Britney Spears

amerykańska piosenkarka

Britney Jean Spears (ur. 2 grudnia 1981 w McComb[2]) – amerykańska piosenkarka muzyki pop i dance[1], autorka tekstów, producentka muzyczna, tancerka, aktorka, projektantka mody, businesswoman i filantropka. Ze względu na duże sukcesy muzyczne nazywana jest „księżniczką popu”[3][4][5][6], uznawana jest także za ikonę popkultury schyłku XX wieku[7][8].

Britney Spears
ilustracja
Imię i nazwisko

Britney Jean Spears

Pseudonim

Księżniczka Popu

Data i miejsce urodzenia

2 grudnia 1981
McComb

Instrumenty

pianino

Typ głosu

sopran soubrette, 4 oktawy (obejmujące zakres od fis² do fis6)

Gatunki

pop[1], dance-pop[1], teen pop[1], adult contemporary[1], contemporary pop[1]

Zawód

piosenkarka, tancerka, aktorka, producentka muzyczna, autorka tekstów, projektantka mody, businesswoman, filantropka

Aktywność

od 1992

Wydawnictwo

RCA Records Jive Records – dawniej, Zomba Label Group

Powiązania

Najważniejsze: Madonna, Justin Timberlake, Christina Aguilera, Giorgio Moroder, Beyoncé, Pink, Kevin Federline

Współpracownicy
Adam Leber, Larry Rudolph, Brett Miller, Felicia Culotta
podpis
Strona internetowa

Debiutowała w 1992 w wieku 11 lat jako aktorka musicalowa w teatrze Off-Broadway, a także reklamowa[9][10]. W 1998 rozpoczęła karierę w branży muzycznej, nagrywając debiutancki album ...Baby One More Time, który – zgodnie z oficjalnymi certyfikatami sprzedaży – sprzedał się w łącznym nakładzie ponad 35 mln egzemplarzy na świecie[11][12][13][14], zostając najlepiej sprzedającą się płytą nagraną przez niepełnoletniego artystę w historii muzyki[15][16], a także trzecim najlepiej sprzedającym się albumem nagranym przez kobietę. Tytułowy singiel z płyty pozostaje jednym z najlepiej sprzedających się singli wszech czasów, przekroczywszy nakład ponad 10 mln sprzedanych kopii[17][18].

Drugi album w dorobku Spears, Oops!... I Did It Again (2000), trafił do Księgi Rekordów Guinnessa jako „najlepiej sprzedający się album nagrany przez nastoletniego solistę w historii”[19], sprzedając się w nakładzie 27 mln kopii na świecie, zgodnie z oficjalnymi certyfikatami sprzedaży[11][12][20]. Do 2015 był najszybciej sprzedającym się albumem artystki w USA z wynikiem ponad 1,3 mln kopii w pierwszym tygodniu po premierze. Według Nielsen SoundScan, jest dziewiątym albumem wydanym w pierwszej dekadzie XXI wieku z najlepszymi wynikami sprzedaży[21]. Międzynarodowy sukces dwóch pierwszych albumów oraz następnych dwóch płyt – Britney (2001) i In the Zone (2003), a także pochodzących z nich singli, umocnił pozycję Spears w przemyśle muzycznym.

Zaliczana jest do grona artystów z największą liczbą sprzedanych wydawnictw muzycznych w latach 90. XX wieku[22] i pierwszej dekady lat 2000. Wpłynęła znacząco na odrodzenie się popu w tejże dekadzie[23]. W 2001 została wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa jako artystka z największą liczbą singli notowanych na pierwszym miejscu list przebojów, w 2007 jako artystka z największą liczbą sprzedanych albumów w Wielkiej Brytanii, a w 2009 jako najczęściej wyszukiwana osoba w Internecie na świecie[16]. Została wpisana do Księgi rekordów Guinnessa także jako nastoletni artysta z największą liczbą sprzedanych albumów i singli w historii[3][19], dzięki przekroczeniu liczby 100 mln egzemplarzy albumów[24][a], w tym w USA, gdzie sprzedało się najwięcej wydawnictw muzycznych artystki na świecie 70 mln egzemplarzy z oficjalnym certyfikatem Recording Industry Association of America[11]. Spears jest także artystką z największą liczbą sprzedanych wydawnictw muzycznych dekady lat 1998–2008 na świecie według magazynu „Billboard[27]. Magazyn „Rolling Stone” podkreślił, że w XX wieku stała na czele rozwoju teen popu[28].

Światowa trasa koncertowa po powrocie Spears na scenę muzyczną, The Circus Starring: Britney Spears w 2009, przyniosła ok. 132 mln dol. zysku, co czyni ją jedną z najlepiej sprzedających się tras pierwszej dekady XXI wieku[29][30][31]. Według strony internetowej MSN, Spears w 2010 była piątą z najbogatszych piosenkarek na świecie z majątkiem wynoszącym ponad 500 mln dol. Według The Microsoft Network, była także najbogatszą piosenkarką na świecie poniżej 30 roku życia. Według Nielsen SoundScan, w 2015 była czwartą najlepiej sprzedającą się artystką w USA.

Od początku kariery muzycznej zdobyła ponad 431 prestiżowych nagród muzycznych ze 455 nominacji, z czego 83 zdobyła w ciągu jednego roku od debiutu, co czyni ją trzecim najczęściej nagradzanym muzykiem w historii. Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się m.in. Grammy, Emmy, MTV Video Music Awards, MTV Europe Music Awards, American Music Awards, Billboard Music Awards, NRJ Music Awards oraz World Music Awards. Ponadto w 2010 została pierwszą zagraniczną zdobywczynią polskiej nagrody muzycznej Fryderyk przyznanej przez Związek Producentów Audio-Video, uznawanej za najbardziej prestiżową nagrodę muzyczną w Polsce[32]. W 2011 uzyskała nagrodę honorową MTV Video Vanguard Award, przyznawaną dla nielicznych artystów ze świata muzyki, którzy przyczynili się do rozwoju kultury stacji MTV[27]. W 2016 otrzymała nagrodę specjalną BillboarduMillennium Award za najwyższej miary osiągnięcia na arenie międzynarodowej, które wpłynęły na przemysł muzyczny[33]. Od 2003 ma swoją gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles; pozostaje najmłodszym artystą w historii, który ją otrzymał. Została sklasyfikowana na 39. miejscu listy 200 najlepszych artystów wszech czasów według „Billboardu[34]. W 2001, mając 19 lat, została uznana przez „Forbesa” za najbardziej wpływową osobę świata, a w 2012 zajęła szóste miejsce w sporządzonym przez magazyn rankingu „100 najbardziej wpływowych celebrytów na świecie”. Siedem razy w ciągu 12 lat znalazła się na szczycie listy najczęściej wyszukiwanych celebrytów, co jest rekordem od czasu powstania Internetu.

Przy tworzeniu albumów i występach muzycznych współpracowała z artystami, takimi jak Michael Jackson[35][36], Madonna[37][38], Mick Jagger[39][40], Keith Richards[39][40], czy Aerosmith[41][42]. Tworzyli dla niej znani producenci muzyczni, tacy jak Max Martin[43][44], Moby[45][46] czy Giorgio Moroder[47][48].

Wiele piosenkarek, takich jak Lady Gaga[49], Lana Del Rey[50], Selena Gomez[51], Fergie[52], Girls’ Generation[53] czy Miley Cyrus[54] wymienia ją jako swoje główne źródło inspiracji.

Życiorys edytuj

1981–91: dzieciństwo edytuj

Urodziła się w McComb w stanie Missisipi, jako drugie dziecko nauczycielki Lynne Irene Bridges i Jamesa Parnella Spearsa, budowniczego. Jej babka ze strony matki, Lillian Portell, była Angielką urodzoną w Londynie, a matka jednego z jej pradziadków miała pochodzenie maltańskie[9][55]. Wychowywała się w Kentwood w stanie Luizjana[56], w rodzinie protestantów wyznania baptystycznego[57]. Ma dwoje rodzeństwa, brata Bryana Jamesa i siostrę Jamie Lynn[9].

W wieku trzech lat zaczęła uczęszczać na lekcje tańca w rodzinnym Kentwood w stanie Luizjana i została wybrana na artystkę solową w głównym recitalu w 1984. W dzieciństwie uprawiała także gimnastykę artystyczną i chodziła na lekcje śpiewu. Była laureatką wielu konkursów o szczeblu państwowym na zawodach tanecznych i pokazach talentu dla dzieci[9][15][58]. Pod koniec przedszkola po raz pierwszy dała lokalny występ z piosenką „What Child Is This?”. Wówczas postanowiła zrealizować marzenie o zostaniu piosenkarką i wkrótce potem zaczęła występować w telewizji[58].

1992–97: początki kariery edytuj

W wieku ośmiu lat wybrała się wraz ze swoją matką na przesłuchanie do Atlanty do programu dla dzieci Klub Przyjaciół Myszki Miki[59]. Reżyser formatu Matt Casella odrzucił Spears ze względu na zbyt młody wiek, jednakże polecił ją Nancy Carson, agentce młodych talentów w Nowym Jorku, która była pod wielkim wrażeniem umiejętności wokalnych nastolatki i nawiązała z nią współpracę menedżerską na kolejne trzy lata[60]. Za namową agentki uczyła się w Profesjonalnej Zawodowej Szkole Sztuki Filmowej w Nowym Jorku. W późniejszych miesiącach wystąpiła jako aktorka w kilku reklamach telewizyjnych i została wybrana jako dublerka do swojej pierwszej roli w musicalu Ruthless!, jako Tina Denmark w teatrze Off-Broadway. Uczestniczyła także w popularnym amerykańskim programie Star Search[9][10], jednak odpadła z konkursu po tygodniu, pokonana w kategorii wokalu juniorskiego przez Marty’ego Thomasa[61].

Ostatecznie w wieku 11 lat trafiła do Klubu Przyjaciół Myszki Miki, w którym występowała przez kolejne dwa sezony u boku późniejszych gwiazd estrady, takich jak Christina Aguilera, Justin Timberlake czy Ryan Gosling[60][62]. Z czasem zrezygnowała z występów telewizyjnych na rzecz nauki w prywatnej, katolickiej Parklane Academy w McComb[63], ale po kilkunastu tygodniach zrezygnowała ze szkoły na rzecz kariery w przemyśle muzycznym. W tym samym czasie rozstała się ze swoim chłopakiem poznanym na pierwszym roku studiów[58][64].

W czerwcu 1997 wybrała się na przesłuchanie do żeńskiej grupy muzycznej Innosense. Na potrzeby przesłuchania nagrała w profesjonalnym studio w Nowym Jorku na taśmie pierwsze demo z coverem niezrealizowanej piosenki Toni Braxton, której treść przesłał jej agent rozrywkowy Larry Rudolph. Lynne skontaktowała się z nim przed castingiem w celu omówienia przygotowań córki[65]. Demo zostało odrzucone przez przedstawicieli wytwórni płytowej Jive Records, polecano jej nagrać nowe demo z piosenką Whitney Houston, „I Have Nothing[66][67]. Po krótkim czasie podpisała kontrakt z ową wytwórnią i w wieku 15 lat rozpoczęła prace nad swoim debiutanckim albumem.

1998–99: …Baby One More Time edytuj

 
Strój Britney Spears z planu do teledysku „(You Drive Me) Crazy” w muzeum The Sydney Hard Rock Cafe w Sydney

Tuż po podpisaniu kontraktu z Jive Records wyjechała do Szwecji na tygodniową sesję nagraniową ze szwedzkim producentem muzycznym Maxem Martinem[68]. Pod koniec 1998 wydała utwór „…Baby One More Time”, zwiastujący jej pierwszy album. Do piosenki został zrealizowany teledysk, który emitowany był na antenie MTV. Utwór stał się przebojem[69], już pierwszego dnia sprzedaży rozszedł się w nakładzie 500 tys. egzemplarzy i zadebiutował na pierwszym miejscu na liście przebojów Hot 100, ponadto dotarł na szczyty list przebojów m.in. w Kanadzie, Australii, Japonii i Europie oraz znalazł się na liście najlepiej sprzedających się singli wszech czasów[17][18], uzyskując łączną sprzedaż na poziomie ponad 35 mln kopii na świecie[70][69]. Jest także jednym z najlepiej sprzedających się singli w USA[17][18][71] i najlepiej sprzedającym się singlem ostatnich 25 lat w Wielkiej Brytanii[72]. Spears za ten utwór otrzymała nominację do Grammy w kategorii Najlepszy popowy występ wokalny kobiety.

