Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2011-03

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2011-03-01 edytuj

Deinozuch − wymarły rodzaj krokodyla, krewny dzisiejszych aligatorów żyjący w późnej kredzie, od około 80 do 73 milionów lat temu. Jego nazwę tłumaczy się jako "straszny krokodyl". Pochodzi ona od starogreckich wyrazów δεινός/deinos ("straszny") i σουχος/souchos ("krokodyl"). Pierwsze szczątki odkryto w Karolinie Północnej w latach pięćdziesiątych XIX wieku, jednak rodzaj Deinosuchus opisano dopiero w 1909. Kolejne pozostałości wydobyto w latach czterdziestych XX wieku. Weszły one później w skład istotnej, choć nieprecyzyjnej rekonstrukcji czaszki wystawianej w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej. Wiedza o deinozuchu pozostaje niekompletna, choć odnalezione niedawno lepszej jakości szczątki czaszki przyczyniły się do lepszego poznania jego osteologii i paleobiologii.

2011-03-02 edytuj

Izabela Elżbieta Dorota z Flemmingów Czartoryska (ur. 3 marca 1746 w Warszawie, zm. 17 czerwca 1835 w Wysocku) – polska arystokratka żyjąca na przełomie XVIII i XIX wieku, księżna, żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, przez którego weszła do stronnictwa Familii, w okresie Sejmu Czteroletniego związana ze Stronnictwem Patriotycznym. W młodości znana ze swobody obyczajów, w późniejszym okresie życia czynnie zaangażowana w życie polityczne schyłkowego okresu I Rzeczypospolitej i pierwszych lat XIX wieku. Pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych, twórczyni pierwszego polskiego muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach, które wraz z jej zbiorami w Domu Gotyckim w Puławach stały się zaczątkiem obecnego Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Matka m.in. polityka księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i pisarki Marii Wirtemberskiej.

2011-03-03 edytuj

Ostoja – polski herb szlachecki, noszący zawołania Hostoja i Ostoja. Używany przez kilkaset rodzin zamieszkałych głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, poznańskiej, a także na Rusi, Prusach Królewskich. Mimo że Ostojczykowie nie byli reprezentowani w Horodle, herb pojawił się też na Litwie i Białorusi po 1413. Wedle legendy herbowej miał dać początek herbowi Przeginia.

2011-03-04 edytuj

Wybory prezydenckie na Wybrzeżu Kości Słoniowej w 2010 roku – wybory na urząd prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej przeprowadzone 31 października i 28 listopada 2010. Początkowo planowane na październik 2005, w rezultacie wielokrotnych przesunięć z powodów sytuacji braku bezpieczeństwa i problemów organizacyjnych, przeprowadzone zostały dopiero po 5 latach. W pierwszej turze głosowania zwyciężył urzędujący prezydent Laurent Gbagbo, który zdobył 38% głosów, pokonując byłego premiera Alassane'a Ouattarę (32% głosów) i byłego prezydenta Henri Konana Bédié (25% głosów). W drugiej turze głosowania Ouattara pokonał Gbagbo, zdobywając 54,1% głosów według wyników ogłoszonych przez komisję wyborczą. Wyniki te zostały jednakże unieważnione przez Radę Konstytucyjną, która za zwycięzcę wyborów uznała Gbagbo (51,45% głosów). W rezultacie obaj kontrkandydaci ogłosili swoje zwycięstwo i 4 grudnia 2010 niezależnie od siebie zostali zaprzysiężeni na stanowisko prezydenta, co doprowadziło do kryzysu politycznego w kraju.

