Włodzimierz Lubański

polski piłkarz nożny

Włodzimierz Leonard Lubański (ur. 28 lutego 1947 w Gliwicach) – polski piłkarz występujący na pozycji środkowego napastnika, reprezentant Polski, olimpijczyk, trener.

Włodzimierz Lubański
Ilustracja
Włodzimierz Lubański (1981)
Pełne imię i nazwisko

Włodzimierz Leonard Lubański

Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1947
Gliwice

Wzrost

178 cm

Pozycja

napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1957–1958 Sośnica Gliwice
1958–1962 GKS Gliwice
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1963–1975 Górnik Zabrze 234 (155)
1975–1982 KSC Lokeren 196 (82)
1982–1983 Valenciennes FC 31 (27)
1983–1985 Stade Quimpérois 58 (14)
1985 KRC Mechelen 1 (0)
W sumie: 520 (278)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1961–1963  Polska U-20
1963–1980  Polska 75 (48)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1984–1985 Stade Quimpérois (grający trener)
1985–1986 KRC Mechelen (grający trener)
1986–1987 RSC Anderlecht (młodzież)
1987–1988 KSC Lokeren
1988–1990 KSC Lokeren (asystent)
1990 PAS Janina
2006–2010 KSC Lokeren (asystent)
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska
Igrzyska olimpijskie
złoto Monachium 1972 Piłka nożna
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Kopia medalu i autograf W. Lubańskiego w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie
Gwiazda w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie

Wychowanek Sośnicy Gliwice, następnie reprezentował barwy GKS-u Gliwice, Górnika Zabrze (siedmiokrotny mistrz Polski, sześciokrotny zdobywca Pucharu Polski), oraz KSC Lokeren, Valenciennes FC, Stade Quimper i KRC Mechelen. Z reprezentacją Polski zdobył mistrzostwo olimpijskie (1972) oraz uczestniczył w mistrzostwach świata 1978. Najmłodszy zawodnik i strzelec reprezentacji Polski (16 lat i 188 dni), a także drugi (48 bramek) spośród najskuteczniejszych strzelców w historii narodowej kadry. Zasłużony Mistrz Sportu, członek Klubu Wybitnego Reprezentanta.

W 2022 roku w ramach inicjatywy STS - “Pamiętajmy o sportowcach”, został odsłonięty mural przy ulicy Przyszłości 2-6b w Gliwicach-Sośnicy z wizerunkiem oraz odręcznym podpisem Włodzimierza Lubańskiego[1].

Kariera piłkarska

edytuj

Włodzimierz Lubański jest absolwentem Technikum Chemicznego w Gliwicach o profilu ceramik. Karierę piłkarską rozpoczął w 1957 roku w juniorach Sośnicy Gliwice, której prezesem był jego ojciec – Władysław, sekretarz partii PZPR w kopalni Sośnica. Następnie w latach 1958–1962 grał w juniorach GKS-u Gliwice, a potem rozpoczął profesjonalną karierę w Górniku Zabrze.

21 kwietnia 1963 zadebiutował w barwach Górnika w ekstraklasie, w meczu u siebie z Arkonią Szczecin zastąpił w drugiej połowie Erwina Wilczka. W 72. minucie tego meczu strzelił swoją pierwszą bramkę w ekstraklasie, podwyższając wynik na 3:0 (mecz zakończył się zwycięstwem Górnika Zabrze 4:0)[2]. W całym sezonie 1962/1963 rozegrał 8 meczów i strzelił 4 gole oraz zdobył pierwsze mistrzostwo Polski (po które z klubem sięgał jeszcze sześciokrotnie: 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972). Dwukrotnie zdobył wicemistrzostwo Polski (1969, 1974), zajął 3. miejsce w ekstraklasie (1968, 1970), sześciokrotnie zdobył Puchar Polski (1965, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972).

Czterokrotnie z rzędu był królem strzelców ekstraklasy (1966-1969) oraz dwukrotnie zdobył tytuł „Piłkarza Roku” w plebiscycie katowickiego „Sportu” (1967, 1970), zaś w 1972 roku w tym plebiscycie zdobył „Złotego Buta”.

