Kórnica

wieś w województwie opolskim
To jest wersja przejrzana, która została oznaczona 15 paź 2024. Na przejrzenie oczekują zmiany w szablonach lub plikach, które są zawarte na tej stronie.

Kórnica (nazwa oboczna Kornica[4], niem. Körnitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Krapkowice. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Kórnica
wieś
Ilustracja
Kościół par. pw. śś. Fabiana i Sebastiana
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

krapkowicki

Gmina

Krapkowice

Liczba ludności (2022)

635[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-351[3]

Tablice rejestracyjne

OKR

SIMC

0497242

Położenie na mapie gminy Krapkowice
Mapa konturowa gminy Krapkowice, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Kórnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kórnica”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kórnica”
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego
Mapa konturowa powiatu krapkowickiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kórnica”
Ziemia50°24′09″N 17°54′26″E/50,402500 17,907222[1]

W latach 1945–1954 wieś należała i była siedzibą władz gminy Kórnica w powiecie prudnickim. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2022 wieś była zamieszkana przez 635 osób[2].

Geografia

edytuj

Położenie

edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 16 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej[5]. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Prowadzi przez nią droga z Głogówka do Żywocic[7].

Integralne części wsi Kórnica[8][9]
SIMC Nazwa Rodzaj
0497259 Czekaj część wsi
0497265 Wygon część wsi

Według Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy ptaka domowego kury - „von kur, kura, kogut, kokosz = Hahn und Henne”[10]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najwcześniejszą nazwę miejscowości wymienia ją w polskiej formie – „Kurnica” podając jej znaczenie „Huhnerdorf”, czyli po polsku „Miejscowość kur”[10].

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Kurnica, a także zgermanizowaną Körnitz we fragmencie: „Körnitz (1217 Carnici, polnisch Kurnica)”[11].

W roku 1883 tak pisaną nazwę wymienia się w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego[12]. W dobrach Kurnica istniał także folwark Kudowa albo Czekaj[13].

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Kórnica[14].

Historia

edytuj

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była w dokumencie z dnia 30 października 1323, z panem dziedzicznym Wernerem I von Körnitz, który wówczas obiecał klasztorowi cystersów w Kazimierzu oraz księdzu z Twardawy płacenie dziesięcicy z pól kmieci z Kórnicy[15]. Powielana przez Johanna Georga Knie[16], Felixa Triesta[11] i Karla Schinke informacja, jakoby Kórnica była po raz pierwszy wzmiankowana jako Carnici w dokumentach biskupa wrocławskiego Wawrzyńca w lutym 1217, jest nieprawidłowa (dotyczy ona Karnic koło Środy Śląskiej)[15]. Kościół w Kórnicy został po raz pierwszy wzmiankowany w 1433[17].

 
Kórnica (Körnitz) wśród miejscowości ziemi prudnickiej na mapie z 1849

Ród von Körnitz, noszący w herbie symbol gwiazdy nad półksiężycem, przybył do Kórnicy z Dobkowic w trakcie kolonizacji Górnego Śląska przez niemieckich osadników, i przyjął nazwę wsi jako nazwisko rodowe[18]. Kolejnymi właścicielami wsi byli potomkowie Wernera (Andreas, Jaroslaw, Werner II, Janus i Heinrich). Jego wnuk, Werner II von Körnitz na początku XV wieku był panem dziedzicznym Kórnicy, Słokowa, Starych Kotkowic i Rogowa[19]. Rodzina von Körnitz przestała być właścicielem Kórnicy w 1455, kiedy książę głogówecko-prudnicki Bolko V nadał wszelkie prawa we wsi panowi Gindrzichowi z Wierzchu. Następnymi właścicielami wsi były rody Reiswitz z Kędzierzyna, hrabowie von Redern oraz hrabowie von Seher-Thoss z Dobrej[20].

Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[21]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[22]. W latach 1794–1795 został wzniesiono obecny kościół św. Fabiana i św. Sebastiana[17].

