KS Toruń
Klub Sportowy Toruń – polski klub żużlowy z siedzibą w Toruniu, 4-krotny drużynowy mistrz Polski. Został założony 21 lutego 1962 roku[3], niemniej jednak jego początki sięgają lat wcześniejszych, a samych tradycji żużlowych w Toruniu, których jest kontynuatorem, lat przedwojennych. Od 13 listopada 2006 roku funkcjonuje jako spółka akcyjna[a]. W sezonie 2022 występuje w PGE Ekstralidze. Sponsorem tytularnym drużyny jest firma For Nature Solutions Sp. z o.o. Zespół startuje w lidze pod nazwą For Nature Solutions Apator Toruń[8].
Pełna nazwa |
Klub Sportowy Toruń Spółka Akcyjna |
---|---|
Przydomek |
Toruńskie Anioły, Krzyżacy |
Maskotka |
Dymek[1] |
Barwy |
|
Data założenia |
21 lutego 1962[3] |
Debiut w najwyższej lidze |
4 kwietnia 1976 |
Liga | |
Państwo | |
Województwo | |
Siedziba | |
Adres |
ul. Pera Jonssona 7 |
Stadion | |
Właściciel | |
Prezes |
Ilona Termińska[5] |
Menedżer |
Krzysztof Gałańdziuk[6] |
Trener | |
Strona internetowa |
W przeszłości klub funkcjonował jako wielosekcyjny, a na przestrzeni lat obok sekcji żużlowej, istniejącej od chwili jego założenia, istniały także sekcje: brydża sportowego, hokeja na lodzie, jazdy szybkiej na lodzie, pływania i szachów.
HistoriaEdytuj
PoczątkiEdytuj
Pierwsze zawody żużlowe rozegrano w Toruniu w 1930 roku. Ścigano się w kategoriach według pojemności silnika. Czarny sport rozwijał się w grodzie Kopernika aż do wybuchu II wojny światowej. Zaraz po wojnie – w 1946 roku, tradycja toruńskiego żużla odrodziła się w postaci Toruńskiego Klubu Motocyklowego. W tamtym okresie pierwsze kroki na żużlu stawiał między innymi Zbigniew Raniszewski, którego karierę przerwała tragiczna śmierć w trakcie zawodów rozgrywanych w Wiedniu 21 kwietnia 1956 roku. Od 1957 roku toruński klub działał w ramach Ligi Przyjaciół Żołnierza, a dwa lata później zadebiutował w rozgrywkach III ligi, zajmując 7. miejsce. Do II ligi LPŻ Toruń awansował wskutek reorganizacji rozgrywek w 1960 roku, jednak w swoim debiutanckim drugoligowym sezonie zajął ostatnie miejsce w grupie „zachód”.
Patronat PZWANNEdytuj
W 1962 roku powstał Klub Sportowy „Apator”, który swoją nazwę wziął od Pomorskich Zakładów Wytwórczych Aparatury Niskiego Napięcia. W latach 60. pierwsze medale dla toruńskiego żużla zdobył między innymi Marian Rose. Popularny Maryś osiągnął sukcesy zarówno na krajowym podwórku, jak i na arenie międzynarodowej. Jego największym sukcesem był złoty medal drużynowych mistrzostw świata z 1966 roku. W tym samym sezonie Rose zdobył srebrny medal indywidualnych mistrzostw Polski. Jego karierę przerwał wypadek 19 kwietnia 1970 roku na torze w Rzeszowie, w którym torunianin poniósł śmierć.
W 1973 roku Stal Toruń zajęła 2. miejsce w rozgrywkach II ligi, jednak w spotkaniach barażowych o awans do I ligi lepsza okazała się Polonia Bydgoszcz. Dwa lata później torunianie ponownie zajęli 2. miejsce w II-ligowych rozgrywkach i ponownie przegrali spotkania barażowe z bydgoszczanami, jednak powiększenie liczebności I ligi do 10 zespołów pozwoliło torunianom awansować do najwyższej klasy rozgrywek.
W pierwszym sezonie w I lidze torunianie obronili miejsce w elicie, zajmując 8. miejsce na koniec sezonu. W tym samym 1976 roku w historii klubu miało miejsce kolejne tragiczne wydarzenie – 25 lipca w czasie zawodów w Częstochowie w jednym z wyścigów upadł Kazimierz Araszewicz i kilka minut po dotarciu do szpitala zmarł w wyniku obrażeń odniesionych na torze. W 1979 roku torunianie zajęli w ligowej tabeli 4. miejsce, mając szanse na medal do ostatniego meczu. Liderami drużyny byli Jan Ząbik oraz Wojciech Żabiałowicz.
