Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2019-06

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2019-06-01 edytuj

Katopsbatar – wymarły rodzaj ssaka z rzędu wieloguzkowców. Zamieszkiwał tereny dzisiejszej Mongolii w późnym kampanie, około 72 miliony lat temu. Pierwsze skamieniałości znaleziono we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku. Nazwa gatunkowa odwołuje się do podobieństwa zwierzęcia do rodzaju Catopsalis, gdzie przeniesiono go w 1979 roku. W końcu w 1994 umieszczono go w odrębnym rodzaju Catopsbaatar, nazwanego od greckich i mongolskich słów oznaczających „widocznego bohatera”. Odnaleziono 5 czaszek, jednego trzonowca i jeden szkielet obejmujący czaszkę, stanowiący najbardziej kompletny z okazów. Czaszka Catopsbaatar mierzy 70 mm długości. Z zewnątrz wyglądem przywodzi na myśl czaszki gryzoni. Ciężko zbudowana i szeroka, miała łuki jarzmowe silnie rozszerzające się ku bokom. Zwierzę miało bardzo potężne siekacze, a zęby policzkowe dźwigały wiele guzków. Ostrogi Catopsbaatar i innych mezozoicznych ssaków mogły służyć ochronie przed drapieżnikami, w tym dinozaurami z grupy teropodów. Czytaj więcej…

2019-06-02 edytuj

Okręty podwodne typu Wilk – typ polskich torpedowo-minowych okrętów podwodnych o dwukadłubowej konstrukcji nitowanej zbudowanych we Francji dla Marynarki Wojennej w dwudziestoleciu międzywojennym. Wypierające na powierzchni 980 ton wody jednostki, miały długość 77,95 metra i oprócz uzbrojenia artyleryjskiego uzbrojone były w 10 torped wz. 1924V o średnicy 550 mm oraz 40 min SM-5. Trzy pierwsze w polskiej marynarce okręty podwodne zostały przyjęte w skład Floty w latach 1931–1932, kiedy zaczęły tworzyć „grupę okrętów podwodnych”, a następnie nowo utworzony Dywizjon Okrętów Podwodnych pod dowództwem kmdra ppor. Aleksandra Mohuczego. Po napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę wzięły udział w kampanii wrześniowej wykonując plany operacyjne „Worek” oraz „Rurka”. W wyniku nazbyt defensywnych założeń operacyjnych Kierownictwa Marynarki Wojennej, jednostki typu Wilk nie odniosły większych sukcesów, wszystkie natomiast zostały uszkodzone. Wobec utraty możliwości operowania z polskich baz morskich oraz nie podjęcia próby przedostania się do Wielkiej Brytanii, ORP „Ryś” i ORP „Żbik” zostały internowane w portach szwedzkich. Trzeci okręt tego typu, ORP „Wilk” dotarł do brytyjskiej bazy morskiej w Rosyth. Czytaj więcej…

2019-06-03 edytuj

Czterdziestu męczenników Anglii i Walii – pierwsza grupa katolików angielskich i walijskich, kanonizowanych przez papieża Pawła VI w 1970 roku i czczonych przez Kościół katolicki jako męczennicy za wiarę. Ponieśli śmierć w Anglii i Walii w latach 1535–1679 w wyniku represji związanych z odmową porzucenia przynależności do Kościoła katolickiego na rzecz ustanowionego przez Henryka VIII Kościoła anglikańskiego. Największą grupę wśród męczenników stanowili księża, oraz osoby, które pomagały im w ukrytej działalności duszpasterskiej. W tym czasie w Zjednoczonym Królestwie za bycie księdzem katolickim, lub udzielanie mu gościny ustanowiona była najwyższa kara za zdradę stanu. Największa liczba męczenników zginęła na londyńskim miejscu skazań Tyburn, mieszczącym się przy dzisiejszym Hyde Parku. Często głowy skazańców-męczenników „dla pouczenia ludu” umieszczano na włóczni u bramy miejskiej. Pamięć o męczennikach miała charakter lokalny, a relikwie i zapiski dotyczące ich życia i śmierci były rozproszone i często przechowywane w prywatnych domach. Czytaj więcej…

2019-06-04 edytuj

Bill Russell NBA Finals Most Valuable Player Award – nagroda dla najbardziej wartościowego gracza Finałów NBA, przyznawana począwszy od 1969 roku. O losach nagrody decyduje, po zakończeniu rundy finałowej, dziewiątka wybranych przedstawicieli mediów. Zawodnik, który dostanie najwięcej głosów, zdobywa to wyróżnienie. Podczas ostatnich Finałów NBA fani mogli głosować poprzez oficjalną stronę ligi NBA, co sprawiło dodanie jednego decyzyjnego głosu. Początkowo nagroda była czarnego koloru, z umieszczoną u góry kulą na wzór piłki koszykarskiej, podobnie jak w trofeum Larry’ego O’Briena. Jednakże w 2005 roku zastąpiono ją zmniejszoną wersją trofeum przyznawanego mistrzowskiej drużynie. Od początku jej istnienia, nagrodę otrzymało 31 różnych koszykarzy. Michael Jordan, który wraz z Chicago Bulls zdobył mistrzostwa NBA w latach 1991-1993 i 1996-1998, jest jedynym zawodnikiem w historii, który dokonał tego sześciokrotnie. Magic Johnson jest jedynym zawodnikiem, który zdobył ją w debiutanckim sezonie, dokonując tego z Los Angeles Lakers w 1980 roku. Jest on jednocześnie najmłodszym zdobywcą nagrody (20 lat i 281 dni). Czytaj więcej…