 
Pieczęć Kórnicy (1870)

Na początku XIX wieku sołtysem w Kórnicy był wolny chłop i wozownik Georg Janik. W 1817 funkcję sołtysa objął Georg Smuda, a w 1829 – Lukas Schneider[23]. W 1864 roku Kórnica składała się z części wiejskiej oraz z majątku (Rittergut) do którego należały Czekaj i Agnieszczyn. Majątek z polami mierzył 2731 morgów (682 ha) ziemi i posiadał 34 konie, 91 krów, 3200 owiec i 8 świń. W części wiejskiej żyły (wraz z Czekaj) 32 rodziny rolników, 15 rodzin zagrodników oraz 45 rodzin chałupników. Mieszkańcy wioski uprawiali 2217 morgów (554 ha) dobrej ziemi rolniczej i posiadali 81 koni, 380 sztuk bydła i 60 świń. W wiosce znajdowały się kościół, szkoła, 3 karczmy, 4 kowalnie, 5 posesje rzemieślnicze, 140 domów prywatnych oraz 119 budynków rolniczych[potrzebny przypis]. W latach 70. XIX wieku sołtysem został Anton II Janik[24]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu lemiesz pługa w słup na murawie, a w otoku napis: KOERNITZ GEMEIN SIG: / NEYSTAETER CREIS (pol. Gmina Kórnica / Powiat Prudnicki)[25].

 
Pomnik poległych w I i II wojnie światowej

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1504 mieszkańców Kórnicy 34 posługiwało się językiem niemieckim, a 1470 językiem polskim[26]. W wyborach parlamentarnych w Republice Weimarskiej w 1919 najwięcej głosów w Kórnicy zdobyli socjaldemokraci[27].

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Kórnica znalazła się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[28]. Do głosowania uprawnionych było w Kórnicy 740 osób, z czego 575, ok. 77,7%, stanowili mieszkańcy (w tym 568, ok. 76,8% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 712 głosów (ok. 96,2% uprawnionych), w tym 708 (ok. 99,4%) ważnych; za Niemcami głosowało 519 osób (ok. 73,3%), a za Polską 189 osób (ok. 26,7%)[29]. W latach 20. XX wieku w Kórnicy powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej (rozbudowany po II wojnie światowej)[potrzebny przypis].

Podczas II wojny światowej, Armia Czerwona wkroczyła do Kórnicy w drodze na Prudnik podczas operacji górnośląskiej 19 marca 1945. We wsi trwał wówczas pogrzeb jednego z jej najstarszych mieszkańców – 83-letniego Josepha Moritza. Wraz z zajęciem wsi rozpoczęły się fale kradzieży, gwałtów i deportacji. Sowieci zastrzelili pięć kobiet broniących się przed zgwałceniem, a jeden z żołnierzy, podczas żonglowania granatem, zabił na podwórzu domu należącego do rodziny Kasperków sześcioro dzieci i siebie[30].

Położenie na mapie powiatu prudnickiego w 1950 r.

Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[31]. Mieszkańcom Kórnicy, posługującym się dialektem śląskim bądź znającym język polski, pozwolono pozostać we wsi po otrzymaniu polskiego obywatelstwa. Władzę w Kórnicy przejęła Milicja Obywatelska. Dziesięciu milicjantów zakwaterowano poza centrum wsi, w domu rolnika Antona Krolla, który jeszcze nie powrócił z wojny, skąd mogli obserwować ruch na drodze z Głogówka do Krapkowic[30]. Mieszkańcy byli okradani przez grupy szabrowników spoza Śląska oraz żołnierzy Armii Czerwonej zakwaterowanych w sąsiednich miejscowościach[32]. 9 lipca 1945 we wsi doszło do wystąpienia ludności autochtonicznej przeciwko polskim władzom, zwanego powstaniem kórnickim. Około 50-osobowy tłum rozbroił i pobił polskich milicjantów[33]. Następnego dnia do Kórnicy wkroczył silnie uzbrojony oddział milicji i polskiego wojska z Prudnika. Każdy dom we wsi został przeszukany, Polacy grozili autochtonom, że rozstrzelają co dziesiątego mieszkańca, jeśli odpowiedzialni za rozruchy nie zostaną schwytani. 36 mieszkańców Kórnicy przetransportowało na posterunek milicji w Głogówku[34]. Buntownicze usposobienie mieszkańców Kórnicy przyczyniło się do tego, że przez długi czas polscy urzędnicy nie odważyli się objąć cywilnej administracji wsi[35]. W 1946 młodzież z Kórnicy, Komornik i Łowkowic została wywieziona na żniwa do gospodarstwa Lipno w Prudniku[36].

