Wikipedia

The Final Frontier World Tour

The Final Frontier World Tour – trasa koncertowa grupy Iron Maiden promująca 15 album grupy, The Final Frontier, zainicjowana 9 czerwca 2010 koncertem w Dallas zaś zakończona w Londynie, 6 sierpnia 2011 roku[1]. Trasa została ogłoszona 5 marca 2010 za pośrednictwem oficjalnej witryny grupy, gdzie oprócz dat nadchodzących koncertów, zamieszczono następujące oświadczenie:„Iron Maiden ma przyjemność poinformować, iż 15 album studyjny zatytułowany The Final Frontier, ukaże się późnym latem bieżącego roku.”[1] Specjalnym gościem pierwszego etapu tournee była grupa Dream Theater, która otwierała koncerty w Ameryce Północnej[1]. Trasa okazała się jedną z najbardziej udanych objazdów grupy po kontynencie od wielu lat. „The Final Frontier World Tour” po zakończeniu etapu amerykańskiego, trafiła na Stary Kontynent, gdzie w 2010 roku zespół był headlinerem wiodących festiwali oraz dał kilka koncertów stadionowych. Kierownictwo zespołu zaznaczało, iż „(...) na kolejny rok (2011) planuje się serię intensywnych koncertów w wielu krajach świata”[1].

The Final Frontier World Tour
Ilustracja
Wykonawca trasy koncertowej
Iron Maiden
Promowane albumy

The Final Frontier

Lokalizacje

Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Azja, Oceania

Data rozpoczęcia

9 czerwca 2010

Data zakończenia

6 sierpnia 2011

Liczba koncertów

103
Odwołanych: 3

Widownia

3,1 mln

Iron Maiden
Somewhere Back in Time World Tour
(2008–2009) 		The Final Frontier World Tour
(2010–2011) 		Maiden England World Tour
(2012–2014)

Dokumentem tournee jest wydany w 2012 roku album oraz film koncertowy zatytułowany En Vivo!. Trasa okazała się ogromnym sukcesem Iron Maiden, przekładającym się na 103 koncertów zagranych w 36 krajach oraz 5 kontynentach, które przyciągnęły ostatecznie nawet trzy miliony widzów[2].

Przygotowania edytuj

 
Iron Maiden 2010-11

Pierwszy etap trasy został anonsowany wraz z jej tytułem już 4 marca 2010,obejmował koncerty wyłącznie w Ameryce Północnej i Europie[3]. Pełną tracklistę nowego albumu oraz jego ilustracje okładkową opublikowano ósmego czerwca, równocześnie udostępniono do darmowego odsłuchu pierwszy singel „El Dorado”. Był to jedyny utwór pochodzący z nowego albumu, prezentowany podczas pierwszego etapu trasy w 2010 roku[4]. 5 sierpnia 2010, zespół rozpoczął ogłaszanie dat trasy na 2011 rok, od serii występów w Australii, zarówno jako gwiazda festiwali z cyklu „Soundwave Festival” jak i dwóch indywidualnych koncertów w tamtejszych arenach[5]. W dalszej kolejności opublikowano serię koncertów w Skandynawii, w tym występów w Oslo, Gōteborgu, Helsinkach, oraz jako headliner „Roskilde Festival” w Danii[6]. 2 Listopada anonsowano 29 dodatkowych występów zaplanowanych na 66 kolejnych dni, począwszy od koncertu w Moskwie, 11 lutego 2011, poprzez kolejne koncerty w Singapurze, Indonezji, Korei Południowej, Japonii, Meksyku, Ameryce Południowej, na Florydzie włączając w to oczywiście anonsowane występy w Australii. Management grupy potwierdził, iż podobnie jak miało to miejsce w latach 2008-09 i tym razem zespół będzie się przemieszczał w specjalnie przygotowanym Boeingu 757 „Ed Force One”. zaś setlista zostanie wzbogacona o materiał pochodzący z promowanego albumu[7]. Właśnie podczas opisywanego etapu trasy zarejestrowano materiał, który stanowił kanwę dla albumu i filmu En Vivo![8].

Dziesięcio-koncerowy objazd Wielkiej Brytanii anonsowano 11 listopada[9]. Ze względu na duże zainteresowanie dodano kolejny koncert w Londynie (na The O2 Arena) jako wieńczący całą trasę[10]. 18 listopada ogłoszono daty kolejnych koncertu na Starym Kontynencie, w tym występy w arenach sportowych Niemiec, Holandii i Francji[11]. W niedługim odstępie czasu ogłoszono koncerty zespołu w roli headlinera festiwali „Rock Werchter” w Belgii[12] oraz „Nova Rock Festival” w Austrii[13]. W roku 2011 Iron Maiden wystąpili, jako headliner siedmiu odsłon festiwalu „Sonisphere” w tym w Warszawie (ogłoszono 14 grudnia)[14], Madrycie (ogłoszono 17 grudnia)[15], Bazylei (ogłoszono 20 grudnia)[16], Imolii (ogłoszono 2 lutego)[17], Czechach (ogłoszono 8 lutego)[18], Atenach (ogłoszono 24 lutego)[19], Sofii (ogłoszono 10 marca)[20] oraz w Stambule (ogłoszono 2 kwietnia)[21]. Sumarycznie odwołano trzy koncerty. Przyczyną odwołania dwóch koncertów w japońskiej Saitama Super Arena (po 25 tys. widzów) był kataklizm naturalny wywołany przez tsunami Tōhoku[22]. Show w Rio de Janeiro został przeniesiony na kolejny wieczór, kiedy po kilkunastu minutach występu przewróciła się barierka dzieląca widzów od estrady[23]. 14 czerwca odwołano festiwal „Sonisphere” w Sofii, kiedy organizator nie dotrzymał warunków umowy[24].

Supporty edytuj

2010 edytuj

  • Dream Theater na wszystkich koncertach trasy po Ameryce Północnej, oprócz koncertu w Winnipeg.
  • Automan w Winnipeg[25].
  • Heaven & Hell zostali anonsowani jak support koncertu w Bergen, Norwegia[26] oraz w Dublinie, Irelandia[27], niemniej postępująca choroba nowotworowa Ronniego Jamesa Dio zmusiła management do odwołania wszystkich koncertów zabookowanych na lato 2010. R.J. Dio przegrał walkę z chorobą 16 maja 2010[28].
  • Dark Tranquillity ostatecznie wystąpili w Bergen, jako zastępstwo za Heaven & Hell[29].
  • Sweet Savage zastąpili wspomnianą formację w Dublinie[30].
  • Cargo w Cluj-Napoca, Rumunia[31].
  • Labyrinth w Codroipo, Włochy[32].
  • Edguy w Walencji[33].

