Wikipedia

Gustaw Orlicz-Dreszer

polski generał

Gustaw Konstanty Orlicz-Dreszer, ps. „Orlicz” (ur. 2 października 1889 w Jadowie, zm. 16 lipca 1936 opodal Gdyni-Orłowa) – polski wojskowy, żołnierz Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, kawalerzysta, generał dywizji Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej i walk o niepodległość Polski w wojnie z bolszewikami.

Gustaw Orlicz-Dreszer
Orlicz
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

2 października 1889
Jadów, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

16 lipca 1936
Gdynia-Orłowo, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1914–1936

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Stanowiska

komendant OW w Chełmie
d-ca: 1. Pułku Szwoleżerów, 2. i 3. Dywizji Kawalerii,
prezes ZG Ligi Morskiej i Kolonialnej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal za Ratowanie Ginących Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (Bułgaria) Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy (Serbia) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i młodość edytuj

Gustaw Konstanty Orlicz-Dreszer był synem Jana Augusta (1863–1931), adwokata, notariusza, działacza niepodległościowego)[1] i Emilii z domu Rusch[2]. Oboje rodzice byli wyznania ewangelicko-augsburskiego[3]. Jego braćmi byli Zygmunt (1888–1947), polityk PPS, poseł, Rudolf (1891–1958), generał oraz Julian (1892–1937), oficer, adwokat. W 1900 roku, przeniósł się z rodziną do Częstochowy, gdzie jego ojciec założył prywatną kancelarię. W tym mieście bracia Dreszerowie uczęszczali do Gimnazjum Rządowego[4]. Działał w organizacji „Zet”. Jako uczeń VIII klasy gimnazjalnej był aresztowany i więziony przez władze carskie za działalność patriotyczną. W 1907 ukończył IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie[5], zdał maturę i postanowił poświęcić się studiom prawniczym. Studiował prawo na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie, a następnie handel na uniwersytecie w Leodium w Belgii oraz w Akademii Eksportowej w Hawrze we Francji.

I wojna światowa edytuj

3 sierpnia 1914, z wybuchem I wojny światowej, zmobilizowany został do armii rosyjskiej, w stopniu podporucznika rezerwy kawalerii, i przydzielony do 3 szwadronu 14 Mitawskiego pułku huzarów. Z oddziału tego zdezerterował, przekroczył linię frontu i 14 sierpnia[6] pod miejscowością Brzegi na Kielecczyźnie[7] przyjęty został do Oddziału Beliny. W październiku 1914 mianowany porucznikiem, a 19 września 1915 rotmistrzem[6]. Następnie walczył w szeregach 1 pułku ułanów Legionów Polskich, a od stycznia 1917[6] – 1 pułku piechoty Legionów na stanowisku komendanta batalionu. Po kryzysie przysięgowym internowany w Szczypiornie, następnie w Havelbergu, Rastatt i Werl. Zwolniony w 1918.

Dwudziestolecie międzywojenne edytuj

W 1918 mianowany przez dowódcę POW Edwarda Śmigłego-Rydza komendantem okręgu wojskowego w Chełmie, gdzie rozbroił stacjonujący tam garnizon austriacki oraz zarządził pobór do 1 pułku szwoleżerów i 35 pułku piechoty. Zwerbował także do polskiej armii włoskich jeńców wojennych i czeskich dezerterów z armii Austro-Węgier. 10 listopada 1918 awansowany na majora, a w 1919 na stopień pułkownika[7]. Był organizatorem i pierwszym dowódcą 1 pułku szwoleżerów.

W wojnie polsko-bolszewickiej dowodził 1 pułkiem szwoleżerów (od listopada 1918 do lipca 1920)[6], 4 Brygadą Jazdy (lipiec 1920) oraz 2 Dywizją Jazdy (sierpień 1920 – lipiec 1921).

17 lipca 1921 roku został mianowany inspektorem jazdy przy Inspektorze Armii Nr 2 w Warszawie[8]. 1 czerwca 1924 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie[9]. W tym czasie, od 15 listopada 1923 do 15 sierpnia 1924, był słuchaczem I Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. 31 marca 1924 roku awansował na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 2. lokatą w korpusie generałów.

W listopadzie 1924 roku był jednym z oficerów, którzy podali się do dymisji w ramach tzw. strajku generałów[10][11].