2019-06-05 edytuj

Kurt Gerstein (ur. 11 sierpnia 1905 w Münster, zm. 25 lipca 1945 w Paryżu) – niemiecki oficer SS, kierownik Sanitarnego Biura Technicznego Instytutu Zdrowia Waffen-SS (Hygiene-Institut der Waffen-SS), a równocześnie działacz antyhitlerowski, naoczny świadek masowych mordów w obozach zagłady w Bełżcu i Treblince, który starał się poinformować aliantów oraz papieża Piusa XII o ludobójstwie w obozach koncentracyjnych. Autor tzw. Raportu Gersteina na temat Zagłady Żydów. Podejmowane przez Gersteina ryzykowne próby poinformowania aliantów i światowej opinii publicznej napotykały na obojętność i niedowierzanie. Działania nie przynosiły pożądanych skutków. Gerstein przekazywał także relacje wszystkim swoim przyjaciołom i współwyznawcom. Oceniał, że poinformował w sumie kilkaset osób. Informacje te zostały jednak upowszechnione dopiero po jego śmierci, po zakończeniu wojny. W 1950 roku sąd denazyfikacyjny w Tybindze w Wirtembergii-Hohenzollern jednogłośnie uznał Gersteina za współwinnego zbrodni nazistowskich. Dopiero w 1965 roku, premier kraju związkowego Badenii-Wirtembergii, Kurt Georg Kiesinger, oczyścił Gersteina z wszelkich zarzutów. Czytaj więcej…

2019-06-06 edytuj

Miasto Jest Nasze – warszawski ruch miejski zawiązany w październiku 2013 roku. Organizacja zrzesza ponad 140 aktywistów miejskich, działających w 10 dzielnicach Warszawy. Pierwsze działania ruchu związane były z kampanią profrekwencyjną przed referendum w 2013 roku ws. odwołania prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz oraz obrony kina Femina. Ogólnopolski rozgłos Stowarzyszeniu przyniosło nagłaśnianie nieprawidłowości związanych z reprywatyzacją warszawskich nieruchomości, w późniejszym okresie także m.in. problemu smogu. W wyborach samorządowych w 2014 roku Stowarzyszenie wprowadziło 7 radnych do trzech rad dzielnicowych w Warszawie. Zaś w wyborach samorządowych 2018 roku w ramach ogólnomiejskiej koalicji ruchów miejskich 22 radnych w 7 dzielnicach, przedstawiciele ruchów miejskich zostali wiceburmistrzami w trzech dzielnicach, a kandydatka na prezydenta Justyna Glusman objęła stanowisko koordynatorki dyrektorki ds. zrównoważonego rozwoju i zieleni w Urzędzie m.st. Warszawy. Czytaj więcej…

2019-06-07 edytuj

Dyskografia Ewy Demarczyk – polskiej wokalistki wykonującej repertuar z gatunku poezji śpiewanej, składa się z trzech albumów studyjnych, jednego albumu kompilacyjnego, pięciu singli oraz trzech pocztówek dźwiękowych. Debiutancki album wokalistki – Ewa Demarczyk śpiewa piosenki Zygmunta Koniecznego – został wydany w 1967 roku. Według danych pochodzących z oficjalnej strony internetowej wokalistki album sprzedał się w Polsce w nakładzie ponad 100 tysięcy egzemplarzy, uzyskując status platynowej płyty. Z albumu pochodzą m.in. utwory „Karuzela z madonnami”, „Czarne anioły” oraz „Taki pejzaż”, za których wykonanie piosenkarka otrzymała nagrodę główną na I Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Drugi studyjny album wokalistki zatytułowany Ewa Demarczyk został wydany przez rosyjską wytwórnię płytową Melodia w 1975 roku, wyłącznie na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W 1979 roku wydano do tej pory ostatni, trzeci album piosenkarki Live. Album oryginalnie ukazał się jako podwójny longplay, uzyskując status złotej płyty za sprzedaż ponad 100 tysięcy egzemplarzy w Polsce. W 2011 roku, nakładem wytwórni płytowej Luna Music wydano tribute album poświęcony Ewie Demarczyk, zatytułowany Anioły w kolorze: Piosenki z repertuaru Ewy Demarczyk. Czytaj więcej…