W latach 1945–1950 Kórnica należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś była siedzibą gminy Kórnica[37], a w latach 1954–1972 gromady Kórnica[38]. Podlegała urzędowi pocztowemu w Głogówku[39].

Do 1956 roku Kórnica należała do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1956 Kórnica została odłączona od powiatu prudnickiego i przyłączona do nowo utworzonego krapkowickiego[40].

W miejscowości znajdowało się gospodarstwo Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Głogówku[41]. W 1995 do Kórnicy doprowadzono linię telefoniczną, a w 1996 wieś została zwodociągowana[17].

Przynależność państwowa i administracyjna

edytuj
Przynależność polityczno-administracyjna wsi Kórnica
Okres Państwo Zwierzchnictwo Jednostka administracyjna
1323–1382   Księstwo niemodlińskie
1382–1424   Księstwo niemodlińsko-strzeleckie
1424–1460   Księstwo głogówecko-prudnickie
1460–1521   Księstwo opolskie
1521–1532   Księstwo opolsko-raciborskie księstwo opolskie
1532–1742   Monarchia Habsburgów Święte Cesarstwo Rzymskie księstwo opolsko-raciborskie, powiat sądowy głogówecki
1742–1806   Królestwo Prus Święte Cesarstwo Rzymskie kamera wrocławska, departament wrocławski, powiat prudnicki
1806–1815   Królestwo Prus
1815–1871 prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1871–1918   Cesarstwo Niemieckie Królestwo Prus, prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1918–1919   Republika Weimarska Wolne Państwo Prusy, prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1919–1933 Wolne Państwo Prusy, prowincja Górny Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1933–1938   III Rzesza
1938–1941 Wolne Państwo Prusy, prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1941–1945 Wolne Państwo Prusy, prowincja Górny Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1945–1946   Rzeczpospolita Polska Okręg I (Śląsk Opolski)
1946–1950 województwo śląskie, powiat prudnicki, gmina Kórnica
1950–1952 województwo opolskie, powiat prudnicki, gmina Kórnica
1952–1954   Polska Rzeczpospolita Ludowa
1954–1956 województwo opolskie, powiat prudnicki, gromada Kórnica
1956–1973 województwo opolskie, powiat krapkowicki, gromada Kórnica
1973–1975 województwo opolskie, powiat krapkowicki, gmina Krapkowice
1975–1989 województwo opolskie, gmina Krapkowice
1989–1998   Rzeczpospolita Polska
od 1999 województwo opolskie, powiat krapkowicki, gmina Krapkowice


Mieszkańcy

edytuj

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Kamiyniołrzy[42].

Liczba mieszkańców wsi

edytuj

Zabytki

edytuj
 
Dom, ul. Szkolna 7

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[49]:

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Kórnicy chronione są ponadto[50]:

  • cmentarz, znajdujący się przy kościele
  • kapliczka, ul. Główna 78
  • kapliczka, ul. Główna 84
  • kapliczka, ul. Szkolna 5
  • kapliczka naprzeciw domu ul. Szkolna 35
  • kapliczka przy domu ul. Główna 109
  • rządcówka w zespole folwarcznym, ul. Główna 58
  • budynek mieszkalno-gospodarczy, dawniej kuźnia, ul. Główna 47
  • dom, ul. Główna 94
  • dom, ul. Szkolna 7
  • przepust kamienny pod drogą wojewódzką 416 w km. 8+905, ul. Krapkowicka

Gospodarka

edytuj

W dawnym folwarku gospodarstwa rolnego w Kórnicy działa filia Stadniny Koni w Mosznej[17].

Transport

edytuj

Przez Kórnicę przebiega droga wojewódzka 416 RacibórzKrapkowice

Kultura

edytuj

W Kórnicy działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[51], a także Koło Gospodyń Wiejskich. We wsi powstało Muzeum Tradycji Wiejskiej i Izba Pamięci[17]. W 2012 Kórnica zajęła 1. miejsce w kategorii „najpiękniejsza wieś” konkursu „Piękna Wieś Opolska” organizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego[52].

Religia

edytuj
 
Kościół św. Fabiana i św. Sebastiana

W Kórnicy znajduje się katolicki kościół św. Fabiana i św. Sebastiana, który jest siedzibą parafii św. Fabiana i św. Sebastiana (dekanat Głogówek)[53]. Przy wjeździe do wsi znajduje się kapliczka. Przy kościele znajduje się cmentarz. We wsi są dwa krzyże: z 1894 i 1893[17].