Pierwsze sukcesyEdytuj
To, co nie udało się cztery lata wcześniej, udało się w 1983 roku. Liderem drużyny był Żabiałowicz, wspierany przez Jana Woźnickiego i Eugeniusza Miastkowskiego. Zespół prowadzony przez trenera Andrzeja Pogorzelskiego nie przegrał ani jednego meczu na własnym torze, ponadto trzykrotnie triumfował na wyjazdach. 24 punkty zdobyte do ligowej tabeli wystarczyły do zajęcia 3. miejsca w lidze i zdobycia pierwszego, brązowego medalu w rozgrywkach o drużynowe mistrzostwo Polski.
Trzy lata później – w 1986 roku, Apator Toruń świętował jeszcze większy sukces, jakim był złoty medal w rozgrywkach ligowych. Przez niemal cały sezon o prymat najlepszej drużyny w kraju torunianie rywalizowali z rywalem zza miedzy – bydgoską Polonią. Drogę do toruńskiego złota otworzyła porażka bydgoszczan na własnym torze ze Stalą Gorzów Wielkopolski w końcówce sezonu. Po wygranej w ostatnim meczu z Kolejarzem Opole 64:26 – torunianie po raz pierwszy mogli świętować tytuł najlepszej drużyny w kraju. W latach 80. oprócz sukcesów ligowych żużlowcy Apatora odnosili coraz więcej sukcesów w innych rozgrywkach – zdobywali złote medale w indywidualnych mistrzostwach Polski, młodzieżowych drużynowych mistrzostwach Polski, a także mistrzostwach Polski par klubowych.
6 czerwca 1987 roku na torze w Toruniu odbył się półfinał mistrzostw świata par. W zawodach, w czasie których w każdym wyścigu startowało po 6 zawodników, triumfowali Duńczycy – Hans Nielsen i Erik Gundersen, przed parą Nowej Zelandii – Mitchem Shirrą i Davidem Barghem, oraz Polakami – Wojciechem Żabiałowiczem i Romanem Jankowskim.
Złote lata 90.Edytuj
W pierwszej połowie lat 90. torunianie nie schodzili z podium, zdobywając seryjnie medale w lidze, a także w innych rozgrywkach krajowych. Drugi złoty medal ligowy torunianie zdobyli w 1990 roku, już w nieco zmienionym składzie. W klubie pojawił się m.in. Szwed Christer Karlsson, który jako pierwszy zawodnik zagraniczny założył plastron z Aniołem na piersi, oraz trójka młodych muszkieterów: Robert Sawina, Jacek Krzyżaniak, Mirosław Kowalik, która przebojem wdzierała się do krajowej czołówki. Liderem ciągle był jednak Wojciech Żabiałowicz. Tym razem torunianie zapewnili sobie tytuł już kilka ligowych kolejek przed końcem, deklasując w tabeli pozostałych rywali.
W 1991 roku kariery zakończyli Wojciech Żabiałowicz i Eugeniusz Miastkowski, jednak w zespole byli już ich następcy. W polskiej lidze pojawiało się również wielu zawodników zza granicy, wśród których był Szwed Per Jonsson. Indywidualny mistrz świata z 1990 roku trafił rok później do Torunia, zostając jego liderem. Karierę Długiego Pera przerwał jednak upadek w czasie derbów Pomorza w Bydgoszczy w 1994 roku, po którym Jonsson zmuszony został do poruszania się przy pomocy wózka inwalidzkiego. Także na początku lat 90. rozbłysła gwiazda Tomasza Bajerskiego, który mimo młodego wieku zaczął odgrywać coraz poważniejszą role w toruńskim zespole. W sezonie 1996 torunianie byli bardzo blisko kolejnego złota, jednak musieli zadowolić się srebrnym medalem, po porażce w dwumeczu o złoty medal z Włókniarzem Częstochowa.
Po tym sezonie skład Aniołów uległ pewnym zmianom, a zespół osiągał gorszy rezultat przez kilka kolejnych sezonów. W 1999 roku torunianie zmuszeni byli nawet do rozgrywania spotkań barażowych o utrzymanie w najwyższej klasie rozgrywkowej, jednak poradzili sobie wówczas z Polmosem Zielona Góra.
XXI wiekEdytuj
Powrót na ligowe podium miał miejsce w roku 2001, kiedy to w składzie torunian pojawili się Szwedzi: Tony Rickardsson i Andreas Jonsson, a także wrócił po czterech latach spędzonych w Pergo Gorzów Wielkopolski Tomasz Bajerski. Taki zespół, wsparty ponadto Wiesławem Jagusiem, Robertem Kościechą oraz Tomaszem Chrzanowskim do ostatniego meczu, a nawet ostatniego biegu w sezonie, rywalizował o złoto z Atlasem Wrocław. Ostatecznie torunianie wygrali ostatni mecz z ekipą wrocławską 48:42 i zapewnili sobie trzeci tytuł drużynowych mistrzostw Polski. Kolejnego mistrzostwa nie udało się torunianon zdobyć w 2003 roku, kiedy to zmontowali drużynę, w której startowali m.in. mistrz świata Tony Rickardsson, wicemistrz Jason Crump, ponadto dwaj uczestnicy cyklu Grand Prix: Piotr Protasiewicz i Tomasz Bajerski, a na dokładkę jeszcze Wiesław Jaguś i Robert Sawina. Zespół ten jednak zdołał wywalczyć tylko srebrny medal, po przegraniu finałowego meczu z Włókniarzem w Częstochowie. Po sezonie zespół opuściło kilku czołowych jeźdźców, jednak w latach 2004 i 2005 torunianie plasowali się w górnej części ligowej tabeli.