Kilka miesięcy później w sklepach pojawiła się debiutancka płyta Spears pt. …Baby One More Time, która w styczniu 1999 zajęła pierwsze miejsce listy Billboard 200[73] już w pierwszym tygodniu po premierze[74]. Krążek zdobył status podwójnej platynowej płyty zaledwie po pierwszym miesiącu sprzedaży, ostatecznie uzyskując status diamentowej w USA[75]. W ciągu pierwszego roku tylko w USA sprzedano ponad 10 mln kopii albumu[75], co czyni go jednym z najlepiej sprzedających się albumów w Ameryce Północnej w ciągu ostatnich trzech dekad[75]. Do tej pory sprzedano 14 mln albumów w USA[76], co czyni płytę jednym z najlepiej sprzedających się krążków w historii muzyki[74] i jest najlepiej sprzedającym się debiutanckim albumem wszech czasów. Oprócz tego dotarł do pierwszego miejsca na listach sprzedaży w Niemczech i Szwajcarii oraz był notowany w pierwszej „dziesiątce” notowań w wielu innych krajach na świecie[77], poza tym w 2000 został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako bestsellerowy album nastoletniej solistki, a rok później jako najszybciej sprzedający się album nastoletniej solistki[78]. Trzeci singiel z albumu – „(You Drive Me) Crazy” – znalazł się w pierwszej dziesiątce światowych hitów i jeszcze bardziej przyczynił się do sukcesu „…Baby One More Time”. Spears promowała album także singlami: „Born to Make You Happy”, „Sometimes” i „From the Bottom of My Broken Heart” oraz na koncertach z cyklu Hair Zone Mall Tour, …Baby One More Time Tour i Crazy 2K Tour[79]. W 2020 magazyn „Rolling Stone” uznał …Baby One More Time za najlepszy debiutancki album w historii.

 
Podczas koncertu w 1999

W kwietniu 1999, w wieku 17 lat, zapozowała dla magazynu „Rolling Stone”. Fotografem był David LaChapelle. Okładka przedstawiała półnagą piosenkarkę, która leży na różowym prześcieradle w wyzywającej pozie, w ręku trzymając maskotkę Teletubisia (Tinky Winky). Niepełnoletnia piosenkarka została oskarżona przez media o demoralizowanie amerykańskiej młodzieży[80].

2000: Oops!... I Did It Again edytuj

3 maja 2000 wydała album pt. Oops!... I Did It Again[73], z którym zadebiutowała na pierwszym miejscu na liście Billboard 200; w pierwszym tygodniu sprzedała w USA ok. 1,4 mln kopii krążka (tym samym ustanawiając ówczesny krajowy rekord sprzedaży)[81], a ogólny nakład płyty przekroczył ponad 10 mln, za co Spears odebrała certyfikat diamentowej płyty w USA[81][82]. Stała się tym samym najmłodszą artystką na świecie, która sprzedała dwa albumy w nakładzie przekraczającym 10 mln egzemplarzy[81]. W pozostałych krajach album rozszedł się w 4 mln sztuk[83], łącznie sprzedano 20 mln egzemplarzy płyt na świecie[81]. Główny singiel albumu – „Oops! ... I Did It Again” – zadebiutował na szczytach list przebojów m.in. w Australii, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii, a drugi singiel „Lucky” dotarł do pierwszego miejsca na listach w Austrii, Niemczech, Szwecji i Szwajcarii. Spears otrzymała nominacje do nagrody Grammy dla najlepszego kobiecego wokalu popowego i najlepszego popowego albumu wokalnego (za Oops!… I Did It Again).

W celu promocji albumu wyruszyła w trasę koncertową pt. Oops!... I Did It Again World Tour po Ameryce i Europie[84] oraz wydała książkę pt. Britney Spears’ Heart to Heart, którą napisała wspólnie z matką. Płytę promowała singlami: „Oops!... I Did It Again”, „Lucky”, „Stronger” i „Don’t Let Me Be the Last to Know”. Do utworu „When Your Eyes Say It” nakręciła teledysk, jednak piosenki ostatecznie nie wydano jako singiel, bo zdecydowano o zakończeniu promocji krążka. Tytułowy singiel sprzedał się w nakładzie 5 mln egzemplarzy w 2000[85]. Również w 2000 Spears została wpisana do Księgi rekordów Guinnessa jako „wykonawca, który wprowadził największą liczbę piosenek na pierwsze miejsce listy przebojów w USA”[78]. 7 września zaśpiewała piosenki „(I Can’t Get No) Satisfaction” z repertuaru grupy The Rolling Stones oraz własny przebój „Ooops!… I Did It Again” na gali rozdania MTV Video Music Awards[86]. Występ wywołał sporo kontrowersji z uwagi na prowokacyjny strój w cielistym kolorze, który miała na sobie Spears[86]. Ponadto artystka zdobyła nagrodę Billboard Music Award dla najlepszej artystki albumowej roku. Również w 2000 podpisała umowę promocyjną z Pepsi-Colą[87] oraz odebrała Nickelodeon Kids’ Choice Award dla ulubionej wokalistki[78].

2001–02: Britney i Crossroads edytuj

W styczniu 2001 wystąpiła jako gość specjalny na Super Bowl Halftime Show, a miesiąc później opublikowała książkę A Mother’s Gift, którą napisała z matką. W listopadzie 2001 wydała album pt. Britney, który wkrótce zadebiutował na pierwszym miejscu Billboard 200[88], sprzedając się w nakładzie ponad 745,750 tys. kopii w trakcie pierwszego tygodnia w USA[89] oraz dotarł na szczyt list sprzedaży m.in. w Australii i Wielkiej Brytanii. Sukces ten sprawił, że Spears jako pierwsza artystka w historii muzyki osiągnęła sukces trzech albumów, które debiutowały na pierwszym miejscu listy Billboard[88][62]. Sprzedała łącznie 9 mln egzemplarzy płyty, w tym 4 mln tylko w USA[88]. To jej pierwszy album, w którym niektóre piosenki mają wyraźnie seksualny charakter. Pierwszy singiel z albumu „I’m a Slave 4 U” wykonała premierowo podczas rozdania MTV Video Music Awards w 2001[90]. Występ został doceniony przez publiczność i prasę za dynamiczną choreografię, ale także za wprowadzenie na scenę zwierząt, takich jak tygrysy czy pytona birmańskiego, którego nosiła na ramionach[90]. Występ ten zapisał się w historii popkultury[91] i został uznany za jeden z najlepszych w historii programu. Sam utwór znalazł się w pierwszej dziesiątce przebojów na całym świecie. Album promowała także utworami: „Overprotected”, „I’m Not a Girl, Not Yet a Woman”, „I Love Rock ’n’ Roll”, „Anticipating”, „Boys” oraz „That’s Where You Take Me”. Była nominowana do nagrody Grammy za najlepszy popowy album wokalny (za Britney) i najlepszy kobiecy popowy wokal (za „Overprotected”).

W celu promocji albumu w listopadzie 2001 wyruszyła w światową trasę koncertową Dream Within a Dream Tour[92]. Trasa była chwalona przez krytyków za innowacje techniczne, takie jak np. ekran wodny, który wpompowywał dwie tony wody na scenę. Seria koncertów przyniosła zyski na poziomie 43,7 mln dol. W 2002 została uznana za „najpotężniejszą sławę świata” przez redakcję „Forbesa” oraz zagrała w filmie Crossroads – Dogonić marzenia[93][83]; za rolę absolwentki szkoły średniej, która rusza w poszukiwania zaginionej matki[83], zebrała chłodne recenzje od krytyków[94] i otrzymała Złotą Malinę dla najgorszej aktorki[78]. Mimo krytycznych recenzji film odniósł duży sukces komercyjny i zarobił ponad 61 mln dol. na świecie[95].

29 lipca 2002 zakończyła trasę Dream Within a Dream Tour[92] i ogłosiła, że zrobi sześciomiesięczną przerwę w karierze. Już w listopadzie wróciła do studia, aby nagrać materiał na nowy album. W tym czasie zakończył się także jej związek z Justinem Timberlake’em. Również w 2002 premierę miała gra interaktywna „Britney’s Dance Beat” wydana na PlayStation[96].

2003–04: In the Zone edytuj

 
Britney podczas występu na NFL Kickoff Live, 2003

28 sierpnia 2003 wraz z Christiną Aguilerą otworzyła galę MTV Video Music Awards wykonaniem piosenki „Like a Virgin[83]. W połowie występu dołączyła do nich Madonna, która zaśpiewała z nimi swój utwór „Hollywood”, a pod koniec występu pocałowała w usta obie artystki, czym wywołała międzynarodową sensację[97]. Wydarzenie to zaliczane jest do najważniejszych momentów w historii VMA[83]. W tym samym roku odebrała dwie antynagrody Spin za wygraną w kategoriach: „najgorsza piosenka” (za „Me Against the Music”) i „najgorzej ubrana”[78]. 18 listopada 2003 wydała czwarty album pt. In the Zone[83], który znacznie różnił się od jej wcześniejszych nagrań i określany był jako bardziej dojrzały i przesiąknięty erotyzmem[83], zwłaszcza że w utworach pojawiały się wątki seksu czy masturbacji[88]. Piosenkarka współtworzyła prawie wszystkie utwory, które znajdują się na płycie. Zdaniem krytyków na tym albumie Spears zrezygnowała ze „słodkiego popu” na rzecz dance-popu, elektroniki i R&B[83]. Album zadebiutował na pierwszym miejscu amerykańskiej listy Billboard 200, tym samym Spears została pierwszą w historii artystką, której płyty trafiły na szczyt tej listy tuż po premierze[98]. Sprzedała łącznie ponad 16 mln egzemplarzy In the Zone, w tym 3 mln w USA[98]. Promowany był singlem „Me Against the Music”, który Spears wykonywała wspólnie z Madonną[potrzebny przypis]. Dzięki tej piosence Spears powróciła na szczyty list przebojów po umiarkowanym sukcesie singli z jej poprzedniego krążka[potrzebny przypis]. Drugim utworem promującym krążek był singiel „Toxic[potrzebny przypis], który osiągnął sukces na świecie, docierając do pierwszej piątki w piętnastu krajach, a na szczycie list w Australii, Kanadzie, Węgrzech, Irlandii, Norwegii i Wielkiej Brytanii, a także stał się czwartym najlepiej sprzedającym się singlem dekady, ze sprzedażą na świecie przekraczającą 4 mln kopii. Za „Toxic” artystka otrzymała swoją pierwszą nagrodę Grammy[83] – za wygraną w kategorii „Najlepsze nagranie taneczne”[78]. Magazyn „Rolling Stone” umieścił utwór na 44. pozycji najlepszych piosenek dekady[99]. Trzecim singlem z płyty została ballada „Everytime”, będąca odpowiedzią na utwór „Cry Me a River” Justina Timberlake’a. Teledysk wzbudził kontrowersje jeszcze przed emisją w telewizji, gdyż Spears na końcu klipu odbiera sobie życie[potrzebny przypis]; ze względu na fale krytyki teledysk przemontowano[potrzebny przypis]. Czwartym singlem promującym In the Zone miała zostać piosenka „Outrageous”, jednak podczas kręcenia teledysku Spears doznała kontuzji kolana[potrzebny przypis]. Z powodu urazu zmuszona była również przerwać światową trasę koncertową The Onyx Hotel Tour promującą album[potrzebny przypis]; od 2 marca do 6 czerwca 2004 zagrała 54 koncerty w Ameryce Północnej i Europie[100], a kolejne 55 występów zostało odwołanych[potrzebny przypis]. Zrezygnowała też z wydania kolejnych zaplanowanych singli – „Breathe on Me” i „(I Got That) Boom Boom[potrzebny przypis].

 
Spears podczas występu na trasie The Onyx Hotel, 2004

W 2004 wystąpiła w kontrowersyjnym filmie dokumentalnym Fahrenheit 9.11 krytykującym politykę George’a W. Busha, za co otrzymała Złotą Malinę dla najgorszej aktorki drugoplanowej[78]. We wrześniu wyszła za Kevina Federline’a[83], a na początku listopada na rynku pojawiła się pierwsza składanka jej największych hitów pt. Greatest Hits: My Prerogative, którą promowały single: „My Prerogative” i „Do Somethin’[83]. Album okazał się ogromnym sukcesem, w pierwszym tygodniu sprzedano go w ponad 5 mln egzemplarzach[83]. Singiel „My Prerogative” został numerem jeden w Finlandii, Irlandii, Włoszech i Norwegii, a jego teledysk został uznany za najlepszy w 2004 przez magazyn „Rolling Stone”.

