastnicy Christo Stoiczkow (wraz z Rosjaninem Olegiem Salenką został królem strzelców) i Nasko Sirakow, zajęła czwarte miejsce, wygrywając wcześniej z Argentyną, Grecją, Meksykiem i obrońcą mistrzowskiego tytułu Niemcami. W meczu o 3. miejsce Bułgarzy ulegli 0:4 Szwecji.

Dwa lata później Bułgaria po raz pierwszy awansowała do mistrzostw Europy. Reprezentacja w niemal niezmienionym od czasu Mundialu składzie, zaprezentowała się przyzwoicie, mimo iż nie wyszła z grupy. Zremisowała z Hiszpanią i wygrała z Rumunią i tylko dzięki porażce w ostatnim meczu z Francją nie grała dalej. Po tym turnieju zwolniony został trener Penew.

Kilku piłkarzy z wybitnego pokolenia grało też na Mundialu 1998. We Francji Bułgarzy w niczym nie przypominali zespołu, który cztery lata wcześniej mógł grać w finale mistrzostw świata. W ostatnim meczu ulegli 1:6 Hiszpanii.

 
Reprezentacja Bułgarii przed spotkaniem ze Szwajcarią w ramach eliminacji do Euro 2012, 26.03.2011

Od tego czasu reprezentacja gra nieskutecznie i nieefektownie. Porażki w kwalifikacjach do kolejnych turniejów, brak dyscypliny w zespole, kaprysy piłkarzy oraz częste zmiany selekcjonerów to – jak się zdaje – największa bolączka bułgarskiego futbolu.

Po fatalnym (trzy porażki, bramki 1:9) występie na Euro 2004 trenerem reprezentacji został Christo Stoiczkow. Wiele wskazywało na to, że Bułgaria powoli zaczyna podnosić się z kryzysu. W 2005 po dziesięcioletniej, kontrowersyjnej kadencji z funkcji prezydenta piłkarskiej federacji ustąpił Iwan Sławkow, na którym ciąży wiele zarzutów kryminalnym (m.in. próba przekupienia działaczy MKOlu). Jego następcą został kolega Stoiczkowa z reprezentacji, Borisław Michajłow. Bułgarscy piłkarze zaczęli cieszyć się zainteresowaniem w Europie: Stilijan Petrow wyrósł na lidera Aston Villi (wcześniej zyskał uznanie grając w Celticu Glasgow), Dimityr Berbatow był skutecznym napastnikiem Manchesteru United, a Waleri Bożinow po udanej (awans do Serie A) przygodzie z Juventusem trafił do Manchesteru City. Natomiast w sezonie 2006–2007 Lewski Sofia, jako pierwszy klub z Bułgarii, awansował do rundy grupowej Ligi Mistrzów.

Jednak zmiany w związku, sukcesy indywidualne piłkarzy oraz udane występy Lewskiego nie przełożyły się na wyniki reprezentacji. Drużyna narodowa przegrała eliminacje do Mundialu 2006, Euro 2008, Mundialu 2010 i Euro 2012 (tu zajęła ostatnie miejsce w grupie). Dodatkowo kryzys pogłębiany jest częstymi zmianami selekcjonerów: w ciągu czterech lat (2007–2011) funkcję trenera kadry pełniło siedmiu szkoleniowców: Christo Stoiczkow, Dimityr Penew, Płamen Markow, dwukrotnie Stanimir Stoiłow, Lothar Matthäus, Michaił Madanski i Ljubosław Penew. W tym czasie reprezentacja zanotowała także największy w historii spadek w rankingu FIFA: w kwietniu 2012 została umieszczona na 96. miejscu.

Pod wodzą Ljubosława Penewa bułgarscy piłkarze rozegrali jeszcze eliminacje do mundialu w Brazylii w 2014 roku, które ostatecznie zakończyli na czwartym miejscu z dorobkiem trzynastu punktów. W grudniu 2014 roku następcą Penewa został Iwajło Petew, z którym bułgarska reprezentacja zajęła czwarte miejsce w eliminacjach do Euro 2016 we Francji z dorobkiem jedenastu punktów.

