Wikipedia:Dobre Artykuły/archiwum/2022-11

2022-11-01

Cmentarz Wojenny w Arnhem-Oosterbeek – cmentarz znajdujący się pod opieką Komisji Grobów Wojennych Wspólnoty Narodów w Oosterbeek, położony niedaleko miasta Arnhem w Holandii. Został założony w 1945 roku i liczy obecnie 1764 groby z czasów II wojny światowej, oprócz czterech późniejszych niewojennych pochówków oraz dwóch grobów byłych pracowników Komisji. Większość osób pochowanych na cmentarzu to żołnierze alianccy polegli w operacji Market Garden, alianckiej próbie przekroczenia Renu w 1944 roku lub podczas wyzwalania miasta w następnym roku. Zwłoki zabitych w tych bitwach wciąż odkrywa się w okolicy, dlatego liczba osób pochowanych na cmentarzu stale rośnie. Najnowsze uroczystości pogrzebowe na cmentarzu wojskowym w Arnhem-Oosterbeek miały miejsce w 2016 roku, kiedy ponownie pochowano sześciu brytyjskich spadochroniarzy, wcześniej pogrzebanych jako nieznani i później zidentyfikowanych oraz rok później, kiedy na tej samej zasadzie odbył się pochówek jednego żołnierza. Czytaj więcej…

2022-11-02

Daglezja zielona – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Jest wyjątkowo wysokim, długo żyjącym i szybko rosnącym drzewem iglastym. W optymalnych warunkach przekracza 100 m wysokości i żyje ponad 1300 lat. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej od Kolumbii Brytyjskiej po środkowy Meksyk, na wysokościach od poziomu morza do 3350 m n.p.m. Gatunek geograficznie dzielony jest na dwie odmiany: typową P. menziesii var. menziesii występującą wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego oraz siną P. menziesii var. glauca rosnącą w głębi lądu. Na większości zasięgu gatunek ten jest kluczowym składnikiem dużych ekosystemów leśnych. Występuje w szerokim zakresie warunków klimatycznych. Chociaż preferuje głębokie, wilgotne, przepuszczalne gleby, może rosnąć na różnych typach gleb. Szybko zasiedla obszary po pożarach lasów lub innych zaburzeniach i w początkowej fazie wzrostu toleruje częściowe zacienienie. Drzewo wytwarza mocne, trwałe drewno bez sęków, a przy jego szybkim tempie wzrostu i znacznym rozmiarze stanowi jedno z najważniejszych ekonomicznie źródeł drewna na świecie. Czytaj więcej…

2022-11-03

Akikaze – japoński niszczyciel z okresu międzywojennego oraz II wojny światowej, będący siódmym z piętnastu niszczycieli typu Minekaze. Zwodowany w grudniu 1920 roku, wprowadzony do służby w Dai-Nippon Teikoku Kaigun w kwietniu 1921 roku. Uzbrojenie główne składało się początkowo z czterech dział artylerii głównej kalibru 120 mm, sześciu wyrzutni torped kalibru 533 mm oraz dwóch karabinów maszynowych kalibru 6,5 mm. W trakcie służby okręt kilkukrotnie przezbrajano. Napęd stanowiły dwa zespoły turbin, do których parę dostarczały cztery kotły. „Akikaze” był w stanie osiągnąć maksymalną prędkość 39 węzłów. Okręt brał udział m.in. w walkach na Pacyfiku oraz bitwie w zatoce Leyte. Został zatopiony przez amerykański okręt podwodny USS „Pintado” 3 listopada 1944 roku wraz z całą załogą liczącą 205 oficerów i marynarzy. Czytaj więcej…

2022-11-04

Grand Theft Auto: The Trilogy – The Definitive Edition – kompilacja trzech przygodowych gier akcji z serii Grand Theft Auto: Grand Theft Auto III, Grand Theft Auto: Vice City oraz Grand Theft Auto: San Andreas. Za produkcję odpowiada studio Grove Street Games, a za publikację Rockstar Games. Wszystkie trzy gry otrzymały ulepszenia w zakresie rozgrywki i warstwy wizualnej, a następnie zostały wydane na Microsoft Windows, Nintendo Switch, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One oraz Xbox Series X/S 11 listopada 2021 roku. Przed premierą odnowionych wersji oryginalna trylogia została wycofana ze sprzedaży. Definitive Edition została negatywnie odebrana przez większość mediów z branży. Krytykowano błędy techniczne, oprawę graficzną oraz problemy z wydajnością. Twórcy sami przyznali, że gry nie spełniają ich standardów jakości i oczekiwań graczy. Niedługo po wydaniu gry zniknęły z oferty sklepów cyfrowych na okres kilku dni. Czytaj więcej…

