Wiercińscy herbu Rawicz i Ślepowron

Wiercińscy h. Rawicz vel Wiercieński, Wertyński, podlaska rodzina szlachecka, przydomku Snopek. W latach 1451–1477 byli notowani jako właściciele wsi Karszew w ziemi sieradzkiej[1]. Około 1470 r. osiedlili się na Podlasiu. Z początkiem XVIII wieku jedna linia zamieszkała na Litwie. W połowie tego samego wieku, kilku z nich przeniosło się na ziemię radomską w okolice Opatowa i dalej na Spisz, Wołyń i Podole. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Galicji, na Litwie i na Wołyniu. Należeli do elektorów Michała Korybuta z ziemi czerwieńskiej i Stanisława Augusta w 1764 z Podola[2]. Pierwsza wzmianka nazwiska ok. 1480[3].

Herb Ślepowron
Herb Rawicz

Wierciński h. Ślepowron vel Wiercieński, Wertyński, młodsza gałąź Snopek Wiercińskich h. Rawicz. Nosili przydomek Buzak, 1525[4], 1551[5]. Należeli w 1674 r. do elektorów króla Jana III z woj. podlaskiego i w 1764 r. Stanisława Augusta z ziemi bielskiej. Jedna gałąź w XVIII wieku osiedliła się w woj. lubelskim. Notowani byli na Litwie i Wołyniu. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w 1850 roku i na Podlasiu w latach 1817 i 1835[6].

Podlaskim gniazdem Wiercińskich herbu Rawicz i Ślepowron jest powstały ok. 1470 r. Wiercień Duży[7] (Wiercin[8], Wiercień Wielki[9], łac. Wiercien Magna), dziś w powiecie siemiatyckim, gmina Siemiatycze, woj. podlaskie. Po 1520 r. także Wiercień Mały zwany Zabłociem[10], sąsiadujący z Wielkim w parafii Dziadkowice, i Wiercień, dziś wieś w powiecie bielskim, gmina Boćki, woj. podlaskie w parafii Boćki[11].

W latach 1470–1569, Wiercień Duży i Mały należały do ziemi drohickiej, natomiast Wiercień k. Bociek do ziemi bielskiej w woj. trockim, a następnie woj. podlaskim Wielkiego Księstwa Litewskiego. W wyniku inkorporacji Podlasia do Korony w roku 1569[12] znalazły się jej granicach. Po III rozbiorze Polski od 1795 r. do 1807 r. były pod administracją pruską, tzw. Prusy Nowowschodnie. Od 1807 r. w obwodzie białostockim pod władzą Rosji, a po 1842 r. w guberni grodzieńskiej. Po odzyskaniu niepodległości w latach 1919–1939 w II Rzeczypospolitej. W 1939 r. wcielone zostały do Białoruskiej SRR w tzw. obwodzie białostockim. Od 1945 ponownie w Polsce.

Pomimo różnych znaków herbowych Wiercińscy wskazywali, jako protoplastę rodu Jana i wspominali Pawła. Tak też się stało w wywodzie Snopków Wiercińskich herbu Rawicz z 31 marca 1819 roku.

w województwie podlaskim, z chlubnym domu swego kwitnąc zaszczytem, od kilku wieków w ziemi drohickiej na Wielkim i Małym Wiercinie, dziedzictwy zasiedlona, wielu znakomitych w ojczyźnie, odważnych w boju rycerzy i użytecznych krajowi mężów wydała. O których pisząc autor Historyi polskiej Niesiecki w tomie IV dzieła swojego na karcie 515 między innemi wymienia: Jana, jeszcze w roku 1598, a Pawła, że Jana III podpisał elekcyą królewską, Akta zaś Ziemi Drohickiej, z których nadpradziad wywodzących się własną ręką wypisał notacyą najdujących się licznych tam tranzaktów, poczynając prosto od roku 1600, świadczą o ciągłym Małego i Wielkiego Wiercina dziedziczeniu tej familii[13].

Inne herby Wiercińskich: Powała, Podlasie, 22.02.1524[14]; Stężyca 1573[15]; Abdank, Wiercień Wielki 1551[16]; Wieniawa, powiat oszmiański 21.10.1800[17]; Janina[18]; Wieże[19].

Przedstawiciele edytuj

Na Podlasiu edytuj

  • Kazimierz Piotr Wierciński, burgrabia grodzki drohicki, b. vicesgerent grodzki żytomierski, syndyk konstytucyjnego magistratu Lublina[20].
  • Bronisław Wierciński, ps. „Borzym” ur. 1827, zm. 1883, były kapitan saperów w armii rosyjskiej, dowódca oddziałów powstańczych na Podlasiu i Lubelszczyźnie. Po powstaniu styczniowym zamieszkał w Galicji, pracował jako kasjer Skarbu. Zmarł bezpotomnie w Nawojowej[21].
  • Aleksander Kazimierz Wierciński lub Wiercieński, właściciel części dóbr Wałki i Wiercienie, w latach 1817 i 1835 zatwierdził szlachectwo polskie przed heroldią w Grodnie[22].