Sztab szkoleniowy Edytuj

  • Trener-selekcjoner: wakat
  • Asystent: wakat
  • Asystent: wakat
  • Trener bramkarzy: wakat

Najnowsze wyniki Edytuj

Źródło: https://eu-football.info/_manager.php?id=1381

Eliminacje do Mistrzostw Europy 2008 Edytuj

Poz Drużyna Pkt M Z R P Br+ Br− +/−
1   Rumunia 29 12 9 2 1 26 7 +19
2   Holandia 26 12 8 2 2 15 5 +10
3   Bułgaria 25 12 7 4 1 18 7 +11
4   Białoruś 13 12 4 1 7 17 23 -6
5   Albania 11 12 2 5 5 12 18 -6
6   Słowenia 11 12 3 2 7 9 16 -7
7   Luksemburg 3 12 1 0 11 2 23 -21

Eliminacje do Mistrzostw Świata 2010 Edytuj

Poz Zespół Pkt M Z R P Br+ Br− +/−
1   Włochy 24 10 7 3 0 18 7 +11
2   Irlandia 18 10 4 6 0 12 8 +4
3   Bułgaria 14 10 3 5 2 17 13 +4
4   Cypr 9 10 2 3 5 14 16 -2
5   Czarnogóra 9 10 1 6 3 9 14 -5
6   Gruzja 3 10 0 3 7 7 19 -12

Eliminacje do Mistrzostw Europy 2012 Edytuj

Eliminacje do Mistrzostw Świata 2014 Edytuj

Eliminacje do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2016 Edytuj

Grupa H Edytuj

Eliminacje do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2018 Edytuj

Grupa A Edytuj

Eliminacje do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2020 Edytuj

Baraże o udział w Euro 2020 Edytuj

Półfinały Edytuj

8 października 2020
20:45 CET
Bułgaria  
Jomow   89'
1:3
(0:1)
  Węgry
  17' Orban
  47' Kalmár
  75' Nikolić
Stadion Narodowy im. Wasiła Lewskiego, Sofia
Widzów: 1 929
Sędzia:   Szymon Marciniak

Udział w międzynarodowych turniejach Edytuj

Igrzyska olimpijskie Edytuj

Udział w igrzyskach olimpijskich
Rok Kwalifikacje Wynik
  1900 Nie brała udziału
  1904
  1908
  1912
  1920
  1924 Druga runda
  1928 Nie brała udziału
  1936
  1948
  1952
  1956 Awans III miejsce
  1960 Awans Faza grupowa
  1964 Nie zakwalifikowała się
  1968 Awans II miejsce
  1972 Nie zakwalifikowała się
  1976
  1980
  1984
  1988
  1992
  1996
  2000
  2004
  2008
  2012
  2016
  2020

Mistrzostwa świata Edytuj

Podstawowe ustawienie reprezentacji Bułgarii w czasie Mundialu 1994
Udział w mistrzostwach świata
Rok Kwalifikacje Wynik
  1930 Nie brała udziału
  1934 Wycofała się w trakcie eliminacji
  1938 Nie zakwalifikowała się
  1950 Nie brała udziału
  1954 Nie zakwalifikowała się
  1958
  1962 Awans Faza grupowa
  1966 Awans Faza grupowa
  1970 Awans Faza grupowa
  1974 Awans Faza grupowa
  1978 Nie zakwalifikowała się
  1982
  1986 Awans 1/8 finału
  1990 Nie zakwalifikowała się
  1994 Awans IV miejsce
  1998 Awans Faza grupowa
    2002 Nie zakwalifikowała się
  2006
  2010
  2014
  2018
  2022
      2026

Mistrzostwa Europy Edytuj

Udział w mistrzostwach Europy
Rok Kwalifikacje Wynik
  1960 Nie zakwalifikowała się
  1964
  1968
  1972
  1976
  1980
  1984
  1988
  1992
  1996 Awans Faza grupowa
    2000 Nie zakwalifikowała się
  2004 Awans Faza grupowa
    2008 Nie zakwalifikowała się
    2012
  2016
  2020

Rekordziści Edytuj

Ostatnim meczem, jaki uwzględniono w statystyce jest spotkanie towarzyskie z Kazachstanem (2:1) z 4 czerwca 2013.