 
Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer (po prawej) z marsz. Józefem Piłsudskim (w środku) na Moście Poniatowskiego w Warszawie, podczas zamachu majowego 12 maja 1926

15 listopada 1925 przewodził delegacji kilkudziesięciu wojskowych wyższej rangi, składającej marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu propozycje zaprowadzenia w kraju politycznego porządku. Podczas obchodów rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości wygłosił słynne przemówienie, odczytywane jako deklaracja oddania przed planowanym przewrotem zbrojnym:

Gdy dzisiaj zwracamy się do Ciebie, mamy także bóle i trwogi, do domu wraz z nędzą zaglądające. Chcemy, byś wierzył, że gorące chęci nasze, byś nie zechciał być w tym kryzysie nieobecny, osierocając nie tylko nas, wiernych Twoich żołnierzy, lecz i Polskę, nie są tylko zwykłymi uroczystościowymi komplementami, lecz, że niesiemy Ci prócz wdzięcznych serc i pewne, w zwycięstwach zaprawione szable![12]

Następnego dnia ówczesny Minister Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysław Sikorski przeniósł go do Poznania na stanowisko dowódcy 3 Dywizji Kawalerii. 31 grudnia 1925 nowy Minister Spraw Wojskowych, gen. broni Lucjan Żeligowski mianował go na powrót dowódcą 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie.

Podczas zamachu majowego dowodził wojskami zbuntowanymi (szefem sztabu był pułkownik Józef Beck). We wrześniu 1926 wyznaczony został na stanowisko generała do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych z pozostawieniem na stanowisku dowódcy 2 Dywizji Kawalerii. Od 1930 prezes Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej.

10 listopada 1930 roku Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu stopień generała dywizji ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku i 2. lokatą w korpusie generałów. Jednocześnie zezwolił mu na nałożenie oznak nowego stopnia przed 1 stycznia 1931 roku[13].

15 grudnia 1930 roku mianowany został inspektorem armii[14]. 8 grudnia 1933 uczestniczył w ceremonii poświęcenia portu i dworca morskiego w Gdyni. 16 maja 1935 na Polu Mokotowskim w Warszawie prowadził defiladę wojskową na cześć zmarłego marsz. Józefa Piłsudskiego. Dekretem Prezydenta RP z 4 lipca 1936 został powołany na nowo utworzone stanowisko Inspektora Obrony Powietrznej Państwa od 9 lipca 1936[15].

Przed pogrzebem Piłsudskiego zjawił się u gen. Władysława Sikorskiego. Oświadczył mu:

Przed odpowiedzialnymi czynnikami legionowymi staje obecnie zagadnienie zasadniczej rewizji ich stosunku do osoby Sikorskiego. Jest wprost nie do pomyślenia, aby w niezmiernie ciężkiej i trudnej sytuacji, w jakiej się obecnie państwo znajdzie, pozbawiona Piłsudskiego armia polska, mogła się obejść bez czynnej współpracy w jej organach kierowniczych człowieka tych kwalifikacji i doświadczenia co Sikorski. I dlatego, wszystko to głęboko rozważywszy, postanowił on zamknąć okres walki, jaką przeciwko Sikorskiemu prowadził, i zjawia się u niego, aby zaofiarować mu wszelką pomoc w ułożeniu stosunków z nowym kierownictwem wojskowym. Uważa jednak, iż Sikorski winien uczynić pierwszy krok przez oficjalny, to jest w mundurze generalskim, udział w pogrzebie Piłsudskiego[16].

Jednak kiedy Sikorski zgłosił się do organizacji pogrzebu, prosząc o wyznaczenie mu miejsca w pochodzie, odpowiedziano mu, że jego propozycję uważają za prowokację i nie udzielają mu zgody na wzięcie udziału w tej uroczystości.

Przez wielu uważany był za wielkiego przyjaciela młodzieży. Wspierał między innymi harcerskie drużyny żeglarskie. Podkreślał, że w młodym pokoleniu trzeba kształtować przedsiębiorczość, odwagę, a ponad wszystko umiłowanie ojczyzny. Warto przypomnieć, że jego dewiza życiowa brzmiała następująco: „nie ma rzeczy niemożliwych”.

Generałowi przypisuje się hasło rzucone w 1934 – „ubierzmy Gdynię w las masztów”. „Las” tworzyły wtedy maszty: „Daru Pomorza” – 3, ORP „Iskry” – 3, „Harcerza” (późniejszy Zawisza Czarny) – 3 oraz „Elemki” – 5, razem 14[17].