2005–07: Original Doll i Blackout edytuj

Od maja do czerwca 2005 w telewizji emitowany był pięcioodcinkowy program Britney and Kevin: Chaotic dokumentujący codzienne życie Spears i Federline’a[101]. Program został krytycznie oceniony przez widzów i medioznawców[102]. Również w 2005 piosenkarka rozpoczęła pracę nad albumem Original Doll, który nigdy nie ujrzał oficjalnie światła dziennego[potrzebny przypis]. Wbrew wytwórni, zaprezentowała w radiu KISS.FM w Los Angeles pierwszy singiel z płyty – „Mona Lisa”[potrzebny przypis]. Później prace nad albumem zostały przerwane, ponieważ Spears dowiedziała się, że jest w ciąży[83]. Artystka wówczas zawiesiła karierę, oddając się macierzyństwu[83]. Będąc w ciąży, zapozowała do zdjęć dla magazynu „Elle”[103]. 14 września 2005 urodziła syna, Seana Prestona[104].

22 listopada 2005 premierę miała pierwsza składanka remiksowych wersji piosenek wokalistki pt. B in the Mix: The Remixes. Album promowany był przez singiel „And Then We Kiss[potrzebny przypis], który rozszedł się w 50 tys. egzemplarzy w USA. Sam album sprzedano na świecie w ponad 1 mln kopii, co czyni go trzecim najlepiej sprzedającym się albumem z remiksami na świecie. W 2006 wystąpiła gościnnie w epizodycznej roli Amber Louise w serialu telewizji NBC Will & Grace (odc. pt. „Buy, Buy Baby”)[105] oraz zapozowała nago w ciąży dla sierpniowego wydania magazynu „Harper’s Bazaar[106]. 12 września 2006 urodziła drugiego syna, Jaydena Jamesa[107]. W maju odbyła mini-trasę koncertową po USA pod nazwą The House of Blues – The M+M’s Tour[108]. Choć zaledwie 14-minutowe występy były chłodno oceniane przez publiczność, głównie przez rozczarowujący poziom tańca Spears i śpiewanie przez nią z playbacku, to ceny biletów w nieoficjalnym obiegu sięgały nawet 500 dol.[109]

W międzyczasie przeżywała różne problemy osobiste, które rozładowywała przez szokujące zachowanie, np. ogolenie głowy na łyso i atakowanie paparazzi parasolką[110][83]. W lipcu 2007 rozwiodła się z Federline’em[111]. 30 sierpnia amerykańskie stacje radiowe wyemitowały singel „Gimme More”, który zwiastował jej nadchodzący, piąty album[83]. 9 września wystąpiła na gali MTV Video Music Awards 2007, a występ miał być jej powrotem na scenę. Pokaz wzbudził ogromne zainteresowanie odbiorców i mediów, przez co oglądalność gali była największa w jej historii – ponad 7 mln widzów[83]. Mimo tego nie spotkał się on jednak z dobrym przyjęciem publiczności[83]. 30 października 2007 wytwórnia Jive Records wydała piąty album studyjny Spears pt. Blackout[112], który dotarł na szczyt list przebojów w Kanadzie i Irlandii oraz zajął drugie miejsce na listach sprzedaży m.in. w USA i Wielkiej Brytanii oraz we Francji[98]. Płyta została ciepło przyjęta przez krytyków[112]. Drugi singiel „Piece of Me” znalazł się na 15. miejscu notowania „Top 100” z najlepszych piosenek roku 2007 stworzonego przez pismo Rolling Stone[83]. Ostatnim singlem została piosenka „Break the Ice”. Mimo skromnej promocji i braku promocyjnej trasy koncertowej[113], album rozszedł się w nakładzie 3,1 mln egzemplarzy na świecie, w tym 1 mln w USA[114]. O ile magazyny „Billboard” i „NRJ” uznały Blackout albumem roku 2007, miesięcznik „Chart Attack” opisał powrót Spears do świata muzyki jako „najgorszy comeback 2007”[115], a magazyn „NME” przyznał płycie Blackout antynagrodę za „najgorszy album”[116].

2008–09: problemy osobiste, kuratela i Circus edytuj

 
w Nowym Jorku, 2008

3 stycznia 2008 odmówiła oddania dzieci ich ojcu i została hospitalizowana w Cedars-Sinai Medical Center po tym, jak przybyła do jej domu policja zauważyła, jakoby artystka była pod wpływem substancji odurzającej. Następnego dnia zawieszono jej prawa rodzicielskie, a wyłączną opiekę nad dziećmi przekazano Federline’owi. 31 stycznia 2008 artystka trafiła na oddział psychiatryczny Ronald Reagan UCLA Medical Center, gdzie została zatrzymana w celu rozpoznania psychiatrycznego. Sąd orzekł o ubezwłasnowolnieniu i tymczasowej kurateli nad piosenkarką, którą sprawowali jej ojciec Jamie Spears i prawnik Andrew Wallet, upoważnieni do rozporządzania majątkiem artystki[117]. Spears została wypuszczona z oddziału psychiatrycznego 6 lutego 2008[118], po czym złożyła zażalenie na decyzję sądu[119].

Również w 2008 zagrała nieśmiałą i zakochaną w Tedzie recepcjonistkę Abby w serialu Jak poznałem waszą matkę[120]. Za tę rolę otrzymała pozytywne recenzje, a jej występ w serialu sprawił, że osiągnął on najwyższy wynik oglądalności[121][122]. W lipcu, w porozumieniu z prawnikami, odzyskała część praw do opieki nad dziećmi[123]. W międzyczasie rozpoczęła prace nad szóstym albumem. 7 września za teledysk do piosenki „Piece of Me” odebrała trzy statuetki na gali rozdania MTV Video Music Awards; zwyciężyła w kategoriach: teledysk żeński, teledysk popowy oraz w najważniejszej kategorii teledysk roku[124]. 15 września wytwórnia Jive zapowiedziała, że szósty album piosenkarki będzie nosił nazwę Circus. 26 września odbyła się premiera singla „Womanizer”, który niespełna kilka dni po premierze dotarł do pierwszego miejsca listy przebojów m.in. w Australii, Kanadzie, Norwegii, Szwecji, Turcji oraz Polsce[potrzebny przypis]. 15 października 2008 „Womanizer” ustanowił nowy rekord na amerykańskiej liście przebojów Billboard Hot 100 – piosenka awansowała z 96. pozycji na pierwsze miejsce[125][126]. 6 listopada Spears zdobyła dwie statuetki na gali MTV Europe Music Awards 2008 w najważniejszych kategoriach: Najlepszy występ 2008 oraz Album roku (za Blackout). 30 listopada premierę miał film dokumentalny For the Record o życiu Spears[127].

 
Podczas trasy The Circus Starring, 2009

2 grudnia 2008 odbyła się premiera szóstego albumu pt. Circus, który otrzymał pozytywne recenzje od krytyków[128] i zadebiutował na pierwszym miejscu listy przebojów w USA[129], gdzie w pierwszym tygodniu rozszedł się w nakładzie ponad 500 tys. kopii[130]. Spears została najmłodszą artystką, której pięć albumów debiutowało na pierwszym miejscu listy bestsellerów w USA, za co została zapisana w Księdze rekordów Guinnessa[131]. Za sprzedaż albumu odebrała certyfikat platynowej płyty w USA i Wielkiej Brytanii[129]. Album tuż po premierze trafił także na pierwsze miejsce list sprzedaży w Kanadzie i Czechach oraz zajmował miejsca w pierwszej „dziesiątce” w wielu europejskich krajach[132]. Płytę promowała singlami: „Womanizer”, „Circus”, „If U Seek Amy”, „Radar”, „Unusual You” oraz „Out From Under”. Album był jednym z najszybciej sprzedających się albumów roku[133]. Łączna sprzedaż albumu przekroczyła 4 mln egzemplarzy[129].

3 marca 2009 wyruszyła w trasę koncertową The Circus Starring: Britney Spears[134], która obejmowała 97 występów na terenie Ameryki Północnej, Europy i Oceanii[135]. 24 lipca 2009 w ramach trasy miała wystąpić w Warszawie, jednak koncert został odwołany bez podania przyczyny[136]. Trasa przyniosła łączne zyski na poziomie 145 mln dol. Podczas europejskiej części trasy Spears nagrała także cztery utwory: „3”, „Criminal”, „Up’n Down” i „He About to Lose Me” w studiu nagraniowym w Szwecji. 29 września 2009 wydała singiel „3”, którym promowała składankę The Singles Collection. Piosenka zadebiutowała na szczycie amerykańskiej listy Hot 100[137].

2011–12: Femme Fatale, The X Factor edytuj

 
Spears podczas trasy Femme Fatale Tour w Kijowie, 2011

Jeszcze w trakcie trwania promocji poprzedniego albumu rozpoczęła prace nad siódmym studyjnym albumem pt. Femme Fatale[83]. Początkowo nagrała płytę w poprockowym brzmieniu[potrzebny przypis] i zaplanowała premierę albumu na sierpień 2010, ale wytwórnia Jive Records nie wyraziła zgody na wydanie albumu w tej formie. Spears musiała nagrać płytę ponownie, tym razem zgodnie z wizją wytwórni[potrzebny przypis]. Nad ostatecznym brzmieniem albumu pracowali m.in. Dr. Luke, Max Martin, The Outsyders oraz Xenomania[potrzebny przypis]. Premierę płyty poprzedziło wydanie pierwszego singla – „Hold It Against Me”, który zadebiutował na pierwszym miejscu listy Hot 100, stając się tym samym czwartym „numerem jeden” artystki w USA i czyniąc ją drugim w historii artystą po Mariah Carey, którego dwa kolejne single zdobyły szczyt tego notowania[138].

29 marca 2011 premierę miał album pt. Femme Fatale[139], który dotarł na szczyt listy sprzedaży w USA[140], Kanadzie i Australii oraz znalazł się w pierwszej dziesiątce najlepiej sprzedających się albumów w pozostałych krajach. W kwietniu 2011 nagrała wraz z Rihanną remix piosenki „S&M”, który zdobył szczyt listy Billboard, będąc tym samym piątym „numerem jeden” w dorobku artystki[141]. W maju został wydany drugi singel z albumu, „Till the World Ends”, który w ciągu tygodnia został odtworzony na stronie Billboard ponad 87 mln razy, ustanawiając rekord liczby odtworzeń w dotychczasowej karierze piosenkarki[142]. W czerwcu premierę miał trzeci singiel z albumu, „I Wanna Go”, który znalazł się w pierwszej dziesiątce amerykańskiej listy przebojów Hot 100[143].

4 marca 2011 potwierdziła chęć odbycia latem pierwszej od dwóch lat trasy koncertowej, promującej album Femme Fatale w USA[144]. Początkowo poinformowano, że ma być to wspólna trasa artystki i Enrique’a Iglesiasa, informacja ta została jednak anulowana kilka godzin po jej opublikowaniu[145]. Trasa rozpoczęła się 16 czerwca występem w Sacramento i zyskała pozytywne opinie[potrzebny przypis]. Krytycy docenili, że podczas trwającej trasy Spears ograniczyła używanie playbacku na rzecz śpiewania na żywo, podkreślono także, że poziom tańca piosenkarki jest porównywalny do tego z lat jej świetności[146]. W ramach trasy koncertowej Femme Fatale Tour zagrała 79 występów w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Europie oraz Azji[147].

 
Britney na planie programu X Factor, 2012

15 czerwca 2011 magazyn „Billboard” podał informację o zamknięciu wytwórni Jive Records, dla której Spears nagrywała przez cały okres jej kariery. Związku z tym faktem wszyscy artyści z tej wytwórni przeszli pod opiekę RCA Records[148]. 11 października został wydany drugi album Spears zawierający remiksy pt. B In The Mixes: The Remixes Vol.2.[potrzebny przypis]. Czwartym singlem z płyty Femme Fatale został utwór „Criminal”, do którego teledysk wzbudził wiele kontrowersji za sprawą aktów przemocy oraz scen erotycznych.

Jesienią 2012 była jedną z jurorek w drugim sezonie amerykańskiej edycji programu X Factor; za angaż miała zainkasować rekordową gażę w wysokości 15 mln dol.[149] 20 listopada miał premierę singel will.i.ama – „Scream & Shout”, w którym gościnnie wystąpiła Spears. Piosenka odniosła ogromny sukces komercyjny, m.in. zajęła pierwsze miejsce na listach przebojów w Kanadzie, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Włoszech, Holandii, Norwegii, Polsce i innych 15 krajach. Pod koniec stycznia 2013 pojawił się oficjalny remix piosenki „Scream & Shout” z Lil Wayne’em, Waka Flocka Flame, Hit-Boyem i Diddym[potrzebny przypis]. Single „Hold It Against Me” i „Till the World Ends” są kolejnymi numerami jeden w Polsce po sukcesie singla „Womanizer” z 2008, a singel „I Wanna Go” dotarł do pierwszej piątki[potrzebny przypis].