 
Stilijan Petrow jest rekordzistą pod względem liczby meczów w kadrze.
Najwięcej meczów w kadrze[1]
Nazwisko Lata Liczba meczów Liczba goli
1 Stilijan Petrow 1998-11 106 8
2 Borisław Michajłow 1983-98 102 0
3 Christo Bonew 1967-79 96 47
4 Martin Petrow 1999-11 92 20
= Krasimir Bałykow 1988-03 92 16
6 Dimityr Penew 1965-74 90 2
7 Radostin Kisziszew 1996-09 83 1
= Christo Stoiczkow 1986-99 83 37
9 Nasko Sirakow 1983-96 81 23
10 Ajan Sadykow 1981-91 80 9
 
Dimityr Berbatow jest rekordzistą pod względem liczby goli w kadrze.
Najwięcej goli w kadrze
Nazwisko Lata Liczba meczów Liczba goli
1 Dimityr Berbatow 1999-10 79 48
2 Christo Bonew 1967-79 96 47
3 Christo Stoiczkow 1987-99 83 37
4 Emił Kostadinow 1988-98 70 26
5 Petyr Żekow 1963-72 44 25
= Iwan Kolew 1950-63 75 25
7 Nasko Sirakow 1983-96 81 23
8 Martin Petrow 1999-11 92 20
= Dimityr Miłanow 1948-59 39 20
10 Georgi Asparuchow 1962-70 50 19
= Dinko Dermendżiew 1966-77 58 19

Trenerzy reprezentacji Bułgarii od lat 90. Edytuj

Pełna lista selekcjonerów kadry znajduje się tutaj.

