1653

24 lutego – rozpoczęcie sejmu w Brześciu Litewskim (przeniesiony z Korony z powodu zarazy)^[1].
7 kwietnia – zakończenie sejmu w Brześciu Litewskim^[1]^[2].
19 maja – wraz ze śmiercią księżnej Elżbiety Lukrecji, wygasła cieszyńska linia Piastów^[3].
12 sierpnia – wyruszenie wojsk polskich ze Lwowa pod dowództwem króla Jana Kazimierza przeciwko Chmielnickiemu^[4]
grudzień – oblężenie polskiego obozu i bitwa pod Żwańcem^[5].
16 grudnia – została zawarta polsko-tatarska ugoda żwaniecka zaakceptowana następnie przez Kozaków, kończąca oblężenie polskiego obozu pod Żwańcem, w czasie powstania Chmielnickiego^[5].

Wydarzenia na świecieEdytuj

2 lutego – Nowy Amsterdam (późniejszy Nowy Jork) otrzymał prawa miejskie.
10-12 marca – I wojna angielsko-holenderska: stoczono bitwę morską pod Portland.
14 marca – I wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo floty holenderskiej w bitwie pod Livorno.
16 marca – w Anglii rozwiązał się Długi Parlament.
Kwiecień – w wyniku spisku nowym władcą Mołdawii został Stefan Gheorglie.
20 kwietnia – Oliver Cromwell rozwiązał Długi Parlament i powołał tzw. Mały Parlament. Rozpoczęła się dyktatura Olivera Cromwella.
Maj – zawarty został sojusz pomiędzy Rzecząpospolitą, Siedmiogrodem oraz hospodarstwami wołoskim i mołdawskim.
1 maja – zwycięstwo wojsk kozacko-tatarskich nad mołdawskimi w bitwie pod Popricani.
22 maja – w trakcie wojny o tron mołdawski stoczono bitwę pod Focsani.
26 maja – zwycięstwo wojsk kozacko-mołdawskich nad wołoskimi w bitwie nad rzeką Teleżyną.
27 maja:
- wojska wołosko-siedmiogrodzkie pokonały wojska kozackie w bitwie pod Fintą nad rzeką Lalomitą.
- w Tournai odkryto grób panującego w V wieku króla Franków Childeryka I z dynastii Merowingów; znaleziono tam też 300 złotych pszczół - którego to owada Napoleon, zainteresowany skarbem Childeryka, umieścił 150 lat później w herbie Cesarstwa.
31 maja:
- Ferdynand IV został wybrany na króla Niemiec.
- papież Innocenty X ogłosił bullę Cum occasione potępiającą tezy jansenistyczne, zawarte w dziele Augustinus Corneliusa Jansena.
3 czerwca – powstanie chłopskie w Szwajcarii: klęska powstańców w bitwie pod Wohlenschwil.
12-13 czerwca – I wojna angielsko-holenderska: stoczono bitwę morską na płyciźnie Gabbard.
8-10 sierpnia – I wojna angielsko-holenderska: stoczono bitwę morską pod Scheveningen.
9 września – Suczawa poddała się wojskom koalicji polsko-siedmiogrodzko-wołosko-mołdawskiej.
Październik – rosyjski sobór ziemski podjął uchwałę o włączeniu Ukrainy do Rosji i wypowiedział wojnę Rzeczypospolitej.
16 grudnia – Oliver Cromwell został Lordem Protektorem Anglii, Szkocji i Irlandii.

Mieszkaniec Croydon przebiegł z miasteczka St Albans do Londynu (dystans 20 mil pokonał w 1h 30 min.)
Stłumienie przy użyciu wojska chłopskiej organizacji tzw. Diggerów.

Urodzili sięEdytuj

17 lutego – Arcangelo Corelli, włoski kompozytor baroku (zm. 1713)
1 marca – Pacyfik z San Severino, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1721)
31 maja – Eleonora Habsburg, królowa polska, żona króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego (zm. 1697)
1 września – Johann Pachelbel, niemiecki kompozytor baroku (zm. 1706)
14 października – Maria Poussepin, francuska zakonnica, założycielka Sióstr Miłosierdzia Dominikanek od Ofiarowania NMP, błogosławiona katolicka (zm. 1744)

ZmarliEdytuj

23 marca – Jan van Galen, oficer holenderskiej marynarki wojennej (ur. 1604)
10 lipca – Gabriel Naudé, francuski bibliotekarz i bibliograf (ur. 1600)

data dzienna nieznana:
- Zygmunt Grudziński, wojewoda inowrocławski i kaliski (ur. 1572)
- Adam Kisiel, prawosławny wojewoda kijowski i bracławski (ur. 1600)
- Szymon Okolski, polski historyk, teolog i heraldyk (ur. 1580)
- Adam Aleksander Sanguszko, kasztelan kijowski, wojewoda podolski i wołyński, starosta włodzimierski
- Joanna Barbara Zamoyska, żona Aleksandra Koniecpolskiego

Święta ruchomeEdytuj

Tłusty czwartek: 20 lutego
Ostatki: 25 lutego
Popielec: 26 lutego
Niedziela Palmowa: 6 kwietnia
Wielki Czwartek: 10 kwietnia
Wielki Piątek: 11 kwietnia
Wielka Sobota: 12 kwietnia
Wielkanoc: 13 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 14 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 22 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 1 czerwca
Boże Ciało: 12 czerwca

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b 550 lecie Parlamentaryzmu Polskiego, www.dziejesejmu.pl [dostęp 2021-10-21] .
↑ T. Ciesielski, Sejm brzeski 1653 r. Studium z dziejów Rzeczypospolitej w latach 1652–1653, Toruń 2003, s. 123–230.
↑ J. Spyra: Okres Piastowski. www.cieszyn.pl. [dostęp 2017-11-07]. (pol.).
↑ Tomasz Ciesielski, Kampania żwaniecka 1653 r., [w:] Studia i materiały do historii wojskowości, t. XLI, Białystok 2004, s. 36.
↑ ^a ^b Żwaniec – 1653 – wymuszona ugoda, www.wilanow-palac.pl [dostęp 2021-10-21] .

[:0-1] 550 lecie Parlamentaryzmu Polskiego, www.dziejesejmu.pl [dostęp 2021-10-21] .

[2] T. Ciesielski, Sejm brzeski 1653 r. Studium z dziejów Rzeczypospolitej w latach 1652–1653, Toruń 2003, s. 123–230.

[3] J. Spyra: Okres Piastowski. www.cieszyn.pl. [dostęp 2017-11-07]. (pol.).

[4] Tomasz Ciesielski, Kampania żwaniecka 1653 r., [w:] Studia i materiały do historii wojskowości, t. XLI, Białystok 2004, s. 36.

[:1-5] Żwaniec – 1653 – wymuszona ugoda, www.wilanow-palac.pl [dostęp 2021-10-21] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]