Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2017-12

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2017-12-01 edytuj

Nemegtomaia – rodzaj wymarłego dinozaura z nadrodziny owiraptorozaurów, żyjącego na terenach dzisiejszej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Pierwszy okaz znaleziono w 1996 roku i na jego podstawie w 2004 roku stworzono nowy rodzaj i gatunek N. barsboldi. Nemegtomaia mierzyła ok. 2 m długości, mogła ważyć ok. 40 kg. Jako owiraptorozaur mogła być opierzona. Miała głęboką, wąską i krótką czaszkę z łukowatym grzebieniem. Była bezzębna z krótkim pyskiem zakończonym papuzim dziobem i parą przypominających zęby wyrostków podniebienia. Kończyny górne kończyły się trzema palcami, z których pierwszy był największy i kończył się znacznym szponem. Nemegtomaia zalicza się do podrodziny ingenii, będąc jedynym jej przedstawicielem noszącym grzebień na czaszce. Choć posłużyła za argument za uznaniem owiraptorozaurów za nielotne ptaki, klad uznaje się generalnie za grupę nieptasich dinozaurów. Czytaj więcej…

2017-12-02 edytuj

Pastora Soler (ur. 28 września 1978 w Coria del Río) – hiszpańska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów. Jej kariera rozpoczęła się w 1994 roku, wraz z wydaniem debiutanckiego albumu Nuestras coplas. Dopiero trzeci album Fuente de luna, wydany w 1999 roku, przyniósł jej popularność. Płyta odniosła sukces; w Hiszpanii sprzedano ponad 120 tysięcy egzemplarzy. Jej kolejne dwa albumy - Corazón congelado oraz Deseo otrzymały status platynowej płyty. W 2005 roku ukazał się jej następny album Pastora Soler, któremu za sprzedaż przyznano certyfikat złotej płyty. W 2012 roku reprezentowała Hiszpanię w 57. Konkursie Piosenki Eurowizji w Baku z piosenką „Quédate conmigo”, zajmując 10. miejsce. Po konkursie singel ten znalazł się na 6. miejscu na oficjalnej hiszpańskiej liście sprzedaży. Rok później wydała dziesiąty album studyjny pod tytułem Conóceme. Czytaj więcej…

2017-12-03 edytuj

Epidemia ospy we Wrocławiu – ostatnia w Polsce i jedna z ostatnich w Europie epidemia ospy prawdziwej, która wybuchła latem 1963 roku we Wrocławiu. Chorobę zawlekł do Polski w maju 1963 roku wracający z Indii pracownik Służby Bezpieczeństwa. Pierwszą ofiarą była pielęgniarka, córka salowej, która miała styczność z zakażonym. Ofiara zaraziła się prawdopodobnie 20 maja, a od 23 maja znajdowała się na terenie Wrocławia. Stan epidemii ogłoszono 17 lipca, a odwołano 19 września. Zachorowało 99 osób (najwięcej wśród służby zdrowia), z których siedem zmarło, w tym cztery to lekarze i pielęgniarki. Miasto zostało na kilka tygodni sparaliżowane i odcięte od reszty kraju kordonem sanitarnym. Ospa wydostała się poza Wrocław, a leczono ją w pięciu województwach. Wprowadzono zakrojony na szeroką skalę program profilaktyczny, umieszczając osoby podejrzane o kontakt z chorymi w izolatoriach. Światowa Organizacja Zdrowia przewidywała, że w wyniku epidemii może zachorować do 2 tys. osób, a umrzeć 200, a sama epidemia może trwać dwa lata. Epidemię zlikwidowano po 25 dniach od jej wykrycia. Czytaj więcej…

2017-12-04 edytuj

Parantodon – rodzaj wymarłego dinozaura z grupy stegozaurów, żyjącego na terenach Południowej Afryki w kredzie wczesnej, pomiędzy 145,5 a 136,4 milionami lat temu. Odkryty w 1845 roku, należał do pierwszych znalezionych stegozaurów. Jego jedyne znane pozostałości obejmują niekompletną czaszkę i izolowane zęby, znalezione w formacji Kirkwood. Thomas R. Holtz Jr oszacował zwierzę na 5 m długości i między 454 a 907 kg masy ciała. Zwierzę cechowało się umiarkowanie wydłużonym pyskiem, wypukłym na szczycie. Tył kości przedszczękowej jest długi i szeroki, a nozdrza zewnętrze duże. Zęby noszą wydatny grzbiet. Sfosylizowane kości nosowa oraz szczękowa są względnie kompletne, ale zachowała się też niekompletna kość przedszczękowa. Częściowo zachowany pysk przypomina należący do stegozaura swym znacznym tylnym wyrostkiem przedszczękowym oraz poszerzeniem podniebienia. Czytaj więcej…