2022-11-05

Packard Caribbean – model samochodu osobowego klasy luksusowej, produkowany w latach 1953–1956 przez amerykańskie przedsiębiorstwo Packard. Sztandarowy model marki Packard, występujący w wersji luksusowego sześciomiejscowego kabrioletu, a w ostatnim roku także hardtop coupé. Produkowano je w ramach dwóch generacji, obejmujących cztery lata modelowe, określane jako 26, 54, 55 oraz 56 seria aut Packard. Powstało 1150 samochodów pierwszej generacji i 9666 drugiej. Napęd stanowiły silniki ośmiocylindrowe o pojemnościach od 5,4 l do 6,1 l, początkowo rzędowe, a później widlaste. Kabrioletem Caribbean z 1956 roku jeździła m.in. Édith Piaf. Dwa samochody, Packard Caribbean oraz Patrician, zostały pod koniec 1955 roku zakupione do testów przez instytut NAMI w ZSRR i na ich stylistyce następnie wzorowano radzieckie luksusowe radzieckie limuzyny GAZ-13 Czajka oraz ZiŁ-111. Czytaj więcej…

2022-11-06

Filmografia Jamesa Stewarta – w trwającej 63 lata karierze James Stewart wystąpił w 82 produkcjach fabularnych. Pięciokrotnie uzyskiwał nominację do nagrody Akademii Filmowej oraz trzykrotnie do Złotego Globu, z czego zdobył tylko jedną statuetkę Oscara. Karierę rozpoczynał na początku lat 30. od występów na Broadwayu, zbierając pozytywne oceny krytyków za kreacje w sztukach Goodbye Again czy Yellow Jack. Pełnometrażowym debiutem Stewarta na dużym ekranie był występ w dramacie kryminalnym Morderca z 1935 roku. W latach 30. występował głównie w produkcjach z gatunku komedii romantycznych. W 1938 roku nawiązał współpracę z Frankiem Caprą, występując w dwóch przełomowych filmach – komedii romantycznej Cieszmy się życiem z Jean Arthur, dzięki której zyskał status gwiazdy. Przez lata był notowany w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych amerykańskich aktorów. Dziesięć filmów z jego udziałem było zestawianych w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w box offisie w Stanach Zjednoczonych. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych aktorów w historii kinematografii amerykańskiej oraz „Złotej Ery Hollywood”. Czytaj więcej…

2022-11-07

Tenrekowiec wyżynny – gatunek ssaka z rodziny tenrekowatych w rzędzie afrosorkowców. Wyróżnia się charakterystycznym kolczastym futrem, czarnym w płowe pasy. Endemit Madagaskaru ze wschodniej części Płaskowyżu Centralnego, żyje w lasach oraz górskich wrzosowiskach, dobrze radząc sobie w siedliskach zdegradowanych przez człowieka. Poluje na drobne bezkręgowce, głównie pierścienice, sam będąc obiektem polowań madagaskarskich ssaków i węży. Jest jadany przez człowieka. Nie zagraża mu wyginięcie. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uzasadnia to szerokim zasięgiem występowania, obfitością populacji i tolerancją na niszczenie środowiska poczynione przez człowieka. Całkowita liczebność populacji nie jest znana. Czytaj więcej…

2022-11-08

Cmentarz Wojenny w Arnhem-Oosterbeek – cmentarz znajdujący się pod opieką Komisji Grobów Wojennych Wspólnoty Narodów w Oosterbeek, położony niedaleko miasta Arnhem w Holandii. Został założony w 1945 roku i liczy obecnie 1764 groby z czasów II wojny światowej, oprócz czterech późniejszych niewojennych pochówków oraz dwóch grobów byłych pracowników Komisji. Większość osób pochowanych na cmentarzu to żołnierze alianccy polegli w operacji Market Garden, alianckiej próbie przekroczenia Renu w 1944 roku lub podczas wyzwalania miasta w następnym roku. Zwłoki zabitych w tych bitwach wciąż odkrywa się w okolicy, dlatego liczba osób pochowanych na cmentarzu stale rośnie. Najnowsze uroczystości pogrzebowe na cmentarzu wojskowym w Arnhem-Oosterbeek miały miejsce w 2016 roku, kiedy ponownie pochowano sześciu brytyjskich spadochroniarzy, wcześniej pogrzebanych jako nieznani i później zidentyfikowanych oraz rok później, kiedy na tej samej zasadzie odbył się pochówek jednego żołnierza. Czytaj więcej…