2011 edytuj

Setlisty edytuj

Setlista 2010

  • Introdukcja: Gustav Holst „Mars, the Bringer of War” introdukcja przed każdym koncertem 2010
  1. „The Wicker Man” (z albumu Brave New World, 2000)
  2. „Ghost of the Navigator” (z albumu Brave New World, 2000)
  3. „Wrathchild” (z albumu Killers, 1981)
  4. „El Dorado” (z albumu The Final Frontier, 2010)
  5. „Dance of Death” (z albumu Dance of Death, 2003)
  6. „The Reincarnation of Benjamin Breeg” (z albumu A Matter of Life and Death, 2006)
  7. „These Colours Don't Run” (z albumu A Matter of Life and Death, 2006)
  8. „Blood Brothers” (z albumu Brave New World, 2000)
  9. „Wildest Dreams” (z albumu Dance of Death, 2003)
  10. „No More Lies” (z albumu Dance of Death, 2003)
  11. „Brave New World” (z albumu Brave New World, 2000)
  12. „Fear of the Dark” (z albumu Fear of the Dark, 1992)
  13. „Iron Maiden” (z albumu Iron Maiden, 1980)

Bisy

  1. „The Number of the Beast” (z albumu The Number of the Beast, 1982)
  2. „Hallowed Be Thy Name” (z albumu The Number of the Beast, 1982)
  3. „Running Free” (z albumu Iron Maiden, 1980)

Uwagi:

  • W trakcie każdego z występów, Bruce Dickinson anonsował „Blood Brothers” jako utwór dedykowany pamięci Ronniego Jamesa Dio[50].
  • „Brighter Than a Thousand Suns” (z albumu A Matter of Life and Death, 2006) został zagrany zamiast „Wrathchild” w Dallas[50].
  • „Paschendale” (z albumu Dance of Death, 2003) został zagrany zamiast „Dance of Death” w Dallas, San Antonio, Albuquerque, San Bernardino oraz w Auburn[50].

Zespół zdeklarował, iż setlista koncertów 2011 będzie zawierała więcej klasycznych kompozycji, jak i wybór utworów z albumu The Final Frontier[51].

  • „Satellite 15...” jako introdukcja przed każdym z koncertów w 2011 roku.
  1. „Satellite 15... The Final Frontier” (z albumu The Final Frontier, 2010)
  2. „El Dorado” (z albumu The Final Frontier, 2010)
  3. „2 Minutes to Midnight” (z albumu Powerslave, 1984)
  4. „The Talisman” (z albumu The Final Frontier, 2010)
  5. „Coming Home” (z albumu The Final Frontier, 2010)
  6. „Dance of Death” (z albumu Dance of Death, 2003)
  7. „The Trooper” (z albumu Piece of Mind, 1983)
  8. „The Wicker Man” (z albumu Brave New World, 2000)
  9. „Blood Brothers” (z albumu Brave New World, 2000)
  10. „When The Wild Wind Blows” (z albumu The Final Frontier, 2010)
  11. „The Evil That Men Do” (z albumu Seventh Son of a Seventh Son, 1988)
  12. „Fear of the Dark” (z albumu Fear of the Dark, 1992)
  13. „Iron Maiden” (z albumu Iron Maiden, 1980)

Bisy

  1. „The Number of the Beast” (z albumu The Number of the Beast, 1982)
  2. „Hallowed Be Thy Name” (z albumu The Number of the Beast, 1982)
  3. „Running Free” (z albumu Iron Maiden, 1980)

Uwagi:

  • „Satellite 15... The Final Frontier” został podzielony na dwie części, część pierwsza była emitowana via PA w formie intra wraz z efektami świetlnymi, wizualizacjami i specjalną prezentacją wideo. Właściwy - muzyczny fragment kompozycji został potraktowany jako pierwszy utwór setlisty grany na żywo[50].
  • W przeciwieństwie do wersji zamieszczonej na albumie „The Final Frontier”. „Satellite 15... The Final Frontier” oraz kolejny „El Dorado” zostały odegrane w sposób ciągły, jedna następowała zaraz po drugiej[50].
  • „The Wicker Man „ oraz „Blood Brothers” były grane w alternatywnej kolejności w Singapurze, Dżakarcie i na Bali, lecz przypadkiem nie zamieniono kolejności podczas występu otwierającego koncerty 2011 w Moskwie[50].
  • „The Talisman” został wykonany po „The Evil That Men Do” in Moskwie, zaś tuż przed „The Evil That Men Do” w Singapurze i Dżakarcie[50].
  • Podczas australijskiego etapu trasy, Bruce Dickinson dedykował utwór „Blood Brothers” pamięci ofiar trzęsienia ziemi w Christchurch (luty 2011) oraz ich rodzinom. W Ameryce Południowej, Portoryko, na Florydzie i w Europie, utwór dedykowano zarówno pamięci ofiar katastrofy w Christchurch, jak i ofiarom tsunami w Japonii, poległym w rewolucji egipskiej oraz w wojnie domowej w Libii. Podczas koncertu w 2011 w Oslo upamiętniono w ten sam sposób ofiary zamachu terrorystycznego w Norwegii, którego sprawcą był Anders Breivik[50].
  • „The Trooper” pominięto ze względów politycznych podczas koncertu w Belfascie[50].

Oprawa trasy edytuj

 
Iron Maiden 2010

W sprawie nowej scenografii Steve Harris wypowiadał się w sposób następujący:

„Jesteśmy niezwykle podekscytowani zbliżającą się trasą. Mam nadzieją, iż fani polubią zupełnie nową produkcję estradową i oświetlenie... Eddie na tej trasie zmieni się zasadniczo, niemniej chyba jest to jego najbardziej odrażająca inkarnacja jak na ten moment... Nie mogę zdradzić zbyt wielu szczegółów, aby nie zepsuć Wam niespodzianki niemniej gwarantuję, iż wystraszy Was na śmierć!”