W 1967 roku został pierwszym Polakiem, który znalazł się w rankingu plebiscytu France Football na najlepszego piłkarza Europy, zajął wtedy 16. miejsce; w 1969 roku został sklasyfikowany na 23. miejscu, w 1972 roku na 7. miejscu, a w 1973 roku na 17. miejscu.

W europejskich pucharach Lubański z klubem dotarł do ćwierćfinału Pucharu Europy 1967/1968. W sezonie 1969/1970 z klubem osiągnął największy sukces polskiej klubowej piłki nożnej – dotarł do finału Pucharu Zdobywców Pucharów. Górnik Zabrze dokonał tego w dramatycznych okolicznościach. W półfinale z włoską AS Roma konieczne było rozegranie trzeciego meczu w Strasburgu. Zakończył się on wynikiem 1:1 po regulaminowym czasie gry (bramka Lubańskiego w 40. minucie). Dogrywka nie przyniosła rozstrzygnięcia. W związku z tym o awansie decydował rzut monetą. Okazał się on korzystny dla Górnika Zabrze. 29 kwietnia 1970 roku na stadionie Praterstadion w Wiedniu zespół zmierzył się w finale z angielskim Manchesterem City. Górnik przegrał mecz 1:2[3]. Lubański z 7 bramkami został królem strzelców rozgrywek. Powtórzył ten wyczyn również sezon później (8 bramek). W sezonie 1970/1971 Górnik Zabrze dotarł do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów. Ulegli w nim Manchesterowi City (2:0, 0:2, 1:3).

W 1970 po finale Pucharu Zdobywców Pucharów z Manchesterem City do Górnika Zabrze zgłosili się przedstawiciele Realu Madryt z ofertą kupna Lubańskiego za rekordowy jak na owe czasy milion dolarów amerykańskich. Mimo intratnej propozycji na transfer nie zgodził się Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Po ciężkiej kontuzji doznanej w 1973 roku podczas meczu reprezentacji Polski, coraz rzadziej pojawiał się boisku, a dnia 15 czerwca 1975 roku rozegrał swój ostatni mecz w ekstraklasie, w którym Górnik Zabrze przegrał u siebie 0:5 z Legią Warszawa[4]. Łącznie w ekstraklasie rozegrał 234 meczów, w których strzelił 155 goli[5], a we wszystkich rozgrywkach rozegrał dla Górnika Zabrze 315 meczów, w których strzelił 228 goli.

Następnie wyjechał do Belgii, gdzie został zawodnikiem klubu Eerste klasseKSC Lokeren, w którym występował do 1982 roku. Rozegrał w tym klubie 196 meczów ligowych, w których zdobył 82 bramki, a w sezonie 1980/1981 zdobył wicemistrzostwo Belgii, a także dotarł do finału Pucharu Belgii oraz do ćwierćfinału Pucharu UEFA. Następnie w sezonie 1982/1983 reprezentował barwy drugoligowego francuskiego klubu Valenciennes FC, w barwach którego został królem strzelców rozgrywek, a trenerem był jego były klubowy kolega z Górnika ZabrzeErwin Wilczek, a w latach 1983-1985 reprezentował barwy Stade Quimper, gdzie był również grającym trenerem (58 meczów, 14 goli), a potem przeniósł się do drugoligowego belgijskiego klubu – KRC Mechelen (również jako grający trener), w którym w 1986 roku po rozegraniu 1 meczu ligowego zakończył w wieku 39 lat piłkarską karierę.

Reprezentacja

edytuj

Włodzimierz Lubański w latach 1961–1963 grał w juniorskiej reprezentacji Polski. W dniu 4 września 1963 roku na Stadionie Miejskim w Szczecinie wraz z klubowym kolegą, Zygfrydem Szołtysikiem zadebiutował w seniorskiej reprezentacji Polski w wygranym 9:0 meczu towarzyskim z reprezentacją Norwegii, której w 67. minucie strzelił swoją pierwszą bramkę w reprezentacji Polski (zanim w 71. minucie został zmieniony przez Józefa Gałeczkę), dzięki czemu w wieku 16 lat i 188 dni został najmłodszym debiutantem i strzelcem reprezentacji Polski w historii.