Prezes Ligi Morskiej i Kolonialnej od 1930 r. do śmierci.

Śmierć edytuj

 
Mauzoleum generała w Gdyni (lipiec 1939); zburzone przez Niemców we wrześniu 1939
 
Pomnik gen. Gustawa Orlicz-Dreszera w Gdyni-Orłowie, z symbolicznie połamaną tablicą
 
Park gen. Gustawa Orlicz-Dreszera w Warszawie (2018)
 
Pomnik w Jadowie - miejscu narodzin generała
 
Informacje prasowe związane ze śmiercią gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, dotyczące listu kondolencyjnego, wystosowanego przez gen. Edwarda Śmigłego-Rydza do matki zmarłego, depeszy kondolencyjnej od prezydenta Ignacego Mościckiego do żony zmarłego oraz kondolencji złożonych przez ministra lotnictwa Rzeszy, gen. Hermanna Göringa. Źródło: Głos Poranny nr 195, Łódź, wydanie z soboty, 18 lipca 1936 r.

Zginął śmiercią tragiczną 16 lipca 1936 w katastrofie lotniczej samolotu RWD-9 w Zatoce Gdańskiej pod Gdynią-Orłowem, w trakcie lotu w kierunku statku MS „Piłsudski”, którym wracała z USA jego druga, amerykańska żona Olga Elwira Stalińska. Do katastrofy doszło o godz. 14.14. Według świadków wypadku samolot nadlatujący od strony Sopotu na wysokości ok. 1 tys. m zatoczył kilka okrążeń nad niemieckim żaglowcem szkolnym „Deutschland”, po czym niespodziewanie skierował się w stronę lądu. Słychać było nierówną pracę silnika. Pilot prawdopodobnie usiłował wodować na płyciźnie lub lądować na plaży, czemu przeszkodził podmuch wiatru. Ostatecznie samolot spadł do wody, której głębokość wynosiła ok. 5 m[18][19]. Mimo natychmiastowej akcji ratunkowej, podjętej po 10 minutach przez ratowników PCK Ignacego Walczyka i Alojzego Karolewskiego, którzy zanurkowali próbując dostać się do osób uwięzionych w samolocie, pomocy znajdujących się w okolicy statków i zabiegów reanimacyjnych, prowadzonych przez miejscowego lekarza dra Pokutyńskiego, zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie samolotu wojskowi: gen. dywizji Gustaw Orlicz-Dreszer, ppłk dypl. Stefan Loth i kpt. pil. Aleksander Łagiewski. Wrak samolotu doholowano do mola w Orłowie (według innej wersji - portu w Gdyni), tu wydobyto ciała ofiar i szczątki samolotu[20][21].

Sekcja zwłok wykazała, że przyczyną śmierci generała było pęknięcie namiotu móżdżkowego[22]. Gustaw Orlicz-Dreszer został pochowany 20 lipca 1936 na Cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu w Gdyni, jako pierwszy pogrzebany tam zmarły[23][24][25]. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli najwyżsi przedstawiciele władz cywilnych i wojskowych na czele z Prezydentem RP Ignacym Mościckim i marsz. Edwardem Śmigłym-Rydzem[26]. Generał Orlicz-Dreszer nie był katolikiem, zaistniał problem z organizacją nabożeństwa pogrzebowego. Proboszcz parafii oksywskiej zarzekał się bowiem, że nie wpuści za bramę kościoła grzesznika, rozwodnika i innowiercy. W związku z tym oficerowie biorący udział w uroczystości, postanowili wcześniej wymontować z kościoła drzwi[27]. 16 lipca 1939 szczątki generała zostały przeniesione do Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera w Gdyni[28][29], które we wrześniu 1939 zostało wysadzone w powietrze i zrównane z ziemią przez okupujących Gdynię Niemców[30].

Nie wszystkie okoliczności katastrofy są jasne i jednoznaczne. Nie wiadomo, dlaczego samolot RWD-9 o numerze rejestracyjnym 263 SP-DRC, pilotowany prawdopodobnie przez kpt. pil. Aleksandra Łagiewskiego z 1 Pułku Lotniczego w Warszawie[31], lecący z Grudziądza do Gdyni, który miał lądować na lotnisku w Rumi, znalazł się nad wodami Zatoki Gdańskiej. Jak ustalono po zdarzeniu, morenowe ukształtowanie terenowe wybrzeża w połączeniu z wiejącym tego dnia porywistym wiatrem sprawiły, że lot awionetką przy brzegu na małej wysokości był tego dnia bardzo niebezpieczny.