Zdjęcie Trener Wiek1 Data zatrudnienia Data rezygnacji M Z R P %Z Okoliczności rezygnacji
  Iwan Wucow 50 1 czerwca
1989
1 maja
1991
12 2 4 6 16,6% Przyczyną dymisji była porażka 2:3 ze Szwajcarią w eliminacjach do Euro 1992. Jednak selekcjoner i tak od pół roku nie mógł prowadzić drużyny z ławki trenerskiej z powodu dyskwalifikacji UEFA[2].
  Krasimir Borisow 41 2 maja
1991
30 maja
1991
2 1 0 1 50,0% Po rezygnacji Wucowa tymczasowo objął stanowisko selekcjonera. Poprowadził Bułgarów w dwu meczach: eliminacyjnym do Euro 1992 (3:0 z San Marino) i towarzyskim z Brazylią (0:3).
    Dimityr Penew 46 20 lipca
1991
31 lipca
1996
51 24 13 14 47,0% Po Euro 1996 (runda grupowa) władze związku postanowiły nie przedłużać wygasającego 31 lipca kontraktu z selekcjonerem.
    Christo Bonew 49 1 sierpnia
1996
7 września
1998
19 9 1 9 47,4% Złożył dymisję po nieudanym Mundialu 1998, jednak wówczas nie została przyjęta. Odszedł kilka miesięcy później po porażce 0:3 z Polską w eliminacjach do Euro 2000.
    Dimityr Dimitrow 39 9 września
1998
18 listopada
1999
15 3 4 8 20,0% Przyczyną zwolnienia był brak promocji do Euro 2000; za jego kadencji Bułgarzy w eliminacjach wygrali tylko z Luksemburgiem.
    Stojczo Mładenow 43 1 stycznia
2000
7 października
2001
22 11 4 7 50,0% Chociaż na dwie kolejki przed końcem kwalifikacji do Mundialu 2002 jego podopieczni prowadzili w grupie, w ostatnich meczach przegrali 0:2 z Danią i 0:6 z Czechami, i spadli na trzecie miejsce. Po spotkaniu z Czechami złożył dymisję.
  Płamen Markow 45 1 stycznia
2002
1 lipca
2004
24 10 5 9 41,7% Po słabym występie (trzy porażki, bramki 1:9) swoich podopiecznych na Euro 2004 nie przedłużył wygasającego 1 lipca kontraktu.
    Christo Stoiczkow 38 15 lipca
2004
10 kwietnia
2007
28 13 10 5 46,4% Odszedł w połowie eliminacji do Euro 2008 z powodu medialnej nagonki po remisie 0:0 z Albanią. Poza tym w tym czasie otrzymał korzystniejszą finansowo ofertę z Celty Vigo.
    Stanimir Stoiłow 40 25 kwietnia
2007
6 lipca
2007
2 2 0 0 100% Po niespodziewanej dymisji Stoiczkowa został tymczasowym selekcjonerem. Wygrał dwa mecze w eliminacjach do Euro 2008, ale – mimo iż otrzymał propozycję podpisania kontraktu długoterminowego – wolał powrócić do pracy w Lewskim Sofia.
    Dimityr Penew 62 1 sierpnia
2007
11 stycznia
2008
6 3 1 2 50,0% Po przegranych eliminacjach do Euro 2008 nie przedłużono z nim umowy.
  Płamen Markow 51 11 stycznia
2008
2 grudnia
2008
7 3 3 1 42,8% Został zwolniony na początku eliminacji do Mundialu 2010. Powodem dymisji był słaby start w kwalifikacjach (trzy punkty w trzech meczach) oraz porażka 1:6 w spotkaniu towarzyskim z Serbią.
    Stanimir Stoiłow 42 30 stycznia
2009
7 września
2010
16 5 4 7 31,2% Podał się do dymisji po przegranym 0:1 meczu eliminacji Euro 2012 z Czarnogórą. Jego podopieczni w sześciu ostatnich spotkaniach zanotowali pięć porażek (w tym dwie w kwalifikacjach) i jeden remis[3].
    Lothar Matthäus 49 21 września
2010
19 września
2011
10 3 3 4 30% Został zwolniony po tym, jak Bułgarzy stracili szanse na awans do Euro 2012. Wśród przyczyn dymisji wymieniano nie tylko słabe wyniki, ale także złą atmosferę w kadrze[4][5].
    Michaił Madanski 54 19 września
2011
12 października
2011
2 0 0 2 0% Jako trener tymczasowy prowadził kadrę w dwu meczach: towarzyskim z Ukrainą (0:3) i z Walią (0:1), kończącym eliminacje Euro 2012. Bułgarzy zajęli w nich ostatnie miejsce, dając się wyprzedzić m.in. Walijczykom i Czarnogórcom.
    Ljubosław Penew 2[6] 45 2 listopada
2011
16 listopada

2014

24 9 7 8 Został zwolniony po remisie z Maltą w meczu eliminacyjnym do Euro 2016
    Iwajło Petew[7] 3 9 17 grudnia

2014[8]

27 września

2016

12 5 1 6 Rozwiązał kontrakt z bułgarską federacją po tym jak miał objąć posadę trenera Dinama Zagrzeb[9]
    Petyr Chubczew[10] 52 28 września