Dnia 27 maja 1971 roku w Moskwie wystąpił w meczu pożegnalnym słynnego radzieckiego bramkarzaLwa Jaszyna w drużynie Gwiazd FIFA wraz z Zygmuntem Anczokiem, oraz w meczu Europa-Ameryka Południowa.

W 1972 roku został powołany przez selekcjonera Kazimierza Górskiego na turniej olimpijski 1972 w Monachium, podczas którego rozegrał 6 meczów i strzelił 2 bramki, a reprezentacja Polski po wygranej 2:1 w meczu finałowym z obrońcami tytułu – reprezentacją Węgier, po raz pierwszy w historii została mistrzem olimpijskim.

Dnia 6 czerwca 1973 roku podczas wygranego 2:0 meczu eliminacyjnego mistrzostw świata 1974 na Stadionie Śląskim w Chorzowie, w 47. minucie ustalił wynik meczu, a siedem minut później został sfaulowany przez Roya McFarlanda, odnosząc kontuzję więzadła krzyżowego, wykluczającą go z gry na dwa lata (w tym z mistrzostw świata 1974 na których reprezentacja Polski zajęła trzecie miejsce), jednak po wielu latach sam Lubański w swoich wspomnieniach przyznał, że kontuzja nie była wynikiem faulu Roya McFarlanda, lecz wcześniejszego urazu powstałego z powodu nieodpowiedniego przygotowania do meczu.

W reprezentacji Polski ponownie zagrał za kadencji selekcjonera Jacka Gmocha dnia 31 października 1976 roku w meczu eliminacyjnym mistrzostw świata 1978, w którym reprezentacja Polski na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie wygrała 5:0 z reprezentacją Cypru. W dniu 21 września 1977 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie podczas wygranego 4:1 meczu eliminacyjnym mistrzostw świata 1978 z reprezentacją Danii, w 38. minucie mając szansę na zdobycie bramki, zrezygnował ze strzału i przeskoczył nad bramkarzem rywali Perem Poulsenem, aby nie narazić go na kontuzję, a strzał dokończył Grzegorz Lato, podwyższając wynik na 2:0. Za to zachowanie Lubański otrzymał w 1978 roku nagrodę Fair play UNESCO oraz w tym samym roku został powołany przez selekcjonera Jacka Gmocha na mistrzostwa świata 1978 w Argentynie, na których reprezentacja Polski zakończyła udział w drugiej rundzie, a Lubański rozegrał 5 meczów i nie strzelił bramki, zaś wkrótce po zakończeniu turnieju odszedł z reprezentacji Polski, z którą po raz ostatni wystąpił w 1980 r. w zremisowanym 1:1 towarzyskim spotkaniu z Czechosłowacją na Stadionie Śląskim w Chorzowie, strzelając swojego 48. gola, co było rekordem kraju do 5 października 2017, kiedy pobił go Robert Lewandowski. (W czasie, gdy mecz był rozgrywany, bramka ta uznawana była za pięćdziesiątą, ale potem w wyniku skreślenia z listy oficjalnych meczów reprezentacji niektórych spotkań z reprezentacjami olimpijskimi, liczbę tę zweryfikowano.) Łącznie w latach 1963–1980 Włodzimierz Lubański w reprezentacji Polski rozegrał 75 meczów, w których strzelił 48 goli.

Po zakończeniu kariery

edytuj

Po zakończeniu kariery piłkarskiej został w Belgii, gdzie ukończył Szkołę Trenerów Federacji Belgijskiej przy Stadionie Heysel i mieszka do dziś. W latach 1986–1987 szkolił młodzież Anderlechtu, a w latach 1987-1988 był trenerem KSC Lokeren, a w latach 1988-1990 i 2006-2010 asystentem trenerów. W 1990 roku założył firmę „Lubański Sport-Management”, a od 1994 roku ma menadżerską licencję FIFA. Komentuje także mecze reprezentacji Polski w telewizji. Był jednym z bliższych doradców trenera Jerzego Engela. Przez jakiś czas prowadził także kawiarnię.

W 2003 został uznany za najlepszego polskiego piłkarza 50-lecia UEFA[6].

Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[7].