2017-12-05 edytuj

Zapalenie skórno-mięśniowe – nabyta, idiopatyczna, przewlekła choroba zapalna z zajęciem mięśni i skóry. Charakteryzuje się występowaniem osłabienia mięśni o różnym stopniu nasilenia, początkowo głównie proksymalnych grup mięśniowych, następnie w miarę postępu choroby grup dystalnych. Typowymi objawami skórnymi zapalenia skórno-mięśniowego są rumieniowate plamy koloru fiołkowego zwane objawem Gottrona i grudki Gottrona zlokalizowane w obrębie stawów międzypaliczkowych, rumień wokół powiek zwany rumieniem heliotropowym oraz zmiany rumieniowe okolicy twarzy, szyi i dekoltu. Charakterystycznymi objawami są również rumień okołopaznokciowy oraz pogrubienie i popękanie skóry dłoni oraz bocznej powierzchni palców rąk. W diagnostyce ważną rolę pełni elektromiografia i badanie histopatologiczne wycinka mięśniowego. Podstawową metodą leczenia zapalenia skórno-mięśniowego jest immunosupresja, którą osiąga się za pomocą glikokortykosteroidów, a w razie ich nieskuteczności leków immunosupresyjnych II linii. Czytaj więcej…

2017-12-06 edytuj

ZNTK Poznań 207M – rodzina dwu- i trójczłonowych autobusów szynowych produkcji polskiej. W 1989 roku Polskie Koleje Państwowe podjęły decyzję o budowie 220 pojazdów tego typu, ale ostatecznie w latach 1991–1996 w ZNTK Poznań wyprodukowano jedynie 3 jednostki dwuczłonowe i 3 jednostki trójczłonowe. Pierwotnie skierowano je do obsługi połączeń na Pomorzu oraz Dolnym Śląsku. W 2010 roku jeden z pojazdów uległ wypadkowi i w 2014 roku został zezłomowany. Pozostałe składy eksploatowane były wówczas przez Pomorski Oddział Przewozów Regionalnych. Na początku 2016 roku podjęto decyzję o wycofaniu ich z użytku do końca tamtego roku, ale ostatecznie na początku 2017 roku jeden egzemplarz nadal pozostawał sprawny. W lipcu 2017 roku miał miejsce ostatni przejazd tego składu, którym ostatecznie zakończono eksploatację pojazdów typu 207M. Czytaj więcej…

2017-12-07 edytuj

Syrena morska – wymarły gatunek ssaka z rodziny diugoniowatych, odkrytego przez Europejczyków w 1741 roku. W tym czasie spotykano je tylko wokół Wysp Komandorskich na Morzu Beringa między Alaską a Rosją. W plejstocenie miała większy zasięg geograficzny. Osobniki dorosłe z XVIII wieku ważyły od 8 do 20 ton, osiągając długość do 9 m. Syrena morska zalicza się do rzędu brzegowców i rodziny diugoniowatych. Jej najbliższym współczesnym krewnym i jedynym przetrwałym przedstawicielem diugoniowatych jest trzymetrowy diugoń przybrzeżny. Syrena morska cechowała się grubszą od innych przedstawicieli swego rzędu podskórną warstwą tłuszczu, co stanowi adaptację do chłodnych wód jej środowiska. Jej ogon rozdwajał się na końcu, jak u waleni. Nie miała zębów, górną wargę zdobiła biała szczecina, usta zaś dwie keratynowe płyty, służące żuciu. Prowadziła monogamiczny i społeczny tryb życia, tworząc małe grupy rodzinne, w których dorastały młode, podobnie jak u współczesnych brzegowców. Czytaj więcej…

2017-12-08 edytuj

Hod Stuart (ur. 20 lutego 1879 w Ottawie, zm. 23 czerwca 1907 w Bay of Quinte) – kanadyjski zawodowy hokeista na lodzie występujący na pozycji obrońcy. W ciągu dziewięciu sezonów występował w kilku drużynach w różnych ligach. Przez krótki okres czasu grał również w drużynie futbolu kanadyjskiego Ottawa Rough Riders. Wraz ze swoim bratem Bruce’em, Stuart występował w pierwszej w pełni zawodowej lidze hokejowej – amerykańskiej International Professional Hockey League (IPHL), gdzie był uznawany za jednego z najlepszych zawodników ligi. Powrócił do Kanady, gdzie w 1907 roku wywalczył z zespołem Montreal Wanderers Puchar Stanleya. Dwa miesiące później zginął w nieszczęśliwym wypadku w wyniku skoku do wody. W celu zebrania pieniędzy dla wdowy po Stuarcie i dwójki dzieci, ECAHA postanowiła zorganizować mecz gwiazd, pierwszy tego typu w historii sportu. Jego sukcesy i postawa sportowa zostały docenione w 1945 roku, gdy utworzono Hockey Hall of Fame – Stuart został jednym z pierwszych dziewięciu zawodników wprowadzonych do galerii sław. Czytaj więcej…