2016

18 maja 2019
    Krasimir Bałykow 53 18 maja

2016

21 października 2019
    Georgi Dermendżiew 64 28 października

2019

1 stycznia 2021

W rankingu FIFA Edytuj

rok styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień
1993 37. 37. 32. 23. 31.
1994 31. 23. 23. 25. 29. 29. 14. 14. 14. 16. 17. 16.
1995 16. 14. 14. 13. 12. 8. 11. 12. 14. 11. 14. 17.
1996 18. 17. 17. 24. 28. 28. 19. 17. 21. 21. 17. 15.
1997 15. 14. 14. 13. 14. 23. 20. 22. 13. 18. 24. 36.
1998 36. 38. 38. 42. 35. 35. 34. 35. 47. 45. 46. 49.
1999 30. 30. 30. 23. 30. 33. 34. 34. 36. 36. 37. 37.
2000 37. 39. 39. 40. 43. 44. 47. 52. 56. 55. 54. 53.
2001 54. 52. 49. 44. 43. 46. 49. 50. 48. 51. 51. 51.
2002 51. 52. 52. 52. 54. 54. 54. 58. 50. 42. 41. 42.
2003 42. 44. 46. 38. 35. 38. 37. 35. 31. 39. 39. 34.
2004 34. 37. 37. 38. 38. 40. 41. 42. 41. 41. 37. 37.
2005 37. 39. 39. 40. 43. 45. 46. 46. 45. 46. 39. 39.
2006 39. 40. 39. 38. 37. 37. 37. 36. 37. 38. 43. 43.
2007 42. 37. 39. 38. 36. 33. 30. 29. 35. 34. 18. 18.
2008 18. 19. 19. 18. 18. 18. 17. 17. 16. 15. 16. 27.
2009 28. 26. 27. 20. 20. 23. 23. 23. 19. 23. 27. 30.
2010 30. 30. 38. 39. 39. 43. 43. 54. 43. 45. 49.
2011 49. 51. 47. 45. 46. 46. 48. 51. 55. 75. 85. 84.
2012 83. 88. 85. 96. 96. 90. 92. 94. 89. 55. 40. 50.
2013 50. 48. 46. 51. 52. 46. 52. 53. 64. 76. 76. 74.
2014 74. 72. 67. 73. 73. 78.
  • najlepsze miejsce: 8. (czerwiec 1995)
  • najgorsze miejsce: 96. (kwiecień 2012)
  • najwyższy awans: +34 (październik 2012)
  • największy spadek: -20 (październik 2011)

Zobacz też Edytuj

Przypisy Edytuj

  1. Gwiazdką oznaczono piłkarzy branych pod uwagę przy ustalaniu obecnej kadry.
    Pogrubieniem oznaczono uczestników Mundialu 1994, na którym Bułgarzy zajęli IV miejsce.
    Źródła: RSSSF, Bul-Hun 2012, Bul-Hol 2012.
  2. Komisja dyscyplinarna UEFA zdyskwalifikowała na trzy lata Wucowa po tym, jak w spotkaniu eliminacji do Euro 1992 ze Szkocją (1:1), 14 listopada 1990, zachowywał się agresywnie wobec sędziego. Od tego czasu zespół formalnie prowadził asystent Wucowa, Krasimir Borisow. Zob. Encyklopedia piłkarska FUJI. World Cup USA 1994, tom. 10, s. 56.
  3. Sportal.bg: Мъри призна: Напускам България. sportal.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (Dostęp 8 września 2010).
  4. SofiaEcho: Lothar Matthaeus out as Bulgaria’s manager (Dostęp 19 września 2011).
  5. Novinite: Matthaeus Fired as Bulgarian National Coach. novinite.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-25)]. (Dostęp 19 września 2011).
  6. Lyuboslav Penev – national football team manager, eu-football.info [dostęp 2017-04-12] (ang.).
  7. Ivaylo Petev – national football team manager, eu-football.info [dostęp 2017-04-12] (ang.).
  8. Petew selekcjonerem reprezentacji Bułgarii, „Polsat Sport” [dostęp 2017-04-12] (pol.).
  9. INTERIA.PL, Iwajło Petew nie jest już selekcjonerem reprezentacji Bułgarii [dostęp 2017-04-12] (pol.).
  10. Petar Hubchev – national football team manager, eu-football.info [dostęp 2017-04-12] (ang.).

Linki zewnętrzne Edytuj