Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy
Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy (kod IATA: GDN, kod ICAO: EPGD) – międzynarodowy port lotniczy położony w gdańskiej dzielnicy Matarnia, pierwotnie nazywany Gdańsk Rębiechowo; położony 10 km od centrum Gdańska i Sopotu oraz 23 km od centrum Gdyni. Port położony jest nieopodal trójmiejskiej obwodnicy. W promieniu 100 km od niego mieszka ok. 2,5 mln osób.
| |||
![]() Terminal pasażerski T2 w Gdańsku | |||
Państwo | ![]() | ||
Miejscowość | Gdańsk | ||
Typ | cywilne | ||
Data otwarcia | 1974 | ||
Kod IATA | GDN | ||
Kod ICAO | EPGD | ||
Strefa czasowa | UTC +1 | ||
Wysokość | 148,7 m n.p.m. | ||
Statystyki ruchu (2019)[1] | |||
Liczba pasażerów | 5 376 120![]() | ||
Cargo | 6887 | ||
Liczba operacji | 48 882 | ||
Drogi startowe | |||
| |||
![]() | |||
Strona internetowa |
Liczba odprawianych pasażerów klasyfikuje Port lotniczy w Gdańsku jako port lotniczy regionalny główny i jest to obecnie 3. polski port lotniczy za warszawskim lotniskiem Chopina oraz krakowskimi Balicami.
HistoriaEdytuj
Gdańsk posiada cywilny port lotniczy od 1919. Pierwszy port powstał na bazie dotychczasowego lotniska wojskowego w Gdańsku-Wrzeszczu, w ówczesnej dzielnicy Danzig-Langfuhr. W okresie międzywojennym obsługiwał on połączenia m.in. z Berlinem, Insterburgiem, Elblągiem, Królewcem, Hamburgiem, Leningradem, Lwowem, Malborkiem, Moskwą, Olsztynem, Słupskiem, Szczecinem i Warszawą; po II wojnie światowej: z Bydgoszczą, Katowicami, Krakowem, Rzeszowem, Szczecinem, Warszawą i Wrocławiem.
W latach 1935-1939 swój port lotniczy miała również Gdynia (Lotnisko w Rumi). W czasie II wojny światowej pełnił on jedynie funkcje wojskowe; obecnie nie istnieje.
W latach 70 XX w. zdecydowano o wyprowadzeniu lotniska w Gdańsku-Wrzeszczu z obszaru otoczonego zabudową mieszkalną i wykorzystaniu odzyskanych terenów pod nowe osiedla mieszkaniowe (Gdańsk-Zaspa). Prace budowlane przy budowie nowego lotniska rozpoczęto w grudniu 1971 roku. Na lotnisko wydzielono obszar 350 ha, w tym 38 ha lasu i terenów zieleni.
1 maja 1974 roku o godzinie 13 na pasie startowym nieotwartego jeszcze lotniska wylądował samolot kursowy z Wrocławia. Uroczyste otwarcie nowego portu lotniczego nastąpiło dzień później (2 maja 1974). Swoją siedzibę znalazły tam biura PLL LOT, administracja lotniska, komisariat MO, urząd celny, poczta oraz placówka służby zdrowia[2].
Od 1993 gdański port jest spółką prawa handlowego, której właścicielami są głównie miejscowe władze samorządowe: województwo pomorskie (31,45%), Gdańsk (29,45%), Gdynia (1,14%), Sopot (0,35%) oraz Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” (37,61%). W 1997 oddano do użytku terminal T1.
W 2004 r. nadano mu imię dawnego przewodniczącego NSZZ Solidarność i Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsy.
W 2006 zarząd lotniska w Gdańsku podpisał z władzami wojskowymi umowę o powierzeniu mu planowanych funkcji cywilnych na wojskowym lotnisku Gdynia-Oksywie we wsi Kosakowo.
19 października 2006 po raz pierwszy gdański port lotniczy osiągnął liczbę miliona pasażerów w ciągu jednego roku.
