Paprotka zwyczajna
Paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare) – gatunek paproci należący do rodziny paprotkowatych. Występuje w Azji, Ameryce Północnej i w Europie. W Polsce roślina dość pospolita. Występuje na całym niżu i w Karpatach, gdzie jest bardziej pospolita, niż na niżu.
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | naczyniowe | |
| Klad | monilofity | |
| Klasa | paprocie | |
| Rząd | paprotkowce | |
| Rodzina | paprotkowate | |
| Rodzaj | paprotka | |
| Gatunek | paprotka zwyczajna | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Polypodium vulgare L. Sp. pl. 2:1085. 1753 | ||
Zarodnie na spodniej stronie listków.
MorfologiaEdytuj
- Pokrój
- Roślina wieloletnia osiągająca wysokość do 60 cm.
- Liście
- Pojedynczopierzaste, zimotrwałe odziomkowe, wyrastające z kłącza na długim ogonku liściowym. Mają długość przeważnie 10-30 cm (wyjątkowo do 60). Zarodnie są dość duże, okrągłe i bez zawijki, rdzawożółtego koloru. Pierścień zarodni z 10-20 zgrubiałymi komórkami. Duże kupki zarodni prześwitują przez liście. Rośliny zarodnikują od lipca do września.
- Kłącze
- Jasnobrunatne, czołgające się, pokryte bliznami i lancetowatymi lub szczeciniastymi łuskami o długości 3-4 mm po obumarłych liściach. Ma słodkawy smak.
EkologiaEdytuj
Występuje w świetlistych lasach, w skalnych szczelinach, na zboczach, na niżu oraz w górach. W Tatrach, Sudetach i na Babiej Górze do piętra kosówki. Hemikryptofit.
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Asplenietea rupestria[2].
OchronaEdytuj
Roślina objęta była w Polsce ścisłą ochroną gatunkową w latach 2001 do 2014[3][4][5].
ZastosowanieEdytuj
- W medycynie ludowej stosowano dawniej kłącze paprotki do leczenia gruźlicy.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns (ang.). Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2009-11-13].
- ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4
- ↑ Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów
- ↑ Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną
- ↑ Dz.U. z 2012 r. nr 0, poz. 81 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
BibliografiaEdytuj
- Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
- Szafer Władysław, Kulczyński Stanisław, Pawłowski Bogumił. Rośliny polskie. PWN, Warszawa, 1953