2022-11-09

Daglezja zielona – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Jest wyjątkowo wysokim, długo żyjącym i szybko rosnącym drzewem iglastym. W optymalnych warunkach przekracza 100 m wysokości i żyje ponad 1300 lat. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej od Kolumbii Brytyjskiej po środkowy Meksyk, na wysokościach od poziomu morza do 3350 m n.p.m. Gatunek geograficznie dzielony jest na dwie odmiany: typową P. menziesii var. menziesii występującą wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego oraz siną P. menziesii var. glauca rosnącą w głębi lądu. Na większości zasięgu gatunek ten jest kluczowym składnikiem dużych ekosystemów leśnych. Występuje w szerokim zakresie warunków klimatycznych. Chociaż preferuje głębokie, wilgotne, przepuszczalne gleby, może rosnąć na różnych typach gleb. Szybko zasiedla obszary po pożarach lasów lub innych zaburzeniach i w początkowej fazie wzrostu toleruje częściowe zacienienie. Drzewo wytwarza mocne, trwałe drewno bez sęków, a przy jego szybkim tempie wzrostu i znacznym rozmiarze stanowi jedno z najważniejszych ekonomicznie źródeł drewna na świecie. Czytaj więcej…

2022-11-10

Akikaze – japoński niszczyciel z okresu międzywojennego oraz II wojny światowej, będący siódmym z piętnastu niszczycieli typu Minekaze. Zwodowany w grudniu 1920 roku, wprowadzony do służby w Dai-Nippon Teikoku Kaigun w kwietniu 1921 roku. Uzbrojenie główne składało się początkowo z czterech dział artylerii głównej kalibru 120 mm, sześciu wyrzutni torped kalibru 533 mm oraz dwóch karabinów maszynowych kalibru 6,5 mm. W trakcie służby okręt kilkukrotnie przezbrajano. Napęd stanowiły dwa zespoły turbin, do których parę dostarczały cztery kotły. „Akikaze” był w stanie osiągnąć maksymalną prędkość 39 węzłów. Okręt brał udział m.in. w walkach na Pacyfiku oraz bitwie w zatoce Leyte. Został zatopiony przez amerykański okręt podwodny USS „Pintado” 3 listopada 1944 roku wraz z całą załogą liczącą 205 oficerów i marynarzy. Czytaj więcej…

2022-11-11

Grand Theft Auto: The Trilogy – The Definitive Edition – kompilacja trzech przygodowych gier akcji z serii Grand Theft Auto: Grand Theft Auto III, Grand Theft Auto: Vice City oraz Grand Theft Auto: San Andreas. Za produkcję odpowiada studio Grove Street Games, a za publikację Rockstar Games. Wszystkie trzy gry otrzymały ulepszenia w zakresie rozgrywki i warstwy wizualnej, a następnie zostały wydane na Microsoft Windows, Nintendo Switch, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One oraz Xbox Series X/S 11 listopada 2021 roku. Przed premierą odnowionych wersji oryginalna trylogia została wycofana ze sprzedaży. Definitive Edition została negatywnie odebrana przez większość mediów z branży. Krytykowano błędy techniczne, oprawę graficzną oraz problemy z wydajnością. Twórcy sami przyznali, że gry nie spełniają ich standardów jakości i oczekiwań graczy. Niedługo po wydaniu gry zniknęły z oferty sklepów cyfrowych na okres kilku dni. Czytaj więcej…