18 listopada 2010 po raz pierwszy gdański port lotniczy osiągnął liczbę 2 mln pasażerów w ciągu jednego roku.
31 marca 2012 został uroczyście oddany do użytku terminal drugi T2 (koszt budowy – prawie 248 mln zł, w tym dofinansowanie z UE – ponad 87 mln zł), a pierwsi pasażerowie zostali na nim odprawieni 6 kwietnia 2012. W pierwszym etapie budowy terminalu T2 powstał budynek o powierzchni około 39,5 tys. m². Terminal T1 od tamtej pory służył jako grupa 8 bramek dla ruchu Non-Schengen, a także jako tymczasowa hala przylotów do czasu budowy nowej w Terminalu T2.
W styczniu 2014 rozpoczął się drugi etap budowy, rozbudowa terminalu T2[3], zakończony we wrześniu 2015 roku. W rozbudowanym kosztem 150 mln zł terminalu otwarto nową strefę przylotów z pięcioma karuzelami do odbioru bagażu. Powierzchnia terminala dzięki inwestycji powiększyła się o 15 tys. m kw. Ogółem przepustowość portu wzrosła dzięki inwestycji z 5 do 7 mln pasażerów rocznie. Równocześnie oddano do użytku łącznik komunikacyjny do nowego przystanku kolejowego, nową pętlę autobusową, zmodernizowany układ drogowy.
1 września 2015 uruchomiono linię kolejową z Gdańska Wrzeszcza do Gdańska Osowy (Pomorska Kolej Metropolitalna), dzięki której port lotniczy jako piąty w Polsce (po Krakowie, Warszawie, Szczecinie-Goleniowie i Lublinie) uzyskał pasażerskie połączenie kolejowe.
Trwa rozbudowa portu lotniczego, w wyniku której przepustowość ma wzrosnąć do 9 mln pasażerów rocznie[4]. 21 marca 2019 ogłoszono przetarg na rozbudowę terminala T2 o dodatkowy pirs przeznaczony dla obsługi ruchu non-Schengen, z czterema klatkami zewnętrznymi wyposażonymi w rękawy. Do końca 2021 terminal zostanie wydłużony w kierunku zachodnim o 180 m na poziomie parteru i pierwszego piętra w części swojej 46-metrowej szerokości, co powiększy jego powierzchnię użytkową o 16 tys. m kw., do 53 tys. m kw. 16 maja 2019 okazało się, że każda ze złożonych 4 ofert przekroczyła plan finansowy założony na poziomie 177 mln zł netto. W kwotach brutto Budimex zaoferował blisko 383 mln zł i termin realizacji wynoszący 18 miesięcy, Hochtief – 344 mln zł i 18 miesięcy, Doraco – 375 mln zł i 22 miesiące, a spółka NDI 294 mln zł i 21 miesięcy. W tej sytuacji zarząd lotniska podjął decyzję o unieważnieniu przetargu[5]. W kolejnym przetargu najniższą cenę realizacji zaoferowało Doraco (255 mln 229 tys. 228 zł netto), a Hochtief cenę 262 mln 993 tys. 137 zł netto[6]. Z pierwszą z tych firm zarząd lotniska zawarł umowę 15 października 2019[7]. Kamień węgielny wmurowano 5 czerwca 2020[8], a wiechę na nowej części budynku zawieszono już w początku grudnia 2020[9].
W 2019 port lotniczy uzyskał przychody w wysokości 200 mln zł oraz zysk netto w wysokości blisko 50 mln zł[10].
Przewiduje się, że w 2025 na lotnisku odprawionych zostanie 6,6 mln pasażerów[11]
Na północ od budynku terminala planowane jest powstanie siedmiu wielkopowierzchniowych budynków o przeznaczeniu biurowym (Alpha, Bravo, Charlie, Delta, Echo, Foxtrot, Golf, Hotel), tzw. Airport City[12]. 24 października 2019 zawarły umowę z przedsiębiorstwem Hochtief na realizację pierwszego z biurowców. Koszt inwestycji to 66 mln zł netto[13]. Kamień węgielny pod inwestycję wmurowano 29 czerwca 2020[14], a już w listopadzie tego roku zawieszono wiechę nad budynkiem Alpha[15].