2013–15: Britney Jean i rezydentura w Las Vegas – Britney: Piece of Me edytuj

W grudniu 2012 rozpoczęła pracę nad swoim ósmym albumem studyjnym[150]. Nagrała utwór „Ooh La La”, który – jak tłumaczyła Spears – powstał z myślą o jej synach, którzy (razem z córką Jamie Lynn, Maddie Briann) wystąpili w teledysku; utwór trafił także na ścieżkę dźwiękową filmu animowanego Smerfy 2. 17 września 2013 pojawiła się w programie Good Morning America, w którym ujawniła m.in. datę premiery albumu i tytuł jednej piosenki z płyty – „Perfume[151]. Oprócz tego zapowiedziała swoją rezydenturę w Las Vegas w Planet Hollywood[152]. 4 października ukazał się album Miley Cyrus pt. Bangerz, na którym znalazł się m.in. utwór „SMS (Bangerz)” z gościnnym udziałem Spears[153].

25 października 2013 ujawniła okładkę nowego albumu i ogłosiła, że będzie on nosił tytuł Britney Jean[154]. Płyta ukazała się 3 grudnia 2013 i wkrótce zadebiutowała na czwartym miejscu amerykańskiej listy Billboard 200 z wynikiem sprzedaży za pierwszy tydzień wynoszącym 107 tys. egzemplarzy[155], uzyskującym tym samym najgorszy wyniki sprzedaż spośród wszystkich krążków Spears[156]. Ostatecznie uzyskał certfikat złotej płyty za sprzedaż w nakładzie 500 tys. kopii[157]. Wydawnictwo otrzymało mieszane recenzje od krytyków muzycznych. Album promowała także singlem „Work Bitch”, który w ciągu niecałych 48 godzin zdobyła pierwsze miejsce w iTunes w ponad 40 krajach. W filmie dokumentalnym I am Britney Jean piosenkarka ogłosiła, iż piosenka „Alien” zostanie trzecim singlem, jednak z niewiadomych przyczyn tak się nie stało[potrzebny przypis].

 
Spears podczas występu w ramach rezydentury Britney: Piece of Me w Las Vegas, 2014

Począwszy od 27 grudnia 2013 dawała koncerty w Las Vegas w ramach rezydentury Britney: Piece of Me, która obejmowała 100 koncertów[158], z czego pierwsza połowa przypadała na rok 2014, a druga – na 2015. Spears wykonywała na niej 24 utwory[159], w tym swoje największe hity oraz piosenki z krążka Britney Jean[152][160]. Na koncertach zarabiała po 310 tys. dol. za występ[158].

8 stycznia 2014 zdobyła nagrodę podczas 40. People’s Choice Award w kategorii Favorite Pop Artist[161], a 26 lipca jej utwór „Alien” zadebiutował na ósmym miejscu Bubbling Under Hot 100 Singles (Billboard), mimo że nie był wydany jako singel z płyty Britney Jean[162]. 9 września w Nowym Jorku miała miejsce premiera pierwszej linii odzieżowej Spears[163], a w skład kolekcji wchodziła głównie bielizna nocna oraz piżamy. Swoją kolekcję piosenkarka promowała m.in. w Nowym Jorku, Londynie, Niemczech, Danii oraz Norwegii[164], a także w Polsce, gdzie 24 września zaprezentowała kolekcję w butiku Gatta w Złotych Tarasach w Warszawie[164][165]. Dzień później w programie Good Morning Britain potwierdziła informację o przedłużeniu kontraktu z The AXIS i Planet Hollywood Resort & Casino, na którego mocy występowała z rezydencją z Britney: Piece of Me przez kolejne dwa lata[166]. Wówczas jej stawka wzrosła do 475 tys. dol. za koncert[159].

Na początku 2015 został potwierdzony duet piosenkarki z Iggy Azaleą, z którą nagrały utwór „Pretty Girls[167][168][169]. Premiera singla nastąpiła 4 maja[170]. Utwór zadebiutował na 29. miejscu amerykańskiej listy Billboard Hot 100[171]. Piosenka została wykonana po raz pierwszy na żywo dnia 17 maja na gali Billboard Music Awards[172]. 16 czerwca premierę miał album Giorgio Morodera pt. Déjà Vu, na którym Spears wystąpiła gościnnie w piosence „Tom’s Diner[173]. 2 grudnia 2015 Związek Producentów Audio-Video przyznał singlowi „Pretty Girls” certyfikat złotej płyty w Polsce[174].

2016–2018: Glory, rezydentura i trasa Piece of Me edytuj

23 maja 2016 otworzyła galę Billboard Music Awards 2016 i odebrała statuetkę honorową Millennium Award za swój wpływ na przemysł muzyczny; podczas gali wykonała medley utworów „Work Bitch”, „Womanizer”, „I Love Rock N Roll”, Toxic”, Breathe on Me” i I’m a Slave 4 U”[33]. 14 lipca premierowo zaprezentowała singiel „Make Me...” z gościnnym udziałem rapera G-Eazy[175][176]. Singiel zadebiutował na 17. miejscu zestawienia Billboard 100 w USA i zdobył umiarkowany sukces w mediach[177], jednak uplasował się na pierwszym miejscu w rankingu Hot Dance Club Songs w USA. 25 lipca organizatorzy iHeartRadio Music Festival ogłosili, że Spears wystąpi na scenie T-Mobile podczas festiwalu[178][179]. 26 sierpnia wydała album pt. Glory[177], który zajął pierwsze miejsce na listach sprzedaży m.in. Tajwanie i Irlandii, drugie miejsce w Wielkiej Brytanii oraz trzecie w Niemczech i USA[180]. Dwa dni po wydaniu płyty wystąpiła na gali MTV Video Music Awards 2016.

 
Podczas koncertu w Londynie, 2016

W listopadzie 2016 potwierdziła rozpoczęcie pracy nad kolejnym albumem. W styczniu 2017 podczas 43. gali rozdania People’s Choice Awards odebrała nagrody za wygraną w kategoriach: Ulubiona artystka, Ulubiona artystka popowa, Gwiazda mediów społecznościowych oraz za komediową współpracę z Ellen DeGeneres w The Ellen DeGeneres Show. W marcu ogłosiła, że rusza w międzynarodową trasę koncertową o nazwie Britney: Live in Concert. W kwietniu Izraelska Partia Pracy ogłosiła, że przełoży swoje lipcowe prawybory, aby uniknąć konfliktu z koncertem Spears w Tel Awiwie, powołując się na obawy związane z ruchem drogowym i bezpieczeństwem. 29 kwietnia Spears została pierwszą laureatką Icon Award na gali 126 Radio Disney Music Awards, również w kwietniu „Forbes” ogłosił, że piosenkarka zajęła ósme miejsce w rankingu najlepiej zarabiających artystek, zgarniając 34 mln dol. w 2017. 4 listopada uczestniczyła w uroczystym otwarciu Nevada Childhood Cancer Foundation Britney Spears Campus w Las Vegas, a pod koniec roku wygasł jej kontrakt z Caesars Entertainment – 31 grudnia 2017 zagrała ostatni, 248. pokaz w ramach Britney: Piece of Me[181], a występ przyniósł jej 1,172 mln dol., co stanowiło nowy rekord kasowy jednego programu w Las Vegas.

8 stycznia 2018 wypuściła swój 24. zapach z Elizabeth Arden o nazwie „Sunset Fantasy” i ogłosiła trasę Britney: Piece of Me z koncertami w Ameryce Północnej i Europie[182]. Bilety na koncert zostały wyprzedane w ciągu kilku minut, co skłoniło do ogłoszenia dodatkowych dat z powodu dużego popytu. Od 12 lipca do 21 października w ramach trasy zagrała 31 koncertów[182]. Trasa przyniosła zyski na poziomie 54,3 mln dol. dzięki sprzedaży 260,531 biletów, stając się tym samym szóstą najlepiej sprzedającą się trasą kobiecą w 2018 i drugą najlepiej sprzedającą się trasą kobiecą w Wielkiej Brytanii. Również w 2018 na 29. gali GLAAD Media Awards została uhonorowana nagrodą GLAAD Vanguard przyznawaną „szlachetnym osobom, które istotnie przyczyniły się do promocji równości i akceptacji wobec członków społeczności LGBTQ+”[183].

2019–2021: spór o kuratelę i ruch #FreeBritney edytuj

8 października 2018 ogłosiła nową rezydenturę w Las VegasBritney: Domination, która miała odbyć się w Park Theatre Park MGM w 2019[184]. Jeden pokaz miał przynieść 507 tys. dolarów zysku, co miało uczynić ją najlepiej opłacaną piosenkarką w Las Vegas. 4 stycznia 2019 ogłosiła przerwę w karierze na czas nieokreślony oraz anulowanie planowanej rezydentury w Las Vegas[185]. Decyzję tłumaczyła niepokojem o zdrowie ojca[186], który doznał niemal śmiertelnego pęknięcia okrężnicy. W marcu trafiła do szpitala psychiatrycznego, za powód podając stres związany z chorobą ojca[185]. W kwietniu pojawiły się doniesienia, jakoby ojciec artystki odwołał planowaną rezydenturę córki z powodu odmowy przyjęcia przez nią leków[187], jak też przetrzymywał ją w szpitalu psychiatrycznym wbrew jej woli od stycznia 2019 po tym, jak naruszyła zasadę zakazu prowadzenia pojazdów. Zarzuty dały początek ruchowi na rzecz rozwiązania kurateli, nazwanego #FreeBritney[187]. Ruch przyciągnął uwagę wielu celebrytów[188], w tym Cher, Paris Hilton i Miley Cyrus, a także organizacji non-profit, m.in. American Civil Liberties Union. Fani zorganizowali protest przed ratuszem w West Hollywood, sugerując, że Spears została zatrzymana wbrew jej woli[189]. Dwa dni później piosenkarka oświadczyła, że opuściła szpital i „wszystko u niej jest w porządku”. Podczas zamkniętego przesłuchania odczytała jednak oświadczenie, w którym wyszczególniała różne przejawy niesprawiedliwości, których padła ofiarą; ujawniła, że m.in. zmuszono ją do podjęcia leczenia w ośrodku psychiatrycznym oraz do występowania z wysoką gorączką[190]. W maju sędzia Brenda Penny w czasie rozprawy sądowej zleciła profesjonalną ocenę kurateli, a we wrześniu długoletnia opiekunka Spears, Jodi Montgomery, tymczasowo zastąpiła Jamiego Spearsa jako jej kuratorka.

 
Fani Spears podczas manifestacji #FreeBritney przy Mauzoleum Abrahama Lincolna w Waszyngtonie, 2021

W maju 2020 wydany został utwór „Mood Ring” jako czwarta piosenka promocyjna albumu pt. Glory wraz z nową wersją okładki. 17 sierpnia wyznaczony przez sąd prawnik Spears, Samuel D. Ingham III, złożył pozew sądowy, w którym w imieniu piosenkarki domagał się zmiany jej kurateli, ustanowienia Jodi Montgomery jej stałą kuratorką oraz zastąpienia Jamiego Spearsa wykwalifikowanym zarządcą majątku. Cztery dni później sędzia Penny przedłużyła ustaloną wersję kurateli do lutego 2021. W następnym miesiącu Ingham złożył wniosek o otwarcie sprawy do publicznego zbadania. Po tym, jak adwokat Spears oświadczył, że „Britney nie wróci do pracy, dopóki jej ojciec nie zostanie usunięty jako jej kurator”, wytwórnia płytowa piosenkarki RCA wydała reedycję albumu Glory z nowymi piosenkami promocyjnymi – „Swimming in the Stars” i „Matches”.

W lutym 2021 premierę miał film dokumentalny pt. Framing Britney Spears opisujący karierę i kuratelę piosenkarki. Film wywołał ogromne poruszenie w sieci – tuż po premierze na Twitterze pojawiło się hasło „Przepraszamy Britney”, poza tym Justin Timberlake publicznie przeprosił Spears za pośrednictwem Instagrama, zobowiązując się do „wzięcia odpowiedzialności” za swoje wcześniejsze wypowiedzi o artystce, a wielu celebrytów - w tym Miley Cyrus, Dua Lipa, Kim Kardashian, Paris Hilton i Sarah Jessica Parker – wyraziło wsparcie wobec piosenkarki. Film doprowadził do zmiany ustawy przez Komisję Sądową w Senacie stanu Kalifornia – na mocy nowelizacji osoby pozostające pod kuratelą mają prawo do wyboru prawnika (czego Spears nie mogła zrobić wcześniej przez jej problemy ze zdrowiem psychicznym) oraz uzyskują doradcę prawnego, który aktywnie działa na rzecz poprawy jakości ich życia[191][192][193].

23 czerwca 2021 Spears przemówiła w sądzie, ujawniając szczegóły kurateli[194]. Zarówno piosenkarkę, jak i ruch #FreeBritney, publicznie wsparli m.in. Christina Aguilera, Justin Timberlake, Mariah Carey i Rose McGowan[195]. 28 września 2021 premierę miał film dokumentalny Netfliksa Britney kontra Spears o ubezwłasnowolnieniu piosenkarki[196][197]. W listopadzie 2021 artystka została zwolniona z kurateli[198][199].