2011-03-05 edytuj

Przemysł II (ur. 14 października 1257 w Poznaniu, zm. 8 lutego 1296 w Rogoźnie) – władca z dynastii Piastów (ostatni męski przedstawiciel linii wielkopolskiej), książę poznański w latach 1257–1279, książę wielkopolski w latach 1279–1296, książę krakowski w latach 1290–1291, książę pomorski w latach 1294–1296, król Polski w latach 1295–1296. Pochodził z wielkopolskiej linii dynastii Piastów. Był synem księcia wielkopolskiego Przemysła I i księżniczki śląskiej Elżbiety. Po śmierci księcia gdańskiego Mściwoja II w 1294, zgodnie z ustaleniami układu kępińskiego z 1282, Przemysł II objął Pomorze Gdańskie. Wzmocniło to jego pozycję i umożliwiło koronację na króla Polski. Ceremonia odbyła się 26 czerwca 1295 w Gnieźnie, a przewodził jej arcybiskup Jakub Świnka. Zaledwie dziewięć miesięcy później, 8 lutego 1296, Przemysł II został zamordowany podczas nieudanej próby porwania dokonanej z inspiracji margrabiów brandenburskich, z którymi współpracowały zapewne wielkopolskie rody Nałęczów i Zarembów.

2011-03-06 edytuj

Monaster Opieki Matki Bożej w Turkowicach – żeński klasztor prawosławny w Turkowicach, w diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Powstał w 1903 jako jeden z monasterów niekontemplacyjnych założonych w zachodnich eparchiach Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przy wsparciu cara Mikołaja II i jego żony Aleksandry Fiodorowny. Na miejsce budowy monasteru wybrano Turkowice z uwagi na istniejący wśród miejscowej ludności ukraińskiej kult Turkowickiej Ikony Matki Bożej. W budynkach monasteru działały następnie instytucje dobroczynne prowadzone przez siostry służebniczki, zaś po ich likwidacji w PRL − szkoła rolnicza. Wykupienie części zabudowań przez prawosławną diecezję lubelsko-chełmską pozwoliło na reaktywację klasztoru, dokonaną w 2008 dekretem arcybiskupa Abla (Popławskiego).

2011-03-07 edytuj

Okręty podwodne typu Skipjack − sześć amerykańskich okrętów podwodnych z okresu zimnej wojny, skonstruowanych i przeznaczonych do zwalczania radzieckich okrętów podwodnych. Skipjack był pierwszym typem okrętu myśliwskiego (SSN) od samego początku konstruowanym jako okręt o napędzie atomowym i pierwszym łączącym napęd jądrowy z hydrodynamicznie zoptymalizowanym kadłubem typu albacore o kształcie zbliżonym do kształtu kropli. Jednostki te były najszybszymi okrętami podwodnymi marynarki amerykańskiej do czasu wejścia do służby dwadzieścia lat później okrętów typu Los Angeles.

2011-03-08 edytuj

Deinozuch − wymarły rodzaj krokodyla, krewny dzisiejszych aligatorów żyjący w późnej kredzie, od około 80 do 73 milionów lat temu. Jego nazwę tłumaczy się jako "straszny krokodyl". Pochodzi ona od starogreckich wyrazów δεινός/deinos ("straszny") i σουχος/souchos ("krokodyl"). Pierwsze szczątki odkryto w Karolinie Północnej w latach pięćdziesiątych XIX wieku, jednak rodzaj Deinosuchus opisano dopiero w 1909. Kolejne pozostałości wydobyto w latach czterdziestych XX wieku. Weszły one później w skład istotnej, choć nieprecyzyjnej rekonstrukcji czaszki wystawianej w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej. Wiedza o deinozuchu pozostaje niekompletna, choć odnalezione niedawno lepszej jakości szczątki czaszki przyczyniły się do lepszego poznania jego osteologii i paleobiologii.

2011-03-09 edytuj

Izabela Elżbieta Dorota z Flemmingów Czartoryska (ur. 3 marca 1746 w Warszawie, zm. 17 czerwca 1835 w Wysocku) – polska arystokratka żyjąca na przełomie XVIII i XIX wieku, księżna, żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, przez którego weszła do stronnictwa Familii, w okresie Sejmu Czteroletniego związana ze Stronnictwem Patriotycznym. W młodości znana ze swobody obyczajów, w późniejszym okresie życia czynnie zaangażowana w życie polityczne schyłkowego okresu I Rzeczypospolitej i pierwszych lat XIX wieku. Pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych, twórczyni pierwszego polskiego muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach, które wraz z jej zbiorami w Domu Gotyckim w Puławach stały się zaczątkiem obecnego Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Matka m.in. polityka księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i pisarki Marii Wirtemberskiej.