Statystyki ruchuEdytuj
|+ Statystyki ruchu z lat 1999–2018
Rok | Pasażerowie | Cargo (t) | Operacje lotnicze |
---|---|---|---|
1999 | 249 913 | 1472 | 10 512 |
2000 | 269 960 | 1552 | 11 586 |
2001 | 319 174 | 1953 | 14 052 |
2002 | 318 033 | 2211 | 13 450 |
2003 | 365 036 | 2686 | 14 346 |
2004 | 463 840 | 2742 | 17 500 |
2005 | 677 946 | 3433 | 19 000 |
2006 | 1 249 780 | 4037 | 24 200 |
2007 | 1 708 739 | 4757 | 28 200 |
2008 | 1 954 166 | 4610 | 31 000 |
2009 | 1 890 925 | 4067 | 30 000 |
2010 | 2 232 590 | 4487 | 32 000 |
2011 | 2 463 222 | 4944 | 34 400 |
2012 | 2 905 710 | 4 851 | 39 330 |
2013 | 2 842 000 | 4 918 | 42 041 |
2014 | 3 288 180 | 5 658 | 39 974 |
2015 | 3 706 108 | 5 162 | 40 261 |
2016 | 4 004 081 | 41 079 | |
2017 | 4 611 714 | 43 422 | |
2018 | 4 980 647 | 6 213 | 46 482 |
2019 | 5 376 120 | 6 887 | 48 882 |
Najpopularniejsi przewoźnicy (2017)Edytuj
Przewoźnik | liczba pasażerów | |
---|---|---|
1 | Wizz Air | 2 037 832 pasażerów |
2 | Ryanair | 1 312 084 pasażerów |
3 | Polskie Linie Lotnicze LOT | 328 905 pasażerów |
4 | Lufthansa | 246 301 pasażerów |
5 | SAS | 219 827 pasażerów |
6 | Norwegian | 86 668 pasażerów |
7 | 47 826 pasażerów |
Najpopularniejsze trasy (2016)Edytuj
Kierunek | liczba pasażerów | |
---|---|---|
1 | Londyn | 486 864 pasażerów |
2 | Warszawa | 443 418 pasażerów |
3 | Oslo | 291 794 pasażerów |
4 | Sztokholm | 231 435 pasażerów |
5 | Monachium | 156 865 pasażerów |
Najpopularniejsze trasy (2019)Edytuj
Kierunek | liczba pasażerów | |
---|---|---|
1 | Londyn | 591 170 pasażerów (1) |
2 | Oslo | 442 987 pasażerów (2) |
3 | Sztokholm | 289 985 pasażerów (3) |
4 | Warszawa | 280 670 pasażerów (4) |
5 | Kopenhaga | 196 820 pasażerów (5) |
[21] (w nawiasie – miejsce w rankingu za rok 2018)
Również w 2018 najpopularniejszymi kierunkami były Londyn, Oslo i Sztokholm, a z krajowych – Warszawa[20].
Ruch pasażerskiEdytuj
Obecnie port posiada około 70 połączeń rejsowych z portami w kraju i w Europie oraz stale rosnącą liczbę połączeń czarterowych.
W roku 2010 odprawiono 2 mln 232 tys. podróżnych, co stanowiło wzrost o 16,8% w stosunku do roku 2009. W zakresie przewozów cargo w 2010 na lotnisku przeładowano 4487 ton, co oznacza 11,7% wzrost w porównaniu do 2009 roku[22].
W roku 2011 odprawiono 2 mln 464 tys. podróżnych, czyli o 10% więcej w stosunku do roku 2010. W roku 2011 uruchomiono 21 nowych połączeń, oddano do użytku 6 strategicznych inwestycji.