2017-12-09 edytuj

Pastora Soler (ur. 28 września 1978 w Coria del Río) – hiszpańska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów. Jej kariera rozpoczęła się w 1994 roku, wraz z wydaniem debiutanckiego albumu Nuestras coplas. Dopiero trzeci album Fuente de luna, wydany w 1999 roku, przyniósł jej popularność. Płyta odniosła sukces; w Hiszpanii sprzedano ponad 120 tysięcy egzemplarzy. Jej kolejne dwa albumy - Corazón congelado oraz Deseo otrzymały status platynowej płyty. W 2005 roku ukazał się jej następny album Pastora Soler, któremu za sprzedaż przyznano certyfikat złotej płyty. W 2012 roku reprezentowała Hiszpanię w 57. Konkursie Piosenki Eurowizji w Baku z piosenką „Quédate conmigo”, zajmując 10. miejsce. Po konkursie singel ten znalazł się na 6. miejscu na oficjalnej hiszpańskiej liście sprzedaży. Rok później wydała dziesiąty album studyjny pod tytułem Conóceme. Czytaj więcej…

2017-12-10 edytuj

Epidemia ospy we Wrocławiu – ostatnia w Polsce i jedna z ostatnich w Europie epidemia ospy prawdziwej, która wybuchła latem 1963 roku we Wrocławiu. Chorobę zawlekł do Polski w maju 1963 roku wracający z Indii pracownik Służby Bezpieczeństwa. Pierwszą ofiarą była pielęgniarka, córka salowej, która miała styczność z zakażonym. Ofiara zaraziła się prawdopodobnie 20 maja, a od 23 maja znajdowała się na terenie Wrocławia. Stan epidemii ogłoszono 17 lipca, a odwołano 19 września. Zachorowało 99 osób (najwięcej wśród służby zdrowia), z których siedem zmarło, w tym cztery to lekarze i pielęgniarki. Miasto zostało na kilka tygodni sparaliżowane i odcięte od reszty kraju kordonem sanitarnym. Ospa wydostała się poza Wrocław, a leczono ją w pięciu województwach. Wprowadzono zakrojony na szeroką skalę program profilaktyczny, umieszczając osoby podejrzane o kontakt z chorymi w izolatoriach. Światowa Organizacja Zdrowia przewidywała, że w wyniku epidemii może zachorować do 2 tys. osób, a umrzeć 200, a sama epidemia może trwać dwa lata. Epidemię zlikwidowano po 25 dniach od jej wykrycia. Czytaj więcej…

2017-12-11 edytuj

Parantodon – rodzaj wymarłego dinozaura z grupy stegozaurów, żyjącego na terenach Południowej Afryki w kredzie wczesnej, pomiędzy 145,5 a 136,4 milionami lat temu. Odkryty w 1845 roku, należał do pierwszych znalezionych stegozaurów. Jego jedyne znane pozostałości obejmują niekompletną czaszkę i izolowane zęby, znalezione w formacji Kirkwood. Thomas R. Holtz Jr oszacował zwierzę na 5 m długości i między 454 a 907 kg masy ciała. Zwierzę cechowało się umiarkowanie wydłużonym pyskiem, wypukłym na szczycie. Tył kości przedszczękowej jest długi i szeroki, a nozdrza zewnętrze duże. Zęby noszą wydatny grzbiet. Sfosylizowane kości nosowa oraz szczękowa są względnie kompletne, ale zachowała się też niekompletna kość przedszczękowa. Częściowo zachowany pysk przypomina należący do stegozaura swym znacznym tylnym wyrostkiem przedszczękowym oraz poszerzeniem podniebienia. Czytaj więcej…

