Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, tzw. „polski Nobel” – polska nagroda naukowa przyznawana przez Radę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, ustanowiona w marcu 1992 roku. Otrzymują ją polscy uczeni za odkrycia i inne osiągnięcia stanowiące istotny wkład w życie duchowe i postęp cywilizacyjny Polski oraz zapewniające Polsce miejsce w nauce światowej.

W każdej edycji jest przyznawana w kilku dziedzinach z puli czterech. Początkowo – do roku 2010 włącznie – były to:

• nauki humanistyczne i społeczne
• nauki ścisłe,
• nauki techniczne,
• nauki przyrodnicze i medyczne.

W 2011 roku Nagrody FNP zaczęto grupować inaczej, tylko jedną z kategorii zostawiając bez zmian; nowy podział to:

• nauki humanistyczne i społeczne,
• nauki matematyczno-fizyczne i inżynierskie,
• nauki chemiczne i o materiałach,
• nauki o życiu i o Ziemi.

Nagroda przyznawana jest corocznie, choć w niektórych latach tylko w części dziedzin.

W 2007 roku nagrodę stanowiły:

• 200 000 zł (równowartość około 75 000 dolarów amerykańskich);
• statuetka zaprojektowana przez R. Kozłowskiego.

Laureaci

Spis na podstawie strony FNP.