Zbudowana na potrzeby trasy scenografia, nawiązywała do konwencji znanej z okładki albumu The Final Frontier. Przypominała stację kosmiczną („Satelita 15”), zwieńczoną na obu tylnych końcach dwoma dziesięciometrowymi wieżyczkami nadawczymi, zakończonymi reflektorami punktowymi.

Wykorzystywana od lat konstrukcja otaczająca estradę, wraz z wybiegami zazwyczaj używanymi przez Bruce’a Dickinsona, została specjalnie udekorowana, dokładnie tak aby przypominała zgromadzonym widzom statek kosmiczny. Również monitory odsłuchowe zawierały zupełnie nowy symbol „Skrzyżowanych Kluczy”[52]. Nazwa „S-15” pojawiła się kilkakrotnie ma głównych panelach scenografii, nawiązując do utworu „Satellite 15... The Final Frontier”. jak również zastosowano specjalny system fono-błysków emitujący w alfabecie Morse’a komunikat: „Eddie Lives”. Wejścia na estradę przesłaniały dwie kotary z namalowanymi włazami do statku kosmicznego, zaś podłogę estrady (tradycyjnie) pokrywała wykładzina z wizerunkiem spodniej części satelity, w 2011 umieszczono na niej reprodukcję metalicznej kratownicy z widokiem na głęboki kosmos. Jak miało to już miejsce podczas poprzednich tras, zestaw perkusyjny Nicko McBraina oprócz maskotki kosmonauty, zawierał grafiki nawiązujące do tematyki science fiction[53].

 
Iron Maiden, Helsinki, 8.7.2011

Mobilny Eddie, pojawił się w zupełnie nowej odsłonie jako kosmita w stylu „Obcego”. W jego oczodołach umieszczono kamery („Ed-cam”) z których obraz przekazywano na telebimy, tym razem „Eddie” był nieco mniejszy niż jego poprzednie wersje niemniej był pierwszym w historii, który wystąpił z gitarą na scenie. Eddie roztrzaskał ją podczas koncertu w hiszpańskiej Walencji, ostatnim na trasie w 2010 roku[54]. W São Paulo, Rio de Janeiro, Buenos Aires, Santiago oraz podczas koncertów europejskich w 2011 r., pojawiła się ogromna, ruchoma głowa maskotki, która wyłaniała się z za estrady, błyskając oczyma oraz obejmując olbrzymimi łapami oba podesty nadbudowy estradowej. W trakcie koncertów zagranych w roku 2011 mobilna wersja maskotki pojawiała się na każdym koncercie trasy, podczas prezentacji utworu „The Evil That Men Do”[55].

Bez wątpienia najbardziej spektakularnym elementem show był imponujący, mobilny zestaw oświetleniowy, w skład którego wchodziły ogromne łukowate rampy otaczające trzy ruchome trójkątne wysięgniki, które w trakcie widowiska zmieniały swoje położenie. Całość wieńczyła standardowa rampa górna z reflektorami oświetlającymi publiczność. Wśród komponentów light-show, oprócz tradycyjnych jupiterów PAR 64, nie zabrakło multikolorowych linijek LED, rzutników, szperaczy oraz licznych stroboskopów. Zgodnie z wieloletnią tradycją zespołu poszczególne rampy zostały udekorowane tworzywem z naniesionymi motywami dekoracyjnymi, nawiązującymi do konwencji plastycznej albumu. Grupa zaprezentował również ogromną kurtynę LED imitującą efekt setek błyskających gwiazd, tworzących konstelacje. Pirotechnikę zastąpiono pneumatycznie wdmuchiwaną parą z suchego lodu. Podczas koncertów w roku 2011 Bruce Dickinson używał specjalnego statywu mikrofonowego, po raz pierwszy od czasów „The Ed Hunter Tour” w 1999[53]

Personel trasy edytuj

Iron Maiden
Management
Booking
  • John Jackson at K2 Agency Ltd.
  • Rick Roskin at CAA (Ameryka Północna)
Ekipa
  • Ian Day – Kierownik trasy
  • Steve Gadd – Asystent kierownika trasy
  • Jason Danter – Kierownik produkcji
  • Bill Conte – Kierownik sceny
  • Zeb Minto – Koordynator przebiegu tournee
  • Natasha De Sampayo – Garderobiana
  • Doug Hall – Inżynier dźwięku PA
  • Steve 'Gonzo' Smith – Inżynier odsłuchów
  • Ian 'Squid' Walsh – Technik ds. nagłośnienia
  • Mike Hackman – Technik ds. nagłośnienia
  • Rob Coleman – Projektant świateł
  • Rowan Norris – Technik ds. oświetlenia
  • Sean Brady – Technik gitarowy Adriana Smitha
  • Colin Price – Technik gitarowy Davea Murraya
  • Mick Pryde – Technik gitarowy Janicka Gersa
  • Michael Kenney – Technik gitarowy Steve’a Harrisa oraz instrument klawiszowe
  • Charlie Charlesworth – Technik perkusyjny Nicko McBraina
  • Paul Stratford – Specjalista scenograf
  • Ashley Groom – Specjalista scenograf
  • Philip Stewart – Specjalista scenograf
  • Jeff Weir – Ochrona
  • Peter Lokrantz – Masażysta
  • Dave 'Tith' Pattenden – Reżyser wideo
  • Johnny 'TGD' Burke – Filmy i wizualizacje oraz projekcje
  • Keith Maxwell – Pirotechnik
  • Eric Muccio – Pirotechnik
  • Nick Jones – Merchandiser
  • Dick Bell – Konsultant ds. produkcji

Wydawnictwa edytuj

Menadżer grupy Rod Smallwood zakomunikował w nocie prasowej towarzyszącej premierze kompilacji „From Fear to Eternity: The Best of 1990 – 2010”. iż koncerty w Argentynie oraz Chile zostaną zarejestrowane na potrzeby publikacji kolejnego koncertowego DVD. Na 26 marca 2012 zapowiedziano światową premierę zestawu En Vivo!, dostępnego na formatach 2DVD, CD oraz Blu-ray, sfilmowanego podczas koncertu zespołu na Stadionie Narodowym w Chile[1]. Zestaw wzbogacono o 88-minutowy dokument z trasy, zatytułowany „Behind the Beast”. oraz reżyserską wersję wideoklipu do „Satellite 15...The Final Frontier” and its „Making Of”. Wydawnictwo okazało się dużym sukcesem rynkowym, docierając na szczyt zestawień sprzedaży muzycznych DVD w 26 krajach. W wielu z nich zdobyło „Złoty” oraz „Platynowy” certyfikat, również w Polsce[56]

Daty trasy edytuj

UWAGA! w wyniku aktualizacji danych, nazwy obiektów nie muszą się pokrywać ze stanem pierwotnym, znanym z materiałów prasowych grupy.