2017-12-12 edytuj

FIS Ladies Winter Tournee – najbardziej prestiżowy turniej w skokach narciarskich kobiet, bardzo często porównywany do Turnieju Czterech Skoczni. Zawody rozgrywane były na skoczniach w Niemczech (Baiersbronn, Breitenberg, Schönwald, Braunlage, Schonach i Hinterzarten) oraz Austrii (Saalfelden am Steinernen Meer i Ramsau am Dachstein), do roku 2008 turniej rozgrywany był w lutym, a po 2008 roku – w styczniu. Zwycięzcą zostawała zawodniczka, która zdobyła największą liczbę punktów we wszystkich konkursach łącznie. Turniej odbył się po raz pierwszy w 1999 roku i był najstarszym i najdłuższym turniejem w skokach narciarskich kobiet. Od 2005 do 2011 roku turniej FIS Ladies Grand Prix był rozgrywany w ramach Pucharu Kontynentalnego. W 2011 roku odbyły się ostatnie zawody w ramach FIS Ladies Winter Tournee, później turniej nie został już wznowiony. Czytaj więcej…

2017-12-13 edytuj

ZNTK Poznań 207M – rodzina dwu- i trójczłonowych autobusów szynowych produkcji polskiej. W 1989 roku Polskie Koleje Państwowe podjęły decyzję o budowie 220 pojazdów tego typu, ale ostatecznie w latach 1991–1996 w ZNTK Poznań wyprodukowano jedynie 3 jednostki dwuczłonowe i 3 jednostki trójczłonowe. Pierwotnie skierowano je do obsługi połączeń na Pomorzu oraz Dolnym Śląsku. W 2010 roku jeden z pojazdów uległ wypadkowi i w 2014 roku został zezłomowany. Pozostałe składy eksploatowane były wówczas przez Pomorski Oddział Przewozów Regionalnych. Na początku 2016 roku podjęto decyzję o wycofaniu ich z użytku do końca tamtego roku, ale ostatecznie na początku 2017 roku jeden egzemplarz nadal pozostawał sprawny. W lipcu 2017 roku miał miejsce ostatni przejazd tego składu, którym ostatecznie zakończono eksploatację pojazdów typu 207M. Czytaj więcej…

2017-12-14 edytuj

Syrena morska – wymarły gatunek ssaka z rodziny diugoniowatych, odkrytego przez Europejczyków w 1741 roku. W tym czasie spotykano je tylko wokół Wysp Komandorskich na Morzu Beringa między Alaską a Rosją. W plejstocenie miała większy zasięg geograficzny. Osobniki dorosłe z XVIII wieku ważyły od 8 do 20 ton, osiągając długość do 9 m. Syrena morska zalicza się do rzędu brzegowców i rodziny diugoniowatych. Jej najbliższym współczesnym krewnym i jedynym przetrwałym przedstawicielem diugoniowatych jest trzymetrowy diugoń przybrzeżny. Syrena morska cechowała się grubszą od innych przedstawicieli swego rzędu podskórną warstwą tłuszczu, co stanowi adaptację do chłodnych wód jej środowiska. Jej ogon rozdwajał się na końcu, jak u waleni. Nie miała zębów, górną wargę zdobiła biała szczecina, usta zaś dwie keratynowe płyty, służące żuciu. Prowadziła monogamiczny i społeczny tryb życia, tworząc małe grupy rodzinne, w których dorastały młode, podobnie jak u współczesnych brzegowców. Czytaj więcej…

2017-12-15 edytuj

Hod Stuart (ur. 20 lutego 1879 w Ottawie, zm. 23 czerwca 1907 w Bay of Quinte) – kanadyjski zawodowy hokeista na lodzie występujący na pozycji obrońcy. W ciągu dziewięciu sezonów występował w kilku drużynach w różnych ligach. Przez krótki okres czasu grał również w drużynie futbolu kanadyjskiego Ottawa Rough Riders. Wraz ze swoim bratem Bruce’em, Stuart występował w pierwszej w pełni zawodowej lidze hokejowej – amerykańskiej International Professional Hockey League (IPHL), gdzie był uznawany za jednego z najlepszych zawodników ligi. Powrócił do Kanady, gdzie w 1907 roku wywalczył z zespołem Montreal Wanderers Puchar Stanleya. Dwa miesiące później zginął w nieszczęśliwym wypadku w wyniku skoku do wody. W celu zebrania pieniędzy dla wdowy po Stuarcie i dwójki dzieci, ECAHA postanowiła zorganizować mecz gwiazd, pierwszy tego typu w historii sportu. Jego sukcesy i postawa sportowa zostały docenione w 1945 roku, gdy utworzono Hockey Hall of Fame – Stuart został jednym z pierwszych dziewięciu zawodników wprowadzonych do galerii sław. Czytaj więcej…