Upamiętnienie edytuj

9 grudnia 1936 w Katedrze Świętego Ducha w Warszawie została odsłonięta tablica upamiętniająca płka Jana Głogowskiego i gen. Gustawa Orlicz-Dreszera[32]. Gustaw Orlicz-Dreszer został wybrany patronem II Liceum Ogólnokształcącego w Chełmie, 16 pułku ułanów wielkopolskich w Bydgoszczy i 60 Wieliszewskiego dywizjonu rakietowego obrony powietrznej w Olszewnicy Starej[33]. Ulice, którym nadano imię gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, m.in. w Nadwórnej[34], Sanoku[35], w Rzeszowie (od lipca 1937[36], w 1951 przemianowana na ul. Juliana Marchlewskiego[37]), Lubartowie, Chełmie, Gdyni, Giżycku, Łodzi, Siedlcach i Zamościu. Jego imieniem nazwano osiedle w Siedlcach i park na warszawskim Mokotowie. Od stycznia do końca lipca 2007 trwała kompleksowa rewaloryzacja parku, mająca na celu odtworzenie pierwotnego założenia przestrzennego i ustawienie przy wejściu od ul. Puławskiej pomnika gen. Gustawa Orlicz-Dreszera.

Odniesienia w kulturze edytuj

W filmie historycznym Zamach stanu z 1980, w reżyserii Ryszarda Filipskiego, w rolę gen. Gustawa Orlicz-Dreszera wcielił się Krzysztof Chamiec. Akcja filmu rozpoczyna się jesienią 1925. Przed dworkiem marszałka Józefa Piłsudskiego w Sulejówku pod Warszawą odbywa się manifestacja 600 oficerów pod przewodem gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, domagających się powrotu Józefa Piłsudskiego do czynnego życia politycznego[38].

Życie osobiste edytuj

W 1921 poślubił aktorkę Wandę Filochowską z Nowackich. Ślub odbył się prawdopodobnie w obrządku rzymskokatolickim, natomiast unieważnienie małżeństwa w 1934 – przed sądem konsystorskim Synodu Wileńskiego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.

14 maja 1934[39] zawarł kolejne małżeństwo, z amerykańską rozwódką Olgą Elwirą Stalińską z domu Neal. Tym razem był to ślub cywilny w Urzędzie Stanu Cywilnego w Gdyni. Według Sławomira Kopera oba małżeństwa generała pozostały bezdzietne[40], natomiast „Gazeta Wyborcza” twierdzi, że z pierwszego związku przyszła na świat córka – Aleksandra (zm. 5 sierpnia 2011)[41].

Ordery i odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jan August Dreszer. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-11-09].
  2. ↑ Emilia Rusch. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-11-09].
  3. ↑ Olstowski 2019 ↓, s. 4.
  4. ↑ Dorota Czech: Almanach Absolwentów IV L.O. im. H. Sienkiewicza w Częstochowie. Część II, 1915–1939. absolwenci.sieniu.czest.pl, 2009-04-23. [dostęp 2015-11-09].
  5. ↑ IV LO im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie: Almanach Absolwentów Sienkiewicza. (pol.).
  6. ↑ a b c d O kawalerii polskiej XX wieku, s. 22.
  7. ↑ a b Generałowie II Rzeczypospolitej, s. 202.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 31 z 6 sierpnia 1921 r., poz. 1285.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 53 z 5 czerwca 1924 r., s. 309.
  10. ↑ Jerzy Rawicz: Do pierwszej krwi. Warszawa: Czytelnik, 1974, s. 99–115.
  11. ↑ Ludwik Stomma: Skandale polskie. Warszawa: Demart, 2008, s. 131–136. ISBN 978-83-7427-422-7.
  12. ↑ Komendant, Naczelnik, Marszałek. Józef Piłsudski i jego czasy: Przemówienie do oficerów, składających Piłsudskiemu hołd w siódmą rocznicę jego powrotu z Magdeburga. [dostęp 2009-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-03)]. (pol.).
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930 roku, s. 323.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 1.
  15. ↑ Gen. Orlicz-Dreszer Inspektorem Obrony Powietrznej Państwa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 156 z 11 lipca 1936. 
  16. ↑ Karol Popiel, Generał Sikorski w mojej pamięci, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa, 1983.
  17. ↑ BIP Urzędu Miasta Gdyni: Historia – Gdyński Panteon. (pol.).
  18. ↑ Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer. Inspektor Obrony Powietrznej Państwa zginął w katastrofie lotniczej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 162 z 18 lipca 1936. 
  19. ↑ Szczegóły katastrofy R. W. D. 9. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 163 z 19 lipca 1936. 
  20. ↑ Pretorianin Marszałka – gen. Orlicz Dreszer. dobroni.pl. [dostęp 2015-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-08)]. (pol.). dodatkowo zdjęcie wraku samolotu i inne
  21. ↑ Bartosz Gondek: Ostatni lot generała Orlicz-Dreszera. 82 lata temu doszło do tajemniczej tragedii. 2018-07-17. [dostęp 2018-07-31].
  22. ↑ Zwłoki ś. p. gen. Orlicz-Dreszera spoczną na cmentarzu na Oksywiu. Przyczyna śmierci generała. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 163 z 19 lipca 1936. 
  23. ↑ Pogrzeb gen. Orlicz-Dreszera odbędzie się w Gdyni. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 162 z 18 lipca 1936. 
  24. ↑ Zwłoki ś. p. gen. Orlicz-Dreszera spoczną na cmentarzu na Oksywiu. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 163 z 19 lipca 1936. 
  25. ↑ Pogrzeb śp. gen. Orlicz-Dreszera. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 164 z 21 lipca 1936. 
  26. ↑ Filmoteka Narodowa: Pogrzeb gen. Gustawa Orlicz-Dreszera – 27 lipca 1936. (pol.).
  27. ↑ Borys Karnicki, Marynarski worek wspomnień za: Jarosław Reszka, Kurs na pełne morze z Bydgoszczy, Express Bydgoski 9 listopada 2012.
  28. ↑ Zwłoki ś. p. gen. Orlicz-Dreszera przeniesiono do Mauzoleum. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 159 z 18 lipca 1939. 
  29. ↑ Tydzień polski. Mauzoleum ś.p. gen. Orlicz-Dreszera. „Światowid”. Nr 30, s. 11, 23 lipca 1939. 
  30. ↑ Autor, Szabla i gorące serce Gustawa Orlicza-Dreszera [online], Blog z wąsem, 1 października 2021 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  31. ↑ Istnieje też wersja wydarzeń, w której generał przejął stery, aby z powietrza powitać żonę, co jednak skończyło się katastrofą – zob. Jarosław Reszka „Kurs na pełne morze z Bydgoszczy”, Express Bydgoski 9 listopada 2012.
  32. ↑ Hołd poległym szwoleżerom. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 285 z 11 grudnia 1936. 
  33. ↑ Departament Wychowania i Promocji Obronności MON: Patroni jednostek wojskowych. [dostęp 2009-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].
  34. ↑ Szkoły zawodowe w Okręgu Lwowskim. Informator. Lwów: Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego, 1939, s. 45.
  35. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 51.
  36. ↑ Ulica gen. Orlicz-Dreszera. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 164 z 24 lipca 1937. 
  37. ↑ Zmiana nazw ulic Rzeszowa. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 5, Nr 49 z 18 lutego 1951. 
  38. ↑ Internetowa baza filmu polskiego.
  39. ↑ a b Polak (red.) 1991 ↓, s. 110.
  40. ↑ Sławomir Koper, Życie prywatne elit Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2011, s. 45.
  41. ↑ Aleksandra Orlicz Dreszer, Warszawa, 09.08.2011 - kondolencje [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  42. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3099 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 27, poz. 1088).
  43. ↑ M.P. z 1936 r. nr 166, poz. 304 „za wybitne zasługi w walce o niepodległość oraz w pracy dla państwa”.
  44. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 17, 11 listopada 1936. 
  45. ↑ Odznaczenie ś. p. gen. Orlicz-Dreszera. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 164 z 21 lipca 1936. 
  46. ↑ M.P. z 1926 r. nr 259, poz. 727 „za wybitne zasługi na polu organizacji armji”.
  47. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 54 z 23.12.1926 r.
  48. ↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskanej niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100).
  49. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  50. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 371.
  51. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936. 
  52. ↑ Zbigniew Mierzwiński: Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wyd. Polonia, 1990, s. 208
  53. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 361.
  54. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 26 kwietnia 1928 r.
  55. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1717 z 28 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1208).
  56. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 28 czerwca 1930 r.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gustaw_Orlicz-Dreszer&oldid=73592688”