Nauki humanistyczne i społeczne

rok	laureat	instytucje	powód
1992	Marian Biskup	Zakład Historii Pomorza PAN	praca zatytułowana Wojna pruska, czyli walka Polski z zakonem krzyżackim z lat 1519–1521
1993	nie przyznano
1994	Roman Aftanazy	Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum	jedenastotomowe dzieło pod łącznym tytułem Materiały do dziejów rezydencji
1995	Teresa Michałowska	Instytut Badań Literackich PAN	fundamentalne dzieło historyczno-literackie pt. Średniowiecze (1995) ukazujące nowy obraz piśmiennictwa polskojęzycznego i łacińskiego w kulturze polskiej pierwszej połowy naszego tysiąclecia
1996	Jerzy Gadomski	Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego	fundamentalne trzytomowe dzieło pt. Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski
1997	Andrzej Paczkowski	Instytut Studiów Politycznych PAN	książka Pół wieku dziejów Polski 1939–1989
1998	Janusz Sondel	Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego	Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków – dzieło pomnażające wiedzę o łacińskich źródłach kultury duchowej Polaków
1999	Mieczysław Tomaszewski	Akademia Muzyczna w Krakowie	dzieło Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans, stanowiące nową, oryginalną syntezę wiedzy o tym kompozytorze
2000	Jan Strelau	Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego	stworzenie oryginalnej psychologicznej regulacyjnej teorii temperamentu, a szczególnie za dzieło Temperament. A Psychological Perspective (1998)
2001	Stefan Swieżawski	Katolicki Uniwersytet Lubelski	dzieło pt. Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, stanowiące doniosły wkład w badania nad przemianami europejskiej myśli filozoficznej antyku i średniowiecza
2002	Lech Leciejewicz	Instytut Archeologii i Etnologii PAN	dzieło Nowa postać świata. Narodziny średniowiecznej cywilizacji europejskiej ukazujące nowatorski i oryginalny obraz cywilizacji europejskiej w jej wczesnośredniowiecznej fazie
		Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
2003	Jerzy Szacki	Uniwersytet Warszawski	fundamentalne dzieło Historia myśli socjologicznej, stanowiące całościowy i oryginalny wykład dziejów pojmowania zjawisk życia społecznego
2004	Jadwiga Staniszkis	Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Socjologii	badania będące próbą teorii i interpretacji procesów transformacji współczesnej Polski i świata, przedstawione w książkach Postkomunizm (2001) oraz Władza globalizacji (2003)
2005	Karol Myśliwiec	Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej PAN	odkrycie grobowca wezyra Merefnebefa w nekropoli w Sakkarze (Egipt) udokumentowane w monografii The Tomb of Merefnebef (2004)
2006	Piotr Sztompka	Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego	oryginalne opracowanie idei współczesnej socjologii, pozwalające zrozumieć wyznaczniki oraz dynamikę skomplikowanych zmian społeczeństw nowoczesnych, przedstawione m.in. w książkach Socjologia. Analiza społeczeństwa oraz Socjologia zmian społecznych
2007	Karol Modzelewski	Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Historyczny	badania nad historią powstawania tożsamości europejskiej, odkrywające znaczenie tradycji przedchrześcijańskiej i wielokulturowej dla współczesnego pojęcia Europy, przedstawione w dziele Barbarzyńska Europa
2008	Stanisław Mossakowski	Instytut Sztuki PAN	wszechstronna, interdyscyplinarna monografia dotycząca kaplicy Zygmuntowskiej – czołowego zabytku sztuki polskiego i włoskiego renesansu
2009	Jerzy Strzelczyk	Wydział Historyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	rozprawa Pióro w wątłych dłoniach, pokazująca wkład twórczości intelektualnej kobiet w rozwój cywilizacji europejskiej od starożytności do przełomu X/XI wieku
2010	Anna Wierzbicka	Australijski Uniwersytet Narodowy (Australia)	stworzenie teorii naturalnego metajęzyka semantycznego oraz odkrycie zbioru znaczeń elementarnych wspólnych dla wszystkich języków
2011	Tomasz Giaro	Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego	interdyscyplinarna analiza kategorii prawdy w doktrynach prawa od antyku do współczesności, otwierająca nowe perspektywy rozumienia prawa jako jednego z fundamentów cywilizacji europejskiej
2012	Ewa Wipszycka	Uniwersytet Warszawski	wszechstronna rekonstrukcja funkcjonowania wspólnot klasztornych w późnoantycznym Egipcie
2013	Jan Woleński	Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Filozofii	wszechstronna analiza prac szkoły lwowsko-warszawskiej i wprowadzenie jej dokonań do międzynarodowego dyskursu współczesnej filozofii
		Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
2014	Lech Szczucki	Instytut Filozofii i Socjologii PAN	wyjaśnienie związków kulturowych Europy Środkowej i Zachodniej w monumentalnej edycji korespondencji Andrzeja Dudycza, XVI-wiecznego myśliciela, reformatora religijnego i dyplomaty
2015	Jerzy Jedlicki	Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN	fundamentalne studia nad fenomenem inteligencji jako warstwy społecznej i jej rolą w procesach modernizacji w Europie Środkowo-Wschodniej
2016	Bogdan Wojciszke	Wydział Zamiejscowy w Sopocie SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego	opracowanie modelu sprawczości i wspólnotowości jako podstawowych wymiarów poznania społecznego
2017	Krzysztof Pomian	Centre national de la recherche scientifique w Paryżu (Francja)	pionierskie badania dziejów kolekcjonerstwa oraz wpływu nauki i sztuki na rozwój kultury europejskiej
		Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
2018	Timothy Snyder	Uniwersytet Yale’a	analiza mechanizmów polityczno-społecznych, które w XX wieku doprowadziły do konfliktów narodowościowych i ludobójstwa w Europie Środkowej
2019	Andrzej Wiśniewski	Wydział Psychologii i Kognitywistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	opracowanie koncepcji inferencyjnej logiki pytań
2020	Romuald Schild	Instytut Archeologii i Etnologii PAN	wskazanie klimatycznych i środowiskowych uwarunkowań procesów społeczno-kulturowych w epoce kamienia na obszarach Afryki Północnej i Niżu Europejskiego
2021	Cezary Cieśliński	Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego	rozwiązanie kluczowych problemów deflacjonistycznej teorii prawdy
2022	Adam Łajtar	Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego	interpretacja źródeł epigraficznych, ukazująca religijne i kulturowe aspekty funkcjonowania średniowiecznych społeczności zamieszkujących Dolinę Nilu
2023	Maria Lewicka	Wydział Filozofii i Nauk Społecznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu	sformułowanie i weryfikacja psychologicznego modelu przywiązania do miejsca i pamięci miejsca

Nauki ścisłe (do 2010 r.)