2017-12-16 edytuj

Lana Turner (ur. 8 lutego 1921 w Wallace, zm. 29 czerwca 1995 w Los Angeles) – amerykańska aktorka, symbol seksu lat 40. i 50. Ze względu na status w świecie filmu nazywana „Królową MGM”. W ciągu prawie pięćdziesięcioletniej kariery Turner zdobyła sławę zarówno jako modelka pin-up i aktorka dramatyczna, ale także ze względu na swoje burzliwe życie osobiste. W 1951 roku została nazwana „najbardziej czarującą kobietą w dziejach sztuki międzynarodowej”. W wieku 16 lat związała się z wytwórnią Warner Bros., aby 2 lata później przejść do MGM. Turner zwróciła uwagę krytyków rolą w dramacie Zapamiętają. W latach 50. wystąpiła m.in. w Pięknym i złym oraz w kasowym przeboju Peyton Place, za rolę w którym, została nominowana do Oscara. W 1959 roku zagrała w najbardziej dochodowym filmie w karierze, dramacie Zwierciadło życia. W 1971 roku zadebiutowała na scenie teatralnej. Ostatni raz Turner wystąpiła w 1985 roku w serialu Statek miłości. Czytaj więcej…

2017-12-17 edytuj

Pafawag 3WE – normalnotorowe trójwagonowe wysokoperonowe elektryczne zespoły trakcyjne wyprodukowane w zakładach Pafawag we Wrocławiu w latach 1974–1980 w liczbie 28 sztuk. Początkowo pojazdy tego typu przewidziano dla gdańskiego i warszawskiego węzła kolejowego, ale ostatecznie były one eksploatowane tylko w Trójmieście. W latach 90. większość składów uległa wypadkom i została zezłomowana. W 2010 roku planowano zmodernizować 7 pozostających w ruchu jednostek, ale dwa lata później zrezygnowano z tej przebudowy i ostatecznie zakończono ich eksploatację. Pod koniec 2016 roku zdecydowano o złomowaniu 6 egzemplarzy oraz zachowaniu siódmego jako eksponat. Doświadczenia z produkcji i eksploatacji pojazdów typu 3WE posłużyły do zbudowania w 1990 roku dwóch sztuk EZT typu 6WE. Czytaj więcej…

2017-12-18 edytuj

Parantodon – rodzaj wymarłego dinozaura z grupy stegozaurów, żyjącego na terenach Południowej Afryki w kredzie wczesnej, pomiędzy 145,5 a 136,4 milionami lat temu. Odkryty w 1845 roku, należał do pierwszych znalezionych stegozaurów. Jego jedyne znane pozostałości obejmują niekompletną czaszkę i izolowane zęby, znalezione w formacji Kirkwood. Thomas R. Holtz Jr oszacował zwierzę na 5 m długości i między 454 a 907 kg masy ciała. Zwierzę cechowało się umiarkowanie wydłużonym pyskiem, wypukłym na szczycie. Tył kości przedszczękowej jest długi i szeroki, a nozdrza zewnętrze duże. Zęby noszą wydatny grzbiet. Sfosylizowane kości nosowa oraz szczękowa są względnie kompletne, ale zachowała się też niekompletna kość przedszczękowa. Częściowo zachowany pysk przypomina należący do stegozaura swym znacznym tylnym wyrostkiem przedszczękowym oraz poszerzeniem podniebienia. Czytaj więcej…

2017-12-19 edytuj

FIS Ladies Winter Tournee – najbardziej prestiżowy turniej w skokach narciarskich kobiet, bardzo często porównywany do Turnieju Czterech Skoczni. Zawody rozgrywane były na skoczniach w Niemczech (Baiersbronn, Breitenberg, Schönwald, Braunlage, Schonach i Hinterzarten) oraz Austrii (Saalfelden am Steinernen Meer i Ramsau am Dachstein), do roku 2008 turniej rozgrywany był w lutym, a po 2008 roku – w styczniu. Zwycięzcą zostawała zawodniczka, która zdobyła największą liczbę punktów we wszystkich konkursach łącznie. Turniej odbył się po raz pierwszy w 1999 roku i był najstarszym i najdłuższym turniejem w skokach narciarskich kobiet. Od 2005 do 2011 roku turniej FIS Ladies Grand Prix był rozgrywany w ramach Pucharu Kontynentalnego. W 2011 roku odbyły się ostatnie zawody w ramach FIS Ladies Winter Tournee, później turniej nie został już wznowiony. Czytaj więcej…