Rok 2012 był rokiem szczególnym z powodu wielkiego wydarzenia sportowego, a także pojawienie się nowego przewoźnika na polskim rynku lotniczym. Tak duży wzrost był możliwy dzięki znacznie zwiększonemu oferowaniu na rynku krajowym, zarówno przez OLT Express, jak i LOT oraz Eurolot, a także utrzymaniu stabilnych wzrostów w ruchu międzynarodowym oraz czarterowym. W 2012 roku odprawionych zostało 2 mln 906 tys. pasażerów, co stanowi wzrost o 18% w stosunku do poprzedniego roku. Pasażerowie najczęściej podróżowali do Warszawy, Londynu (Luton, Stansted), Oslo, Monachium, Frankfurtu, Kopenhagi, Dortmundu, Sztokholmu (Arlanda, Skavsta) i Krakowa.
W 2019 roku z lotniska skorzystało 5 376 120 pasażerów (w 2018 – 4 980 647; w 2017 – 4 611 714)[23]. W 2018 roku operujące samoloty miały średnie obłożenie na poziomie 81,4 proc. (rekord w historii portu), a zysk netto portu lotniczego wyniósł 38,5 mln zł[19].
Pandemia COVID-19 spowodowała załamanie ruchu lotniczego wiosną 2020. Krajowy ruch lotniczy po kilku tygodniach przerwy wznowiono 1 czerwca, a międzynarodowy 16 czerwca. Dopiero na początku lipca w rozkładzie lotów pojawiła się większość połączeń realizowanych przed marcem 2020. W efekcie w czerwcu 2020 lotnisko w Gdańsku obsłużyło 18 tys. pasażerów, w lipcu 154 tys.[24], w sierpniu ponad 233 tys.[25], we wrześniu prawie 178 tys.[26], a w październiku 117 733 pasażerów[27].
Bezpieczeństwo lotówEdytuj
Nad każdym samolotem, który podchodzi do lądowania dla kierunku 29 (ze wschodu), czuwa nowoczesny system ILS kat. IIIB, wysokość (wysokość na jakiej załoga samolotu musi zobaczyć światła podejścia) względna decyzji do lądowania jest mniejsza niż 15 m (50 stóp), bądź bez wysokości względnej i zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej nie mniejszej niż 75 m.[28]. Dla kierunku 11 (z zachodu) obowiązują systemy RNAV, RNAV/VNAV i LPV.
Obsługa lotniskaEdytuj
Obsługą samolotów na lotnisku, w szczególności załadunkiem i rozładunkiem bagażu, wyważaniem samolotów, transportem pasażerów po płycie lotniska, wypychaniem i holowaniem oraz odladzaniem zajmują się dwie firmy, Welcome Airport Services Sp. z o.o. oraz LS Airport Services Sp. z o.o. Posiłki do samolotów dostarcza firma DO&CO Poland, zaś paliwo lotnicze – firma Petrolot. Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy zawarł też umowy o dystrybucji paliwa lotniczego z Shell Polska i Totalfinaelf oraz Grupą Lotos z siedzibą w Gdańsku.
Kierunki lotów i linie lotniczeEdytuj
Linia lotnicza | Kierunek |
---|---|
KLM (obsługiwane przez KLM Cityhopper) |
|
LOT | |
Lufthansa (obsługiwane przez Lufthansa CityLine) |
|
Norwegian | |
Ryanair | |
SAS | |
Wizz Air |
|
Mapy kierunków lotów z portu lotniczego Gdańsk im. Lecha Wałęsy |
---|
|
CargoEdytuj
Linia lotnicza | Kierunek |
---|---|
DHL Aviation | |
Fedex (obsługiwane przez ASL Airlines Belgium) | |
SprintAir | |
Razem: 5 kierunków w 3 krajach |
Kierunki czarteroweEdytuj
Państwo | Kierunek |
---|---|
Albania | |
Bułgaria[29] | |
Chorwacja | |
Egipt | |
Grecja | |
Hiszpania | |
Maroko | |
Portugalia | |
Tunezja | |
Turcja | |
Razem: 26 kierunków w 10 krajach |
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ http://www.airport.gdansk.pl/airport/news/
- ↑ Ilona Godlewska: Kolejki do kas, no i ta tablica lotów. Tak wyglądało gdańskie lotnisko zaraz po otwarciu [STARE ZDJĘCIA]. Gazeta Wyborcza, 2017-08-26. [dostęp 2017-09-03].