Przed 2006 rokiem ze sponsoringu toruńskiego klubu wycofała się firma Apator, a dodatkowo drużynę opuścił Jason Crump. W jego miejsce w drużynie pojawili się Duńczycy: Bjarne Pedersen oraz Niels Kristian Iversen. Pomimo kilku zwycięstw na początku sezonu, torunianie w drugiej jego części mieli problemy finansowe, które odbiły się na wynikach. Ostatecznie KS Toruń zajął 7. miejsce w ekstralidze i musiał spotkać się w barażach o utrzymanie z KM Ostrów. Oba spotkania barażowe torunianie wygrali i zapewnili sobie dalszy ekstraligowy byt.
Era UnibaksuEdytuj
Jesienią 2006 roku toruński klub przejął Roman Karkosik, a nazwa klubu zmieniła się na Klub Sportowy Toruń Unibax Spółka Akcyjna. W składzie torunian znaleźli się ponownie Ryan Sullivan i Robert Kościecha, a także Matej Žagar. Żużlowcy Unibaksu wygrali rundę zasadniczą Speedway Ekstraligi, a następnie po wyeliminowaniu Unii Tarnów i Atlasu Wrocław w rundzie play-off dotarli do finału rozgrywek, gdzie spotkali się z Unią Leszno. Tu jednak lepsi okazali się leszczynianie, a torunianom pozostało cieszyć się ze srebrnych medali.
Przed sezonem 2008 torunianie dokonali kolejnych zmian w zespole. Drużynę opuścili Matej Žagar i Aleš Dryml, a ich miejsce zajęli Hans Andersen i Chris Holder. W pierwszych ośmiu spotkaniach Unibax był niepokonany i pewnie zmierzał po czwarty tytuł mistrzowski. Następnie przyszły jednak dwie porażki na własnym torze z Unią Leszno i Włókniarzem Częstochowa, i to właśnie na rzecz częstochowian torunianie stracili pozycje lidera w Speedway Ekstralidze. W rundzie play-off Unibax najpierw wyeliminował gorzowską Stal, a następnie w półfinale okazał się lepszy od ZKŻ Zielona Góra. W finale ponownie spotkały się drużyny Unii Leszno i Unibaksu Toruń. W pierwszym spotkaniu – w Lesznie, lepszy okazał się Unibax, wygrywając 49:41. Także w rewanżu, który był ostatnim w historii pojedynkiem na stadionie przy ul. Broniewskiego 98, Anioły były lepsze, wygrywając tym razem 47:43. To oznaczało, że Unibax Toruń zdobył złoty medal, zostając po raz czwarty w historii drużynowym mistrzem Polski. W całym sezonie torunianie wygrali 17 spotkań (w tym aż dziewięć z dziesięciu spotkań wyjazdowych), przegrywając tylko trzykrotnie. Liderami drużny byli Wiesław Jaguś, Ryan Sullivan i Chris Holder.
Rozgrywki ligoweEdytuj
Poszczególne sezonyEdytuj
Sezon | Rozgrywki ligowe | Uwagi | |||
---|---|---|---|---|---|
Liga | Miejsce | ||||
1959 | III | III liga | 7/8 | Awans w wyniku reorganizacji rozgrywek – podjęto decyzję o likwidacji III ligi | |
1960 | II | II liga | 11/11 | ||
1961 | II liga | 7/11 | |||
1962 | II liga | 3/12 | |||
1963 | II liga | 6/12 | 7/12 | ||
1964 | II liga | 7/11 | |||
1965 | II liga | 4/9 | 5/9 | ||
1966 | II liga | 5/9 | |||
1967 | II liga | 6/10 | 7/10 | ||
1968 | II liga | 7/9 | |||
1969 | II liga | 8/9 | |||
1970 | II liga | 8/8 | |||
1971 | II liga | 4/8 | |||
1972 | II liga | 3/8 | |||
1973 | II liga | 2/8 | Przegrane baraże o awans | ||
1974 | II liga | 5/8 | |||
1975 | II liga | 2/8 | Przegrane baraże o awans | ||
Awans w wyniku reorganizacji rozgrywek – podjęto decyzję o powiększeniu I ligi[b] | |||||
1976 | I | I liga | 8/10 | ||
1977 1 | I liga | 8/10 | |||
1978 1 | I liga | 8/10 | |||
1979 | I liga | 4/10 | |||
1980 | I liga | 6/10 | |||
1981 | I liga | 7/10 | |||
1982 | I liga | 6/10 | |||
1983 | I liga | 3/10 | |||
1984 | I liga | 5/10 | |||
1985 | I liga | 5/10 | |||
1986 | I liga | 1/10 | |||