2017-12-20 edytuj

ZNTK Poznań 207M – rodzina dwu- i trójczłonowych autobusów szynowych produkcji polskiej. W 1989 roku Polskie Koleje Państwowe podjęły decyzję o budowie 220 pojazdów tego typu, ale ostatecznie w latach 1991–1996 w ZNTK Poznań wyprodukowano jedynie 3 jednostki dwuczłonowe i 3 jednostki trójczłonowe. Pierwotnie skierowano je do obsługi połączeń na Pomorzu oraz Dolnym Śląsku. W 2010 roku jeden z pojazdów uległ wypadkowi i w 2014 roku został zezłomowany. Pozostałe składy eksploatowane były wówczas przez Pomorski Oddział Przewozów Regionalnych. Na początku 2016 roku podjęto decyzję o wycofaniu ich z użytku do końca tamtego roku, ale ostatecznie na początku 2017 roku jeden egzemplarz nadal pozostawał sprawny. W lipcu 2017 roku miał miejsce ostatni przejazd tego składu, którym ostatecznie zakończono eksploatację pojazdów typu 207M. Czytaj więcej…

2017-12-21 edytuj

Syrena morska – wymarły gatunek ssaka z rodziny diugoniowatych, odkrytego przez Europejczyków w 1741 roku. W tym czasie spotykano je tylko wokół Wysp Komandorskich na Morzu Beringa między Alaską a Rosją. W plejstocenie miała większy zasięg geograficzny. Osobniki dorosłe z XVIII wieku ważyły od 8 do 20 ton, osiągając długość do 9 m. Syrena morska zalicza się do rzędu brzegowców i rodziny diugoniowatych. Jej najbliższym współczesnym krewnym i jedynym przetrwałym przedstawicielem diugoniowatych jest trzymetrowy diugoń przybrzeżny. Syrena morska cechowała się grubszą od innych przedstawicieli swego rzędu podskórną warstwą tłuszczu, co stanowi adaptację do chłodnych wód jej środowiska. Jej ogon rozdwajał się na końcu, jak u waleni. Nie miała zębów, górną wargę zdobiła biała szczecina, usta zaś dwie keratynowe płyty, służące żuciu. Prowadziła monogamiczny i społeczny tryb życia, tworząc małe grupy rodzinne, w których dorastały młode, podobnie jak u współczesnych brzegowców. Czytaj więcej…

2017-12-22 edytuj

Hod Stuart (ur. 20 lutego 1879 w Ottawie, zm. 23 czerwca 1907 w Bay of Quinte) – kanadyjski zawodowy hokeista na lodzie występujący na pozycji obrońcy. W ciągu dziewięciu sezonów występował w kilku drużynach w różnych ligach. Przez krótki okres czasu grał również w drużynie futbolu kanadyjskiego Ottawa Rough Riders. Wraz ze swoim bratem Bruce’em, Stuart występował w pierwszej w pełni zawodowej lidze hokejowej – amerykańskiej International Professional Hockey League (IPHL), gdzie był uznawany za jednego z najlepszych zawodników ligi. Powrócił do Kanady, gdzie w 1907 roku wywalczył z zespołem Montreal Wanderers Puchar Stanleya. Dwa miesiące później zginął w nieszczęśliwym wypadku w wyniku skoku do wody. W celu zebrania pieniędzy dla wdowy po Stuarcie i dwójki dzieci, ECAHA postanowiła zorganizować mecz gwiazd, pierwszy tego typu w historii sportu. Jego sukcesy i postawa sportowa zostały docenione w 1945 roku, gdy utworzono Hockey Hall of Fame – Stuart został jednym z pierwszych dziewięciu zawodników wprowadzonych do galerii sław. Czytaj więcej…

2017-12-23 edytuj

Lana Turner (ur. 8 lutego 1921 w Wallace, zm. 29 czerwca 1995 w Los Angeles) – amerykańska aktorka, symbol seksu lat 40. i 50. Ze względu na status w świecie filmu nazywana „Królową MGM”. W ciągu prawie pięćdziesięcioletniej kariery Turner zdobyła sławę zarówno jako modelka pin-up i aktorka dramatyczna, ale także ze względu na swoje burzliwe życie osobiste. W 1951 roku została nazwana „najbardziej czarującą kobietą w dziejach sztuki międzynarodowej”. W wieku 16 lat związała się z wytwórnią Warner Bros., aby 2 lata później przejść do MGM. Turner zwróciła uwagę krytyków rolą w dramacie Zapamiętają. W latach 50. wystąpiła m.in. w Pięknym i złym oraz w kasowym przeboju Peyton Place, za rolę w którym, została nominowana do Oscara. W 1959 roku zagrała w najbardziej dochodowym filmie w karierze, dramacie Zwierciadło życia. W 1971 roku zadebiutowała na scenie teatralnej. Ostatni raz Turner wystąpiła w 1985 roku w serialu Statek miłości. Czytaj więcej…