Turystyka

edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Kórnicy[54].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Kórnicę prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[55].

Bezpieczeństwo

edytuj
 
Remiza OSP Kórnica

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Kórnicy działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, włączona w krajowy system ratowniczo-gaśniczy[56]. Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Kórnicy było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku[57].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 6 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach[58].

Teren wsi, jak i całej gminy Krapkowice, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[59]. Gminę Krapkowice obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[60].

Ludzie związani z Kórnicą

edytuj
  • Ludwik Tunkel (1862–1941) – duchowny katolicki, działacz społeczny, proboszcz parafii w Kórnicy
  • Anna Myszyńska (1931–2019) – pisarka, fotograf, poetka, propagatorka śląskiej gwary i tradycji, urodzona w Kórnicy

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61051
  2. a b NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 536 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023, identyfikator PRNG: 61051
  5. Kórnica, [w:] Grzegorz Szyniec, Spis miejscowości Śląska, Lasowice Wielkie 2021, s. 84.
  6. Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-20].
  7. Andrzej Dereń, Nazwa oficjalna nieużywana, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 28 (399), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 16 czerwca 1998, s. 12, ISSN 1231-904X.
  8. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  9. GUS. Rejestr TERYT
  10. a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 59, OCLC 456751858 (niem.).
  11. a b Triest 1865 ↓, s. 1080.
  12. Kurnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 922.
  13. Kudowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 845.
  14. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  15. a b Smarzly 2010 ↓, s. 89.
  16. Knie 1845 ↓, s. 542.
  17. a b c d e f Kórnica [online], krapkowice.pl [dostęp 2024-02-02] (pol.).
  18. Smarzly 2010 ↓, s. 91.
  19. Smarzly 2010 ↓, s. 92.
  20. Smarzly 2010 ↓, s. 93.
  21. Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  22. Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  23. Smarzly 2008 ↓, s. 111.
  24. Smarzly 2008 ↓, s. 112.
  25. 920 Körnitz (Kórnica) I [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 16 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  26. a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
  27. Wynik wyborów w Prudnickiem, „Gazeta Opolska”, 284, Opole: Nakładem Wydawnictwa „Gazety Opolskiej”, 5 grudnia 1919, s. 1.
  28. Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 22.
  29. Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2024-02-02]. (niem.).
  30. a b Smarzly 2005 ↓, s. 35.
  31. Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  32. Smarzly 2005 ↓, s. 36.
  33. Smarzly 2005 ↓, s. 37.
  34. Smarzly 2005 ↓, s. 38.
  35. Smarzly 2005 ↓, s. 39.
  36. Anna Myszyńska, Żniwa po froncie, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 7 (269), Biała: Gminne Centrum Kultury, sierpień 2017, s. 2, ISSN 1232-7352.
  37. Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  38. Uchwała Nr VII/28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu prudnickiego, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 12, Opole: Prezydium WRN, 27 grudnia 1954, s. 10–11.
  39. Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
  40. Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-04-17] (pol.).
  41. Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 23 października 1965 r. w sprawie uznawania niektórych owczarni za „zarodowe” względnie „reprodukcyjne”, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 13, Opole: Prezydium WRN, 7 grudnia 1965, s. 6.
  42. Renata Larysz. Fonetyczne i leksykalne cechy dialektu głogóweckiego. „Ziemia Prudnicka”, s. 144, 2007. Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”. 
  43. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  44. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  45. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  46. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2024-04-18] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-13] (niem.).
  47. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 99.
  48. a b c d e Kórnica [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-04-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  49. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 50.
  50. Ewidencja – Gmina Krapkowice [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-08-16].
  51. DFK Kórnica / Körnitz.
  52. Najpiękniejsza zagroda w Nowej Wsi, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 35 (1131), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 29 sierpnia 2012, s. 5, ISSN 1231-904X.
  53. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  54. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  55. Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  56. Wykaz jednostek OSP włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego – stan na 01.12.2023 [online], Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  57. Kasza 2020 ↓, s. 581.
  58. Komenda Powiatowa Policji w Krapkowicach [online], krapkowice.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  59. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  60. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].

Bibliografia

edytuj