1987 | I liga | 4/10 | |||
1988 | I liga | 7/10 | |||
1989 | I liga | 4/10 | |||
1990 | I liga | 1/8 | |||
1991 | I liga | 3/8 | |||
1992 | I liga | 3/10 | |||
1993 | I liga | 3/10 | |||
1994 | I liga | 3/10 | |||
1995 | I liga | 2/10 | |||
1996 | I liga | 2/10 | |||
1997 | I liga | 4/10 | |||
1998 | I liga | 5/10 | |||
1999 | I liga | 7/10 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
2000 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2001 | Ekstraliga | 1/8 | |||
2002 | Ekstraliga | 5/8 | |||
2003 | Ekstraliga | 2/8 | |||
2004 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2005 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2006 | Ekstraliga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
2007 | Ekstraliga | 2/8 | |||
2008 | Ekstraliga | 1/8 | |||
2009 | Ekstraliga | 2/8 | |||
2010 | Ekstraliga | 3/8 | |||
2011 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2012 | Ekstraliga | 3/10 | |||
2013 | Ekstraliga | 2/10 | |||
2014 2 | Ekstraliga | 5/8 | |||
2015 | Ekstraliga | 4/8 | |||
2016 | Ekstraliga | 2/8 | |||
2017 | Ekstraliga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
2018 | Ekstraliga | 5/8 | |||
2019 | Ekstraliga | 8/8 | |||
2020 | II | I liga | 1/8 | ||
2021 | I | Ekstraliga | 6/8 |
Poziom ligowy | Liczba sezonów | Sezony |
---|---|---|
I | 45 | 1976–2019, 2021 |
II | 17 | 1960–1975, 2020 |
III | 1 | 1959 |
1 W latach 1977–1978 w rozgrywkach ligowych występowała również Grudziądzka Sekcja Żużlowa, która była filią ówczesnej Stali Toruń[c].
2 Zgodnie z decyzją Trybunału PZM klub rozpoczął rozgrywki z 8 punktami ujemnymi[d].
Bilans spotkańEdytuj
- Stan na 24 czerwca 2022
drużyna przeciwna | mecze | zwycięstwa | remisy | przegrane | bilans |
---|---|---|---|---|---|
Polonia Bydgoszcz | 90 | 52 | 2 | 36 | +16 |
CKS Czeladź | 2 | – | 1 | 1 | -1 |
Włókniarz Częstochowa | 86 | 43 | – | 43 | – |
Lokomotīve Dyneburg | 2 | 2 | – | – | +2 |
GKS Wybrzeże Gdańsk | 54 | 26 | 1 | 27 | -1 |
GKŻ Wybrzeże Gdańsk | 10 | 9 | – | 1 | +8 |
SKS Start Gniezno | 50 | 31 | 1 | 18 | +13 |
Start Gniezno SA | 2 | 1 | – | 1 | – |
GTM Start Gniezno | 2 | 1 | – | 1 | – |
Stal Gorzów Wielkopolski | 101 | 48 | 1 | 52 | -4 |
GKM Grudziądz | 6 | 3 | – | 3 | – |
GKM Grudziądz SA | 14 | 8 | 1 | 5 | +3 |
Cracovia | 2 | – | – | 2 | -2 |
Wanda Nowa Huta | 6 | 4 | – | 2 | +2 |
Karpaty Krosno | 20 | 10 | 1 | 9 | +1 |
Unia Leszno | 112 | 45 | 6 | 61 | -16 |
Motor Lublin | 44 | 24 | – | 20 | +4 |
Speedway Lublin | 5 | – | – | 5 | -5 |
Tramwajarz Łódź | 8 | 5 | – | 3 | +2 |
Gwardia Łódź | 18 | 12 | 1 | 5 | +7 |
Orzeł Łódź | 2 | 1 | – | 1 | – |
KS Kolejarz Opole | 40 | 22 | – | 18 | +4 |
KKS Ostrovia | 2 | 2 | – | – | +2 |
Iskra Ostrów Wielkopolski | 2 | 2 | – | – | +2 |
KM Ostrów | 2 | 2 | – | – | +2 |
TŻ Ostrovia | 3 | 2 | – | 1 | +1 |
KKS Polonia Piła | 18 | 9 | 2 | 7 | +2 |
TS Polonia Piła | 24 | 11 | 4 | 9 | +2 |
KS ROW Rybnik | 34 | 18 | 1 | 15 | +3 |
RKM Rybnik | 6 | 5 | – | 1 | +4 |
ROW Rybnik SA | 4 | 3 | – | 1 | +2 |
Stal Rzeszów | 60 | 38 | – | 22 | +16 |
Sparta Śrem 1 | 10 | 7 | – | 3 | +4 |
KS Śląsk Świętochłowice | 16 | 8 | – | 8 | – |
Unia Tarnów | 82 | 44 | 6 | 32 | +12 |
WTS Wrocław | 83 | 48 | 2 | 33 | +15 |
ZKŻ Zielona Góra | 112 | 50 | 4 | 58 | -8 |
Łącznie | 1134 | 596 | 34 | 504 | +92 |
1 Do statystyki nie wliczono przegranego przez torunian meczu z 1964 roku, ponieważ zespół Sparty Śrem wycofał się w trakcie rozgrywek a mecze z jego udziałem anulowano.