2017-12-24 edytuj

Pafawag 3WE – normalnotorowe trójwagonowe wysokoperonowe elektryczne zespoły trakcyjne wyprodukowane w zakładach Pafawag we Wrocławiu w latach 1974–1980 w liczbie 28 sztuk. Początkowo pojazdy tego typu przewidziano dla gdańskiego i warszawskiego węzła kolejowego, ale ostatecznie były one eksploatowane tylko w Trójmieście. W latach 90. większość składów uległa wypadkom i została zezłomowana. W 2010 roku planowano zmodernizować 7 pozostających w ruchu jednostek, ale dwa lata później zrezygnowano z tej przebudowy i ostatecznie zakończono ich eksploatację. Pod koniec 2016 roku zdecydowano o złomowaniu 6 egzemplarzy oraz zachowaniu siódmego jako eksponat. Doświadczenia z produkcji i eksploatacji pojazdów typu 3WE posłużyły do zbudowania w 1990 roku dwóch sztuk EZT typu 6WE. Czytaj więcej…

2017-12-25 edytuj

Parantodon – rodzaj wymarłego dinozaura z grupy stegozaurów, żyjącego na terenach Południowej Afryki w kredzie wczesnej, pomiędzy 145,5 a 136,4 milionami lat temu. Odkryty w 1845 roku, należał do pierwszych znalezionych stegozaurów. Jego jedyne znane pozostałości obejmują niekompletną czaszkę i izolowane zęby, znalezione w formacji Kirkwood. Thomas R. Holtz Jr oszacował zwierzę na 5 m długości i między 454 a 907 kg masy ciała. Zwierzę cechowało się umiarkowanie wydłużonym pyskiem, wypukłym na szczycie. Tył kości przedszczękowej jest długi i szeroki, a nozdrza zewnętrze duże. Zęby noszą wydatny grzbiet. Sfosylizowane kości nosowa oraz szczękowa są względnie kompletne, ale zachowała się też niekompletna kość przedszczękowa. Częściowo zachowany pysk przypomina należący do stegozaura swym znacznym tylnym wyrostkiem przedszczękowym oraz poszerzeniem podniebienia. Czytaj więcej…

2017-12-26 edytuj

FIS Ladies Winter Tournee – najbardziej prestiżowy turniej w skokach narciarskich kobiet, bardzo często porównywany do Turnieju Czterech Skoczni. Zawody rozgrywane były na skoczniach w Niemczech (Baiersbronn, Breitenberg, Schönwald, Braunlage, Schonach i Hinterzarten) oraz Austrii (Saalfelden am Steinernen Meer i Ramsau am Dachstein), do roku 2008 turniej rozgrywany był w lutym, a po 2008 roku – w styczniu. Zwycięzcą zostawała zawodniczka, która zdobyła największą liczbę punktów we wszystkich konkursach łącznie. Turniej odbył się po raz pierwszy w 1999 roku i był najstarszym i najdłuższym turniejem w skokach narciarskich kobiet. Od 2005 do 2011 roku turniej FIS Ladies Grand Prix był rozgrywany w ramach Pucharu Kontynentalnego. W 2011 roku odbyły się ostatnie zawody w ramach FIS Ladies Winter Tournee, później turniej nie został już wznowiony. Czytaj więcej…

2017-12-27 edytuj

Istiodaktyl – rodzaj pterozaura żyjącego w epoce kredy wczesnej, około 120 milionów lat temu. Pierwsze skamieniałości znaleziono na wyspie Wight należącej do Anglii, uznano je za holotyp nowego gatunku O. latidens rodzaju Ornithodesmus w 1901 roku. Gatunek przeniesiono do odrębnego rodzaju Istiodactylus w 2001 roku; nazwa pochodzi z greki i oznacza „żeglujący palec”. Istiodaktyl odróżniał się od innych istiodaktylidów proporcjonalnie krótszą czaszką. Wyróżniające się zęby istiodaktyla wskazują, że żywił się on padliną, być może wykorzystywał zęby do odrywania kawałków mięsa z dużych zwłok. Skrzydła istiodaktyla mogły być zaadaptowane do szybowania, co pomagałoby mu znajdować padlinę przed mięsożercami chodzącymi po lądzie. Istiodactylus znany jest z formacji Wessex i młodszej formacji Vectis, reprezentujących środowiska rzeczne i przybrzeżne, które dzielił z innymi pterozaurami, dinozaurami oraz innymi zwierzętami. Czytaj więcej…