Data Miasto Kraj Obiekt
Ameryka Północna
9 czerwca 2010 Dallas, Teksas   Stany Zjednoczone SuperPages.com Center
11 czerwca 2010 The Woodlands, Teksas Cynthia Woods Mitchell Pavilion
12 czerwca 2010 San Antonio, Teksas AT&T Center
14 czerwca 2010 Greenwood Village, Kolorado Comfort Dental Amphitheatre
16 czerwca 2010 Albuquerque, Nowy Meksyk The Pavilion
17 czerwca 2010 Phoenix, Arizona Cricket Wireless Pavilion
19 czerwca 2010 San Bernardino, Kalifornia San Manuel Amphitheater
20 czerwca 2010 Concord, Kalifornia Sleep Train Pavilion
22 czerwca 2010 Auburn, Waszyngton White River Amphitheatre
24 czerwca 2010 Vancouver, British Columbia   Kanada General Motors Place
26 czerwca 2010 Edmonton, Alberta Rexall Place
27 czerwca 2010 Calgary, Alberta Pengrowth Saddledome
29 czerwca 2010 Saskatoon, Saskatchewan Credit Union Centre
30 czerwca 2010 Winnipeg, Manitoba MTS Centre
3 lipca 2010 Toronto, Ontario Molson Amphitheatre
6 lipca 2010[a] Ottawa, Ontario LeBreton Flats Park
7 lipca 2010 Montreal, Quebec Bell Centre
9 lipca 2010[b] Quebec, Quebec Plains of Abraham
11 lipca 2010 Holmdel, New Jersey   Stany Zjednoczone PNC Bank Arts Center
12 lipca 2010 Nowy Jork Madison Square Garden
14 lipca 2010 Burgettstown, Pensylwania First Niagara Pavilion
15 lipca 2010 Cuyahoga Falls, Ohio Blossom Music Center
17 lipca 2010 Clarkston, Michigan DTE Energy Music Theatre
18 lipca 2010 Tinley Park, Illinois First Midwest Bank Amphitheatre
20 lipca 2010 Bristow, Wirginia Jiffy Lube Live
Europa
30 lipca 2010 Dublin   Irlandia The O2 Arena
1 sierpnia 2010[c] Knebworth   Anglia Knebworth Park
5 sierpnia 2010[d] Wacken   Niemcy True Metal Stage
7 sierpnia 2010[c] Sztokholm   Szwecja Stora Skuggan
8 sierpnia 2010[c] Pori   Finlandia Kirjurinluoto
11 sierpnia 2010 Bergen   Norwegia Koengen
14 sierpnia 2010[e] Budapeszt   Węgry Óbudai-sziget
15 sierpnia 2010 Kluż-Napoka   Rumunia Polus City Center
17 sierpnia 2010 Codroipo   Włochy Villa Manin
19 sierpnia 2010[f] Hasselt   Belgia Kiewit
21 sierpnia 2010 Walencja   Hiszpania Auditorio Marina Sur
Around The World In 66 Days
11 lutego 2011 Moskwa   Rosja Olimpiyskiy Stadion
15 lutego 2011 Kallang   Singapur Singapore Indoor Stadium
17 lutego 2011 Dżakarta   Indonezja Carnival Beach Ancol
20 lutego 2011 Denpasar Garuda Wisnu Kencana
23 lutego 2011 Melbourne   Australia Hisense Arena
24 lutego 2011 Sydney Sydney Entertainment Centre
26 lutego 2011[g] Brisbane RNA Showgrounds
27 lutego 2011[g] Sydney Sydney Showground
4 marca 2011[g] Melbourne Melbourne Showgrounds
5 marca 2011[g] Adelaide Bonython Park
7 marca 2011[g] Perth Claremont Showgrounds
10 marca 2011 Seul   Korea Południowa Olympic Gymnastics Arena
12 marca 2011 Saitama   Japonia Saitama Super Arena
13 marca 2011
17 marca 2011 Monterrey   Meksyk Teatro Banamex
18 marca 2011 Meksyk Foro Sol
20 marca 2011 Bogota   Kolumbia Simón Bolívar Park
23 marca 2011 Lima   Peru Estadio Universidad San Marcos
26 marca 2011 São Paulo   Brazylia Estádio do Morumbi
28 marca 2011 Rio de Janeiro HSBC Arena
29 marca 2011
30 marca 2011 Brasília Estádio Mané Garrincha Parking Lot
1 kwietnia 2011 Belém Parque de Exposições
3 kwietnia 2011 Recife CC de Pernambuco External Area
5 kwietnia 2011 Kurytyba Expotrade Arena Parking Lot
8 kwietnia 2011 Buenos Aires   Argentyna Estadio Vélez Sarsfield
10 kwietnia 2011 Santiago   Chile Estadio Nacional de Chile
14 kwietnia 2011 San Juan   Portoryko Coliseo de Puerto Rico
16 kwietnia 2011 Sunrise, Floryda  Stany Zjednoczone BankAtlantic Center
17 kwietnia 2011 Tampa, Floryda St. Pete Times Forum
Europa
28 maja 2011 Frankfurt   Niemcy Festhalle Frankfurt
29 maja 2011 Oberhausen König Pilsener Arena
31 maja 2011 Monachium Olympiahalle
2 czerwca 2011 Hamburg O2 World
3 czerwca 2011 Berlin O2 World
7 czerwca 2011 Stuttgart Schleyer Halle
8 czerwca 2011 Arnhem   Holandia GelreDome
10 czerwca 2011[c] Warszawa   Polska Bemowo Lotnisko
11 czerwca 2011[c] Praga   Czechy Výstaviště Praha
13 czerwca 2011[h] Nickelsdorf   Austria Pannonia Fields
17 czerwca 2011[c] Ateny   Grecja Terra Vibe Park
19 czerwca 2011[c] Stambuł   Turcja Küçükçiftlik Park
21 czerwca 2011[c] Sofia   Bułgaria National Hippodrome Bankya
24 czerwca 2011[c] Bazylea   Szwajcaria St. Jakob-Gelände
25 czerwca 2011[c] Imola   Włochy Autodromo Enzo e Dino Ferrari
27 czerwca 2011 Paryż  Francja Bercy Arena
28 czerwca 2011
30 czerwca 2011[i] Roskilde   Dania Festivalpladsen
1 lipca 2011 Göteborg   Szwecja Ullevi Stadium
3 lipca 2011[j] Werchter   Belgia Festivalpark
6 lipca 2011 Oslo   Norwegia Telenor Arena
8 lipca 2011 Helsinki   Finlandia Stadion Olimpijski
10 lipca 2011 St. Petersburg   Rosja SKK Peterburgskiy
14 lipca 2011 Faro   Portugalia 30th International Motorcycle Rally
16 lipca 2011[c] Madryt   Hiszpania Getafe Open Air
20 lipca 2011 Glasgow   Szkocja SECC
21 lipca 2011 Aberdeen AECC P&J Arena
23 lipca 2011 Newcastle  Anglia Metro Radio Arena
24 lipca 2011 Sheffield Sheffield Arena
27 lipca 2011 Nottingham Capital FM Arena
28 lipca 2011 Manchester Manchester Arena
31 lipca 2011 Birmingham National Indoor Arena
1 sierpnia 2011 Cardiff   Walia Motorpoint Arena Cardiff
3 sierpnia 2011 Belfast   Irlandia Północna Odyssey Arena
5 sierpnia 2011 Londyn   Anglia The O2 Arena
6 sierpnia 2011

