Liwermor
Liwermor (Lv, łac. livermorium) – pierwiastek chemiczny z bloku p, leżący w układzie okresowym pod polonem.
| moskow ← liwermor → tenes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa, symbol, l.a. |
liwermor, Lv, 116 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa, okres, blok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Właściwości metaliczne |
prawdopodobnie metal grup głównych | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa atomowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
19 czerwca 2000 roku naukowcy ze Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej (przy współpracy z naukowcami z Lawrence Livermore National Laboratory[2]) zaobserwowali pojedynczy rozpad atomu pierwiastka 116[3]. W 2001 udało się im otrzymać dwa kolejne atomy. Wyniki te zostały potwierdzone w 2003 w kolejnych eksperymentach[4]. Otrzymany atom został pierwotnie zidentyfikowany jako 292Lv, co później skorygowano na 293Lv.
- 4820Ca + 24896Cm → 296116Lv* → 293116Lv + 3n
Odkrycie tego pierwiastka zostało uznane przez IUPAC 1 czerwca 2011[2].
Rzekome odkrycie
edytujW 1999 badacze z Lawrence Berkeley National Laboratory ogłosili odkrycie pierwiastków 116 i 118 w publikacji w czasopiśmie Physical Review Letters[5]. Rok później ukazała się publikacja, w której autorzy opisywali niemożność powtórnego otrzymania tych pierwiastków[6]. W lipcu 2002, po przeprowadzonym dochodzeniu, dyrektor Lawrence Berkeley National Laboratory przyznał, że rzekome odkrycie zostało sfabrykowane przez Victora Ninova, głównego autora publikacji z 1999[7][8].
Nazwa
edytujDo czasu ustalenia obecnej nazwy był on tymczasowo nazywany ununhexium (symbol Uuh), zgodnie z systematycznym nazewnictwem IUPAC dla transuranowców. Ze względu na położenie w układzie okresowym pod polonem bywał też nazywany eka-polonem.
1 grudnia 2011 IUPAC zaproponowała ostateczną łacińską i angielską nazwę pierwiastka 116 jako livermorium (symbol Lv)[9], jako uhonorowanie Livermore, gdzie znajduje się Lawrence Livermore National Laboratory, w którym otrzymano szereg pierwiastków transuranowych. 30 maja 2012 IUPAC oficjalnie zatwierdziła tę nazwę[10]. Polska nazwa pierwiastka, ustalona przez Komisję Terminologii Chemicznej PTChem, brzmi liwermor[11].
Uwagi
edytuj- ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 293,20458 u (293
Lv). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.
Przypisy
edytuj- ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
- ↑ a b Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [dostęp 2013-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29].
- ↑ Y.T. Oganessian i inni, Observation of the decay of 292116, „Physical Review C”, 63 (1), 2000, s. 011301, DOI: 10.1103/PhysRevC.63.011301 (ang.).
- ↑ J.B. Patin i inni, Confirmed results of the 248Cm(48Ca,4n)292116 experiment, Lawrence Livermore National Laboratory, 19 listopada 2013 [zarchiwizowane z adresu 2018-09-15].
- ↑ V. Ninov i inni, Observation of Superheavy Nuclei Produced in the Reaction of 86Kr with 208Pb, „Physical Review Letters”, 83 (6), 1999, s. 1104–1107, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.1104 (ang.).
- ↑ Berkeley Lab – Results of Element 118 Experiment Retracted [online].
- ↑ Rex Dalton, Misconduct: the stars who fell to earth, „Nature”, 420 (6917), 2002, s. 728–729, DOI: 10.1038/420728a, PMID: 12490902 (ang.).
- ↑ Results of Element 118 Experiment Retracted [online], Berkeley Lab [dostęp 2020-11-24].
- ↑ Start of the Name Approval Process for the Elements of Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2014-08-23].
- ↑ Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 30 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-05] (ang.).
- ↑ O nazwach pierwiastków 114 i 116 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie, [w:] Opinie Komisji Terminologii Chemicznej [online], Polskie Towarzystwo Chemiczne, 6 lutego 2014 [dostęp 2014-02-07].