2017-12-28 edytuj

Syrena morska – wymarły gatunek ssaka z rodziny diugoniowatych, odkrytego przez Europejczyków w 1741 roku. W tym czasie spotykano je tylko wokół Wysp Komandorskich na Morzu Beringa między Alaską a Rosją. W plejstocenie miała większy zasięg geograficzny. Osobniki dorosłe z XVIII wieku ważyły od 8 do 20 ton, osiągając długość do 9 m. Syrena morska zalicza się do rzędu brzegowców i rodziny diugoniowatych. Jej najbliższym współczesnym krewnym i jedynym przetrwałym przedstawicielem diugoniowatych jest trzymetrowy diugoń przybrzeżny. Syrena morska cechowała się grubszą od innych przedstawicieli swego rzędu podskórną warstwą tłuszczu, co stanowi adaptację do chłodnych wód jej środowiska. Jej ogon rozdwajał się na końcu, jak u waleni. Nie miała zębów, górną wargę zdobiła biała szczecina, usta zaś dwie keratynowe płyty, służące żuciu. Prowadziła monogamiczny i społeczny tryb życia, tworząc małe grupy rodzinne, w których dorastały młode, podobnie jak u współczesnych brzegowców. Czytaj więcej…

2017-12-29 edytuj

Hod Stuart (ur. 20 lutego 1879 w Ottawie, zm. 23 czerwca 1907 w Bay of Quinte) – kanadyjski zawodowy hokeista na lodzie występujący na pozycji obrońcy. W ciągu dziewięciu sezonów występował w kilku drużynach w różnych ligach. Przez krótki okres czasu grał również w drużynie futbolu kanadyjskiego Ottawa Rough Riders. Wraz ze swoim bratem Bruce’em, Stuart występował w pierwszej w pełni zawodowej lidze hokejowej – amerykańskiej International Professional Hockey League (IPHL), gdzie był uznawany za jednego z najlepszych zawodników ligi. Powrócił do Kanady, gdzie w 1907 roku wywalczył z zespołem Montreal Wanderers Puchar Stanleya. Dwa miesiące później zginął w nieszczęśliwym wypadku w wyniku skoku do wody. W celu zebrania pieniędzy dla wdowy po Stuarcie i dwójki dzieci, ECAHA postanowiła zorganizować mecz gwiazd, pierwszy tego typu w historii sportu. Jego sukcesy i postawa sportowa zostały docenione w 1945 roku, gdy utworzono Hockey Hall of Fame – Stuart został jednym z pierwszych dziewięciu zawodników wprowadzonych do galerii sław. Czytaj więcej…

2017-12-30 edytuj

Lana Turner (ur. 8 lutego 1921 w Wallace, zm. 29 czerwca 1995 w Los Angeles) – amerykańska aktorka, symbol seksu lat 40. i 50. Ze względu na status w świecie filmu nazywana „Królową MGM”. W ciągu prawie pięćdziesięcioletniej kariery Turner zdobyła sławę zarówno jako modelka pin-up i aktorka dramatyczna, ale także ze względu na swoje burzliwe życie osobiste. W 1951 roku została nazwana „najbardziej czarującą kobietą w dziejach sztuki międzynarodowej”. W wieku 16 lat związała się z wytwórnią Warner Bros., aby 2 lata później przejść do MGM. Turner zwróciła uwagę krytyków rolą w dramacie Zapamiętają. W latach 50. wystąpiła m.in. w Pięknym i złym oraz w kasowym przeboju Peyton Place, za rolę w którym, została nominowana do Oscara. W 1959 roku zagrała w najbardziej dochodowym filmie w karierze, dramacie Zwierciadło życia. W 1971 roku zadebiutowała na scenie teatralnej. Ostatni raz Turner wystąpiła w 1985 roku w serialu Statek miłości. Czytaj więcej…

2017-12-31 edytuj

Pafawag 3WE – normalnotorowe trójwagonowe wysokoperonowe elektryczne zespoły trakcyjne wyprodukowane w zakładach Pafawag we Wrocławiu w latach 1974–1980 w liczbie 28 sztuk. Początkowo pojazdy tego typu przewidziano dla gdańskiego i warszawskiego węzła kolejowego, ale ostatecznie były one eksploatowane tylko w Trójmieście. W latach 90. większość składów uległa wypadkom i została zezłomowana. W 2010 roku planowano zmodernizować 7 pozostających w ruchu jednostek, ale dwa lata później zrezygnowano z tej przebudowy i ostatecznie zakończono ich eksploatację. Pod koniec 2016 roku zdecydowano o złomowaniu 6 egzemplarzy oraz zachowaniu siódmego jako eksponat. Doświadczenia z produkcji i eksploatacji pojazdów typu 3WE posłużyły do zbudowania w 1990 roku dwóch sztuk EZT typu 6WE. Czytaj więcej…