Box Office edytuj

Obiekt Miasto / Festiwal Sprzedaż Biletów Netto Dochód Netto (USD) FREKWENCJA *
SuperPages.com Center Dallas 12,003 (80%) 502,064 17,000
Cynthia Woods Mitchell Pavilion The Woodlands 16,123 (100%) 745,666 18,000
AT&T Center San Antonio 15,746 (100%) 721,944 20,000
Comfort Dental Amphitheatre Greenwood Village 13,456 (90%) 518,851 20,000
The Pavilion Albuquerque 15,345 (100%) 812,345 17,000
Cricket Wireless Pavilion Phoenix 14,123 (80%) 712,345 20,000
San Manuel Amphitheater San Bernardino 24,112 (80%) 1,231,287 30,000
Sleep Train Pavilion Concord 11,798 (100%) 587,999 16,000
White River Amphitheatre Auburn 15,921 (100%) 491,130 20,000
General Motors Place Vancouver 14,123 (100%) 1,022,489 20,000
Rexall Place Edmonton 12,234 (100%) 745,322 16,000
Pengrowth Saddledome Calgary 9,644 (80%) 681,118 12,000
Credit Union Centre Saskatoon 15,100 (100%) 976,900 20,000
MTS Centre Winnipeg 11,234 (100%) 582,615 16,000
Molson Amphitheatre Toronto 15,618 (100%) 1,000,563 20,000
LeBreton Flats Park Ottawa / BluesFest 0 0 40,000
Bell Centre Montreal 15,234 (100%) 1,046,733 20,000
Plains of Abraham Quebec / Quebec City Fest 0 0 125,000
PNC Bank Arts Center Holmdel 17,112 (100%) 589,711 20,000
Madison Square Garden New York City 14,134 (100%) 1,030,584 20,000
First Niagara Pavilion Burgettstown 13,334 (60%) 674,443 18,000
Blossom Music Center Cuyahoga Falls 11,250 (60%) 530,023 16,000
DTE Energy Music Theatre Clarkston 14,211 (100%) 600,432 20,000
First Midwest Bank Amphitheatre Tinley Park 28,630 (100%) 1237856 33,000
Jiffy Lube Live Bristow 20,122 (100%) 640,290 22,000
O2 Arena Dublin 12,345 (100%) 750,000 15,000
Knebworth Park Knebworth / Sonisphere Fest 0 0 65,000
  True Metal Stage Wacken / Wacken Open Air 0 0 100,000
Stora Skuggan Stockholm / Sonisphere Fest 0 0 65,000
Kirjurinluoto Pori / Sonisphere Fest 0 0 65,000
Koengen Bergen 21,345 (100%) 2,065,290 25,000
Óbudai-sziget Budapest / Sziget Festival 0 0 80,000
Polus City Center Kluż-Napoka 34,234 (100%) 1,589,002 45,000
Kievit Park Hasselt / Pukkelpop Fest 0 0 80,000
Villa Manin Codroipo 10,123 (100%) 652,778 13,000
Auditorio Marina Sur Valencia 22,345 (100%) 1,244,590 27,000
Olimpiyskiy Stadion Moscow 18,123 (80%) 2,051,993 20,000
Singapore Indoor Stadium Kallang / Singapore 11,401 (100%) 1,111,850 13,000
  Carnival Beach Ancol Jakarta 24,234 (100%) 1,234,559 30,000
Garuda Wisnu Kencana Denpasar 7,123 (100%) 435,999 9,000
Hisense Arena Melbourne 7,968 (100%) 893,074 10,000
Entertainment Center Sydney 11,123 (100%) 1,267,023 13,000
RNA Showgrounds Brisbane / Soundwave Fest 0 0 50,000
Sydney Showground Sydney / Soundwave Fest 0 0 40,000
Melbourne Showgrounds Melbourne / Soundwave Fest 0 0 30,000
Bonython Park Adelaide / Soundwave Fest 0 0 30,000
Claremont Showgrounds Perth / Soundwave Fest 0 0 30,000
Olympic Gymnastics Arena Seul 3,235 (50%) 400,456 5,000
Saitama Super Arena Tokyo 43,100 (100%) 4,785,668 50,000
Amfiteatro Banamex Monterrey 8,100 (100%) 452,355 10,000
Foro Sol Mexico City 52,036 (100%) 2,037,580 60,000
Simón Bolívar Park Bogotá 11,000 (90%) 780,894 14,000
Estadio Universidad San Marcos Lima 20,200 (90%) 678,843 27,000
Estádio do Morumbi São Paulo 67,134 (120%) 3,577,220 80,000
HSBC Arena Rio de Janeiro 28,349 (100%) 1,700,458 33,000
Estádio Mané Garrincha Parking Lot Brasília 11,300 (80%) 891,477 15,000
Parque de Exposições Belem 9,345 (100%) 634,900 12,000
CCPEArea Recife 9,400 (80%) 587,630 15,000
Expotrade Arena Parking Lot Curitiba 15,000 (80%) 994,788 15,000
Estadio Vélez Sarsfield Buenos Aires 37,000 (100%) 1,692,850 50,000
Estadio Nacional de Chile Santiago 55,000 (100%) 2,600,170 56,000
Coliseo de Puerto Rico San Juan 7,245 (100%) 400,123 10,000
BankAtlantic Center Sunrise 11,340 (100%) 657,009 17,000
St. Pete Times Forum Tampa 13,345 (100%) 800,234 18,000
Festhalle Frankfurt Frankfurt 12,121 (100%) 795,232 15,000
König Pilsener Arena Oberhausen 10,298 (100%) 675,961 14,000
Olympiahalle Munich 11,968 (100%) 787,831 14,000
O2 World Hamburg 10,826 (100%) 717,889 14,000
O2 World Berlin 12,817 (100%) 842,766 18,000
Hanns-Martin-Schleyer-Halle Stuttgart 11,974 (100%) 804,280 15,000
Lotnisko Bemowo Warszawa / Sonisphere Fest 0 0 53,000
  Výstaviště Praha Praha / Sonisphere Fest 0 0 30,000
Pannonia Fields Nickelsdorf / Nova Rock Fest 0 0 60,000
Terra Vibe Park Athens / Sonisphere Fest 0 0 20,000
  Küçükçiftlik Park Istanbul / Sonisphere Fest 0 0 20,000
National Hippodrome Bankya Sofia / Sonisphere Fest 0 0 25,000
St. Jakob-Gelände Besel / Sonisphere Fest 0 0 25,000
  Autodromo Enzo e Dino Ferrari Imola / Sonisphere Fest 0 0 35,000
Bercy Arena Paris 32,145 (100%) 2,567,009 40,000
Festivalpladsen Roskilde / Roskilde Festival 0 0 150,000
Ullevi Stadium Göteborg 57,234 (100%) 5,648,890 62,000
Festivalpark Werchter / Werchter Festival 0 0 95,000
Telenor Arena Oslo 18,345 (100%) 2,200,023 23,000
Olympic Stadium Helsinki 42,143 (100%) 4,200,000 48,000
SKK Peterburgskiy St. Petersburg 15,778 (100%) 2,003,456 18,000
30th International Motorcycle Rally Faro 28,340 (100%) 1,200,078 35,000
  Getafe Open Air Madrid / Sonisphere Fest 0 0 50,000
SECC Glasgow 9,700 (100%) 585,667 13,000
AECC P&J Arena Aberdeen 8,412 (100%) 508,783 10,000
Metro Radio Arena Newcastle 10,500 (100%) 641,962 12,000
Motorpoint Arena Sheffield Sheffield 11,650 (100%) 711,879 13,000
Capital FM Arena Nottingham 8,510 (100%) 521,990 11,000
M.E.N Arena Manchester 15,150 (100%) 931,077 22,000
National Indoor Arena Birmingham 13,350 (100%) 822,081 16,000
Motorpoint Arena Cardiff Cardiff 6,960 (100%) 428,585 8,000
Odyssey Arena Belfast 11,457 (100%) 756,770 13,000
The O2 Arena London 31,350 (100%) 2,256,789 40,000
SUMA (Indywidualne / Ogół): 79 / 103 1,324,000 / 95,4 % 85,260,510 3,000,000