2011-03-10 edytuj

Ostoja – polski herb szlachecki, noszący zawołania Hostoja i Ostoja. Używany przez kilkaset rodzin zamieszkałych głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, poznańskiej, a także na Rusi, Prusach Królewskich. Mimo że Ostojczykowie nie byli reprezentowani w Horodle, herb pojawił się też na Litwie i Białorusi po 1413. Wedle legendy herbowej miał dać początek herbowi Przeginia.

2011-03-11 edytuj

Wybory prezydenckie na Wybrzeżu Kości Słoniowej w 2010 roku przeprowadzono 31 października (I tura) i 28 listopada (II tura). Początkowo planowane na październik 2005, w rezultacie wielokrotnych przesunięć z powodów sytuacji braku bezpieczeństwa i problemów organizacyjnych, przeprowadzone zostały dopiero po 5 latach. W pierwszej turze głosowania zwyciężył urzędujący prezydent Laurent Gbagbo, który zdobył 38% głosów, pokonując byłego premiera Alassane'a Ouattarę (32% głosów) i byłego prezydenta Henri Konana Bédié (25% głosów). W drugiej turze głosowania Ouattara pokonał Gbagbo, zdobywając 54,1% głosów według wyników ogłoszonych przez komisję wyborczą. Wyniki te zostały jednakże unieważnione przez Radę Konstytucyjną, która za zwycięzcę wyborów uznała Gbagbo (51,45% głosów). W rezultacie obaj kontrkandydaci ogłosili swoje zwycięstwo i 4 grudnia 2010 niezależnie od siebie zostali zaprzysiężeni na stanowisko prezydenta, co doprowadziło do kryzysu politycznego w kraju.

2011-03-12 edytuj

Przemysł II (ur. 14 października 1257 w Poznaniu, zm. 8 lutego 1296 w Rogoźnie) – władca z dynastii Piastów (ostatni męski przedstawiciel linii wielkopolskiej), książę poznański w latach 1257–1279, książę wielkopolski w latach 1279–1296, książę krakowski w latach 1290–1291, książę pomorski w latach 1294–1296, król Polski w latach 1295–1296. Pochodził z wielkopolskiej linii dynastii Piastów. Był synem księcia wielkopolskiego Przemysła I i księżniczki śląskiej Elżbiety. Po śmierci księcia gdańskiego Mściwoja II w 1294, zgodnie z ustaleniami układu kępińskiego z 1282, Przemysł II objął Pomorze Gdańskie. Wzmocniło to jego pozycję i umożliwiło koronację na króla Polski. Ceremonia odbyła się 26 czerwca 1295 w Gnieźnie, a przewodził jej arcybiskup Jakub Świnka. Zaledwie dziewięć miesięcy później, 8 lutego 1296, Przemysł II został zamordowany podczas nieudanej próby porwania dokonanej z inspiracji margrabiów brandenburskich, z którymi współpracowały zapewne wielkopolskie rody Nałęczów i Zarembów.

2011-03-13 edytuj

Monaster Opieki Matki Bożej w Turkowicach – żeński klasztor prawosławny w Turkowicach, w diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Powstał w 1903 jako jeden z monasterów niekontemplacyjnych założonych w zachodnich eparchiach Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przy wsparciu cara Mikołaja II i jego żony Aleksandry Fiodorowny. Na miejsce budowy monasteru wybrano Turkowice z uwagi na istniejący wśród miejscowej ludności ukraińskiej kult Turkowickiej Ikony Matki Bożej. W budynkach monasteru działały następnie instytucje dobroczynne prowadzone przez siostry służebniczki, zaś po ich likwidacji w PRL − szkoła rolnicza. Wykupienie części zabudowań przez prawosławną diecezję lubelsko-chełmską pozwoliło na reaktywację klasztoru, dokonaną w 2008 dekretem arcybiskupa Abla (Popławskiego).

2011-03-14 edytuj

Okręty podwodne typu Skipjack − sześć amerykańskich okrętów podwodnych z okresu zimnej wojny, skonstruowanych i przeznaczonych do zwalczania radzieckich okrętów podwodnych. Skipjack był pierwszym typem okrętu myśliwskiego (SSN) od samego początku konstruowanym jako okręt o napędzie atomowym i pierwszym łączącym napęd jądrowy z hydrodynamicznie zoptymalizowanym kadłubem typu albacore o kształcie zbliżonym do kształtu kropli. Jednostki te były najszybszymi okrętami podwodnymi marynarki amerykańskiej do czasu wejścia do służby dwadzieścia lat później okrętów typu Los Angeles.

2011-03-15 edytuj

Deinozuch − wymarły rodzaj krokodyla, krewny dzisiejszych aligatorów żyjący w późnej kredzie, od około 80 do 73 milionów lat temu. Jego nazwę tłumaczy się jako "straszny krokodyl". Pochodzi ona od starogreckich wyrazów δεινός/deinos ("straszny") i σουχος/souchos ("krokodyl"). Pierwsze szczątki odkryto w Karolinie Północnej w latach pięćdziesiątych XIX wieku, jednak rodzaj Deinosuchus opisano dopiero w 1909. Kolejne pozostałości wydobyto w latach czterdziestych XX wieku. Weszły one później w skład istotnej, choć nieprecyzyjnej rekonstrukcji czaszki wystawianej w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej. Wiedza o deinozuchu pozostaje niekompletna, choć odnalezione niedawno lepszej jakości szczątki czaszki przyczyniły się do lepszego poznania jego osteologii i paleobiologii.

2011-03-16 edytuj

Izabela Elżbieta Dorota z Flemmingów Czartoryska (ur. 3 marca 1746 w Warszawie, zm. 17 czerwca 1835 w Wysocku) – polska arystokratka żyjąca na przełomie XVIII i XIX wieku, księżna, żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, przez którego weszła do stronnictwa Familii, w okresie Sejmu Czteroletniego związana ze Stronnictwem Patriotycznym. W młodości znana ze swobody obyczajów, w późniejszym okresie życia czynnie zaangażowana w życie polityczne schyłkowego okresu I Rzeczypospolitej i pierwszych lat XIX wieku. Pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych, twórczyni pierwszego polskiego muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach, które wraz z jej zbiorami w Domu Gotyckim w Puławach stały się zaczątkiem obecnego Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Matka m.in. polityka księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i pisarki Marii Wirtemberskiej.

2011-03-17 edytuj

Ostoja – polski herb szlachecki, noszący zawołania Hostoja i Ostoja. Używany przez kilkaset rodzin zamieszkałych głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, poznańskiej, a także na Rusi, Prusach Królewskich. Mimo że Ostojczykowie nie byli reprezentowani w Horodle, herb pojawił się też na Litwie i Białorusi po 1413. Wedle legendy herbowej miał dać początek herbowi Przeginia.

2011-03-18 edytuj

Wybory prezydenckie na Wybrzeżu Kości Słoniowej w 2010 roku przeprowadzono 31 października (I tura) i 28 listopada (II tura). Początkowo planowane na październik 2005, w rezultacie wielokrotnych przesunięć z powodów sytuacji braku bezpieczeństwa i problemów organizacyjnych, przeprowadzone zostały dopiero po 5 latach. W pierwszej turze głosowania zwyciężył urzędujący prezydent Laurent Gbagbo, który zdobył 38% głosów, pokonując byłego premiera Alassane'a Ouattarę (32% głosów) i byłego prezydenta Henri Konana Bédié (25% głosów). W drugiej turze głosowania Ouattara pokonał Gbagbo, zdobywając 54,1% głosów według wyników ogłoszonych przez komisję wyborczą. Wyniki te zostały jednakże unieważnione przez Radę Konstytucyjną, która za zwycięzcę wyborów uznała Gbagbo (51,45% głosów). W rezultacie obaj kontrkandydaci ogłosili swoje zwycięstwo i 4 grudnia 2010 niezależnie od siebie zostali zaprzysiężeni na stanowisko prezydenta, co doprowadziło do kryzysu politycznego w kraju.

2011-03-19 edytuj

Przemysł II (ur. 14 października 1257 w Poznaniu, zm. 8 lutego 1296 w Rogoźnie) – władca z dynastii Piastów (ostatni męski przedstawiciel linii wielkopolskiej), książę poznański w latach 1257–1279, książę wielkopolski w latach 1279–1296, książę krakowski w latach 1290–1291, książę pomorski w latach 1294–1296, król Polski w latach 1295–1296. Pochodził z wielkopolskiej linii dynastii Piastów. Był synem księcia wielkopolskiego Przemysła I i księżniczki śląskiej Elżbiety. Po śmierci księcia gdańskiego Mściwoja II w 1294, zgodnie z ustaleniami układu kępińskiego z 1282, Przemysł II objął Pomorze Gdańskie. Wzmocniło to jego pozycję i umożliwiło koronację na króla Polski. Ceremonia odbyła się 26 czerwca 1295 w Gnieźnie, a przewodził jej arcybiskup Jakub Świnka. Zaledwie dziewięć miesięcy później, 8 lutego 1296, Przemysł II został zamordowany podczas nieudanej próby porwania dokonanej z inspiracji margrabiów brandenburskich, z którymi współpracowały zapewne wielkopolskie rody Nałęczów i Zarembów.

2011-03-20 edytuj

Monaster Opieki Matki Bożej w Turkowicach – żeński klasztor prawosławny w Turkowicach, w diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Powstał w 1903 jako jeden z monasterów niekontemplacyjnych założonych w zachodnich eparchiach Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przy wsparciu cara Mikołaja II i jego żony Aleksandry Fiodorowny. Na miejsce budowy monasteru wybrano Turkowice z uwagi na istniejący wśród miejscowej ludności ukraińskiej kult Turkowickiej Ikony Matki Bożej. W budynkach monasteru działały następnie instytucje dobroczynne prowadzone przez siostry służebniczki, zaś po ich likwidacji w PRL − szkoła rolnicza. Wykupienie części zabudowań przez prawosławną diecezję lubelsko-chełmską pozwoliło na reaktywację klasztoru, dokonaną w 2008 dekretem arcybiskupa Abla (Popławskiego).

2011-03-21 edytuj

Okręty podwodne typu Skipjack − sześć amerykańskich okrętów podwodnych z okresu zimnej wojny, skonstruowanych i przeznaczonych do zwalczania radzieckich okrętów podwodnych. Skipjack był pierwszym typem okrętu myśliwskiego (SSN) od samego początku konstruowanym jako okręt o napędzie atomowym i pierwszym łączącym napęd jądrowy z hydrodynamicznie zoptymalizowanym kadłubem typu albacore o kształcie zbliżonym do kształtu kropli. Jednostki te były najszybszymi okrętami podwodnymi marynarki amerykańskiej do czasu wejścia do służby dwadzieścia lat później okrętów typu Los Angeles.

2011-03-22 edytuj

Deinozuch − wymarły rodzaj krokodyla, krewny dzisiejszych aligatorów żyjący w późnej kredzie, od około 80 do 73 milionów lat temu. Jego nazwę tłumaczy się jako "straszny krokodyl". Pochodzi ona od starogreckich wyrazów δεινός/deinos ("straszny") i σουχος/souchos ("krokodyl"). Pierwsze szczątki odkryto w Karolinie Północnej w latach pięćdziesiątych XIX wieku, jednak rodzaj Deinosuchus opisano dopiero w 1909. Kolejne pozostałości wydobyto w latach czterdziestych XX wieku. Weszły one później w skład istotnej, choć nieprecyzyjnej rekonstrukcji czaszki wystawianej w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej. Wiedza o deinozuchu pozostaje niekompletna, choć odnalezione niedawno lepszej jakości szczątki czaszki przyczyniły się do lepszego poznania jego osteologii i paleobiologii.

2011-03-23 edytuj

Izabela Elżbieta Dorota z Flemmingów Czartoryska (ur. 3 marca 1746 w Warszawie, zm. 17 czerwca 1835 w Wysocku) – polska arystokratka żyjąca na przełomie XVIII i XIX wieku, księżna, żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, przez którego weszła do stronnictwa Familii, w okresie Sejmu Czteroletniego związana ze Stronnictwem Patriotycznym. W młodości znana ze swobody obyczajów, w późniejszym okresie życia czynnie zaangażowana w życie polityczne schyłkowego okresu I Rzeczypospolitej i pierwszych lat XIX wieku. Pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych, twórczyni pierwszego polskiego muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach, które wraz z jej zbiorami w Domu Gotyckim w Puławach stały się zaczątkiem obecnego Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Matka m.in. polityka księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i pisarki Marii Wirtemberskiej.

2011-03-24 edytuj

Ostoja – polski herb szlachecki, noszący zawołania Hostoja i Ostoja. Używany przez kilkaset rodzin zamieszkałych głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, poznańskiej, a także na Rusi, Prusach Królewskich. Mimo że Ostojczykowie nie byli reprezentowani w Horodle, herb pojawił się też na Litwie i Białorusi po 1413. Wedle legendy herbowej miał dać początek herbowi Przeginia.

2011-03-25 edytuj

Wybory prezydenckie na Wybrzeżu Kości Słoniowej w 2010 roku przeprowadzono 31 października (I tura) i 28 listopada (II tura). Początkowo planowane na październik 2005, w rezultacie wielokrotnych przesunięć z powodów sytuacji braku bezpieczeństwa i problemów organizacyjnych, przeprowadzone zostały dopiero po 5 latach. W pierwszej turze głosowania zwyciężył urzędujący prezydent Laurent Gbagbo, który zdobył 38% głosów, pokonując byłego premiera Alassane'a Ouattarę (32% głosów) i byłego prezydenta Henri Konana Bédié (25% głosów). W drugiej turze głosowania Ouattara pokonał Gbagbo, zdobywając 54,1% głosów według wyników ogłoszonych przez komisję wyborczą. Wyniki te zostały jednakże unieważnione przez Radę Konstytucyjną, która za zwycięzcę wyborów uznała Gbagbo (51,45% głosów). W rezultacie obaj kontrkandydaci ogłosili swoje zwycięstwo i 4 grudnia 2010 niezależnie od siebie zostali zaprzysiężeni na stanowisko prezydenta, co doprowadziło do kryzysu politycznego w kraju.

2011-03-26 edytuj

Nikon, imię świeckie: Nikita Minow, rzadziej: Minin (ur. 7 maja 1605 w Wieldiemianowie – zm. 17 sierpnia 1681 w Troickiej słobodzie k. Jarosławia) – patriarcha Moskwy i całej Rusi w latach 1652–1666. Pochodził z rodziny chłopskiej z ziemi nowogrodzkiej. Podstawowe wykształcenie zdobył w Makariewskim Monasterze Trójcy Świętej, gdzie we wczesnej młodości został posłusznikiem. W czasie kilkukrotnych wyjazdów do Moskwy w celu przeprowadzania kwesty na potrzeby klasztoru został zauważony przez cara Aleksego I, który umożliwił mu objęcie funkcji przełożonego Monasteru Nowospasskiego w Moskwie. W 1649 Nikon został metropolitą nowogrodzkim, zaś w 1652 objął urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi. Po sześciu latach sprawowania przez Nikona urzędu jego relacje z Aleksym I uległy znacznemu pogorszeniu. Nikon usunął się wówczas z życia publicznego i zamieszkał w ufundowanym przez siebie monasterze Nowy Jeruzalem. Po śmierci Aleksego I jego następca Fiodor III Romanow umożliwił Nikonowi powrót do Moskwy i planował ponowne obsadzenie go na tronie patriarszym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Schorowany duchowny zmarł jednak w drodze.

2011-03-27 edytuj

Krąpielowate (Taccaceae Dumort.) – monotypowa rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales), obejmująca jeden rodzaj krąpiel (Tacca J.R.Forst. & G.Forst.), liczący 15 gatunków, występujących w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego na obu półkulach. Rośliny zaliczane do tej rodziny charakteryzują się specyficznymi kwiatostanami, zbudowanymi z liściowatych podsadek, nitkowatych przysadek i szypułkowych kwiatów, przeważnie w ciemnych, bordowo-purpurowych kolorach. Rośliny z tej rodziny znajdują szerokie zastosowanie, przede wszystkim jako rośliny lecznicze i spożywcze, a w ostatnich latach również jako rośliny ozdobne.

2011-03-28 edytuj

Zero z Akutan, znane również jako Zero Kogi oraz Zero z Aleutów – egzemplarz japońskiego myśliwca Mitsubishi A6M Zero typu 0, modelu 21, który rozbił się podczas II wojny światowej na wyspie Akutan, wchodzącej w skład archipelagu Aleutów. Maszyna, przejęta przez Amerykanów w lipcu 1942, stała się drugim zdatnym do użytku samolotem tego typu przechwyconym przez Stany Zjednoczone w czasie wojny oraz pierwszym, który wzbił się w powietrze. Po dokonaniu niezbędnych napraw amerykańscy piloci poddali maszynę serii testów. W rezultacie przeprowadzonych badań pozyskano informacje, dzięki którym amerykańscy stratedzy mogli opracować taktyki pomocne w pokonaniu tego podstawowego myśliwca Japońskiej Cesarskiej Marynarki. Zero z Akutan uległo zniszczeniu w wyniku wypadku podczas lotów treningowych w 1945. Fragmenty wraku eksponowane są w kilkunastu muzeach rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.

2011-03-29 edytuj

Deinozuch − wymarły rodzaj krokodyla, krewny dzisiejszych aligatorów żyjący w późnej kredzie, od około 80 do 73 milionów lat temu. Jego nazwę tłumaczy się jako "straszny krokodyl". Pochodzi ona od starogreckich wyrazów δεινός/deinos ("straszny") i σουχος/souchos ("krokodyl"). Pierwsze szczątki odkryto w Karolinie Północnej w latach pięćdziesiątych XIX wieku, jednak rodzaj Deinosuchus opisano dopiero w 1909. Kolejne pozostałości wydobyto w latach czterdziestych XX wieku. Weszły one później w skład istotnej, choć nieprecyzyjnej rekonstrukcji czaszki wystawianej w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej. Wiedza o deinozuchu pozostaje niekompletna, choć odnalezione niedawno lepszej jakości szczątki czaszki przyczyniły się do lepszego poznania jego osteologii i paleobiologii.

2011-03-30 edytuj

Wodociągi w Raciborzu – Racibórz był pierwszym miastem na Górnym Śląsku, które posiadało wodociągi. Za pierwszy potwierdzony źródłowo wodociąg uważa się sztuczny kanał Psinka wzmiankowany po raz pierwszy w 1258 roku. Obecnie sieć wodociągowa w mieście liczy 235,7 km. Przeważająca część Raciborza korzysta z miejskiej sieci, którą administruje Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Raciborzu, a jedynie mieszkańcy Miedoni korzystają z sieci wodociągowej gminy Rudnik. Infrastruktura wodociągowa w Raciborzu jest obecnie nowoczesna i ekologiczna, spełniając zarazem najostrzejsze normy wyznaczone przez Unię Europejską. Miasto jako jedno z nielicznych w Polsce korzysta z trzech wydajnych ujęć wody podziemnej, dzięki czemu woda dostarczana odbiorcom jest dobrej jakości i nie potrzebuje złożonego procesu uzdatniania.

2011-03-31 edytuj

Zero z Akutan, znane również jako Zero Kogi oraz Zero z Aleutów – egzemplarz japońskiego myśliwca Mitsubishi A6M Zero typu 0, modelu 21, który rozbił się podczas II wojny światowej na wyspie Akutan, wchodzącej w skład archipelagu Aleutów. Maszyna, przejęta przez Amerykanów w lipcu 1942, stała się drugim zdatnym do użytku samolotem tego typu przechwyconym przez Stany Zjednoczone w czasie wojny oraz pierwszym, który wzbił się w powietrze. Po dokonaniu niezbędnych napraw amerykańscy piloci poddali maszynę serii testów. W rezultacie przeprowadzonych badań pozyskano informacje, dzięki którym amerykańscy stratedzy mogli opracować taktyki pomocne w pokonaniu tego podstawowego myśliwca Japońskiej Cesarskiej Marynarki. Zero z Akutan uległo zniszczeniu w wyniku wypadku podczas lotów treningowych w 1945. Fragmenty wraku eksponowane są w kilkunastu muzeach rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.