Derby PomorzaEdytuj
Derby Pomorza to spotkania drużyn żużlowych z Torunia i Bydgoszczy. Dotychczas rozegrano 86 ligowych pojedynków derbowych, podczas których drużyna toruńska odniosła 50 zwycięstw nad bydgoszczanami, zespół z Bydgoszczy 34 razy pokonał drużynę z Torunia, a 2 spotkania zakończyły się remisem. Poza ligowymi potyczkami rozegrano także 4 spotkania w barażach o wejście do I ligi. Spotkania te odbyły się w 1973 i 1975. Bilans tych meczów to 2 zwycięstwa ówczesnej Stali Toruń i 2 Polonii Bydgoszcz.
Derbami Pomorza nazywana jest także rywalizacja z GKM-em Grudziądz. Jak dotąd odbyło się 20 pojedynków toruńsko-grudziądzkich. Bilans tych meczów to 11 zwycięstw torunian, 8 grudziądzan i 1 remis.
StadionyEdytuj
Stadion KS ApatorEdytuj
Toruński klub żużlowy nie posiada własnego stadionu, od zawsze korzysta z obiektów miejskich. Pierwszym miejscem gdzie w Toruniu odbywały się wyścigi motocyklowe był Stadion Miejski przy ul. Sportowej. Następnie żużlowcy przenieśli się na dawny wojskowy stadion przy ulicy Broniewskiego. Wówczas tor liczył około 500 metrów. W roku 1950 na nowym torze odbyły się pierwsze zawody motocyklowe. W kolejnych latach tor dostosowywano do wymogów żużlowych, czego efektem było oficjalne otwarcie zmodernizowanego toru, które przy asyście 10 tysięcy kibiców miało miejsce 20 października 1957 roku o godz. 14[9]. Tor otrzymał imię Zbigniewa Raniszewskiego. Kiedy w 1962 roku powstał profesjonalny klub żużlowy, to on stał się naturalnym gospodarzem obiektu. W kolejnych latach dodawano ogrodzenie toru, częściowe zadaszenie trybuny głównej, oświetlenie. Na mocy uchwały rady Klubu Sportowego Apator Toruń w 1994 roku tor przy ulicy Broniewskiego otrzymał nazwę Stadion KS Apator im. Mariana Rose. W sezonie 2006 dodano wymagane dla uzyskania licencji sztuczne oświetlenie o mocy 900 luksów. Ostatnimi zawodami toruńskiego klubu na starym stadionie był drugi mecz finałowy drużynowych mistrzostw Polski w sezonie 2008 rozegrany 19 października 2008. Mecz ten zakończył się zwycięstwem gospodarzy nad leszczyńską Unią 47:43 i przypieczętowaniem mistrzowskiego tytułu dla toruńskiej drużyny. Kilka dni później, bo 25 października, stadion przy ulicy Broniewskiego po raz ostatni oficjalnie gościł żużlowców – był gospodarzem finału Pomorskiej Ligi Młodzieżowej. W związku z budową nowego obiektu, stary miasto sprzedało za 60 270 000 zł. Po wyburzeniu, na jego miejscu powstało centrum handlowe Toruń Plaza[10].
29 czerwca 2017 roku w centrum handlowym Toruń Plaza otwarto Muzeum Sportu Żużlowego, jako pierwszy taki obiekt w Polsce i trzeci w Europie[11]. Muzem funkcjonowało do 2019 roku.
Motoarena ToruńEdytuj
1 grudnia 2006 roku prezydent Torunia ogłosił przetarg na budowę nowego obiektu. Wygrało go konsorcjum Alstal. Obiekt nosi nazwę Motoarena Toruń, a patronem stadionu pozostał Marian Rose. Z powodu nieznacznego opóźnienia stadion oddano do użytku pod koniec kwietnia, a więc już po rozpoczęciu sezonu 2009. Inauguracyjny mecz odbył się natomiast 3 maja 2009 roku. Tego dnia broniący tytułu toruński Unibax podejmował ówczesnego wicemistrza kraju – Unię Leszno. Mecz zakończył się nieznacznym zwycięstwem drużyny gospodarzy, a pierwszym rekordzistą toru został zawodnik Unii – Leigh Adams. Przed sezonem 2011 zostało przebudowane zadaszenie stadionu – obecnie zasłania nie tylko trybuny, ale także cały tor.
W pobliżu Motoareny istnieją dwa tory na miejscowym lotnisku – większy, 265-metrowy oraz w środku mniejszy – 125-metrowy[12].
Toruńska Aleja Sportu ŻużlowegoEdytuj
W 2019 roku przy Motoarenie powstała Toruńska Aleja Sportu Żużlowego[13]. Ma ona na celu upamiętnienie zasłużonych dla toruńskiego żużla osób, poprzez umieszczenie pamiątkowej tablicy. Pierwszą z nich odsłonięto 5 maja 2019 roku, a uhonorowany został patron Motoareny – Marian Rose[13].
Drugim wyróżnionym został Jan Ząbik, który odsłonił swoją tablicę 28 czerwca 2019 roku[14]. Trzecią tablicę, z nazwiskiem Pera Jonssona, odsłonięto 27 lipca 2019 roku[15].
OsiągnięciaEdytuj
- Stan na 15 maja 2022
KrajoweEdytuj
Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu, w tym indywidualne osiągnięcia zawodników reprezentujących klub, w rozgrywkach pod egidą PZM, GKSŻ oraz Ekstraligi.
Mistrzostwa PolskiEdytuj
- 1. miejsce (4): 1986, 1990, 2001, 2008
- 2. miejsce (7): 1995, 1996, 2003, 2007, 2009, 2013, 2016
- 3. miejsce (7): 1983, 1991, 1992, 1993, 1994, 2010, 2012
Drużynowe mistrzostwa Polski juniorów
- 1. miejsce (6): 1985, 1990, 1992, 2004, 2005, 2009
- 2. miejsce (3): 1979, 1989, 1993
- 3. miejsce (4): 1988, 1994, 1999, 2017
Mistrzostwa Polski par klubowych
- 1. miejsce (4): 1986, 2004, 2008, 2010
- 2. miejsce (4): 1981, 1997, 2002, 2014
- 3. miejsce (7): 1991, 1992, 1993, 1995, 1996, 2003, 2016[e]
Młodzieżowe mistrzostwa Polski par klubowych
- 1. miejsce (5): 1990, 1991, 1992, 1993, 2007
- 2. miejsce (3): 1980, 2010, 2013
- 3. miejsce (6): 1994, 1995, 2000, 2004, 2014, 2017
Indywidualne mistrzostwa Polski
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (5):
- 3. miejsce (2):
Młodzieżowe indywidualne mistrzostwa Polski
- 1. miejsce (5):
- 2. miejsce (8):
- 3. miejsce (7):
PozostałeEdytuj
Puchar Polskiego Związku Motorowego
- 3. miejsce (1): 1974
- 1. miejsce (2):
- 1. miejsce (3):
- 2. miejsce (5):
- 3. miejsce (7):
- 1. miejsce (3):
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (6):
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (2):
- 3. miejsce (2):
Indywidualne mistrzostwa Ligi Juniorów
- 1. miejsce (1):
- 2. miejsce (3):
Indywidualne międzynarodowe mistrzostwa Ekstraligi
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (1):
MiędzynarodoweEdytuj
Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu, indywidualne osiągnięcia zawodników krajowych, w tym w barwach reprezentacji Polski w rozgrywkach drużynowych i par, oraz osiągnięcia zawodników zagranicznych w rozgrywkach indywidualnych na arenie międzynarodowej w rozgrywkach pod egidą FIM oraz FIM Europe.
Mistrzostwa świataEdytuj
- 1. miejsce (3):
- 2. miejsce (2):
Drużynowe mistrzostwa świata juniorów
- 1. miejsce (7):
- 2. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa świata
- zawodnicy zagraniczni
- 1. miejsce (5):
- 2. miejsce (3):
- 3. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa świata juniorów
- zawodnicy krajowi
- 1. miejsce (1):
- zawodnicy zagraniczni
- 1. miejsce (2):
- 2009 – Darcy Ward
- 2010 – Darcy Ward
- 2. miejsce (2):
- 1. miejsce (2):
Mistrzostwa EuropyEdytuj
- 1. miejsce (1):
Drużynowe mistrzostwa Europy juniorów
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (1):
- 1. miejsce (2):
- 2. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa Europy
- zawodnicy zagraniczni
- 1. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa Europy juniorów
- zawodnicy krajowi
- 1. miejsce (1):
- 2. miejsce (1):
- zawodnicy zagraniczni
- 2. miejsce (1):
PozostałeEdytuj
ZawodnicyEdytuj
Na przestrzeni lat umowę z toruńskim klubem podpisało 65 zawodników zagranicznych – 13 Szwedów[f], 12 Australijczyków[g], 12 Duńczyków[h], 10 Rosjan[i], 6 Brytyjczyków[j], 4 Czechów[k], 2 Amerykanów[l], 2 Niemców[m] oraz po jednym zawodniku z Finlandii[n], Łotwy[o], Słowacji[p] i Słowenii[q]. Ponadto 5 zawodników krajowych, w tym 2 niepolskiego pochodzenia, rozpoczynało kariery pod flagą innego państwa – Australii[r], Kanady[s], Norwegii[t], Szwecji[u] i Wielkiej Brytanii[v].