Dnia 18 sierpnia 2011 roku Włodzimierz Lubański jako pierwszy został wyróżniony tytułem Honorowego Ambasadora Górnika Zabrze[8], a dnia 20 sierpnia 2012 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Zabrze[9].

Dnia 31 maja 2016 roku został patronem Centrum Sportowo-Konferencyjnego w Gniewinie[8].

O Włodzimierzu Lubańskim powstało kilka książek, m.in. Ja, Lubański Krzysztofa Wyrzykowskiego (1990), Włodek Lubański. Legenda polskiego futbolu Włodzimierza Lubańskiego i Przemysława Słowińskiego (2008), Życie jak dobry mecz Włodzimierza Lubańskiego i Michała Olszańskiego (2016).

Statystyki

edytuj

Klubowe

edytuj
Klub Sezon Liga Liga[a] Puchar kraju[b] Europa[c] Suma
Występy Bramki Występy Bramki Występy Bramki Występy Bramki
Górnik Zabrze 1962/1963 I liga (ob. Ekstraklasa) 8 4 1 0 9 4
1963/1964 23 12 1 4 1 28 13
1964/1965 13 9 2 3 3 1 18 13
1965/1966 18 23 5 7 5 3 28 33
1966/1967 25 18 1 1 5 3 31 22
1967/1968 24 24 4 6 6 4 34 34
1968/1969 23 22 7 7 30 29
1969/1970 23 12 5 4 10 7 38 23
1970/1971 21 10 4 6 7 8 32 24
1971/1972 25 14 5 6 2 1 32 21
1972/1973 18 2 4 5 22 7
1973/1974 1 0 1 0
1974/1975 12 5 12 5
Łącznie 234 155 35 40 46 33 315 228
KSC Lokeren 1975/1976 Eerste klasse 34 17 2 1 36 18
1976/1977 29 11 3 2 3 1 32 14
1977/1978 31 15 5 4 36 19
1978/1979 32 12 4 4 36 16
1979/1980 28 15 3 1 31 16
1980/1981 24 8 2 2 5 0 31 10
1981/1982 18 4 1 0 1 20 4
Łącznie 196 82 20 14 9 1 225 97
Valenciennes FC 1982/1983 Deuxième Division 31 28 31 28
Łącznie 31 28 31 28
Stade Quimper 1983/1984 Deuxième Division 33 7 33 7
1984/1985 25 7 25 7
Łącznie 58 14 58 14
KRC Mechelen 1985/1986 Tweede klasse 1 0 1 0
Łącznie 1 0 1 0
Łącznie w karierze 520 279 55 54 52 34 626 367

[10]

Reprezentacyjne

edytuj
Reprezentacja narodowa Rok Występy Gole
  Polska
1963 3 1
1964 4 2
1965 2 5
1966 6 1
1967 7 3
1968 6 6
1969 8 10
1970 7 2
1971 5 4
1972 9 3
1973 5 7
1974 0 0
1975
1976 1
1977 3 2
1978 8 1
1979 0 0
1980 1 1
Łącznie 75 48

[11]

Sukcesy

edytuj

Górnik Zabrze

edytuj

KSC Lokeren

edytuj

Reprezentacyjne

edytuj

Indywidualne

edytuj

Rekordy

edytuj
  • Najmłodszy debiutant w reprezentacji Polski: 16 lat 188 dni
  • Najmłodszy strzelec w reprezentacji Polski: 16 lat 188 dni
  • Najlepszy strzelec wszech czasów Górnika Zabrze: 228 goli

Odznaczenia

edytuj

Życie prywatne

edytuj

Włodzimierz Lubański jest żonaty z Grażyną Lubańską, z którą ma dwójkę dzieci: syna Michała i córkę Małgorzatę. Jest kolekcjonerem win i miłośnikiem malarstwa polskiego, zwłaszcza Piotra Michałowskiego.

  1. Uwzględniono: I liga, Eerste klasse, Deuxième Division, Tweede klasse.
  2. Uwzględniono: Puchar Polski, Puchar Belgii.
  3. Uwzględniono: Puchar Europy – 26 (15), Puchar UEFA – 9 (1), Pucharu Zdobywców Pucharów – 17 (15), Puchar Intertoto – 3 (3).

Przypisy

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj