Marian Opania

polski aktor

Marian Opania (ur. 1 lutego 1943 w Puławach) – polski aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, wykonawca piosenki aktorskiej, artysta kabaretowy.

Marian Opania
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1943
Puławy

Zawód

aktor

Współmałżonek

Anna Opania[1]

Lata aktywności

od 1962

Zespół artystyczny
Teatr Ateneum w Warszawie
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj

Urodził się 1 lutego 1943 w Puławach jako drugi syn Juliana i Jadwigi. Jego ojciec był oficerem piechoty Wojska Polskiego, zginął w powstaniu warszawskim[2].

W 1960 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. A.J. ks. Czartoryskiego w Puławach[1]. W 1964 został absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

Należał do grupy najciekawszych młodych aktorów rozpoczynających swoją karierę na początku lat 60. W 1962 wcielając się w rolę Miśka w noweli Warszawa w filmie ''Miłość dwudziestolatków” (L’amour à vingt ans) Andrzeja Wajdy zadebiutował na dużym ekranie. W teatrze zadebiutował w 1964 rolą Księcia Edwarda w sztuce „Edward IIChristophera Marlowe’a w reżyserii Stanisława Bugajskiego, na scenie Teatru Klasycznego w Warszawie.

Za role Pawła w Skoku i Truchaczka (młodego bohatera wydarzeń „czarnej niedzieli” w Bydgoszczy w 1939) w Sąsiadach, Opania otrzymał w 1970 Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego. W tych latach wielokrotnie wcielał się w postacie nadwrażliwych młodzieńców, czasem zawadiackich, szarpanych nadziejami i rozterkami swojego wieku. Jedną z jego najbardziej złożonych ról był Tadeusz, bohater filmu Antoniego Krauzego – „Palec boży” z 1972, młody prowincjusz walczący o zrealizowanie swoich marzeń.

Wystąpił w filmie „Człowiek z żelaza” Andrzeja Wajdy (1981), który otrzymał Złotą Palmę na 34. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes, wielu dziełach komediowych m.in. w serialu Stanisława BareiZmiennicy” (1986), filmie „Rozmowy kontrolowaneSylwestra Chęcińskiego (1991) czy „SaunieFilipa Bajona (1992). Występował jako profesor Zybert w serialu TVP2Na dobre i na złe” (1999) i jako ojciec tytułowej bohaterki w serialu TVNPrawo Agaty” (2012), w filmach „Mała matura 1947Janusza Majewskiego (2010), „Wałęsa. Człowiek z nadziei” Andrzeja Wajdy (2013) oraz „BogowieŁukasza Palkowskiego (2014) i innych.

W 2016 zagrał w komedii „7 rzeczy, których nie wiecie o facetach” w reżyserii Kingi Lewińskiej. W teatrze Opania występował m.in. w spektaklach Józefa Szajny w warszawskim Teatrze Studio. Występował także w spektaklach muzycznych, m.in. w „Brelu” Emiliana Kamińskiego i Wojciecha Młynarskiego (1985) oraz w „Wysockim” (1989) czy „Hemarze” (1987).

Od 1965 związany jest z Teatrem Telewizji, gdzie wziął udział w prawie stu spektaklach. Wystąpił w około dwustu przedstawieniach Teatru Polskiego Radia[3].

W latach 1964–1971 występował w Teatrze Klasycznym w Warszawie, następnie w Teatrze Studio (1971–1977), Teatrze Kwadrat (1978) i Teatrze Komedia (1979–1981). Od 1981 jest aktorem Teatru Ateneum w Warszawie. Na deskach teatru gra monogram „W progu” Glena Bergera w reżyserii Bartosza Konopki, którego premiera odbyła się 12 czerwca 2013[4].

Znany z wykonań piosenki aktorskiej, z występów w kabaretach i ról komediowych. Współpracował m.in. z Teatrem Scena Prezentacje w Warszawie. Przez wiele lat współpracował z Marcinem Wolskim i kabaretem „60-tka”. Wraz z Wiktorem Zborowskim tworzył kabaret „Super-duo”. Wykonywał pieśni Włodzimierza Wysockiego, Bułata Okudżawy, Jacques’a Brela w tłumaczeniu Wojciecha Młynarskiego, teksty Antoniego Słonimskiego, Juliana Tuwima, Mariana Hemara, Jonasza Kofty, Marcina Wolskiego czy Jana Pietrzaka[5].

W 2015 nagrał płytę z piosenkami Leonarda Cohena i Jaromira NohavicyOpania Cohen Nohavica[6].

Życie prywatne

edytuj

Żonaty z Anną, z którą poznali się w 1960[7]. Mają dwoje dzieci, aktora Bartosza Opanię oraz córkę Magdalenę. Jest rzeźbiarzem amatorem[8].

Zespoły artystyczne

edytuj
 
Występ aktorów Teatru Ateneum w Warszawie w spektaklu „Wysocki” na XII Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu (1991); od prawej: Leonard Pietraszak, Marian Opania, Wiktor Zborowski i Marcin Sosnowski
 
Odcisk gwiazdy w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

Odznaczenia i nagrody

edytuj

Filmografia

edytuj

Polski dubbing

edytuj

Dyskografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 7 lipca 2016, s. 68–69.
  2. Julian Opania. 1944.pl. [dostęp 2018-10-31].
  3. Marian Opania [online], dziennikteatralny.pl [dostęp 2021-07-21].
  4. Marian Opania | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2021-07-21] (pol.).
  5. Marian Opania, muzeum.krosno.pl [dostęp 2021-07-21] [zarchiwizowane 2021-07-21] (pol.).
  6. Marian Opania: Cohen i Nohavica to zbliżone światy [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-07-21].
  7. Marian Opania już 60 lat świętuje z żoną tę rocznicę. I nie chodzi o datę ślubu [online], Fakt24.pl, 21 września 2020 [dostęp 2021-07-21] (pol.).
  8. Rzeźbienie to moja modlitwa. Z Marianem Opanią o rzeźbiarstwie, aktorstwie i wierze rozmawia Rafał Dajbor. „Stolica”, s. 44–46, październik 2017. 
  9. M.P. z 2003 r. nr 34, poz. 445 – pkt 7.
  10. Odznaczenia dla zasłużonych pracowników Teatru Ateneum. prezydent.pl, 31 marca 2003. [dostęp 2010-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2010)].
  11. Wielki Splendor – nagrody Teatru Polskiego Radia wręczone. prsa.pl, 2008-12-01. [dostęp 2010-12-06].
  12. Glorie dla przedstawicieli świata rozrywki. mkidn.gov.pl, 20 maja 2009.
  13. Fascynacje Marian Opania. mtj.pl. [dostęp 2016-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-30)].

Linki zewnętrzne

edytuj