W 2019 roku toruńscy żużlowcy zostali uhonorowani poprzez odsłonięcie „Katarzynki” w Piernikowej Alei Gwiazd na toruńskim Rynku Staromiejskim[16].
Kadra drużynyEdytuj
Stat. | Żużlowiec | Kat. |
---|---|---|
S | Patryk Dudek | |
S | Jack Holder | |
S | Paweł Przedpełski | |
S | Robert Lambert | U-24 |
S | Zach Cook | U-23 |
S | Emil Pørtner 2 | U-23 |
S 1 | Kyle Bickley 2 | U-21 |
S 1 | Jordan Palin 2 | U-19 |
S 1 | Bastian Pedersen 2 | U-19 |
J | Denis Zieliński | U-21 |
J | Mateusz Affelt | U-19 |
J | Kacper Czajkowski 2 | U-19 |
J | Krzysztof Lewandowski | U-19 |
J | Oskar Rumiński 3 | U-16 |
1 Zawodnicy zagraniczni nie mogą startować na pozycjach juniorskich w Ekstralidze.
2 Potwierdzony wyłącznie do U24 Ekstraligi.
3 Do 10 lipca 2022 roku może brać udział tylko w zawodach młodzieżowych.
Żużlowcy na wypożyczeniuEdytuj
Stat. | Żużlowiec | Kat. |
---|---|---|
S 1 | Petr Chlupáč (wyp. do TS Kolejarz Opole) | U-21 |
J | Karol Żupiński (wyp. do GKŻ Wybrzeże Gdańsk) 2 | U-21 |
J | Pascal Krajewski (wyp. do PSŻ Poznań) 3 | U-19 |
J | Kacper Makowski (wyp. do ŻKS Polonia Piła) 4 | U-19 |
1 Zawodnicy zagraniczni nie mogą startować na pozycjach juniorskich w Ekstralidze.
2 Wypożyczony wyłącznie na rozgrywki ligowe.
3 Wypożyczony wyłącznie na rozgrywki DMPJ.
4 Wypożyczony wyłącznie na rozgrywki ligowe, DMPJ oraz MMPPK.
Zobacz teżEdytuj
UwagiEdytuj
- ↑ Od sezonu 2007, po powstaniu ligi zawodowej, klub w najwyższej klasie rozgrywkowej musi funkcjonować jako spółka akcyjna.
- ↑ 14 grudnia 1975 roku Plenum GKŻ PZM podjęło decyzję o zwiększeniu liczby drużyn w I lidze z 8 do 10. W ten sposób awans uzyskała Stal Toruń (wicemistrz II ligi) i Wybrzeże Gdańsk, które wcześniej zostało z I ligi zdegradowane.
- ↑ W kolejnych latach GSŻ usamodzielniła się i przekształciła w Grudziądzki Klub Motorowy.
- ↑ Była to część kary za nieprzystąpienie do drugiego meczu finałowego w sezonie 2013.
- ↑ Mistrzostwa Polski Par Klubowych 2016 rozegrano 8 kwietnia 2017 roku.
- ↑ Stefan Andersson, Mikael Blixt, Stefan Dannö, Henrik Gustafsson, Simon Gustafsson, Andreas Jonsson, Per Jonsson, Christer Karlsson/Rohlén, Peter Karlsson, Peter Nahlin, Kenneth Nyström, Tony Rickardsson, Robin Törnqvist.
- ↑ Zach Cook, Jason Crump, Ryan Douglas, Jason Doyle, Max Fricke, Chris Holder, Jack Holder, Steve Johnston, Brady Kurtz, Jordan Palin, Ryan Sullivan, Darcy Ward.
- ↑ Hans Andersen, Kasper Andersen, René Bach, Gert Handberg, Niels Kristian Iversen, Michael Jepsen Jensen, Brian Karger, Matias Nielsen, Bastian Pedersen, Bjarne Pedersen, Emil Pørtner, Tim Sørensen.
- ↑ Grigorij Charczenko, Gleb Czugunow, Wiktor Kułakow, Kiriłł Lejman, Grigorij Łaguta, Paweł Łaguta, Siergiej Łogaczow, Lenar Nigmatzjanow, Jewgienij Sajdullin, Emil Sajfutdinow.
- ↑ Kyle Bickley, Edward Kennett, Robert Lambert, Mark Loram, David Norris, Simon Stead.
- ↑ Petr Chlupáč, Aleš Dryml, Matěj Kůs, Tomáš Topinka.
- ↑ John Cook, Greg Hancock.
- ↑ Mathias Schultz, Martin Smolinski.
- ↑ Vesa Ylinen.
- ↑ Vladimirs Voronkovs.
- ↑ Martin Vaculík.
- ↑ Matej Žagar.