2019-06-08 edytuj

Katopsbatar – wymarły rodzaj ssaka z rzędu wieloguzkowców. Zamieszkiwał tereny dzisiejszej Mongolii w późnym kampanie, około 72 miliony lat temu. Pierwsze skamieniałości znaleziono we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku. Nazwa gatunkowa odwołuje się do podobieństwa zwierzęcia do rodzaju Catopsalis, gdzie przeniesiono go w 1979 roku. W końcu w 1994 umieszczono go w odrębnym rodzaju Catopsbaatar, nazwanego od greckich i mongolskich słów oznaczających „widocznego bohatera”. Odnaleziono 5 czaszek, jednego trzonowca i jeden szkielet obejmujący czaszkę, stanowiący najbardziej kompletny z okazów. Czaszka Catopsbaatar mierzy 70 mm długości. Z zewnątrz wyglądem przywodzi na myśl czaszki gryzoni. Ciężko zbudowana i szeroka, miała łuki jarzmowe silnie rozszerzające się ku bokom. Zwierzę miało bardzo potężne siekacze, a zęby policzkowe dźwigały wiele guzków. Ostrogi Catopsbaatar i innych mezozoicznych ssaków mogły służyć ochronie przed drapieżnikami, w tym dinozaurami z grupy teropodów. Czytaj więcej…

2019-06-09 edytuj

Chruścielowiec rodrigueski – wymarły gatunek ptaka z rodziny chruścieli. Występował endemicznie na Rodriguesie. Część autorów umieszcza ten gatunek w rodzaju Aphanapteryx z blisko spokrewnionym chruścielowcem rdzawym z Mauritiusu. Inni zaś wyodrębniają chruścielowca rodrigueskiego do monotypowego rodzaju Erythromachus. Jego pokrewieństwo z innymi chruścielami jest niejasne. Opisywano tego ptaka jako porośniętego szarymi piórami, z czerwonym dziobem i nogami oraz nagą czerwoną skórą wokół oka. Kształt dzioba różni się między poszczególnymi okazami, przybierając kształt od prostego do wygiętego; przyczyna tego zróżnicowania nie jest znana. Chruścielowce rodrigueskie były nielotne, żywiły się jajami żółwi. Według opisów uwagę tych ptaków zwracały czerwone przedmioty, co wykorzystywano w trakcie polowań. Przyjmuje się, że chruścielowce rodrigueskie wymarły w połowie XVIII wieku wskutek drapieżnictwa ze strony introdukowanych kotów i niszczenia środowiska przez łowców żółwi. Niewiele wiadomo o tym gatunku ponad wiedzę wynikłą z badania subfosylnych szczątków. Czytaj więcej…

2019-06-10 edytuj

Czterdziestu męczenników Anglii i Walii – pierwsza grupa katolików angielskich i walijskich, kanonizowanych przez papieża Pawła VI w 1970 roku i czczonych przez Kościół katolicki jako męczennicy za wiarę. Ponieśli śmierć w Anglii i Walii w latach 1535–1679 w wyniku represji związanych z odmową porzucenia przynależności do Kościoła katolickiego na rzecz ustanowionego przez Henryka VIII Kościoła anglikańskiego. Największą grupę wśród męczenników stanowili księża, oraz osoby, które pomagały im w ukrytej działalności duszpasterskiej. W tym czasie w Zjednoczonym Królestwie za bycie księdzem katolickim, lub udzielanie mu gościny ustanowiona była najwyższa kara za zdradę stanu. Największa liczba męczenników zginęła na londyńskim miejscu skazań Tyburn, mieszczącym się przy dzisiejszym Hyde Parku. Często głowy skazańców-męczenników „dla pouczenia ludu” umieszczano na włóczni u bramy miejskiej. Pamięć o męczennikach miała charakter lokalny, a relikwie i zapiski dotyczące ich życia i śmierci były rozproszone i często przechowywane w prywatnych domach. Czytaj więcej…

2019-06-11 edytuj

Bill Russell NBA Finals Most Valuable Player Award – nagroda dla najbardziej wartościowego gracza Finałów NBA, przyznawana począwszy od 1969 roku. O losach nagrody decyduje, po zakończeniu rundy finałowej, dziewiątka wybranych przedstawicieli mediów. Zawodnik, który dostanie najwięcej głosów, zdobywa to wyróżnienie. Podczas ostatnich Finałów NBA fani mogli głosować poprzez oficjalną stronę ligi NBA, co sprawiło dodanie jednego decyzyjnego głosu. Początkowo nagroda była czarnego koloru, z umieszczoną u góry kulą na wzór piłki koszykarskiej, podobnie jak w trofeum Larry’ego O’Briena. Jednakże w 2005 roku zastąpiono ją zmniejszoną wersją trofeum przyznawanego mistrzowskiej drużynie. Od początku jej istnienia, nagrodę otrzymało 31 różnych koszykarzy. Michael Jordan, który wraz z Chicago Bulls zdobył mistrzostwa NBA w latach 1991-1993 i 1996-1998, jest jedynym zawodnikiem w historii, który dokonał tego sześciokrotnie. Magic Johnson jest jedynym zawodnikiem, który zdobył ją w debiutanckim sezonie, dokonując tego z Los Angeles Lakers w 1980 roku. Jest on jednocześnie najmłodszym zdobywcą nagrody (20 lat i 281 dni). Czytaj więcej…

2019-06-12 edytuj

Kurt Gerstein (ur. 11 sierpnia 1905 w Münster, zm. 25 lipca 1945 w Paryżu) – niemiecki oficer SS, kierownik Sanitarnego Biura Technicznego Instytutu Zdrowia Waffen-SS (Hygiene-Institut der Waffen-SS), a równocześnie działacz antyhitlerowski, naoczny świadek masowych mordów w obozach zagłady w Bełżcu i Treblince, który starał się poinformować aliantów oraz papieża Piusa XII o ludobójstwie w obozach koncentracyjnych. Autor tzw. Raportu Gersteina na temat Zagłady Żydów. Podejmowane przez Gersteina ryzykowne próby poinformowania aliantów i światowej opinii publicznej napotykały na obojętność i niedowierzanie. Działania nie przynosiły pożądanych skutków. Gerstein przekazywał także relacje wszystkim swoim przyjaciołom i współwyznawcom. Oceniał, że poinformował w sumie kilkaset osób. Informacje te zostały jednak upowszechnione dopiero po jego śmierci, po zakończeniu wojny. W 1950 roku sąd denazyfikacyjny w Tybindze w Wirtembergii-Hohenzollern jednogłośnie uznał Gersteina za współwinnego zbrodni nazistowskich. Dopiero w 1965 roku, premier kraju związkowego Badenii-Wirtembergii, Kurt Georg Kiesinger, oczyścił Gersteina z wszelkich zarzutów. Czytaj więcej…

2019-06-13 edytuj

Miasto Jest Nasze – warszawski ruch miejski zawiązany w październiku 2013 roku. Organizacja zrzesza ponad 140 aktywistów miejskich, działających w 10 dzielnicach Warszawy. Pierwsze działania ruchu związane były z kampanią profrekwencyjną przed referendum w 2013 roku ws. odwołania prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz oraz obrony kina Femina. Ogólnopolski rozgłos Stowarzyszeniu przyniosło nagłaśnianie nieprawidłowości związanych z reprywatyzacją warszawskich nieruchomości, w późniejszym okresie także m.in. problemu smogu. W wyborach samorządowych w 2014 roku Stowarzyszenie wprowadziło 7 radnych do trzech rad dzielnicowych w Warszawie. Zaś w wyborach samorządowych 2018 roku w ramach ogólnomiejskiej koalicji ruchów miejskich 22 radnych w 7 dzielnicach, przedstawiciele ruchów miejskich zostali wiceburmistrzami w trzech dzielnicach, a kandydatka na prezydenta Justyna Glusman objęła stanowisko koordynatorki dyrektorki ds. zrównoważonego rozwoju i zieleni w Urzędzie m.st. Warszawy. Czytaj więcej…

2019-06-14 edytuj

Dyskografia Ewy Demarczyk – polskiej wokalistki wykonującej repertuar z gatunku poezji śpiewanej, składa się z trzech albumów studyjnych, jednego albumu kompilacyjnego, pięciu singli oraz trzech pocztówek dźwiękowych. Debiutancki album wokalistki – Ewa Demarczyk śpiewa piosenki Zygmunta Koniecznego – został wydany w 1967 roku. Według danych pochodzących z oficjalnej strony internetowej wokalistki album sprzedał się w Polsce w nakładzie ponad 100 tysięcy egzemplarzy, uzyskując status platynowej płyty. Z albumu pochodzą m.in. utwory „Karuzela z madonnami”, „Czarne anioły” oraz „Taki pejzaż”, za których wykonanie piosenkarka otrzymała nagrodę główną na I Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Drugi studyjny album wokalistki zatytułowany Ewa Demarczyk został wydany przez rosyjską wytwórnię płytową Melodia w 1975 roku, wyłącznie na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W 1979 roku wydano do tej pory ostatni, trzeci album piosenkarki Live. Album oryginalnie ukazał się jako podwójny longplay, uzyskując status złotej płyty za sprzedaż ponad 100 tysięcy egzemplarzy w Polsce. W 2011 roku, nakładem wytwórni płytowej Luna Music wydano tribute album poświęcony Ewie Demarczyk, zatytułowany Anioły w kolorze: Piosenki z repertuaru Ewy Demarczyk. Czytaj więcej…

2019-06-15 edytuj

Katopsbatar – wymarły rodzaj ssaka z rzędu wieloguzkowców. Zamieszkiwał tereny dzisiejszej Mongolii w późnym kampanie, około 72 miliony lat temu. Pierwsze skamieniałości znaleziono we wczesnych latach siedemdziesiątych XX wieku. Nazwa gatunkowa odwołuje się do podobieństwa zwierzęcia do rodzaju Catopsalis, gdzie przeniesiono go w 1979 roku. W końcu w 1994 umieszczono go w odrębnym rodzaju Catopsbaatar, nazwanego od greckich i mongolskich słów oznaczających „widocznego bohatera”. Odnaleziono 5 czaszek, jednego trzonowca i jeden szkielet obejmujący czaszkę, stanowiący najbardziej kompletny z okazów. Czaszka Catopsbaatar mierzy 70 mm długości. Z zewnątrz wyglądem przywodzi na myśl czaszki gryzoni. Ciężko zbudowana i szeroka, miała łuki jarzmowe silnie rozszerzające się ku bokom. Zwierzę miało bardzo potężne siekacze, a zęby policzkowe dźwigały wiele guzków. Ostrogi Catopsbaatar i innych mezozoicznych ssaków mogły służyć ochronie przed drapieżnikami, w tym dinozaurami z grupy teropodów. Czytaj więcej…

2019-06-16 edytuj

Chruścielowiec rodrigueski – wymarły gatunek ptaka z rodziny chruścieli. Występował endemicznie na Rodriguesie. Część autorów umieszcza ten gatunek w rodzaju Aphanapteryx z blisko spokrewnionym chruścielowcem rdzawym z Mauritiusu. Inni zaś wyodrębniają chruścielowca rodrigueskiego do monotypowego rodzaju Erythromachus. Jego pokrewieństwo z innymi chruścielami jest niejasne. Opisywano tego ptaka jako porośniętego szarymi piórami, z czerwonym dziobem i nogami oraz nagą czerwoną skórą wokół oka. Kształt dzioba różni się między poszczególnymi okazami, przybierając kształt od prostego do wygiętego; przyczyna tego zróżnicowania nie jest znana. Chruścielowce rodrigueskie były nielotne, żywiły się jajami żółwi. Według opisów uwagę tych ptaków zwracały czerwone przedmioty, co wykorzystywano w trakcie polowań. Przyjmuje się, że chruścielowce rodrigueskie wymarły w połowie XVIII wieku wskutek drapieżnictwa ze strony introdukowanych kotów i niszczenia środowiska przez łowców żółwi. Niewiele wiadomo o tym gatunku ponad wiedzę wynikłą z badania subfosylnych szczątków. Czytaj więcej…

2019-06-17 edytuj

Czterdziestu męczenników Anglii i Walii – pierwsza grupa katolików angielskich i walijskich, kanonizowanych przez papieża Pawła VI w 1970 roku i czczonych przez Kościół katolicki jako męczennicy za wiarę. Ponieśli śmierć w Anglii i Walii w latach 1535–1679 w wyniku represji związanych z odmową porzucenia przynależności do Kościoła katolickiego na rzecz ustanowionego przez Henryka VIII Kościoła anglikańskiego. Największą grupę wśród męczenników stanowili księża, oraz osoby, które pomagały im w ukrytej działalności duszpasterskiej. W tym czasie w Anglii za bycie księdzem katolickim, lub udzielanie mu gościny ustanowiona była najwyższa kara za zdradę stanu. Największa liczba męczenników zginęła na londyńskim miejscu skazań Tyburn, mieszczącym się przy dzisiejszym Hyde Parku. Często głowy skazańców-męczenników „dla pouczenia ludu” umieszczano na włóczni u bramy miejskiej. Pamięć o męczennikach miała charakter lokalny, a relikwie i zapiski dotyczące ich życia i śmierci były rozproszone i często przechowywane w prywatnych domach. Czytaj więcej…

2019-06-18 edytuj

Bill Russell NBA Finals Most Valuable Player Award – nagroda dla najbardziej wartościowego gracza Finałów NBA, przyznawana począwszy od 1969 roku. O losach nagrody decyduje, po zakończeniu rundy finałowej, dziewiątka wybranych przedstawicieli mediów. Zawodnik, który dostanie najwięcej głosów, zdobywa to wyróżnienie. Podczas ostatnich Finałów NBA fani mogli głosować poprzez oficjalną stronę ligi NBA, co sprawiło dodanie jednego decyzyjnego głosu. Początkowo nagroda była czarnego koloru, z umieszczoną u góry kulą na wzór piłki koszykarskiej, podobnie jak w trofeum Larry’ego O’Briena. Jednakże w 2005 roku zastąpiono ją zmniejszoną wersją trofeum przyznawanego mistrzowskiej drużynie. Od początku jej istnienia, nagrodę otrzymało 31 różnych koszykarzy. Michael Jordan, który wraz z Chicago Bulls zdobył mistrzostwa NBA w latach 1991-1993 i 1996-1998, jest jedynym zawodnikiem w historii, który dokonał tego sześciokrotnie. Magic Johnson jest jedynym zawodnikiem, który zdobył ją w debiutanckim sezonie, dokonując tego z Los Angeles Lakers w 1980 roku. Jest on jednocześnie najmłodszym zdobywcą nagrody (20 lat i 281 dni). Czytaj więcej…