* Dane dotyczą ostatecznej liczby uczestników w odniesieniu do maksymalnej pojemności obiektów z uwzględnieniem zaproszonych gości, wolontariuszy, darmowych uczestników imprez oraz posiadaczy biletów udostępnianych poza głównymi kanałami dystrybucji. W zależności od lokalizacji koncertu tzw. dane brutto mogą się znacznie różnić od wartości wyjściowych.

Uwagi edytuj

  1. ↑ Headliner „Ottawa Bluesfest”
  2. ↑ Headliner „Quebec City Summer Festival”
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Headliner „Sonisphere Festival”
  4. ↑ Headliner „Wacken Open Air”
  5. ↑ Headliner „Sziget Festival”
  6. ↑ Headliner „Pukkelpop”
  7. ↑ a b c d e Headliner „Soundwave Festival”
  8. ↑ Headliner „Nova Rock Festival”
  9. ↑ Headliner „Roskilde Festival”
  10. ↑ Headliner „Rock Werchter”
  • Oprawa świetlna towarzysząca koncertom trasy należała do najbardziej zaawansowanych w historii formacji[1].
  • Zespół tym razem zrezygnował z efektów pirotechnicznych[1].
  • 25 koncertów grupy zagranych w 2010 roku w Ameryce Północnej zobaczyło ponad 610 tys. widzów. Sprzedano niemal wszystkie karty wstępu[57].
  • 36 koncertów, które Iron Maiden zagrali w 2010 roku zobaczyło około 1,3 mln widzów[57].
  • Koncert w roli headlinera „Quebec City Summer Festival” zobaczyło około 125 tys. fanów[58].
  • Drugi występ zespołu w roli headlinera „Wacken Open Air” przyciągnął ostatecznie ponad 100 tys. fanów[59].
  • Podczas koncertów na „Sziget Festival” oraz „Pukkelpop” obecnych było po niemal 80 tys. widzów[60].
  • 11 odsłon „Sonisphere Festival”, których gwiazdą byli Brytyjczycy na obu etapach trasy, przyciągnęło łącznie 450 tys. fanów[61].
  • Grupa wystąpiła w rumuńskiej Transylwanii przed niemal 45 tys. tłumem fanów z różnych stron świata[62].
  • Cykl koncertów jako gwiazdy „Soundwave Festival” zobaczyło 200 tys. widzów[1].
  • Zespół po raz pierwszy zawitał do Singapuru, Korei Południowej oraz Indonezji[1].
  • Przyczyną odwołania dwóch koncertów w japońskiej Saitama Super Arena (po 25 tys. widzów) był kataklizm naturalny wywołany przez tsunami Tōhoku[22].
  • Koncert zagrany w Rio De Janeiro 28 marca 2011 roku, został przerwany po kilkunastu minutach, kiedy fani przewrócili barierkę pod sceną. Dzień później imprezę powtórzono[1].
  • Podczas koncertu w São Paulo na gigantycznym Estádio do Morumbi, Iron Maiden oglądało około 80 tys. widzów, co stanowiło rekord dla wykonawcy z kręgu ciężkiego rocka[63].
  • Koncerty w Chile oraz Argentynie (po ponad 50 tys. widzów) zostały sfilmowane[64].
  • 27 koncertów pod egidą „Around The World In 66 Days” przyciągnęły około 770 tys. widzów[65].
  • 14 czerwca odwołano festiwal „Sonisphere” w Sofii, kiedy organizator nie dotrzymał warunków umowy[24].
  • Koncert w roli gwiazdy "Sonisphere Festival" na Autodromo Enzo e Dino Ferrari we włoskiej Imoli przyciągnął około 35 tys. widzów[66].
  • Koncert grupy jako gwiazdy „Roskilde Festival” przyciągnął rekordowe audytorium około 150 tys. fanów[67].
  • 7 koncertów w krajach Skandynawii zgromadziło aż 480 tys. widzów[67].
  • Serie koncertów w wielkich arenach sportowych Niemiec oraz Wielkiej Brytanii zostały całkowicie wyprzedane w bardzo krótkim okresie czasu[1].
  • Występ Iron Maiden w roli gwiazdy „Rock Werchter” przyciągnął około 100 tys. widzów[1].
  • 36 koncertów europejskich zagranych w 2011 przyciągnęło ponad milion fanów[1].
  • 11 koncertów, jakie formacja zagrała w 2011 na terytorium Wielkiej Brytanii zobaczyło około 160 tys. widzów[1].
  • 24 koncerty grupy w roli headlinera prestiżowych festiwali przyciągnęły blisko 1,4 mln widzów[1].
  • Trasa okazała się ogromnym sukcesem Iron Maiden, przekładającym się na 103 koncertów zagranych w 36 krajach oraz 5 kontynentach, które przyciągnęły ostatecznie ponad trzy miliony widzów. Trasa przyniosła dochód netto ponad 85 mln USD[2].
  • Tournee zostało udokumentowane wydanym w 2012 roku albumem oraz filmem koncertowym zatytułowanymi En Vivo!.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Final Frontier Tour 2011. ironmaiden.com. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-03)]. (ang.).
  2. ↑ a b En VIVO - Behind the Beast Trailer. ironmaiden.com, 13 stycznia 2012. [dostęp 2012-01-13]. (ang.).
  3. ↑ Iron Maiden announce new studio album The Final Frontier and North American Tour. Blabbermouth.net, 4 marca 2010. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  4. ↑ Maiden confirm release date, 'El Dorado' and artwork. Metal Hammer, 8 czerwca 2010. [dostęp 2011-03-07]. (ang.).
  5. ↑ Maiden return to Australia. Blabbermouth.net, 5 sierpnia 2010. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  6. ↑ Iron Maiden Return to the Nordics in Summer 2011!. Blabbermouth.net, 21 września 2010. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  7. ↑ Iron Maiden: Around The World In 66 Days. Blabbermouth.net, 2 listopada 2010. [dostęp 2010-11-02]. (ang.).
  8. ↑ Iron Maiden Set Release Date For From Fear To Eternity. Brave Words & Bloody Knuckles, 6 maja 2011. [dostęp 2012-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 maja 2013)]. (ang.).
  9. ↑ Iron Maiden 2011 UK Arena Tour Announced. Metal Hammer. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  10. ↑ Iron Maiden Announce Another Show At The O2 Arena, London. Blabbermouth.net, 20 listopada 2010. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  11. ↑ Iron Maiden Announce More European Dates Including An Arena Tour in Germany!. [dostęp 2011-02-23]. (ang.).
  12. ↑ Iron Maiden to Headline Rock Werchter, Belgium. Blabbermouth.net, 30 listopada 2010. [dostęp 2010-11-30]. (ang.).
  13. ↑ Iron Maiden to Headline Nova Rock Festival, Austria. Blabbermouth.net, 10 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-10].
  14. ↑ Iron Maiden to Headline Sonisphere Festival in Poland. Blabbermouth.net, 14 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-17]. (ang.).
  15. ↑ Iron Maiden to Headline Sonisphere Festival in Spain. Blabbermouth.net, 17 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-17]. (ang.).
  16. ↑ Iron Maiden, Slipknot, Alice Cooper Confirmed For Switzerland's Sonisphere Festival – 20 December 2010. Blabbermouth.net, 20 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-20]. (ang.).
  17. ↑ Iron Maiden announce Sonisphere Italy. Blabbermouth.net, 2 lutego 2011. [dostęp 2011-03-10]. (ang.).
  18. ↑ Iron Maiden to Headline Sonisphere Festival Czech Republic. Blabbermouth.net, 8 lutego 2011. [dostęp 2011-02-09]. (ang.).
  19. ↑ Iron Maiden announce Sonisphere Greece. Blabbermouth.net, 24 lutego 2011. [dostęp 2011-03-10]. (ang.).
  20. ↑ Iron Maiden announce Sonisphere Bulgaria. Blabbermouth.net, 10 marca 2011. [dostęp 2011-03-10]. (ang.).
  21. ↑ Iron Maiden announce Sonisphere Turkey. Blabbermouth.net, 3 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-03]. (ang.).
  22. ↑ a b Tokyo Cancellation and Band message. Blabbermouth.net, 11 marca 2011. [dostęp 2011-03-11]. (ang.).
  23. ↑ Diversão » Diversão Alambrado cai e show do Iron Maiden no Rio é adiado. Terra Networks, 27 marca 2011. [dostęp 2011-03-28]. (port.).
  24. ↑ a b Bulgarian Edition of Sonisphere Officially Cancelled.. Blabbermouth.net, 14 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-14]. (ang.).
  25. ↑ Automan To Open Up For Iron Maiden In Winnipeg. Brave Words & Bloody Knuckles, 12 marca 2010. [dostęp 2012-11-27]. (ang.).
  26. ↑ Heaven & Hell to Support Maiden in Norway. Blabbermouth.net, 25 lutego 2010. [dostęp 2010-11-09]. (ang.).
  27. ↑ Iron Maiden confirm Dublin, Ireland concert. Metal Hammer, 13 kwietnia 2010. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  28. ↑ R.I.P. Ronnie James Dio 1942 – 2010. Metal Hammer, 16 maja 2010. [dostęp 2012-11-27]. (ang.).
  29. ↑ Dark Tranquillity To Support Iron Maiden In Bergen. Blabbermouth.net, 25 lipca 2010. [dostęp 2010-07-29]. (ang.).
  30. ↑ Sweet Savage will play for the first time in Bulgaria. Balkan Entertainment Company, 26 marca 2012. [dostęp 2012-11-27]. (ang.).
  31. ↑ Cargo open iron Maiden concert in Cluj. Ziua de Cluj, 18 maja 2010. [dostęp 2011-04-26]. (rum.).
  32. ↑ Iron Maiden sold out the only Italian date of „The Final Frontier World Tour”. Rockon.it, 16 sierpnia 2010. [dostęp 2010-09-01]. (wł.).
  33. ↑ Edguy serán los teloneros de Iron Maiden en Valencia. Rafabasa, 23 lipca 2010. [dostęp 2010-08-09]. (hiszp.).
  34. ↑ The Final Frontier World Tour – 2011. Iron Maiden official website. [dostęp 2010-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 lipca 2007)]. (ang.).
  35. ↑ Maligno to support Iron Maiden in Mexico. Blabbermouth.net, 15 marca 2011. [dostęp 2011-03-25]. (ang.).
  36. ↑ Iron Maiden Live in Colombia review. metaltraveller.com, 21 marca 2011. [dostęp 2010-03-24]. (ang.).
  37. ↑ Contracorriente abrira concierto de Iron Maiden en Lima. Dargedik.com, 8 marca 2011. [dostęp 2011-03-25]. (hiszp.).
  38. ↑ Cavalera Conspiracy to support Iron Maiden in Brazil. Cavaleraconspiracy.com, 16 lutego 2011. [dostęp 2011-03-25]. (hiszp.).
  39. ↑ Shadowside Comment on Iron Maiden show. Metal Underground, 28 marca 2011. [dostęp 2011-03-29]. (ang.).
  40. ↑ Iron Maiden começa hoje giro de seis datas pelo Brasil. Rock Em Geral, 26 marca 2011. [dostęp 2011-03-29]. (port.).
  41. ↑ Kamelot To Support Iron Maiden In Argentina. Blabbermouth.net, 12 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-14]. (ang.).
  42. ↑ Iron Maiden hizo explotar Vélez. El Sol Online, 11 kwietnia 2011. [dostęp 2012-11-27]. (hiszp.).
  43. ↑ Exodus Guitarist Comments On Opening For Iron Maiden. Metal Underground, 3 stycznia 2011. [dostęp 2011-02-04]. (ang.).
  44. ↑ Black Tide To Open For Iron Maiden. Blabbermouth.net, 3 lutego 2011. [dostęp 2011-02-04]. (ang.).
  45. ↑ Sabaton – to support Iron Maiden!. Nuclear Blast, 4 kwietnia 2011. [dostęp 2012-09-03]. (ang.).
  46. ↑ Graveyard album and Iron Maiden support slot. Nuclear Blast, 5 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-07]. (ang.).
  47. ↑ 2011 год. Концерт Iron Maiden. Petersburg Sports and Concert Complex. [dostęp 2011-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 grudnia 2013)]. (ros.).
  48. ↑ Meeting program. Motoclube de Faro, 14 lipca 2011. (ang.).
  49. ↑ Special Guests announced for 'The Final Frontier World Tour' UK Dates. Metal Hammer, 18 lutego 2011. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  50. ↑ a b c d e f g h i Setlista 11. maidenfrance.fr, 16 lipca 2012. (fr.).
  51. ↑ Iron Maiden announce huge UK tour. Kerrang!, 11 listopada 2010. [dostęp 2010-12-09]. (ang.).
  52. ↑ Kim Dawson: Gig Review – Iron Maiden O2 Arena, London. Daily Star, 10 lutego 2012. [dostęp 2012-03-12]. (ang.).
  53. ↑ a b Iron Maiden – review Sheffield Arena. The Guardian, 26 lipca 2011. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).
  54. ↑ Iron Maiden Auditorio Marina Sur – Valencia, Spain. Metaltraveller.com, 17 lutego 2012. [dostęp 2012-03-12]. (ang.).
  55. ↑ Iron Maiden – The Final Frontier World Tour 2011: Nottingham Arena 27 lipca 2011. Thgigreview.co.uk, 29 July 2011. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).
  56. ↑ Iron Maiden To Release En Vivo! Concert Blu-ray, Two-DVD Set And Double Soundtrack Album. Blabbermouth.net, 17 stycznia 2012. [dostęp 2012-01-17]. (ang.).
  57. ↑ a b Dream Theater Tour. blabbermouth.net. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).
  58. ↑ Festival d'eté Quebec. infofestival.com. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-07)]. (ang.).
  59. ↑ Wacken 2010. clevescene.com. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).
  60. ↑ Sziget 2010. szigetnews.com. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).
  61. ↑ Sonisphere 2010. sonisphere.co.uk. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).
  62. ↑ Transylwania. triposo.com. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
  63. ↑ Rock in Rio, [w:] Stjepan Juras, Brave New World Album, Zagrzeb: Zadar Press, lipiec 2020, s. 247, ISBN 978-953-48280-2-1.
  64. ↑ Chile 2011. ironmaiden.com. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-14)]. (ang.).
  65. ↑ ATWI66. ironmaiden.com. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-14)]. (ang.).
  66. ↑ Zaloguj się do Facebooka [online], Facebook [dostęp 2020-06-25] (pol.).
  67. ↑ a b Roskilde 2011. ironmaiden.com. [dostęp 2014-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-14)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Final_Frontier_World_Tour&oldid=72292615”