rok	laureat	instytucje	powód
1992	Aleksander Wolszczan	Wydział Astronomii i Astrofizyki Uniwersytetu Stanu Pensylwania, (USA)	odkrycie pierwszego pozasłonecznego układu planetarnego
1993	Stanisław Woronowicz	Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, Katedra Metod Matematycznych Fizyki	prace dotyczące grup kwantowych i ich związków z C*-algebrami
1994	Zbigniew Grabowski	Instytut Chemii Fizycznej PAN	opracowanie nowych metod generowania cząsteczek w stanach charakteryzujących się silnym przemieszczeniem ładunku elektronowego w cząsteczce
1995	Adam Sobiczewski	Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana	prace, w których zostało przewidziane istnienie nieoczekiwanie bardzo stabilnych jąder atomowych najcięższych pierwiastków, potwierdzone doświadczalnie w połowie 1993
1996	Bohdan Paczyński	Uniwersytet Princeton (USA)	odkrycie nowej metody wykrywania obiektów kosmicznych i wyznaczania ich masy poprzez mikrosoczewkowanie grawitacyjne
1997	Tomasz Łuczak	Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	prace nad teorią losowych struktur dyskretnych
1998	Cyryl Latos-Grażyński	Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego	badania nad porfirynami i metaloporfirynami o szczególnej strukturze molekularnej i elektronowej
1999	nie przyznano
2000	Bogumił Jeziorski	Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego	stworzenie nowego formalizmu dokładnych kwantowych obliczeń oddziaływań międzyatomowych i międzymolekularnych
2001	Ludomir Newelski	Instytut Matematyczny Uniwersytetu Wrocławskiego	prace w dziedzinie logiki matematycznej stanowiące przełom w teorii modeli oraz w algebrze
2002	Andrzej Udalski	Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego	rewizja skali odległości we Wszechświecie i odkrycie wielu ciemnych obiektów towarzyszących gwiazdom
2003	Marek Pfützner	Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego	doświadczalne potwierdzenie istnienia nowego rodzaju promieniotwórczości – rozpadu dwuprotonowego
2004	Wojciech Stec	Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi	otrzymanie nowych biologicznie czynnych związków o dużym potencjale terapeutycznym za pomocą oryginalnej, opracowanej przez siebie metody syntezy tiofosforanowych analogów DNA
2005	nie przyznano
2006	Tomasz Dietl	Instytut Fizyki PAN	opracowanie potwierdzonej w ostatnich latach teorii rozcieńczonych półprzewodników ferromagnetycznych oraz zademonstrowanie nowych metod sterowania magnesowaniem
2007	Andrzej Sobolewski	Instytut Fizyki PAN	wyjaśnienie fotostabilności materii biologicznej przez odkrycie nowego mechanizmu dezaktywacji bezpromienistej elektronowo wzbudzonych stanów DNA i białek
2008	Ryszard Horodecki	Instytut Fizyki Teoretycznej i Astrofizyki Uniwersytetu Gdańskiego	wkład w stworzenie podstaw informatyki kwantowej
2009	Józef Barnaś	Wydział Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Fizyki	tworzenie teoretycznych podstaw spintroniki, a w szczególności za wyjaśnienie zjawiska gigantycznego magnetooporu
		Instytut Fizyki Molekularnej PAN
2010	Tadeusz Krygowski	Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego	osiągnięcia w zakresie stworzenia metody ilościowego określania aromatyczności związków organicznych

Nauki techniczne (do 2010 r.)

rok	laureat	instytucje	powód
1992	nie przyznano
1993	Kazimierz Sobczyk	Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN	prace z zakresu dynamiki stochastycznej układów i materiałów konstrukcyjnych
1994	nie przyznano
1995	Maksymilian Pluta	Instytut Optyki Stosowanej	trzytomowe dzieło Advanced Light Microscopy (Zaawansowana mikroskopia świetlna), zawierające pionierskie koncepcje z zakresu mikroskopii fazowo-kontrastowej, interferencyjnej, polaryzacyjnej mikrointerferometrii, wykorzystywane w konstrukcji przyrządów optycznych
1996	nie przyznano
1997	Antoni Rogalski	Instytut Fizyki Technicznej Wojskowej Akademii Technicznej	prace nad detektorami promieniowania podczerwonego z wykorzystaniem potrójnych związków półprzewodnikowych
1998	Leszek Stoch	Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie	wyjaśnienie zjawiska wielostadialnej krystalizacji materiałów szklistych i opracowanie na tej podstawie niekonwencjonalnych szkieł do zastosowań proekologicznych
1999	Zdzisław Kowalczuk	Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej	badania w zakresie automatyki, dotyczące projektowania adaptacyjnych układów sterowania procesami czasu ciągłego
2000	Jan Węglarz	Wydział Informatyki Politechniki Poznańskiej, Instytut Informatyki	rozwijanie metod projektowania informatycznych systemów zarządzania i sterowania produkcją, wykorzystujących szeregowanie dyskretno-ciągłe
2001	Michał Kleiber	Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN	opracowanie nowych metod analizy i optymalizacji w nieliniowej termomechanice ciał odkształcalnych
2002	Adam Proń	Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej	wkład w badania nad polimerami przewodzącymi prąd elektryczny oraz otrzymywaniem przetwarzalnych polimerów przewodzących
		Commissariat à l'energie atomique (CEA) w Grenoble (Francja)
2003	nie przyznano
2004	Krzysztof Matyjaszewski	Wydział Chemii Carnegie Mellon University, (USA)	odkrycie nowych metod kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej i zastosowanie tych metod w przemyśle
		Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
2005	Roman Słowiński	Wydział Informatyki Politechniki Poznańskiej, Instytut Informatyki	opracowanie metodyki komputerowego wspomagania decyzji podejmowanych na podstawie niepełnych danych
2006	Leon Gradoń	Wydział Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej	opracowanie teorii procesów powstawania i transportu aerozoli i mikrocząsteczek w gazach i cieczach oraz jej wykorzystanie w urządzeniach technicznych i medycznych
2007	Andrzej Nowicki	Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN	opracowanie podstaw teoretycznych i wdrożenie do produkcji ultrasonografów z obrazowaniem kolorowym przepływu krwi
2008	Andrzej Jajszczyk	Katedra Telekomunikacji Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie	badania w zakresie teorii węzłów szybkich sieci telekomunikacyjnych, stanowiących podstawę budowy Internetu nowej generacji
2009	Bogdan Marciniec	Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	odkrycie nowych reakcji i nowych katalizatorów procesów prowadzących do wytwarzania materiałów krzemoorganicznych o znaczeniu przemysłowym
2010	nie przyznano

Nauki przyrodnicze i medyczne (do 2010 r.)

rok	laureat	instytucje	powód
1992	Ewa Kamler	Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne	praca Early Life History of Fish wydana w Londynie przez wydawnictwo Chapman and Hall
1993	Wiesław Jędrzejczak	Centralny Szpital Kliniczny WAM w Warszawie	cykl prac na temat molekularnych i komórkowych mechanizmów powstawania komórek krwi
1994	Krzysztof Selmaj	Akademia Medyczna w Łodzi	badania dotyczące nowych mechanizmów immunologicznych w autoimmunologicznych chorobach układu nerwowego, ze szczególnym uwzględnieniem stwardnienia rozsianego
1995	Stanisław Konturek	Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Fizjologii	cykl prac nad rolą lokalnego przepływu krwi w śluzówce żołądka i dwunastnicy w funkcji cytoprotekcyjnej śluzówki, to znaczy w fizjologicznym mechanizmie ochrony przed owrzodzeniem żołądka i dwunastnicy
1996	Aleksander Koj	Instytut Biologii Molekularnej Uniwersytetu Jagiellońskiego	prace dotyczące regulacji syntezy białek ostrej fazy
1997	Ryszard Gryglewski	Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego	cykl badań nad regulacją tromborezystencji
1998	Andrzej Szczeklik	Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, II Katedra Chorób Wewnętrznych	wykrycie mechanizmu przeciwzakrzepowego działania aspiryny oraz badania nad patogenezą i metodami leczenia astmy oskrzelowej indukowanej aspiryną
1999	Maciej Żylicz	Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego	badania nad białkami regulatorowymi w systemie obrony komórki przed skutkami zmian środowiska zewnętrznego
2000	Leszek Kaczmarek	Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN	prace poświęcone wpływowi różnych bodźców na ekspresję genów w wybranych strukturach mózgu ssaków
2001	Zbigniew Gliwicz	Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego	wykazanie roli drapieżnictwa w kształtowaniu historii życia i zachowań zwierząt
2002	Mariusz Jaskólski	Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	wyjaśnienie sposobu powstawania agregatów amyloidalnego białka ludzkiego – cystatyny C, przyczyniające się do zrozumienia mechanizmu niektórych schorzeń mózgu człowieka
2003	Roman Kaliszan	Wydział Farmaceutyczny Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego	zastosowanie metod modelowania matematycznego oraz chromatografii do określania związku między strukturą chemiczną leków i ich właściwościami farmakologicznymi
2004	Janusz Limon	Katedra Biologii i Genetyki Akademii Medycznej w Gdańsku	wybitny wkład w rozwój cytogenetycznych metod diagnozowania nowotworów złośliwych
2005	Zofia Kielan-Jaworowska	Instytut Paleobiologii PAN	twórcza synteza badań nad mezozoiczną ewolucją ssaków przedstawioną w fundamentalnym dziele Mammals from the Age of Dinosaurus (2004)
2006	Mariusz Ratajczak	Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii	odkrycie w szpiku kostnym oraz krwi pępowinowej komórek funkcjonalnie przypominających macierzyste komórki zarodkowe
		University of Louisville (USA)
2007	Włodzimierz Krzyżosiak	Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu	odkrycie mechanizmu selektywnego wyciszania informacji genetycznej, mogącej prowadzić do chorób neurodegeneracyjnych
2008	Jacek Oleksyn	Instytut Dendrologii PAN w Kórniku	wkład w odkrycie uniwersalnych biogeograficznych zależności między cechami roślin, istotnych dla zrozumienia procesów ekologicznych w skali globalnej
2009	Andrzej Koliński	Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego	wkład w opracowanie i zastosowanie w praktyce metod przewidywania struktury przestrzennej białek
2010	Tomasz Guzik	Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydział Lekarski	wykazanie istotnego znaczenia układu odporności w mechanizmie powstawania nadciśnienia tętniczego

Nauki matematyczno-fizyczne i inżynierskie (od 2011 r.)

rok	laureat	instytucje	powód
2011	Maciej Lewenstein	Instituto de Ciencias Fotónicas w Castelldefels (Hiszpania)	dokonania w obszarze optyki kwantowej i fizyki ultrazimnych gazów
2012	Maciej Wojtkowski	Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu	opracowanie i wprowadzenie do praktyki okulistycznej metody tomografii optycznej z detekcją fourierowską
2013	Marek Żukowski	Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego	badania wielofotonowych stanów splątanych, które doprowadziły do sformułowania przyczynowości informacyjnej jako zasady fizyki
2014	Iwo Białynicki-Birula	Centrum Fizyki Teoretycznej PAN	fundamentalne prace dotyczące pola elektromagnetycznego, które doprowadziły do sformułowania zasady nieoznaczoności dla fotonu
2015	Kazimierz Rzążewski	Centrum Fizyki Teoretycznej PAN	odkrycie zjawiska magnetostrykcji w ultrazimnych gazach z oddziaływaniem dipolowym
2016	Józef Spałek	Uniwersytet Jagielloński	badania układów silnie skorelowanych, a w szczególności za sformułowanie modelu t-J
2017	Andrzej Trautman	Uniwersytet Warszawski	teoretyczne wykazanie realności fal grawitacyjnych
2018	Krzysztof Pachucki	Uniwersytet Warszawski	precyzyjne kwantowo-elektrodynamiczne obliczenia spektroskopowych parametrów lekkich atomów i cząsteczek
2019	Andrzej Kossakowski	Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Fizyki	rozwinięcie teorii kwantowych układów otwartych
2020	Krzysztof Górski	Jet Propulsion Laboratory	opracowanie i wdrożenie metodologii analizy map promieniowania reliktowego, kluczowych dla poznania wczesnych etapów ewolucji Wszechświata
		Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego
2021	Grzegorz Pietrzyński	Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN	precyzyjne wyznaczenie odległości do Wielkiego Obłoku Magellana
2022	nie przyznano
2023	Rafał Latała	Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego	opracowanie narzędzi matematycznych, które umożliwiły udowodnienie hipotezy Talagranda dotyczącej procesów Bernoulliego

Nauki o życiu i o Ziemi (od 2011 r.)