Od 2022: powrót do muzyki i książka autobiograficzna edytuj

W sierpniu 2022 wydała singel „Hold Me Closer”, który nagrała z Eltonem Johnem. Piosenka, stanowiąca nową wersję przeboju Johna „Tiny Dancer” (1972), była pierwszym muzycznym wydawnictwem Spears od zakończenia jej opieki konserwatorskiej[200]. Utwór zadebiutował na szóstym miejscu na amerykańskiej liście Billboard Hot 100, stając się jej 14. singlem z pierwszej dziesiątki i jej najwyżej notowaną piosenką na liście przebojów od czasu „Scream & Shout” (2012)[201]. W brytyjskim zestawieniu UK Singles Chart zadebiutował na trzecim miejscu, stając się jej 24. singlem w pierwszej dziesiątce[202]. W lipcu 2023 odbyła się premiera singla Spears i Will.i.ama „Mind Your Business”[203]. W październiku tego samego roku ukazała się jej książka autobiograficzna pt. The Woman in Me[204]. W styczniu 2024 zaprzeczyła medialnym doniesieniom, że planuje powrót do przemysłu muzycznego, jednocześnie przyznała, że w przeciągu ostatnich dwóch lat napisała anonimowo ponad 20 piosenek dla innych artystów[205].

Wpływ na popkulturę edytuj

Lana Del Rey w wywiadzie dla stacji MTV wyjawiła, że Britney Spears była jedną z najważniejszych osób jakie wywarły wpływ na jej obecną, jak i wczesną twórczość:

Nie jestem w ogóle zainteresowana tymi wszystkimi kobietami, które są obecnie w show biznesie, ale jest coś w Britney Spears, co sprawiło, że zapragnęłam śpiewać i wyglądać tak jak ona[206].

Zarówno twórczość, jak i wizerunek sceniczny Spears, za swoje źródło inspiracji wymienili również artyści, tacy jak m.in.: Lady Gaga[49], Miley Cyrus[54], Victoria Justice[207], Pixie Lott[208], Selena Gomez[51], Fergie[52] czy Girls’ Generation[53]. Najsłynniejszym parodystą artystki jest drag queen Derrick Barry[209].

Od 2000 w Muzeum Historyczno-Kulturalnym w Kentwood prezentowana jest wystawa pamiątek po Britney Spears[210]. W lutym 2020 w Los Angeles otwarto interaktywne muzeum „The Zone” poświęcone artystce.

 
Gwiazda Britney Spears w Hollywood Walk of Fame[6].

W 2003 otrzymała własną gwiazdę na Alei Gwiazd w Los Angeles, zostając jednocześnie najmłodszym w historii artystą z tym wyróżnieniem[211].

W latach 2006–2007 czasopisma ze zdjęciem Spears na pierwszej stronie odnotowywały znacznie większe wyniki sprzedaży[212]. Od stycznia 2006 do lipca 2007 pojawiła się 175 razy w ciągu 78 tygodni na okładkach magazynów lifestyle’owych, takich jak „People”, „Us Weekly”, „In Touch”, „Life & Style”, „OK!” czy „Star”[212]. Stała się także stałą bohaterką portali plotkarskich oraz była nieustannie śledzona przez paparazzi[213], z tego względu jej życiorys często zestawiano z losami brytyjskiej księżnej Diany[214]. W latach 2000–2012 siedmiokrotnie była najczęśniej wyszukiwaną osobą publiczną w corocznych podsumowaniach przeglądarki Google[215].

Charakterystyka muzyczna i inspiracje edytuj

 
Spears podczas trasy Femme Fatale Tour, 2011

Britney Spears śpiewa sopranem typu subretka. Skala tego typu głosu zaczyna się od fis2, a kończy się na fis6, co daje cztery oktawy. Najmniejszy z kolei zakres wokalny Spears osiągany przez modulację głosu wynosi dwie oktawy i jest unikatowy z całego zakresu. Zdaniem nauczyciela śpiewu Jamesa Manna, nosowy i brzmiący dziecięco dźwięk wytwarzany przez piosenkarkę wyróżnia ją na tle innych artystek muzycznych, co czyni go wyjątkowym w przemyśle muzycznym. Zauważył również, że palenie papierosów znacznie pogorszyło jakość jej głosu, przez co od wielu lat w piosenkach nie słychać jej prawdziwego wokalu, co dodatkowo utrudnia wykorzystywanie przez nią z auto-tune’a. Dodał, że Spears ma problemy ze śpiewaniem w sposób czysty na koncertach. Pochwalił jednak potencjał artystki kryjący się np. w piosence „Don’t let me be the last to know”, w której naturalnie wyciągała piątą oktawę, co jest w stanie wykonać, tłumiąc krtań. Wspomniał, że osiągała dźwięk bliski Eb5, co czyniło go bardziej wyrazistym i cieplejszym, podobnie jak w piosence „…Baby One More Time”. Zdaniem tego krytyka, śpiewając falsetem i wyższym zakresem wokalnym, Spears czyni swój głos delikatnym, słodkim i kobiecym. Wspomniał, że najczęściej używane są przez nią niskie dźwięki, ale dzięki temu, że jej głos jest średnio zaciągany, nadaje mu to pewien ciężar[216].

Nagrywa głównie piosenki popowe, czasem gra także numery rockowe[217]. Ze względu na wpływ na muzykę popularną w końcu lat 90. i na początku lat 2000. nazywana jest przez media „księżniczką popu”[214].

Jej muzyczną idolką i inspiracją jest Madonna[218], ceni sobie również twórczość Janet Jackson[134]. Wśród swoich autorytetów wymienia także księżną Dianę[219].

Wizerunek edytuj

Mierzy 163 cm wzrostu[220].

Na początku kariery była kreowana na „zwykłą” nastolatkę, z którą mogły utożsamić się młode fanki[221]. Miała także wizerunek niewinnej chrześcijanki przywiązanej do tradycyjnych wartości[222]. Wraz z kolejnymi teledyskami coraz odważniej eksponowała swoją kobiecość m.in. poprzez kuse stylizacje oraz seksowne ruchy i gesty[223]. Wielokrotnie uznawana była przez kolorową prasę za „najseksowniejszą” i „najpiękniejszą” kobietę na świecie[224]. Pozostaje także jedną z „największych ikon gejowskich”, sama wielokrotnie publicznie wyrażała wsparcie społeczności LGBT[225].

Ma na ciele kilka tatuaży, m.in. napis „Mem hey shin” na szyi[226]. W lutym 2007 ogoliła się na łyso w salonie fryzjerskim Esther Haircutting Studio w Tarzana w stanie Kalifornia[227]. Metamorfoza artystki wywołała międzynarodową sensację, jej gest często określany jest „najsłynniejszym zgoleniem głowy w świecie popkultury od czasu, kiedy Elvis Presley wstępował do armii”[228]. Często spekulowano w prasie, że Spears jeszcze w wieku nastoletnim poddała się operacji powiększenia piersi, czemu jednak ona sama zaprzeczyła[229]. Częstym tematem publikacji prasowych była także kwestia dziewictwa i życia seksualnego Spears, zwłaszcza że artystka w wywiadach zapewniała o życiu w czystości[230].

Dżinsowa stylizacja Britney Spears i Justina Timberlake’a z gali rozdania American Music Awards była szeroko komentowana w prasie i stała się inspiracją modową m.in. dla innych celebrytów[231]. Piosenkarka wylansowała także modę na noszenie spodni z niskim stanem[232].

Reklamy edytuj

Od lat 90. występuje w licznych kampaniach reklamowych. W 1999 promowała aparaty marki Polaroid oraz producenta butów sportowych Skechers[233], rok później wystąpiła w reklamie szamponów firmy Clairol i jako setna gwiazda show-biznesu wsparła kampanię społeczną „Got Milk?” promującą picie mleka wśród dzieci[234]. W 2003 reklamowała sieć włoskich fast foodów Sharro[235].

Życie prywatne edytuj

W czasach licealnych spotykała się z Donaldem „Regiem” Jonesem[236]. W latach 1999–2002 jej partnerem był piosenkarz Justin Timberlake, z którym w dzieciństwie występowała w Mickey Mouse Club[237][238]. W 2003 spotykała się z tancerzem Columbusem Shortem, Fredem Durstem z grupy Limp Bizkit, modelem Isaakiem Cohenem i paparazzo Adnanem Ghibem[239][240], miała także przelotny romans z aktorem Collinem Farrellem[241]. W 2004 poślubiła w Las Vegas przyjaciela z dzieciństwa Jasona Allana Alexandra, jednak małżeństwo zostało anulowane po 55 godzinach[242][238]. W tym samym roku wyszła za tancerza Kevina Federline’a, z którym ma dwóch synów: Seana Prestona (ur. 2005) i Jaydena Jamesa (ur. 2006)[238]. 7 listopada 2006 złożyła pozew rozwodowy, podając za powód „różnice nie do pogodzenia między małżonkami”[243]. Para rozwiodła się w lipcu 2007[238][111].

 
Spears podczas rozmowy z zastępcą szeryfa przed rozprawą dotyczącą przyznania jej opieki nad dziećmi, Los Angeles 2007[244]

W 2007 przeszła załamanie nerwowe, czego efektem było wprowadzenie kurateli, której głównym opiekunem został jej ojciec Jamie Spears[238]. W 2008 na piosenkarkę nałożono przez sąd ubezwłasnowolnienie[245]. W lutym 2021 premierę miał film dokumentalny dziennikarzy „New York Timesa” pt. Framing Britney Spears opisujący życie piosenkarki pod kuratelą. Dokument wywołał międzynarodową sensację m.in. ze względu na fakt, że artystka jest ubezwłasnowolniona przez ojca. Po premierze filmu Spears wniosła do sądu podanie o zmianę kurateli oraz zaapelowała, by opiekę nad nią przejęła menedżerka Jodi Montgomery. 22 czerwca 2021 redakcja „The New York Timesa” uzyskała poufne dokumenty sądowe, z których wynikało, że Spears od 2014 naciskała na zakończenie kurateli i podważała słuszność powołania do roli kuratora jej ojca, podnosząc kwestię m.in. jego problemów alkoholowych[246]. Następnego dnia sama artystka ujawniła w sądzie przebieg kurateli; zeznała, że m.in. odmawiano jej dostępu do pieniędzy[194], poza tym zmuszano ją do podpisywania kontraktów i występowania na scenie wbrew jej woli (m.in. mimo wysokiej gorączki), a gdy odmawiała, podawano jej lit[247], oprócz tego zakazano jej wychodzenia za mąż i zachodzenia w ciążę, odmawiano jej także wizyt u ginekologa, gdy chciała przerwać antykoncepcję domaciczną[247]. W międzyczasie prasa ujawniła także, iż monitorowano aktywność wirtualną Spears, w tym prywatne rozmowy telefoniczne i SMS-y, a także zainstalowano jej urządzenia podsłuchujące w sypialni[248]. W listopadzie 2021 została zwolniona z kurateli[198][199].

W latach 2009–2011 spotykała się z Jasonem Trawickiem, który był także jej agentem[238][249]. Od października 2014 była związała przez osiem miesięcy z producentem filmowym Charlie Ebersolem[250]. W 2016 związała się z pochodzącym z Iranu Samem Asgharim, którego poznała na planie teledysku do piosenki „Slumber Party[251][252]. W czerwcu 2021 poinformowała o zaręczynach z partnerem[252][253], a w maju 2022 o utracie ciąży[254]. W czerwcu 2022 wzięli ślub[255]. 16 sierpnia 2023 Asghari, złożył do sądu pozew o rozwód[256].

Jej majątek szacowało się na ok. 125 mln dol. w 2008 i zaledwie 60 mln dol. w 2021 – o drastyczny spadek zarobków obwiniani byli ojciec artystki i inne osoby odpowiadające za kuratelę piosenkarki[257]. Według strony internetowej MSN, Spears w 2010 była piątą z najbogatszych piosenkarek na świecie z majątkiem wynoszącym ponad 500 mln dol.[258]. Według The Microsoft Network, była także najbogatszą piosenkarką na świecie poniżej 30 roku życia[258], a według Nielsen SoundScan w 2015 była czwartą najlepiej sprzedającą się artystką w USA[27].

Niekiedy posługuje się fikcyjnymi personaliami „Diana Prince”, by zachować prywatność np. podczas pobytu w hotelach[259].

Dyskografia edytuj

Osobny artykuł: Dyskografia Britney Spears.