2022-11-12

Packard Caribbean – model samochodu osobowego klasy luksusowej, produkowany w latach 1953–1956 przez amerykańskie przedsiębiorstwo Packard. Sztandarowy model marki Packard, występujący w wersji luksusowego sześciomiejscowego kabrioletu, a w ostatnim roku także hardtop coupé. Produkowano je w ramach dwóch generacji, obejmujących cztery lata modelowe, określane jako 26, 54, 55 oraz 56 seria aut Packard. Powstało 1150 samochodów pierwszej generacji i 9666 drugiej. Napęd stanowiły silniki ośmiocylindrowe o pojemnościach od 5,4 l do 6,1 l, początkowo rzędowe, a później widlaste. Kabrioletem Caribbean z 1956 roku jeździła m.in. Édith Piaf. Dwa samochody, Packard Caribbean oraz Patrician, zostały pod koniec 1955 roku zakupione do testów przez instytut NAMI w ZSRR i na ich stylistyce następnie wzorowano radzieckie luksusowe radzieckie limuzyny GAZ-13 Czajka oraz ZiŁ-111. Czytaj więcej…

2022-11-13

Filmografia Jamesa Stewarta – w trwającej 63 lata karierze James Stewart wystąpił w 82 produkcjach fabularnych. Pięciokrotnie uzyskiwał nominację do nagrody Akademii Filmowej oraz trzykrotnie do Złotego Globu, z czego zdobył tylko jedną statuetkę Oscara. Karierę rozpoczynał na początku lat 30. od występów na Broadwayu, zbierając pozytywne oceny krytyków za kreacje w sztukach Goodbye Again czy Yellow Jack. Pełnometrażowym debiutem Stewarta na dużym ekranie był występ w dramacie kryminalnym Morderca z 1935 roku. W latach 30. występował głównie w produkcjach z gatunku komedii romantycznych. W 1938 roku nawiązał współpracę z Frankiem Caprą, występując w dwóch przełomowych filmach – komedii romantycznej Cieszmy się życiem z Jean Arthur, dzięki której zyskał status gwiazdy. Przez lata był notowany w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych amerykańskich aktorów. Dziesięć filmów z jego udziałem było zestawianych w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w box offisie w Stanach Zjednoczonych. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych aktorów w historii kinematografii amerykańskiej oraz „Złotej Ery Hollywood”. Czytaj więcej…

2022-11-14

Emma Ray McKay (ur. 23 czerwca 1877 w Salt Lake City, zm. 14 listopada 1970 tamże) – amerykańska autorka muzyki, żona Davida O. McKaya, jedna z postaci współczesnej historii Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Potomkini mormońskich pionierów, dorastała w rodzinie o burzliwych relacjach z Kościołem. Miała wykształcenie muzyczne. W 1901 roku poślubiła Davida O. McKaya. Emma urodziła siedmioro dzieci. Stanowiła integralną część troskliwie pielęgnowanego publicznego wizerunku swego męża. Zwłaszcza po objęciu przezeń najwyższego stanowiska Kościoła była intensywnie promowana jako nieodzowny element rodzinnego ideału, do którego dążyć powinni wszyscy święci w dniach ostatnich. Powszechnie uznawana za wzorową mormońską żonę, przełamała wcześniejszą nierozpoznawalność małżonek prezydentów Kościoła. Jej konserwatywne rozumienie małżeństwa było krytykowane za promowanie nierealistycznych oczekiwań pośród młodych świętych w dniach ostatnich. Czytaj więcej…

2022-11-15

Sto metrów miłości – polski czarno-biały film komediowy z 1932 roku w reżyserii Michała Waszyńskiego, według scenariusza Konrada Toma. Bohaterem filmu jest Dodek, który dostaje się pod skrzydła mecenasa sportu i rozpoczyna poszukiwanie najlepszej dla siebie dyscypliny sportu. Ostatecznie wygrywa bieg na 100 metrów i zdobywa względy modystki Zosi. W filmie wystąpili: Adolf Dymsza, Zula Pogorzelska oraz Konrad Tom. Sto metrów miłości, realizowane przez wytwórnię Patria-Film, było reklamowane w prasie jako „pierwsza polska komedia sportowa” w „100% mówiona i śpiewana”. Premiera filmu odbyła się 15 listopada 1932 roku w warszawskim kinie Casino. W chwili premiery Sto metrów miłości spotkały się przeważnie z pozytywnymi recenzjami krytyków oraz zostały ciepło przyjęte przez publiczność. Filmoteka Narodowa uznaje film za zaginiony. Czytaj więcej…