2019-06-19 edytuj

Kurt Gerstein (ur. 11 sierpnia 1905 w Münster, zm. 25 lipca 1945 w Paryżu) – niemiecki oficer SS, kierownik Sanitarnego Biura Technicznego Instytutu Zdrowia Waffen-SS (Hygiene-Institut der Waffen-SS), a równocześnie działacz antyhitlerowski, naoczny świadek masowych mordów w obozach zagłady w Bełżcu i Treblince, który starał się poinformować aliantów oraz papieża Piusa XII o ludobójstwie w obozach koncentracyjnych. Autor tzw. Raportu Gersteina na temat Zagłady Żydów. Podejmowane przez Gersteina ryzykowne próby poinformowania aliantów i światowej opinii publicznej napotykały na obojętność i niedowierzanie. Działania nie przynosiły pożądanych skutków. Gerstein przekazywał także relacje wszystkim swoim przyjaciołom i współwyznawcom. Oceniał, że poinformował w sumie kilkaset osób. Informacje te zostały jednak upowszechnione dopiero po jego śmierci, po zakończeniu wojny. W 1950 roku sąd denazyfikacyjny w Tybindze w Wirtembergii-Hohenzollern jednogłośnie uznał Gersteina za współwinnego zbrodni nazistowskich. Dopiero w 1965 roku, premier kraju związkowego Badenii-Wirtembergii, Kurt Georg Kiesinger, oczyścił Gersteina z wszelkich zarzutów. Czytaj więcej…

2019-06-20 edytuj

Miasto Jest Nasze – warszawski ruch miejski zawiązany w październiku 2013 roku. Organizacja zrzesza ponad 140 aktywistów miejskich, działających w 10 dzielnicach Warszawy. Pierwsze działania ruchu związane były z kampanią profrekwencyjną przed referendum w 2013 roku ws. odwołania prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz oraz obrony kina Femina. Ogólnopolski rozgłos Stowarzyszeniu przyniosło nagłaśnianie nieprawidłowości związanych z reprywatyzacją warszawskich nieruchomości, w późniejszym okresie także m.in. problemu smogu. W wyborach samorządowych w 2014 roku Stowarzyszenie wprowadziło 7 radnych do trzech rad dzielnicowych w Warszawie. Zaś w wyborach samorządowych 2018 roku w ramach ogólnomiejskiej koalicji ruchów miejskich 22 radnych w 7 dzielnicach, przedstawiciele ruchów miejskich zostali wiceburmistrzami w trzech dzielnicach, a kandydatka na prezydenta Justyna Glusman objęła stanowisko koordynatorki dyrektorki ds. zrównoważonego rozwoju i zieleni w Urzędzie m.st. Warszawy. Czytaj więcej…

2019-06-21 edytuj

Dyskografia Ewy Demarczyk – polskiej wokalistki wykonującej repertuar z gatunku poezji śpiewanej, składa się z trzech albumów studyjnych, jednego albumu kompilacyjnego, pięciu singli oraz trzech pocztówek dźwiękowych. Debiutancki album wokalistki – Ewa Demarczyk śpiewa piosenki Zygmunta Koniecznego – został wydany w 1967 roku. Według danych pochodzących z oficjalnej strony internetowej wokalistki album sprzedał się w Polsce w nakładzie ponad 100 tysięcy egzemplarzy, uzyskując status platynowej płyty. Z albumu pochodzą m.in. utwory „Karuzela z madonnami”, „Czarne anioły” oraz „Taki pejzaż”, za których wykonanie piosenkarka otrzymała nagrodę główną na I Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Drugi studyjny album wokalistki zatytułowany Ewa Demarczyk został wydany przez rosyjską wytwórnię płytową Melodia w 1975 roku, wyłącznie na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W 1979 roku wydano do tej pory ostatni, trzeci album piosenkarki Live. Album oryginalnie ukazał się jako podwójny longplay, uzyskując status złotej płyty za sprzedaż ponad 100 tysięcy egzemplarzy w Polsce. W 2011 roku, nakładem wytwórni płytowej Luna Music wydano tribute album poświęcony Ewie Demarczyk, zatytułowany Anioły w kolorze: Piosenki z repertuaru Ewy Demarczyk. Czytaj więcej…

2019-06-22 edytuj

Ceratozaur – wymarły rodzaj drapieżnego dinozaura z grupy teropodów. Żył w jurze późnej. Opisał go w 1884 roku amerykański paleontolog Othniel Charles Marsh w oparciu o prawie kompletny szkielet odkryty w Garden Park w stanie Kolorado w skałach formacji Morrison. Okaz z Garden Park pozostaje najkompletniejszym znanym szkieletem tego rodzaju. Od czasu jego odkrycia opisano zaledwie garstkę kolejnych okazów. Ceratozaur był średniej wielkości teropodem. Długość oryginalnego okazu szacuje się na 5,3 m bądź 5,69 m. Cechował się głęboką szczęką i żuchwą noszącymi proporcjonalnie bardzo długie, przypominające ostrza zęby, wydatnym, przypominającym grzebień rogiem leżącym w linii pośrodkowej na pysku oraz parą przypominających rogi grzebieni nad oczami. Bardzo krótkie kończyny przednie zachowały pełną funkcjonalność, ręce miały po cztery palce. Długi ogon był zarazem głęboki. Rząd niewielkich osteodermów przebiegał pośrodku szyi, grzbietu i ogona. Dodatkowe osteodermy mieściły się w nieznanych miejscach na ciele zwierzęcia. Czytaj więcej…