- ↑ Robert Ksiezak w momencie podpisywania kontraktu posiadał podwójne obywatelstwo. Jako zawodnik toruńskiego klubu uzyskał polską licencję żużlową i pod flagą tego państwa startował w lidze.
- ↑ Krzysztof Słaboń rozpoczynał swoją karierę jako reprezentant Kanady, jednak w lidze polskiej przez całą karierę startował jako zawodnik krajowy.
- ↑ Rune Holta uzyskał polskie obywatelstwo przed dołączeniem do toruńskiego klubu.
- ↑ Maksymilian Bogdanowicz w momencie podpisywania kontraktu posiadał podwójne obywatelstwo. Polską licencję żużlową uzyskał przed dołączeniem do toruńskiego klubu.
- ↑ Andy Smith uzyskał polskie obywatelstwo przed dołączeniem do toruńskiego klubu.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Michał Malinowski: Efcio, Wilczek, Dymek, Piernisław, Józek! Maskotki, które robią show! (pol.). ddtorun.pl. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ Klub Sportowy Toruń Spółka Akcyjna (pol.). speedway.hg.pl. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ a b Przemysław Łuczak: Od Stali do Apatora. Dzieje Klubu Sportowego (1961–1995). Toruń: Toruńskie Zakłady Graficzne „Zapolex”, 1996, s. 5. Cytat: 21 lutego 1962 roku koło LPŻ zostało zlikwidowane i powstał Klub Sportowy „Stal” przy PZWANN, który formalnie działał w strukturach Zrzeszenia Sportowego „Stal”.
- ↑ Wojciech Ogonowski: W Toruniu nastąpiło przejęcie klubu (pol.). sportowefakty.pl. [dostęp 2014-10-31].
- ↑ Łukasz Witczyk: Ilona Termińska nowym prezesem KS Toruń (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2015-11-06].
- ↑ Kadra (pol.). speedwayekstraliga.pl. [dostęp 2022-04-06].
- ↑ Robert Sawina odpowiedzialny za pierwszą drużynę Apatora Toruń w sezonie 2022 (pol.). speedway.torun.pl. [dostęp 2022-03-22].
- ↑ FOR NATURE SOLUTIONS sponsorem tytularnym APATORA Toruń (pol.). speedwayekstraliga.pl. [dostęp 2022-03-25].
- ↑ Broniewskiego 98 (pol.). krzyzacy.net. [dostęp 2010-09-13].
- ↑ Broniewskiego 98 (pol.). speedway.torun.pl. [dostęp 2015-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-28)].
- ↑ Żużel wrócił do korzeni (pol.). torun.pl. [dostęp 2017-07-04].
- ↑ Radosław Zieliński: Minitor w Toruniu, czyli szkolimy młodzież (pol.). nicesport.pl. [dostęp 2015-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
- ↑ a b Toruń ma swoją Aleję Sportu Żużlowego! (pol.). torun.eska.pl. [dostęp 2019-05-05].
- ↑ Jan Ząbik odsłonił swoją tablicę (pol.). tylkotorun.pl. [dostęp 2019-06-29].
- ↑ Odsłonięcie tablicy Pera Jonssona w toruńskiej Żużlowej Alei Gwiazd (galeria) (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2019-07-29].
- ↑ Polskie Radio PiK , Aktor i żużlowcy w Piernikowej Alei Gwiazd w Toruniu - Polskie Radio PiK, www.radiopik.pl [dostęp 2021-03-11] (pol.).
- ↑ Komunikat nr 22/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-04-08].
- ↑ Komunikat nr 30/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-04-22].
- ↑ Komunikat nr 32/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-04-24].
- ↑ Komunikat nr 34/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-04-24].
- ↑ Komunikat nr 38/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-04-28].
- ↑ Komunikat nr 40/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-05-01].
- ↑ Komunikat nr 47/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-05-14].
- ↑ Komunikat nr 68/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-06-10].
- ↑ Komunikat nr 77/2022 Głównej Komisji Sportu Żużlowego (pol.). pzm.pl. [dostęp 2022-06-26].
BibliografiaEdytuj
- Przemysław Łuczak: Od Stali do Apatora. Dzieje Klubu Sportowego (1961–1995). Toruń: Toruńskie Zakłady Graficzne „Zapolex”, 1996.
- Krzysztof Błażejewski: Anioły na torze. Historia toruńskiego żużla 1930–2001. Bydgoszcz: Baard, 2001.
- Zbigniew Grochowski: Historia speedwaya w Toruniu i... 1959 zadań i rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2018. ISBN 978-83-8019-749-7.
- Daniel Ludwiński: Od dirt-tracku do Motoareny. Opowieść o toruńskim żużlu. Toruń: Klanad, 2020. ISBN 978-83-960103-0-8.
- Historia toruńskich rozgrywek żużlowych (pol.). speedway.hg.pl.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Serwis kibiców Apatora Toruń (pol.). krzyzacy.net.