2022-11-16

Miley Cyrus (ur. 23 listopada 1992 we Franklin) – amerykańska piosenkarka popowa, aktorka, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna, producentka filmowa, reżyserka oraz filantropka. Córka piosenkarza country Billy’ego Raya Cyrusa. Zdobyła popularność dzięki głównej roli Miley Stewart w młodzieżowym serialu telewizyjnym Hannah Montana. Równolegle do kariery aktorskiej rozpoczęła działalność muzyczną, nagrywając ścieżki dźwiękowe do serialu oraz solowe utwory. W jej twórczości pojawiły się elementy gatunków takich jak rock, country, hip-hop i muzyka elektroniczna. Wydała dotychczas siedem albumów studyjnych. Pięć jej wydawnictw dotarło do pierwszego miejsca amerykańskiej listy sprzedaży Billboard 200. Była trenerką talent show The Voice i reżyserowała kilka swoich teledysków. Jej działalność filantropijna obejmuje między innymi fundację Happy Hippie Foundation, którą założyła w 2015 roku w celu wsparcia bezdomnych oraz społeczności LGBT. Czytaj więcej…

2022-11-17

Okręty patrolowe projektu 912 − seria polskich okrętów patrolowych zbudowanych w latach 60. XX wieku w Stoczni Marynarki Wojennej dla Wojsk Ochrony Pogranicza. Zbudowano pięć okrętów, które wprowadzono do służby w latach 1965–1968. Okręty służyły początkowo w Morskiej Brygadzie Okrętów Pogranicza, a po rozwiązaniu tej jednostki, w 1991 roku weszły w skład nowo powstałej Straży Granicznej, gdzie zasiliły Morski Oddział Straży Granicznej. Proces ich wycofywania rozpoczął się w 1996 roku, kiedy wycofano pierwszą jednostkę z serii, zaś ostatni okręt tego typu opuścił banderę w 2008 roku, kończąc tym samym 43-letnią eksploatację jednostek. Rozwinięciem okrętów tego typu były ścigacze okrętów podwodnych projektu 912M. Czytaj więcej…

2022-11-18

Kanonierki typu Flores – holenderskie kanonierki z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz II wojny światowej. W latach 1924–1926 w stoczniach Fijenoord i Wilton w Schiedam zbudowano dwa okręty tego typu – „Flores” oraz „Soemba”. Jednostki weszły w skład Koninklijke Marine w 1926 roku. Okręty miały wyporność 1676 ton, a ich główne uzbrojenie stanowiły trzy działa kalibru 149 mm Boforsa, uzupełniane przez artylerię przeciwlotniczą. Ich nazwy pochodziły od wysp: Flores oraz Sumba. Jednostki przeznaczone były do służby w holenderskich posiadłościach w Azji, stacjonując w Holenderskich Indiach Wschodnich. Po wybuchu II wojny światowej „Flores” powróciła do metropolii, zaś „Soemba” pozostała w Azji Południowo-Wschodniej. Po ataku Niemiec na Holandię w maju 1940 roku „Flores” zdołała ewakuować się do Wielkiej Brytanii, zaś siostrzana kanonierka po rozpoczęciu w grudniu 1941 roku przez Japonię wojny na Pacyfiku wzięła udział w obronie holenderskich posiadłości, a następnie ewakuowała się do Indii. Po zakończeniu wojny „Flores” pełniła funkcję szkolnego okrętu artyleryjskiego, „Soemba” radarowego okrętu szkolnego. Obie kanonierki skreślono zlisty floty odpowiednio w 1968 i 1985 roku. Czytaj więcej…

2022-11-19

Krążowniki lekkie typu Nagara – seria sześciu japońskich krążowników lekkich okresu międzywojennego oraz II wojny światowej, stanowiących rozwinięcie krążowników typu Kuma. Okręty wprowadzono do służby w cesarskiej marynarce w latach 1922–1925. Jednostki tego typu wzięły udział w wojnie chińsko-japońskiej, a następnie w walkach II wojny światowej na Pacyfiku. Uzbrojenie główne okrętów stanowiło początkowo siedem pojedynczych dział kalibru 140 mm, w późniejszym czasie służby krążowniki zyskały podwójne działa uniwersalne kal. 127 mm w miejsce siódmego działa kal. 140 mm oraz liczne stanowiska armat plot. kal. 25 mm. Wyporność standardowa krążowników o długości 162,5 m, wynosiła początkowo 5170 ton. Napęd stanowiły cztery zespoły turbin, zasilane przez dwanaście kotłów parowych. Okręty były w stanie osiągnąć maksymalną prędkość wynoszącą 36 węzłów. Podczas wieloletniej służby były kilkukrotnie przezbrajane. Wszystkie jednostki zostały zatopione podczas działań w czasie II wojny światowej przez okręty podwodne lub lotnictwo. Czytaj więcej…