rok	laureat	instytucje	powód
2011	Jan Potempa	Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego	scharakteryzowanie nowej rodziny proteinaz bakteryjnych oraz wykazanie ich roli w rozwoju chorób przyzębia
2012	Krzysztof Palczewski	Case Western Reserve University w Cleveland (USA)	ustalenie struktury krystalicznej białka rodopsyny i wyjaśnienie molekularnego mechanizmu jego udziału w procesie widzenia
2013	Andrzej Tarkowski	Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Zoologii	odkrycia wyjaśniające fundamentalne mechanizmy odpowiedzialne za wczesny rozwój zarodków ssaków
2014	Tomasz Goslar	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	kluczowy dla współczesnych badań klimatycznych wkład w ustalenie chronologii zmian stężenia izotopu węgla C14 w atmosferze podczas ostatniego zlodowacenia
2015	nie przyznano
2016	Jan Kozłowski	Uniwersytet Jagielloński	sformułowanie i eksperymentalna weryfikacja teorii wyjaśniającej różnorodność strategii życiowych organizmów jako efektu optymalnej alokacji zasobów
2017	Piotr Trzonkowski	Gdański Uniwersytet Medyczny	badania nad limfocytami T regulatorowymi i ich pionierskie zastosowanie w terapii komórkowej chorób człowieka
2018	Andrzej Dziembowski	Instytut Biochemii i Biofizyki PAN	wyjaśnienie funkcji kluczowych enzymów degradujących RNA, których zaburzenia prowadzą do stanów patologicznych
2019	nie przyznano
2020	Jacek Radwan	Wydział Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu	wykazanie roli ewolucyjnego mechanizmu optymalizacji zmienności genetycznej w kształtowaniu odporności na patogeny i tolerowaniu własnych antygenów
2021	Bożena Kamińska-Kaczmarek	Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN	odkrycie mechanizmów, które powodują, że glejaki złośliwe tak przeprogramowują komórki odpornościowe, aby wspierały rozwój tych nowotworów mózgu
2022	Marcin Nowotny	Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej	wyjaśnienie molekularnych mechanizmów rozpoznawania uszkodzeń DNA oraz ich naprawy
2023	Krzysztof Liberek	Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego	wykazanie roli białek opiekuńczych w odzyskiwaniu białek z agregatów i zwijaniu ich do aktywnej formy

Nauki chemiczne i o materiałach (od 2011 r.)

rok	laureat	instytucje	powód
2011	Elżbieta Frąckowiak	Wydział Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej	badania nad nowymi materiałami i kompozytami węglowymi i ich wykorzystanie do elektrochemicznego magazynowania i konwersji energii
2012	Mieczysław Mąkosza	Instytut Chemii Organicznej PAN	opracowanie i wprowadzenie do kanonu chemii organicznej nowej reakcji – Zastępczego Podstawienia Nukleofilowego.
2013	Sylwester Porowski	Instytut Wysokich Ciśnień PAN	opracowanie wysokociśnieniowej metody otrzymywania monokryształu azotku galu
2014	Karol Grela	Uniwersytet Warszawski	opracowanie nowych katalizatorów reakcji metatezy olefin i ich zastosowanie w praktyce przemysłowej
		Instytut Chemii Organicznej PAN
2015	Stanisław Penczek	Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN	opracowanie teorii polimeryzacji z otwarciem pierścienia i jej wykorzystanie do syntezy polimerów biodegradowalnych
2016	Marek Samoć	Politechnika Wrocławska	badania materiałów nanostrukturalnych dla optyki nieliniowej
2017	Daniel Gryko	Instytut Chemii Organicznej PAN	opracowanie oryginalnej metody syntezy i charakteryzację związków z grupy porfirynoidów.
2018	Andrzej Gałęski	Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN	opracowanie nowego mechanizmu deformacji plastycznej polimerów.
2019	Marcin Drąg	Politechnika Wrocławska, Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej	opracowanie nowej platformy technologicznej umożliwiającej otrzymywanie związków biologicznie aktywnych, w szczególności inhibitorów enzymów proteolitycznych
2020	Ewa Górecka	Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego	otrzymanie materiałów ciekłokrystalicznych o strukturze chiralnej zbudowanych z niechiralnych molekuł
2021	Jacek Jemielity	Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego	opracowanie chemicznych modyfikacji mRNA jako narzędzi do zastosowań terapeutycznych i badań procesów komórkowych
2022	Bartosz Grzybowski	Instytut Chemii Organicznej PAN	opracowanie i empiryczną weryfikację algorytmicznej metodyki planowania syntezy chemicznej
		Ulsan National Institute of Science and Technology (Korea Południowa)
2023	Marcin Stępień	Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego	zaprojektowanie i otrzymanie nowych związków aromatycznych o unikatowej strukturze i właściwościach