- ↑ Trwa rozbudowa terminalu na gdańskim lotnisku [ZDJĘCIA]. trojmiasto.gazeta.pl, 5 marca 2014.
- ↑ Tak będzie wyglądało lotnisko po rozbudowie. Nowy pirs, rękawy, a w tle biurowce
- ↑ Opóźni się rozbudowa terminalu na gdańskim lotnisku. Przetarg do powtórki
- ↑ Port Lotniczy Gdańsk. Protest do przetargu odrzucony, budowa pirsu może ruszać
- ↑ Port Lotniczy Gdańsk rozpoczyna budowę nowego pirsu dla pasażerów
- ↑ Port Lotniczy Gdańsk będzie dużo większy. Na budowie wmurowano kamień węgielny
- ↑ Dobre tempo na budowie pirsu gdańskiego lotniska. Zawieszono symboliczną wiechę
- ↑ "Cel zrealizowany z nawiązką". Historyczna liczba pasażerów na lotnisku w Gdańsku
- ↑ Lotnisko w Gdańsku będzie większe. Nowy pirs za 100 mln zł
- ↑ Wielki projekt biznesowy w Gdańsku. Port Lotniczy zbuduje Airport City
- ↑ Airport City w Gdańsku już powstaje. Jedyna taka inwestycja w Polsce
- ↑ Rośnie Airport City w Gdańsku – pierwsza taka dzielnica w Polsce. Wmurowano kamień węgielny
- ↑ Wiecha na pierwszym budynku Airport City Gdańsk
- ↑ a b c Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy: 4 miliony pasażerów 2016 roku – Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy. Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy. [dostęp 2017-01-19].
- ↑ 4,01 mln pasażerów na lotnisku w Gdańsku. trojmiasto.pl. [dostęp 2017-01-19].
- ↑ a b Wyborcza.pl. trojmiasto.wyborcza.pl. [dostęp 2017-01-20].
- ↑ a b Wyniki lotniska w Gdańsku w 2017 r. Pełne samoloty, milionowe przychody i śmiałe prognozy
- ↑ a b Lotnisko w Gdańsku o krok od 5 mln pasażerów. Poznaliśmy wyniki portu za 2018 rok
- ↑ Bijemy rekordy w Porcie Lotniczym Gdańsk
- ↑ To był świetny rok gdańskiego lotniska!, www.tania-rezerwacja.pl
- ↑ Ponad 5 mln pasażerów portu lotniczego w 2019 roku!. Puls Gdańska, 2020-01-16. [dostęp 2020-02-07].
- ↑ Znowu zaczynamy latać. Na niektórych trasach samoloty są pełne
- ↑ Pasażerowie wracają do latania. Bardzo dobre wyniki gdańskiego lotniska
- ↑ Nie boimy się latania, ale niepewności. Samoloty czekają
- ↑ Gdańskie lotnisko podsumowało październik. "Dobry wynik mimo pandemii"
- ↑ Certyfikat CAT III B ILS dla lotniska Gdańsk (EPGD)
- ↑ Kierunki czarterowe z Gdańska
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona internetowa gdańskiego portu lotniczego im. Lecha Wałęsy (pol. • ang.)
- informacja o b. lotnisku w Gdańsku-Wrzeszczu
- Geneza powstania lotniska w Gdańsku-Rębiechowie
- Z Archiwum Telewizji Gdańsk, odc. 27: Historia lotniska w Rębiechowie