2022-11-20

Zygfryd Szołtysik (ur. 24 października 1942 w Suchej Górze) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1963–1972, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Od 2014 roku członek Klubu Wybitnego Reprezentanta. Szołtysik jest wychowankiem Zrywu Chorzów. Od 1962 roku bronił barw Górnika Zabrze, stając się jedną z legend klubu. W Górniku występował przez szesnaście sezonów z roczną przerwą na grę we francuskim US Valenciennes w latach 1974–1975. Po odejściu z Górnika zaliczył krótki epizod w kanadyjskim Toronto Falcons, następnie przez sześć sezonów grał dla Górnika Knurów, a na zakończenie kariery występował do 1990 roku w niemieckich drużynach z niższych lig: Eintracht Hamm oraz SVA Bockum-Hövel. Szołtysik z dorobkiem 395 rozegranych meczów w I lidze jest członkiem Klubu 300. Z Górnikiem Zabrze siedem razy został mistrzem Polski, sześć razy zdobył Puchar Polski oraz wystąpił w finale Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku. Czytaj więcej…

2022-11-21

Emma Ray McKay (ur. 23 czerwca 1877 w Salt Lake City, zm. 14 listopada 1970 tamże) – amerykańska autorka muzyki, żona Davida O. McKaya, jedna z postaci współczesnej historii Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Potomkini mormońskich pionierów, dorastała w rodzinie o burzliwych relacjach z Kościołem. Miała wykształcenie muzyczne. W 1901 roku poślubiła Davida O. McKaya. Emma urodziła siedmioro dzieci. Stanowiła integralną część troskliwie pielęgnowanego publicznego wizerunku swego męża. Zwłaszcza po objęciu przezeń najwyższego stanowiska Kościoła była intensywnie promowana jako nieodzowny element rodzinnego ideału, do którego dążyć powinni wszyscy święci w dniach ostatnich. Powszechnie uznawana za wzorową mormońską żonę, przełamała wcześniejszą nierozpoznawalność małżonek prezydentów Kościoła. Jej konserwatywne rozumienie małżeństwa było krytykowane za promowanie nierealistycznych oczekiwań pośród młodych świętych w dniach ostatnich. Czytaj więcej…

2022-11-22

Sto metrów miłości – polski czarno-biały film komediowy z 1932 roku w reżyserii Michała Waszyńskiego, według scenariusza Konrada Toma. Bohaterem filmu jest Dodek, który dostaje się pod skrzydła mecenasa sportu i rozpoczyna poszukiwanie najlepszej dla siebie dyscypliny sportu. Ostatecznie wygrywa bieg na 100 metrów i zdobywa względy modystki Zosi. W filmie wystąpili: Adolf Dymsza, Zula Pogorzelska oraz Konrad Tom. Sto metrów miłości, realizowane przez wytwórnię Patria-Film, było reklamowane w prasie jako „pierwsza polska komedia sportowa” w „100% mówiona i śpiewana”. Premiera filmu odbyła się 15 listopada 1932 roku w warszawskim kinie Casino. W chwili premiery Sto metrów miłości spotkały się przeważnie z pozytywnymi recenzjami krytyków oraz zostały ciepło przyjęte przez publiczność. Filmoteka Narodowa uznaje film za zaginiony. Czytaj więcej…

2022-11-23

Miley Cyrus (ur. 23 listopada 1992 we Franklin) – amerykańska piosenkarka popowa, aktorka, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna, producentka filmowa, reżyserka oraz filantropka. Córka piosenkarza country Billy’ego Raya Cyrusa. Zdobyła popularność dzięki głównej roli Miley Stewart w młodzieżowym serialu telewizyjnym Hannah Montana. Równolegle do kariery aktorskiej rozpoczęła działalność muzyczną, nagrywając ścieżki dźwiękowe do serialu oraz solowe utwory. W jej twórczości pojawiły się elementy gatunków takich jak rock, country, hip-hop i muzyka elektroniczna. Wydała dotychczas siedem albumów studyjnych. Pięć jej wydawnictw dotarło do pierwszego miejsca amerykańskiej listy sprzedaży Billboard 200. Była trenerką talent show The Voice i reżyserowała kilka swoich teledysków. Jej działalność filantropijna obejmuje między innymi fundację Happy Hippie Foundation, którą założyła w 2015 roku w celu wsparcia bezdomnych oraz społeczności LGBT. Czytaj więcej…