2019-06-23 edytuj

Chruścielowiec rodrigueski – wymarły gatunek ptaka z rodziny chruścieli. Występował endemicznie na Rodriguesie. Część autorów umieszcza ten gatunek w rodzaju Aphanapteryx z blisko spokrewnionym chruścielowcem rdzawym z Mauritiusu. Inni zaś wyodrębniają chruścielowca rodrigueskiego do monotypowego rodzaju Erythromachus. Jego pokrewieństwo z innymi chruścielami jest niejasne. Opisywano tego ptaka jako porośniętego szarymi piórami, z czerwonym dziobem i nogami oraz nagą czerwoną skórą wokół oka. Kształt dzioba różni się między poszczególnymi okazami, przybierając kształt od prostego do wygiętego; przyczyna tego zróżnicowania nie jest znana. Chruścielowce rodrigueskie były nielotne, żywiły się jajami żółwi. Według opisów uwagę tych ptaków zwracały czerwone przedmioty, co wykorzystywano w trakcie polowań. Przyjmuje się, że chruścielowce rodrigueskie wymarły w połowie XVIII wieku wskutek drapieżnictwa ze strony introdukowanych kotów i niszczenia środowiska przez łowców żółwi. Niewiele wiadomo o tym gatunku ponad wiedzę wynikłą z badania subfosylnych szczątków. Czytaj więcej…

2019-06-24 edytuj

Czterdziestu męczenników Anglii i Walii – pierwsza grupa katolików angielskich i walijskich, kanonizowanych przez papieża Pawła VI w 1970 roku i czczonych przez Kościół katolicki jako męczennicy za wiarę. Ponieśli śmierć w Anglii i Walii w latach 1535–1679 w wyniku represji związanych z odmową porzucenia przynależności do Kościoła katolickiego na rzecz ustanowionego przez Henryka VIII Kościoła anglikańskiego. Największą grupę wśród męczenników stanowili księża, oraz osoby, które pomagały im w ukrytej działalności duszpasterskiej. W tym czasie w Anglii za bycie księdzem katolickim, lub udzielanie mu gościny ustanowiona była najwyższa kara za zdradę stanu. Największa liczba męczenników zginęła na londyńskim miejscu skazań Tyburn, mieszczącym się przy dzisiejszym Hyde Parku. Często głowy skazańców-męczenników „dla pouczenia ludu” umieszczano na włóczni u bramy miejskiej. Pamięć o męczennikach miała charakter lokalny, a relikwie i zapiski dotyczące ich życia i śmierci były rozproszone i często przechowywane w prywatnych domach. Czytaj więcej…

2019-06-25 edytuj

Bill Russell NBA Finals Most Valuable Player Award – nagroda dla najbardziej wartościowego gracza Finałów NBA, przyznawana począwszy od 1969 roku. O losach nagrody decyduje, po zakończeniu rundy finałowej, dziewiątka wybranych przedstawicieli mediów. Zawodnik, który dostanie najwięcej głosów, zdobywa to wyróżnienie. Podczas ostatnich Finałów NBA fani mogli głosować poprzez oficjalną stronę ligi NBA, co sprawiło dodanie jednego decyzyjnego głosu. Początkowo nagroda była czarnego koloru, z umieszczoną u góry kulą na wzór piłki koszykarskiej, podobnie jak w trofeum Larry’ego O’Briena. Jednakże w 2005 roku zastąpiono ją zmniejszoną wersją trofeum przyznawanego mistrzowskiej drużynie. Od początku jej istnienia, nagrodę otrzymało 31 różnych koszykarzy. Michael Jordan, który wraz z Chicago Bulls zdobył mistrzostwa NBA w latach 1991-1993 i 1996-1998, jest jedynym zawodnikiem w historii, który dokonał tego sześciokrotnie. Magic Johnson jest jedynym zawodnikiem, który zdobył ją w debiutanckim sezonie, dokonując tego z Los Angeles Lakers w 1980 roku. Jest on jednocześnie najmłodszym zdobywcą nagrody (20 lat i 281 dni). Czytaj więcej…

2019-06-26 edytuj

FIS Sommer Ladies Tournee 2005 – piąta edycja FIS Sommer Ladies Tournee, przeprowadzona w sezonie 2005/2006 na skoczniach narciarskich w Austrii oraz Niemczech. Turniej rozpoczął się 7 sierpnia 2005 roku zawodami na skoczni w Bischofshofen. Dwa dni później odbył się drugi konkurs na skoczni w Klingenthal, a 11 sierpnia rozegrano trzecie zmagania na skoczni w Pöhli. Wszystkie te zawody były zmaganiami indywidualnymi. 13 sierpnia odbył się konkurs drużynowy w Meinerzhagen, a dzień później turniej został zakończony konkursem indywidualnym. Pierwszy konkurs wygrała Line Jahr, a następny Katie Willis. Trzecie zmagania wygrała Anette Sagen. Czwarty konkurs – drużynowy wygrała reprezentacja Stanów Zjednoczonych w składzie: Lindsey Van, Jessica Jerome, Brenna Ellis oraz Abby Hughes. Ostatni konkurs wygrała Anette Sagen, która po raz drugi została zwyciężczynią w piątej edycji turnieju, a także zdobyła najwięcej punktów w klasyfikacji łącznej FIS Sommer Ladies Tournee. Na drugim stopniu podium w generalnej klasyfikacji turnieju stanęła Jessica Jerome, a na trzecim – Line Jahr. W cyklu wystartowało łącznie 41 zawodniczek z dziewięciu narodowych reprezentacji. Czytaj więcej…