Trasy koncertowe edytuj

Rok Liczba koncertów Nazwa Promowane albumy Miejsca koncertów Źródło
1999 56 …Baby One More Time Tour …Baby One More Time Ameryka Północna [260]
2000 25 Crazy 2K Tour …Baby One More Time, Oops!... I Did It Again [84]
2000–2001 88 Oops!... I Did It Again World Tour Oops!... I Did It Again Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa [84]
2001–2002 69 Dream Within a Dream Tour Britney Ameryka Północna, Azja [92]
2004 54 The Onyx Hotel Tour In the Zone Ameryka Północna, Europa [100]
2009 97 The Circus Starring: Britney Spears Circus, Blackout Ameryka Północna, Europa, Oceania
2011–2014 79 Femme Fatale Tour Femme Fatale Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Azja, Europa
2013–2017 189 Britney: Piece of Me wszystkie dotychczas wydane albumy Rezydentura w Las Vegas
2018 31 Britney: Piece of Me Tour Ameryka Północna, Europa [261]

Inne trasy koncertowe edytuj

  • The M+M’s Tour (2007) – minitrasa koncertowa Britney Spears składająca się z sześciu krótkich występów w klubach w USA[262]. Prezentowała na niej skrócone wersje utworów[263]: „…Baby One More Time”, „I’m a Slave 4 U”, „Breathe on Me”, „Do Somethin’” czy „Toxic”[109].

Filmografia edytuj

Rok Tytuł Rola
1993–1995 Klub Przyjaciół Myszki Miki Różne
1999 Sławny Jett Jackson Jako ona sama
Sabrina, nastoletnia czarownica
Kenan & Kel
2000 Longshot Stewardessa
Simpsonowie Jako ona sama
2002 Austin Powers i Złoty Członek
Crossroads – Dogonić marzenia Lucy Wagner
Stages: Three Days in Mexico Jako ona sama
Robbie the Reindeer in Legend of the Lost Tribe Donner (głos)
2003 Punk’d Jako ona sama
2004 Britney & Kevin: Chaotic
2006 Will & Grace Amber Louise
2008 Jak poznałem waszą matkę Abby
Britney: For the Record Jako ona sama
2010 Glee
2011 I Am The Femme Fatale
2013 I Am Britney Jean
2015 Jane the Virgin

Nagrody edytuj

Osobny artykuł: Nagrody Britney Spears.

Reklamy edytuj

1993

  • Maull’s Barbecue Sauce

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004–2007

2008

2009

2010

  • Radiance
  • Candie’s (linia odzieżowa zaprojektowana przez samą Britney)

2011

2012

  • Twister Dance
  • Fantasy Twist

2013

  • Twister Dance Rave

2018

Perfumy edytuj

 
Pierwszy zapach perfum Britney Spears – Curious

Perfumy Britney Spears rozprowadzane są przez firmę Myleen Class i są najlepiej sprzedającymi się perfumami sygnowanymi przez osobę medialną w historii[264]. Do tej pory sprzedano ponad miliard flakonów perfum piosenkarki, w tym głównie w USA, Kanadzie i w krajach Ameryki Łacińskiej[264]. Pierwszym wyprodukowanym zapachem był „Curious”, wypuszczony do sprzedaży w 2004; Spears wykonała projekt i wybrała kolory buteleczki[265]. Perfumy zdobyły nagrodę Fragrance Foundation Awards w kategorii Women’s Luxury[266]. W 2013 podano, że w ciągu pięciu lat sprzedano ponad 500 mln buteleczek perfum[266]. W kwietniu 2006 wydano „Curious: In Control”, bardziej zmysłowe wydanie perfum „Curious”, a w styczniu 2008 do sprzedaży trafiła limitowana odsłona perfum – „Curious Heart”.

W 2005 powstał zapach „Fantasy”[267]. Fabuła reklamy była inspirowana historią miłością piosenkarki; w rolę jej wybranka wcielił się Nick Steele, a w tyle słychać piosenkę „Breathe on Me” pochodzą z płyty In The Zone. W styczniu 2007 do sprzedaży trafiły perfumy „Midnight Fantasy” – wieczorowa wersja perfum „Fantasy”, we wrześniu 2007 na rynek trafiły perfumy „Believe”[268][269]. W styczniu 2009 – wydano kolejną edycję perfum „Fantasy” – „Hidden Fantasy”[270]. Barwa buteleczki „czerwona wiśnia” symbolizuje ciepło, miłość i kobiecość. Zapach ten został opisany jako uwodzicielski zapach, który wyraża różne aspekty tajemniczej kobiety, poza tym był inspirowany „miłością piosenkarki do białych kwiatów, wanilii oraz soczystych deserów”[270]. W sierpniu 2009 na rynku pojawiła się kolejna odsłona perfum „Fantasy” – „Circus Fantasy”. Perfumy były zainspirowane trasą koncertową The Circus Starring Britney Spears i były pierwszymi perfumami od Myleen Class, które zostały stworzone specjalnie z okazji wydania muzycznego albumu artystki. Jesienią 2010 do sprzedaży trafiły perfumy „Radiance”, a w czerwcu 2011 kolejna odsłona zapachu – „Cosmic Radiance”. We wrześniu 2012 miały premierę perfumy „Fantasy Twist”, stanowiące połączenie zapachów: „Fantasy” z 2005 oraz „Midnight Fantasy” z 2007; w skład perfum wchodzą zapachy: liczi, kiwi, jaśmin, biała czekolada, piżmo, nuty drzewne („Fantasy”) oraz czarna wiśnia, śliwka, ambra, piżmo, wanilia, kwitnąca orchidea, irys, frezja („Midnight Fantasy”)[271]. W lipcu 2013 do sprzedaży trafiły kolejne perfumy sygnowane nazwiskiem Spears – „Island Fantasy”.

Do 2021 na rynku dostępne były 32 zapachy sygnowane przez Britney Spears[272].