2022-11-24

Okręty patrolowe projektu 912 − seria polskich okrętów patrolowych zbudowanych w latach 60. XX wieku w Stoczni Marynarki Wojennej dla Wojsk Ochrony Pogranicza. Zbudowano pięć okrętów, które wprowadzono do służby w latach 1965–1968. Okręty służyły początkowo w Morskiej Brygadzie Okrętów Pogranicza, a po rozwiązaniu tej jednostki, w 1991 roku weszły w skład nowo powstałej Straży Granicznej, gdzie zasiliły Morski Oddział Straży Granicznej. Proces ich wycofywania rozpoczął się w 1996 roku, kiedy wycofano pierwszą jednostkę z serii, zaś ostatni okręt tego typu opuścił banderę w 2008 roku, kończąc tym samym 43-letnią eksploatację jednostek. Rozwinięciem okrętów tego typu były ścigacze okrętów podwodnych projektu 912M. Czytaj więcej…

2022-11-25

Kanonierki typu Flores – holenderskie kanonierki z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz II wojny światowej. W latach 1924–1926 w stoczniach Fijenoord i Wilton w Schiedam zbudowano dwa okręty tego typu – „Flores” oraz „Soemba”. Jednostki weszły w skład Koninklijke Marine w 1926 roku. Okręty miały wyporność 1676 ton, a ich główne uzbrojenie stanowiły trzy działa kalibru 149 mm Boforsa, uzupełniane przez artylerię przeciwlotniczą. Ich nazwy pochodziły od wysp Flores oraz Sumba. Jednostki przeznaczone były do służby w holenderskich posiadłościach w Azji, stacjonując w Holenderskich Indiach Wschodnich. Po wybuchu II wojny światowej „Flores” powróciła do metropolii, zaś „Soemba” pozostała w Azji Południowo-Wschodniej. Po ataku Niemiec na Holandię w maju 1940 roku „Flores” zdołała ewakuować się do Wielkiej Brytanii, zaś siostrzana kanonierka po rozpoczęciu w grudniu 1941 roku przez Japonię wojny na Pacyfiku wzięła udział w obronie holenderskich posiadłości, a następnie ewakuowała się do Indii. Po zakończeniu wojny „Flores” pełniła funkcję szkolnego okrętu artyleryjskiego, „Soemba” radarowego okrętu szkolnego. Obie kanonierki skreślono z listy floty odpowiednio w 1968 i 1985 roku. Czytaj więcej…

2022-11-26

Krążowniki lekkie typu Nagara – seria sześciu japońskich krążowników lekkich okresu międzywojennego oraz II wojny światowej, stanowiących rozwinięcie krążowników typu Kuma. Okręty wprowadzono do służby w cesarskiej marynarce w latach 1922–1925. Jednostki tego typu wzięły udział w wojnie chińsko-japońskiej, a następnie w walkach II wojny światowej na Pacyfiku. Uzbrojenie główne okrętów stanowiło początkowo siedem pojedynczych dział kalibru 140 mm, w późniejszym czasie służby krążowniki zyskały podwójne działa uniwersalne kal. 127 mm w miejsce siódmego działa kal. 140 mm oraz liczne stanowiska armat plot. kal. 25 mm. Wyporność standardowa krążowników o długości 162,5 m, wynosiła początkowo 5170 ton. Napęd stanowiły cztery zespoły turbin, zasilane przez dwanaście kotłów parowych. Okręty były w stanie osiągnąć maksymalną prędkość wynoszącą 36 węzłów. Podczas wieloletniej służby były kilkukrotnie przezbrajane. Wszystkie jednostki zostały zatopione podczas działań w czasie II wojny światowej przez okręty podwodne lub lotnictwo. Czytaj więcej…