2019-06-27 edytuj

Miasto Jest Nasze – warszawski ruch miejski zawiązany w październiku 2013 roku. Organizacja zrzesza ponad 140 aktywistów miejskich, działających w 10 dzielnicach Warszawy. Pierwsze działania ruchu związane były z kampanią profrekwencyjną przed referendum w 2013 roku ws. odwołania prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz oraz obrony kina Femina. Ogólnopolski rozgłos Stowarzyszeniu przyniosło nagłaśnianie nieprawidłowości związanych z reprywatyzacją warszawskich nieruchomości, w późniejszym okresie także m.in. problemu smogu. W wyborach samorządowych w 2014 roku Stowarzyszenie wprowadziło 7 radnych do trzech rad dzielnicowych w Warszawie. Zaś w wyborach samorządowych 2018 roku w ramach ogólnomiejskiej koalicji ruchów miejskich 22 radnych w 7 dzielnicach, przedstawiciele ruchów miejskich zostali wiceburmistrzami w trzech dzielnicach, a kandydatka na prezydenta Justyna Glusman objęła stanowisko koordynatorki dyrektorki ds. zrównoważonego rozwoju i zieleni w Urzędzie m.st. Warszawy. Czytaj więcej…

2019-06-28 edytuj

Zwężenia krtaniowo-tchawicze – grupa chorób o różnej etiologii, cechujących się zaburzeniem drożności krtani oraz tchawicy. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po intubacji i tracheotomii, przyczynami mogą być także urazy krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, nowotwory, wady wrodzone, infekcje i choroby układowe. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie wywiadu, spirometrii, laryngoskopii, wideostroboskopii, badań endoskopowych i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie chirurgiczne, obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub laserowe, założenie stentu albo chirurgię otwartą - rozszczepienie chrząstki pierścieniowatej, laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia. W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. Czytaj więcej…

2019-06-29 edytuj

Ceratozaur – wymarły rodzaj drapieżnego dinozaura z grupy teropodów. Żył w jurze późnej. Opisał go w 1884 roku amerykański paleontolog Othniel Charles Marsh w oparciu o prawie kompletny szkielet odkryty w Garden Park w stanie Kolorado w skałach formacji Morrison. Okaz z Garden Park pozostaje najkompletniejszym znanym szkieletem tego rodzaju. Od czasu jego odkrycia opisano zaledwie garstkę kolejnych okazów. Ceratozaur był średniej wielkości teropodem. Długość oryginalnego okazu szacuje się na 5,3 m bądź 5,69 m. Cechował się głęboką szczęką i żuchwą noszącymi proporcjonalnie bardzo długie, przypominające ostrza zęby, wydatnym, przypominającym grzebień rogiem leżącym w linii pośrodkowej na pysku oraz parą przypominających rogi grzebieni nad oczami. Bardzo krótkie kończyny przednie zachowały pełną funkcjonalność, ręce miały po cztery palce. Długi ogon był zarazem głęboki. Rząd niewielkich osteodermów przebiegał pośrodku szyi, grzbietu i ogona. Dodatkowe osteodermy mieściły się w nieznanych miejscach na ciele zwierzęcia. Czytaj więcej…

2019-06-30 edytuj

Chruścielowiec rodrigueski – wymarły gatunek ptaka z rodziny chruścieli. Występował endemicznie na Rodriguesie. Część autorów umieszcza ten gatunek w rodzaju Aphanapteryx z blisko spokrewnionym chruścielowcem rdzawym z Mauritiusu. Inni zaś wyodrębniają chruścielowca rodrigueskiego do monotypowego rodzaju Erythromachus. Jego pokrewieństwo z innymi chruścielami jest niejasne. Opisywano tego ptaka jako porośniętego szarymi piórami, z czerwonym dziobem i nogami oraz nagą czerwoną skórą wokół oka. Kształt dzioba różni się między poszczególnymi okazami, przybierając kształt od prostego do wygiętego; przyczyna tego zróżnicowania nie jest znana. Chruścielowce rodrigueskie były nielotne, żywiły się jajami żółwi. Według opisów uwagę tych ptaków zwracały czerwone przedmioty, co wykorzystywano w trakcie polowań. Przyjmuje się, że chruścielowce rodrigueskie wymarły w połowie XVIII wieku wskutek drapieżnictwa ze strony introdukowanych kotów i niszczenia środowiska przez łowców żółwi. Niewiele wiadomo o tym gatunku ponad wiedzę wynikłą z badania subfosylnych szczątków. Czytaj więcej…