Uwagi edytuj

  1. Niektóre źródła podają, że liczba sprzedanych wydawnictw muzycznych Spears wynosić może nawet 200 mln sztuk[25][26], aczkolwiek dane te nie zostały dotychczas jednoznacznie zweryfikowane.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Steve Huey, Britney Biography, AllMusic (ang.).
  2. Britney Spears w bazie Notable Names Database (ang.)
  3. a b Melissa Ruggieri. Music Notes. „Richmond Times-Dispatch”, s. 13, 2000-12-19. Stany Zjednoczone: Berkshire Hathaway. 
  4. Susan Hophkins. Girl Heroes: The New Force In Popular Culture. „University of Michigan Press”, s. 62, 2002. Stany Zjednoczone. 
  5. Review: Pop: Gladys Knight Manchester Arena 4/5. „The Guardian”, 2009-10-09. Wielka Brytania: Guardian Media Group. ISSN 0261-3077. 
  6. a b Hollywood landmark honours Spears. bbc.co.uk. [dostęp 2003-11-18]. Cytat: Pop princess Britney Spears has become the youngest singer to get a star on the Hollywood Walk of Fame. (ang.).
  7. Beckham „greatest pop icon of all time”, BreakingNews.ie, 12 listopada 2003 [zarchiwizowane z adresu 2011-06-14] (ang.).
  8. Glu Adds Pop Icon Britney Spears to Its Celebrity Roster, finance.yahoo.com, 29 kwietnia 2015 [dostęp 2015-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-03] (ang.).
  9. a b c d e Lynne Spears: Through the Storm: A Real Story of Fame and Family in a Tabloid World.. Stany Zjednoczone: Thomas Nelson Inc., 2008. ISBN 978-1-59555-156-6.
  10. a b Norbert B. Laufenberg: Entertainment Celebrities. Stany Zjednoczone: Trafford Publishing, 2005, s. 616. ISBN 978-1-4120-5335-8.
  11. a b c Britney Spears (Gold & Platinum), Recording Industry Association of America [dostęp 2017-02-25] (ang.).
  12. a b 統計情報, Objaśnienia: Po przekierowaniu wpisać w pole nazwy artysty po japońsku Britney Spears, czyli ブリトニー・スピアーズ, a następnie kliknąć w pole wyszukiwania., Recording Industry Association of Japan, Cytat:
    プラチナ(旧), アルバム, 洋楽, 1999-05, …Baby One More Time, ブリトニー・スピアーズ, 1999-02-24, エイベックス
    プラチナ(旧), アルバム, 洋楽, 2000-05, Oops!・・・I Did It Again, ブリトニー・スピアーズ, 2000-05-03, エイベックス
    プラチナ(旧), アルバム, 洋楽 (jap.).
  13. IFPI Platinum Europe Awards – 2000, International Federation of the Phonographic Industry, 2000 [zarchiwizowane z adresu 2013-11-27], Cytat: BRITNEY SPEARS, BABY ONE MORE TIME, ZOMBA RECORDS, 4 (PLATINUM) (ang.).
  14. Gold/Platinum, Music Canada [dostęp 2017-11-18], Cytat: December 9, 1999 DIAMOND ALBUM(S) Britney Spears > Baby One More Time (ang.).
  15. a b Britney Spears Biography, Fox News, 1 grudnia 2006 [dostęp 2008-06-31] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-11] (ang.).
  16. a b Britney Spears Breaks Guinness World Record, prnewswire.co.uk, 14 września 2009 [zarchiwizowane z adresu 2012-09-11] (ang.).
  17. a b c James R. Blandford: Britney. Stany Zjednoczone: Music Sales Group, 2002, s. 29. ISBN 978-0-7119-9419-5.
  18. a b c Fred Bronson: The Billboard book of number 1 hits. Stany Zjednoczone: Billboard Books, 2003, s. 377. ISBN 978-0-8230-7677-2.
  19. a b Folkard 2003 ↓, s. 288.
  20. IFPI Platinum Europe Awards 2001 Awards, International Federation of the Phonographic Industry [zarchiwizowane z adresu 2013-11-27], Cytat: BRITNEY SPEARS, OOPS!… I DID IT AGAIN, 4 (PLATINUM) (ang.).
  21. James Montgomery, Eminem is best-selling artist of the decade, mtv.com, 12 sierpnia 2009 (ang.).
  22. Travis Petersen, 10 Best-Selling Artists Of The 90’s, mademan.com, 20 marca 2010 [dostęp 2016-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-01] (ang.).
  23. Jessica Hyndman, This is what every Britney Spears album should been titled, mtv.com, 5 października 2014 (ang.).
  24. Hunter Schwarz, Finally, our elected officials are giving Britney Spears the respect she deserves, „The Washington Post”, 6 listopada 2014 (ang.).
  25. Britney Spears zarobi 310 tysięcy dolarów za każdy występ w Las Vegas, Onet.pl, 17 września 2013 [zarchiwizowane z adresu 2015-04-18].
  26. Britney Spears said set to play first show in Israel. Timesofisrael.com, 2017-03-18. [dostęp 2019-05-26].
  27. a b c „Nazywam się Britney Jean”: dokument o życiu Britney Spears, Onet.pl, 13 stycznia 2014 [dostęp 2017-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-15], Cytat: (...) stając się czwartą najlepiej sprzedającą płyty artystką w Stanach Zjednoczonych (...). W 2011 została nagrodzona MTV Video Vanguard Award i stała się najlepiej sprzedającą się artystką dekady (1998–2008) według Billboard (...)..
  28. Caryn Ganz, Biography Britney Spears, Rolling Stone [zarchiwizowane z adresu 2017-01-30], Cytat: One of the most controversial and successful female vocalists of the 2000s, Britney Spears (along with the Backstreet Boys and 'N Sync) spearheaded the rise of post-millennial teen pop (...). (ang.).
  29. 2008 Top 100 North American Tours, Pollstar [dostęp 2011-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-25] (ang.).
  30. 2009 Top 50 Worldwide Concert Tours, Pollstar [dostęp 2011-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-09] (ang.).
  31. 2010 Top 50 Worldwide Concert Tours, Pollstar [dostęp 2011-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-05] (ang.).
  32. Fryderyk 2010 – co tam się działo?, Onet.pl, 19 kwietnia 2010 [zarchiwizowane z adresu 2015-04-25].
  33. a b Lindsay Kimble, Britney Spears Performs a Medley of Hits During the Billboard Music Awards, People, 22 maja 2016 (ang.).
  34. Greatest of All Time Billboard 200 Artists, billboard.com (ang.).
  35. Alyssa Toomey: Britney Spears Remembers Michael Jackson, Feels „Honored to Have Shared the Stage With Him”. uk.eonline.com. [dostęp 2013-06-25]. (ang.).
  36. Jem Aswad: Britney Spears On Michael Jackson’s Death: ‘I’m Devastated’. mtv.com. [dostęp 2009-06-29]. (ang.).
  37. ananova: Madonna matką chrzestną Britney Spears. muzyka.wp.pl. [dostęp 2003-11-17]. (pol.).
  38. Britney Spears & Madonna: To był pocałunek dekady. muzyka.interia.pl. [dostęp 2013-08-29]. (pol.).
  39. a b 5. Britney Spears – „(I Can’t Get No) Satisfaction”. rollingstone.com. [dostęp 2011-08-18]. (ang.).
  40. a b Mick Jagger fanem Britney Spears!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2001-09-07]. (pol.).
  41. 10 Best Super Bowl Halftime Shows. billboard.com. [dostęp 2015-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-25)]. (ang.).
  42. Rob Sheffield: Super Bowl Halftime Shows Ranked: From Worst to Best: 3. Aerosmith, Britney Spears, N’Sync, Nelly & Mary J. Blige (2001). rollingstone.com. [dostęp 2014-01-28]. (ang.).
  43. Ryan Book: Max Martin’s No. 1's, Ranked from 18 to 1: Britney Spears, Taylor Swift and A Lot of Katy Perry. musictimes.com. [dostęp 2014-08-29]. (ang.).
  44. Fred Bronson: THR’s Hitmakers 2013: How Producer Max Martin Sold 135 Million Songs. hollywoodreporter.com. [dostęp 2013-06-02]. (ang.).
  45. Mark Binelli: Britney Goes Trance With Moby. rollingstone.com. [dostęp 2003-09-09]. (ang.).
  46. Mayer Nissim: Moby: 'Britney Spears is really broken’. digitalspy.co.uk. [dostęp 2011-05-11]. (ang.).
  47. Giorgio Moroder: Déj vu. Powrót twórcy disco! Mamy megamix albumu. rmf.fm. [dostęp 2015-06-14]. (pol.).
  48. Giorgio Moroder ft. Britney Spears – Tom’s Diner: piosenka już jest. Posłuchajcie, jak Brit śpiewa Suzanne Vegę [AUDIO]. eska.pl. [dostęp 2015-04-28]. (pol.).
  49. a b Lady GaGa: I don’t have time for dating. nowmagazine.co.uk. [dostęp 2009-02-09]. (ang.).
  50. Lana Del Rey ‘Compelled’ By Britney Spears, mtv.com [dostęp 2012-02-02], Cytat: I’m not really interested in a ton of female musicians but there is something about Britney that compelled me – the way she sings and just the way she looks. (ang.).
  51. a b Christina Garibaldi: Selena Gomez’s Evolution Mirrors Britney Spears’. mtv.com. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  52. a b Shirley Charpelin: Billboard Music Awards: Fergie Expresses Support for Britney Spears. hollywoodreporter.com. [dostęp 2011-05-22]. (ang.).
  53. a b hotshotlover30: Girls’ Generation’s Hyoyeon Is Getting Prettier by the Day. soompi.com. [dostęp 2012-06-02]. (ang.).
  54. a b Miley Cyrus On Working With Britney Spears: „She’s A Living Legend!”. capitalfm.com. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  55. EXCLUSIVE: First photos of Britney Spears’ newly-discovered British family. dailymail.co.uk. [dostęp 2008-09-17]. (ang.).
  56. Tu wychowywała się Britney Spears, eska.pl [dostęp 2021-10-05].
  57. Britney Spears says she goes "back and forth" between religions in Instagram video, Newsweek, 13 sierpnia 2020 [dostęp 2021-10-07] (ang.).
  58. a b c Steven Daly. Cover Story: Britney Spears: Britney Spears: Rolling Stone. „Rolling Stone”, 1999-04-15. Stany Zjednoczone. ISSN 0035-791X. 
  59. Bickerdike 2022 ↓, s. 21–22.
  60. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 22.
  61. Bickerdike 2022 ↓, s. 16–18.
  62. a b Britney Spears – biografia. eska.pl. [dostęp 2012-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-28)]. (pol.).
  63. Bickerdike 2022 ↓, s. 39.
  64. Chris Mundy. Cover Story: The Girl Can’t Help It. „Rolling Stone”, 2000-05-25. Stany Zjednoczone. ISSN 0035-791X. 
  65. Mark Hughes: Buzzmarketing: get people to talk about your stuff. Stany Zjednoczone: Penguin Group, 2005, s. 145. ISBN 978-1-59184-092-3.
  66. Chuck Taylor. Air Waves: Jive’s Britney Spears Sets Top 40 Abuzz With Rhythm-Leaning 'Baby One More Time. „Billboard”. 110 (43), s. 80, 1996-10-24. Stany Zjednoczone. ISSN 0006-2510. 
  67. Chuck Taylor: Jive’s Britney Spears Top 40. billboard.com. [dostęp 1996-10-24]. (ang.).
  68. Bickerdike 2022 ↓, s. 30.
  69. a b Record-Breakers and Trivia. everyhit.com. [dostęp 2010-10-12]. (ang.).
  70. Clarissa Place: Ten Things About... Britney Spears. digitalspy.com.au. [dostęp 2012-04-19]. Cytat:
    (...) Her classic single '…Baby One More Time’ topped the charts in 15 countries and sold 10 million copies by the time Britney (...)
    It didn’t work. Oops!... I Did It Again was released in May 2000 and has sold over 25 million copies to date worldwide (...). (ang.).
  71. …Baby One More Time by Britney Spears. songfacts.com. [dostęp 2015-07-01]. (ang.).
  72. Best Selling Singles Of All Time. everyhit.com. [dostęp 2010-06-05]. (ang.).
  73. a b Britney Spears, Teen Queen: Rolling Stone’s 1999 Cover Story. rollingstone.com. [dostęp 2010-01-22]. (ang.).
  74. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 310.
  75. a b c James R. Blandford: Britney. Stany Zjednoczone: Music Sales Group, 2002, s. 30. ISBN 978-0-7119-9419-5.
  76. James Bryant, Britney Spears – Biography, imdb.com, grudzień 2005, Cytat: (...) Her debut album was released a few months later in early 1999 and, like the single, took to the top of the album charts, where it remained number one for six weeks. The album has now sold millions worldwide and is officially 14 x platinum in the US (...). (ang.).
  77. Bickerdike 2022 ↓, s. 310–311.
  78. a b c d e f g Bickerdike 2022 ↓, s. 238.
  79. Bickerdike 2022 ↓, s. 251–252.
  80. 10 największych skandali Britney Spears!, Onet.pl [dostęp 2012-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-01].
  81. a b c d Bickerdike 2022 ↓, s. 311.
  82. American album certifications – Britney Spears – „Oops”, Recording Industry Association of America, 24 stycznia 2005 [dostęp 2022-01-03] (ang.).
  83. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Britney Spears Biography. biography.com. [dostęp 2014-09-12]. (ang.).
  84. a b c Bickerdike 2022 ↓, s. 252.
  85. Robert of the Radish: Biggest Selling Singles Since The Year 2000. Wayback Machine. [dostęp 2009-09-01]. (ang.).
  86. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 84.
  87. Bickerdike 2022 ↓, s. 86–87.
  88. a b c d Bickerdike 2022 ↓, s. 312.
  89. https://www.billboard.com/music/music-news/teen-queen-britney-knocks-king-of-pop-from-no-1-77732/
  90. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 71.
  91. Bickerdike 2022 ↓, s. 75.
  92. a b c Bickerdike 2022 ↓, s. 254.
  93. Bickerdike 2022 ↓, s. 77–78.
  94. Bickerdike 2022 ↓, s. 79–80.
  95. Bickerdike 2022 ↓, s. 78.
  96. Bickerdike 2022 ↓, s. 97.
  97. Bickerdike 2022 ↓, s. 88.
  98. a b c Bickerdike 2022 ↓, s. 313.
  99. Rolling Stone: 100 Best Songs of the Decade (2000–2009). rockonthenet.com. [dostęp 2010-01-01]. (ang.).
  100. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 255.
  101. Bickerdike 2022 ↓, s. 121.
  102. Bickerdike 2022 ↓, s. 125–126.
  103. Bickerdike 2022 ↓, s. 131.
  104. Britney Welcomes Home Sean Preston, People, 21 września 2005 [dostęp 2005-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-16] (ang.).
  105. Bickerdike 2022 ↓, s. 138–140.
  106. Bickerdike 2022 ↓, s. 133.
  107. Britney’s Baby Name: Jayden James Federline, People, 24 października 2006 [zarchiwizowane z adresu 2007-07-16] (ang.).
  108. Bickerdike 2022 ↓, s. 154.
  109. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 154–157.
  110. Bickerdike 2022 ↓, s. 151, 159.
  111. a b Britney, Kevin Back to Being Single – E! Online.
  112. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 177.
  113. Bickerdike 2022 ↓, s. 178.
  114. Bickerdike 2022 ↓, s. 313–314.
  115. The Final Results Of The ChartAttack Readers’ Poll Are In. chartattack.com. [dostęp 2020-04-22]. (ang.).
  116. Bickerdike 2022 ↓, s. 239.
  117. Bickerdike 2022 ↓, s. 195–196.
  118. Spears is released from UCLA hospital psychiatric ward – Los Angeles Times.
  119. Bickerdike 2022 ↓, s. 196.
  120. Bickerdike 2022 ↓, s. 142.
  121. Britney Spears begins rehab of image with wacky cameo on CBS sitcom.
  122. James Hibberd, Spears delivers „Mother's” highest ratings, The Hollywood Reporter, 25 marca 2008 [zarchiwizowane z adresu 2008-06-06] (ang.).