2022-11-27

Zygfryd Szołtysik (ur. 24 października 1942 w Suchej Górze) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1963–1972, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Od 2014 roku członek Klubu Wybitnego Reprezentanta. Szołtysik jest wychowankiem Zrywu Chorzów. Od 1962 roku bronił barw Górnika Zabrze, stając się jedną z legend klubu. W Górniku występował przez szesnaście sezonów z roczną przerwą na grę we francuskim US Valenciennes w latach 1974–1975. Po odejściu z Górnika zaliczył krótki epizod w kanadyjskim Toronto Falcons, następnie przez sześć sezonów grał dla Górnika Knurów, a na zakończenie kariery występował do 1990 roku w niemieckich drużynach z niższych lig: Eintracht Hamm oraz SVA Bockum-Hövel. Szołtysik z dorobkiem 395 rozegranych meczów w I lidze jest członkiem Klubu 300. Z Górnikiem Zabrze siedem razy został mistrzem Polski, sześć razy zdobył Puchar Polski oraz wystąpił w finale Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku. Czytaj więcej…

2022-11-28

Fresnel – francuski oceaniczny dwukadłubowy okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jedna z 18 zbudowanych jednostek typu Pluviôse. Okręt wypierał 404 tony w położeniu nawodnym oraz 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było początkowo osiem torped kalibru 450 mm wystrzeliwanych z jednej wewnętrznej i sześciu zewnętrznych wyrzutni. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 węzłów, osiągając zasięg 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów. „Fresnel” został zwodowany w czerwcu 1908 roku w stoczni Arsenal de Rochefort w Rochefort, a w październiku tego roku zatonął podczas prób stoczniowych. Podniesiony i wyremontowany został wcielony do służby w Marine nationale w lutym 1911 roku. Okręt służył na Atlantyku oraz Morzu Śródziemnym, uczestnicząc w działaniach wojennych na tym ostatnim akwenie. „Fresnel” został zatopiony 5 grudnia 1915 roku u ujścia rzeki Buna przez austro-węgierski niszczyciel SMS „Warasdiner”. Czytaj więcej…

2022-11-29

Cudowronka wielka – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny cudowronek. Spreparowane okazy tego gatunku były jednymi z pierwszych przedstawicieli ptaków rajskich, które przywieziono do Europy. Występuje na Wyspach Aru oraz w południowej Nowej Gwinei, głównie w jej zachodniej części. Środowiskiem życia cudowronek wielkich są lasy na nizinach i pagórkowatych terenach. Aktywność lęgową stwierdzano w marcu, maju i od sierpnia do grudnia. Jest niewiele obserwacji żerujących ptaków. Pożywieniem cudowronek wielkich są owoce i stawonogi. Gatunek jest poligyniczny. Samica w całości odpowiada za budowę gniazda i wychowanie młodych. Samce gromadzą się na tokowiskach w gałęziach drzew. IUCN uznaje cudowronkę wielką za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Czytaj więcej…

2022-11-30

Changmiania – wymarły rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z grupy ornitopodów. Skamieniałości nieznanego nauce dinozaura znaleziono w zachodniej części chińskiej prowincji Liaoning. Znajdują się tam skały grupy Jehol i formacji Yixian, dokładniej osady Lujiatun, datowane na epokę kredy wczesnej, około 123 milionów lat. Zbadane kości ujawniły niespotykany dotąd zespół cech, dzięki czemu opisano nowy rodzaj i gatunek dinozaura Changmiania liaoningensis. Wymienia się wśród nich poszerzone bocznie kości nosowe, zachodzące na kości szczękowe, zrośnięte kości przedszczękowe, niewielką liczbę kręgów szyjnych, zrośnięte w wydłużony wał kostny wyrostki kolczyste odcinka krzyżowego, zrośnięte kości łopatkowo-krucze o wydatnych grzebieniach łopatkowych i w końcu grzbietowo-brzusznie wygięte kości biodrowe, zachodzące na kość krzyżową. Dzięki tym cechom i doskonałemu zachowaniu szczątków poczyniono nawet hipotezę, wedle której znalezione okazy poległy pogrzebane w zawalonej wykopanej przez nie norze. Potwierdzenie jej wymagałoby jednak danych sedymentologicznych i tafonomicznych, a takowe w przypadku Lujiatun nie istnieją. Czytaj więcej…