  123. Ken Lee, It's Over: Britney & Kevin Reach a Custody Settlement, People, 18 lipca 2008 [dostęp 2022-01-03] (ang.).
  124. https://www.digitalspy.com/music/a129775/in-full-mtv-video-music-awards-2008-winners/
  125. https://www.billboard.com/charts/hot-100/2008-10-18/
  126. https://www.billboard.com/charts/hot-100/2008-10-25/
  127. Bickerdike 2022 ↓, s. 165.
  128. Circus by Britney Spears. metacritic.com. [dostęp 2008-12-02]. (ang.).
  129. a b c Bickerdike 2022 ↓, s. 314.
  130. https://web.archive.org/web/20121023140556/http://www.billboard.com/bbcom/news/britney-s-circus-debuts-atop-album-chart-1003921402.story
  131. Britney Spears in Guinness Book of Records!. britney.com. [dostęp 2009-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-24)]. (ang.).
  132. Katie Hasty: Britney’s ‘Circus’ Debuts Atop Album Chart. billboard.com. [dostęp 2008-12-10]. (ang.).
  133. #13 Britney Spears – The 2009 Celebrity 100. forbes.com. [dostęp 2009-03-06]. (ang.).
  134. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 204.
  135. Bickerdike 2022 ↓, s. 256.
  136. Polski koncert Britney Spears odwołany. muzyka.wpl.pl. [dostęp 2009-07-14]. (pol.).
  137. https://www.billboard.com/charts/hot-100/2009-10-24/
  138. Monica Herrera: Britney Spears’ 'Hold It Against Me’ Single Premieres. billboard.com. [dostęp 2011-01-10]. (ang.).
  139. 7th Britney Spears Album „Femme Fatale” Set for March 29th Release, Jive Label Group [dostęp 2011-07-01] [zarchiwizowane z adresu 2011-03-07] (ang.).
  140. Keith Caulfield, Britney Spears Snares Sixth No. 1 on Billboard 200 with „Femme Fatale”, Billboard.com, 6 kwietnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-04-10] (ang.).
  141. Gary Trust: Rihanna’s ‘S&M’ Reigns on Hot 100, Lady Gaga’s ‘Judas’ Debuts. billboard.com. [dostęp 2011-04-20]. (ang.).
  142. Jason Lipshutz, Listen: Britney Spears, Nicki Minaj and Ke$ha's „Till the World Ends” Remix, Billboard.com, 23 kwietnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-04-25] (ang.).
  143. Bickerdike 2022 ↓, s. 315.
  144. Sadao Turner, Britney Spears Talks New Album, Toned Boyfriend & Upcoming Tour, On Air with Ryan Seacrest [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2011-03-04] (ang.).
  145. Enrique Iglesias Pulls Out Of Britney Spears Tour – MTV, mtv.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  146. Britney Spears Earns Raves for Femme Fatale Tour Opener – Us Weekly, usmagazine.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  147. Bickerdike 2022 ↓, s. 257.
  148. Shirley Halperin: L.A. Reid to Run Restructured Epic Records. billboard.com. [dostęp 2011-06-15]. (ang.).
  149. Bickerdike 2022 ↓, s. 90, 225.
  150. Andy Joannou: Britney Spears begins work on eighth studio album. digitalspy.com. [dostęp 2012-12-13]. (ang.).
  151. Andy Joannou: Britney Spears names new album ‘Britney Jean’. digitalspy.com. [dostęp 2013-10-15]. (ang.).
  152. a b Carl Williott: Britney Spears Announces 2-Year ‘Piece Of Me’ Vegas Residency, December 3 Album Release. idolator.com. [dostęp 2013-09-17]. (ang.).
  153. Miley Cyrus i Britney Spears w jednej piosence!. elle.pl. [dostęp 2013-10-08]. (pol.).
  154. BRITNEY SPEARS: OKŁADKA NOWEJ PŁYTY + OSOBISTY LIST DO FANÓW. viva-tv.p. [dostęp 2013-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-25)]. (pol.).
  155. Gil Kaufman: Britney Spears Has Lowest Chart Debut With Britney Jean. mtv.com. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  156. Bickerdike 2022 ↓, s. 315–316.
  157. Bickerdike 2022 ↓, s. 316.
  158. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 232.
  159. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 233.
  160. Jason Lipshutz: Britney Spears: Las Vegas Shows Will Be 'A Massive Party From Start To Finish’. billboard.com. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).
  161. 40. People’s Choice Award – NOMINEES & WINNERS. peopleschoice.com. (ang.).
  162. Bubbling Under Hot 100. billboard.com. [dostęp 2014-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-08)]. (ang.).
  163. Harold Mandel, Britney Spears debuts „The Intimate Britney Spears” lingerie line in New York, axs.com, 10 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-05-24] (ang.).
  164. a b Britney Spears: Tweet o przyjeździe m.in. do Polski. twitter.com. [dostęp 2014-09-08]. (ang.).
  165. Belle: Firma Gatta potwierdza wizytę promocyjną Britney Spears w Polsce!. britneyspears.pl. [dostęp 2014-09-15]. (pol.).
  166. Mateusz Kopec: Britney Spears przedłuży rezydenturę w Las Vegas. allaboutmusic.pl. [dostęp 2014-05-13]. (pol.).
  167. Iggy Azalea on Working with Britney Spears for Their Song ‘Pretty Girls’. (ang.).
  168. At Home with Britney Spears and Her Boys, People, 25 marca 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-03-26] (ang.).
  169. Christina Garibaldi: Iggy Azalea Reveals Britney Spears’ Album Is ‘Ready’ And Will Feature Their Collaboration. mtv.com. [dostęp 2015-03-30]. (ang.).
  170. Britney Spears, Pretty Girls: Nowa piosenka z niecodzienną premierą… w taksówkach Uber!. eska.pl. [dostęp 2015-05-04]. (pol.).
  171. Britney Spears Album & Song Chart History. billboard.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-10)]. (ang.).
  172. Lars Brandle: Britney Spears and Iggy Azalea To Perform ‘Pretty Girls’ at 2015 Billboard Music Awards. billboard.com. [dostęp 2015-04-22]. (ang.).
  173. Lindsay Zoladz: Disco Godfather Giorgio Moroder Goes Back to the Future on Déjà Vu. vulture.com. [dostęp 2015-06-25]. (ang.).
  174. Złote płyty CD przyznane w 2015 roku, ZPAV [dostęp 2022-01-03].
  175. Gary Trust, Chart Beat Podcast: RCA’s Joe Riccitelli on Zayn, Britney Spears, Justin Timberlake & More, Billboard, 11 maja 2016 (ang.).
  176. Make Me...(feat. G-Eazy) – Single, itunes.apple.com, 15 lipca 2014 (ang.).
  177. a b Norbert Żyła, Britney Spears zapowiada płytę „Glory” (wideo), wiadomości24.pl, 4 sierpnia 2016 (pol.).
  178. Joey Nolfi, Britney Spears, U2, Drake, more to play iHeartRadio Music Festival, ew.com, 25 lipca 2016 (ang.).
  179. Mitchell Peters, U2, Drake, Britney Spears & More to Headline 2016 iHeartRadio Music Festival in Las Vegas, Billboard, 25 lipca 2016 (ang.).
  180. Bickerdike 2022 ↓, s. 316–317.
  181. Bickerdike 2022 ↓, s. 229.
  182. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 258.
  183. Bickerdike 2022 ↓, s. 240.
  184. Bickerdike 2022 ↓, s. 234–236.
  185. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 199.
  186. Bickerdike 2022 ↓, s. 261.
  187. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 200.
  188. Bickerdike 2022 ↓, s. 201.
  189. Bickerdike 2022 ↓, s. 200, 261.
  190. Bickerdike 2022 ↓, s. 291.
  191. Patricia Grisafi: ʼFraming Britney Spearsʼ on FX shows how the singer gets used for everyone elseʼs purposes. [w:] NBC News [on-line]. nbcnews.com, 2021-02-05. [dostęp 2021-12-02]. (ang.).
  192. Chloe Melas: Britney Spears attorney files petition to remove her father from overseeing her medical decisions. [w:] CNN [on-line]. edition.cnn.com, 2021-03-25. [dostęp 2021-12-02]. (ang.).
  193. Bickerdike 2022 ↓, s. 266–267.
  194. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 276.
  195. Nowicki, Albert: „Christina Aguilera wspiera Spears i ruch #FreeBritney. Rywalizacji nie ma”. Prime News, Virtual Press Sp. z o.o., 2021-06-29. [dostęp 2021-06-29].
  196. “Britney kontra Spears” – dokument Netfliksa o ubezwłasnowolnieniu słynnej piosenkarki. AZN Entertainment, 2021-09-29. [dostęp 2021-09-29].
  197. Britney Spears ostro atakuje swoją rodzinę. „Skrzywdziliście mnie”, Onet Kultura, 26 października 2021 [dostęp 2021-10-28].
  198. a b Britney Spears zwolniona z kurateli. Odzyskała kontrolę nad swoim życiem po 13 latach, TVN24 [dostęp 2021-11-13] (pol.).
  199. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 299–300.
  200. „Hold Me Closer”: Britney Spears i Elton John prezentują wspólny utwór, Radio Złote Przeboje, 26 sierpnia 2022.
  201. Gary Trust, Harry Styles’ ‘As It Was’ Holds Atop Hot 100, Elton John & Britney Spears’ ‘Hold Me Closer’ Launches in Top 10, Billboard, 6 września 2022 (ang.).
  202. Sam Damshenas, Britney lands highest-charting single in the UK in 10 years with Elton John duet, Gay Times, 5 września 2022 (ang.).
  203. Britney Spears w nowym singlu. Fani oburzeni: „Brzmi jak AI”, Radio Złote Przeboje, 21 lipca 2023.
  204. Wielki powrót Britney Spears. Jest decyzja! Padła data, Radio Złote Przeboje, 12 lipca 2023.
  205. Emma Saunders, Britney Spears: I'll never return to music industry, BBC News, 4 stycznia 2024 (ang.).
  206. Lana Del Rey ‘Compelled’ By Britney Spears. mtv.com. [dostęp 2012-02-02].
  207. Justin Harp: Victoria Justice ‘reveals musical influences’. digitalspy.co.uk. [dostęp 2010-12-13]. (ang.).
  208. Paul Lester: Pixie Lott’s diary: 'After the single hit No 1, it went crazy’. The Guardian. [dostęp 2009-08-27]. (ang.).
  209. Bickerdike 2022 ↓, s. 246.
  210. Bickerdike 2022 ↓, s. 219–221.
  211. Britney Spears gets star on Walk of Fame. chinadaily.com. [dostęp 2003-11-18]. Cytat: (...) At 21, Spears tied with former „Little House on the Prairie” actress Melissa Gilbert for being the youngest person to accept a Walk of Fame star (...). (ang.).
  212. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 145.
  213. Bickerdike 2022 ↓, s. 144–145.
  214. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 210.
  215. Bickerdike 2022 ↓, s. 192.
  216. James Mann, Britney Spears: Contralto Vocal Range Singer, becomesingers.com, 21 maja 2018 [dostęp 2019-12-21] (ang.).
  217. Bickerdike 2022 ↓, s. 206.
  218. Bickerdike 2022 ↓, s. 101, 179.
  219. Bickerdike 2022 ↓, s. 211.
  220. Bickerdike 2022 ↓, s. 135.
  221. Bickerdike 2022 ↓, s. 46.
  222. Bickerdike 2022 ↓, s. 100.
  223. Bickerdike 2022 ↓, s. 48.
  224. Bickerdike 2022 ↓, s. 128–129.
  225. Bickerdike 2022 ↓, s. 240–246.
  226. Bickerdike 2022 ↓, s. 105.
  227. Bickerdike 2022 ↓, s. 151.
  228. Bickerdike 2022 ↓, s. 152.
  229. Bickerdike 2022 ↓, s. 47–54.
  230. Bickerdike 2022 ↓, s. 59–66.
  231. Bickerdike 2022 ↓, s. 55, 58.
  232. Bickerdike 2022 ↓, s. 128.
  233. Bickerdike 2022 ↓, s. 94.
  234. Bickerdike 2022 ↓, s. 95-96.
  235. Bickerdike 2022 ↓, s. 97–98.
  236. Bickerdike 2022 ↓, s. 182.
  237. Anna Konieczyńska, Historia jednego zdjęcia: Britney Spears i Justin Timberlake w 2001 roku, Vogue Polska, 5 grudnia 2019 [dostęp 2021-10-05] (pol.).
  238. a b c d e f Bartosz Sąder, Toksyczne uczucie. Miłość w rytmie Britney Spears, Onet Kultura, 31 lipca 2020 [dostęp 2021-10-05].
  239. Bickerdike 2022 ↓, s. 184, 187–188.
  240. Britney Pap-Happy with Her New Guy. people.com. [dostęp 2008-03-01]. (ang.).
  241. Bickerdike 2022 ↓, s. 186.
  242. Sam Lansky: Britney Spears’ Shotgun Wedding Turns 10: Remember 55 Magical Hours. rollingstone.com. [dostęp 2004-01-03]. (ang.).
  243. Britney Spears Files for Divorce. people.com. [dostęp 2006-07-11]. (ang.).
  244. Britney Goes To Court, cbsnews.com [dostęp 2019-12-01] (ang.).
  245. Britney Spears oskarża bliskich. Twierdzi, że pozwolili na to, by ją krzywdzono, Onet Kultura, 7 października 2021 [dostęp 2021-10-07].
  246. Bickerdike 2022 ↓, s. 289.
  247. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 284.
  248. Bickerdike 2022 ↓, s. 292–293.
  249. Ryan Smith, Britney Spears' ex Jason Trawick Shoots Down Rumors He Secretly Wed Pop Star, Newsweek, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-10-07] (ang.).
  250. Britney Spears i Charlie Ebersol rozstali się. Powody i kulisy, Jastrząb Post, 23 czerwca 2015 [dostęp 2021-10-07] (pol.).
  251. Georgina Littlejohn; Nola Ojomu: Who is Sam Asghari? Britney Spears’ rumoured fiancé, aspiring actor and fitness model. thesun.co.uk. [dostęp 2019-04-17]. (ang.).
  252. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 296.
  253. Britney Spears i Sam Asghari zaręczyli się, TVN24, 13 września 2021.
  254. https://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-10816859/Britney-Spears-makes-heartbreaking-announcement-lost-baby.html
  255. Britney Spears wzięła ślub z młodszym o 12 lat aktorem. Ceremonię zakłócił jej pierwszy mąż, TVN24, 10 czerwca 2022.
  256. Oświadczenie męża w sprawie rozwodu z Britney Spears. "Postanowiliśmy zakończyć naszą wspólną podróż", TVN24, 18 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-18] (pol.).
  257. Bickerdike 2022 ↓, s. 277.
  258. a b Britney piątą najbogatszą piosenkarką wszech czasów.
  259. Bickerdike 2022 ↓, s. 213.
  260. Bickerdike 2022 ↓, s. 251.
  261. Bickerdike 2022 ↓, s. 31.
  262. Bickerdike 2022 ↓, s. 154–157, 255–256.
  263. Bickerdike 2022 ↓, s. 255–256.
  264. a b Britney Spears. britney-galaxy.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-01)]. (ang.).
  265. Britney Spears’ Biography. foxnews.com. (ang.).
  266. a b Bickerdike 2022 ↓, s. 113.
  267. Hinant, Cindy (2012). Britney Spears Fantasy Fantasy Britney Spears (pierwsza edycja). New York: Cindy Hinant. s. 2–33.
  268. Perfume Australia – Buy Genuine Perfume Online | Fragrance Online, feelingsexy.com.au [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  269. Britney Spears – Midnight Fantasy. comparestoreprices.co.uk. (ang.).
  270. a b Britney Spears – Hidden Fantasy. comparestoreprices.co.uk. (ang.).
  271. Britney Spears Fantasy Twist (Fantasy + Midnight Fantasy). fragrantica.com. (ang.).
  272. Bickerdike 2022 ↓, s. 112.

Bibliografia edytuj

  • Claire Folkard: Guinness World Records 2003. Wyd. 1. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania: Bantam Books, 2003, s. 288. ISBN 978-0-553-58636-7.
  • Jennifer Otter Bickerdike, Być Britney, Magda Witkowska, Bartosz Sałbut (tłum.), Wydawnictwo SQN, 2022.

Linki zewnętrzne edytuj