Na Mazurach. edytuj

Na Litwie i Białorusi, herbu Rawicz i Wieniawa. edytuj

W Jurgowie koło Wołkowyska edytuj

W ziemi sandomierskiej, na Wołyniu i w Galicji herbu Rawicz edytuj

 
Pomnik posła na Sejm Wielki Józefa Wiercińskiego, kościół w Przybysławicach
 
Epitafium Baczyńskich, kościół w Bidzinach

W Galicji herbu Wieże edytuj

  • Feliks lub Fortunat Wierciński, s. Fortunata, powstaniec styczniowy, żonaty z Julią Bielecką h. Pobóg, sekretarz Wołyńskiej Deputacji w Żytomierzu, zm. we Lwowie[59].
  • Julian Leon Wierciński, ur. 22.08.1901 Łańcut, zm. 27.07.1985 Kraków, s. Kazimierza, zastępca dyrektora w ordynacji hr. Potockich, używał imienia Juliusz. W 1920 w 14 szwadronie 214 pułku ułanów, otrzymał Krzyż Walecznych. W 1939 porucznik rezerwy w 24 dywizji piechoty, żonaty z Marią Pohorecką[60].
  • Adam Zbigniew Wierciński, s. Kazimierza, dyplomata w konsulacie RP w Berlinie, ur. 1910 Kurowice k. Lwowa, ppor, w kampanii wrześniowej 1939 oficer Kancelarii Ogólnej Dowództwa Grupy Obrony Lwowa, zamordowany przez NKWD we Lwowie w 1939 r.[61]
  • Jan Kazimierz Wierciński, s. Kazimierza, dr. hab, pracował na wydziale chemii uniwersytetu lwowskiego, współautor referatów z dziedziny chemii z prof. Stanisławem Tołłoczko, następnie w Laboratorium Badawczym Zjednoczonych Zakładów Azotowych w Mościcach i Chorzowie[62].
  • Andrzej Wierciński, ur. 22.04.1930 Chorzów, zm. 8.12.2003 Warszawa, antropolog, religioznawca.

Na Lubelszczyźnie herbu Ślepowron edytuj

  • Wojciech Wierciński lub Wiercieński, s. Marcina i Agnieszki Wyszomirskiej , ur. ok. 1749, Wiercień Duży, zm. 1829, Wierzchowiska, uczestnik insurekcji kościuszkowskie j, od 15.08.1776 podstarosta drohicki, wojski większy drohicki, sędzia Trybunału Koronnego w Lublinie, dziedzic Modliborzyc, Wierzchowisk, Lutych, Pasieki i Stojeszyna. Poślubił w roku 1781 Teofilę z Nahoreckich, c. starosty kotelnickiego Samuela, wdowę po cześniku urzędowskim Kacprze Borawskim, zm. 1779, następnie 28.04.1799 r. Gertrudę Wierzbicką c. Jacka. Jedną z jego wnuczek była Walentyna Łempicka[63].
  • Seweryn Wierciński lub Wiercieński s. Wojciecha i Gertrudy Wierzbickiej, ur. 8.01.1816 r. w Wierzchowiskach, które po ojcu odziedziczył, następnie dzierżawca Zaleszyc na Podlasiu. Z żony Olimpii Ostrowskiej miał synów Ksawerego i Stefana. Obaj zmarli młodo i bezpotomnie. Pochowani w grobowcu rodzinnym Ostrowskich na warszawskich Powązkach. Poległ dnia 5.05.1863 r. w bitwie pod Dołhą w powiecie radzyńskim, służąc w oddziale Aleksandra Czarneckiego „Bończy”[64][65].
  • Wojciech [Albert] Wiercieński, s. Pawła, dziedzica części Babina i Tekli Koźmian, ur. 1807, zm. 1891, pierwsza żona Aniela Anatolia Dziedzicka c. Macieja, uczestnik powstania listopadowego, w 1832 roku po teściu przejął prowadzenie drukarni w Radomiu, wyższy urzędnik w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Druga żona, Agata Głogowska (zm. 1841 w Starej Wsi), dziedzic Snopkowa[66].
  • Gustaw Wiercieński ur. 1835 Stara Wieś k. Bychawy, zm. 18.10.1912, s. Wojciecha [Alberta] i Anieli Dziedzickiej, uczeń Instytutu Szlacheckiego przy ul. Wiejskiej w Warszawie, ziemianin, uczestnik powstania styczniowego, działacz społeczny, fundator książek dla publicznej biblioteki w Lublinie im. H. Łopacińskiego. W 1858 roku poślubił Teresą Rulikowską. Prowadził majątek Radostów w powiecie hrubieszowskim[67].
  • Stanisław Wojciech Józef Wierciński lub Wiercieński, ur. 1809, zm. 8.10.1870 r., syn Pawła i Tekli Kożmian, kuzynki Kajetana Koźmiana, uczestnik powstania listopadowego, dziedzic Niezabitowa. Poślubił Eleonorę Wybranowską, a następnie Julię ze Strusów Czernicką[68].
  • Antoni Wiercieński lub Wierciński ur. 1811, zm. 1831, s. Pawła i Tekli Koźmian, powstaniec listopadowy, zmarł w oblężonym Modlinie.
  • Henryk Wiercieński s. Stanisława i Julii Strus ur. 15.07.1843 Kłodnica k. Bełżyc, zm. 16.10.1923 Lublin, ppor rezerwy, uczestnik powstania styczniowego, zesłaniec, publicysta, statystyk, sędzia gminny, działacz społeczny, ziemianin. Żona Feliksa Marianna Zofia Braun, ślub 22.08.1872 r. Jego imię nosi jedna z ulic w Lublinie[69].
  • Krystyn Henryk Wiercieński, ur. 24.07.1876, zm. 18.05.1964, s. Henryka i Feliksy Braun, portrecista, zdobywca wielu nagród na wystawach malarskich[70].
  • Ignacy Wierciński lub Wiercieński, ur. ok. 1770, zm. 1817, dziedzic Szczuczek, komornik graniczny drohicki, bratanek podstarosty Wojciecha, żona Marianna Barbara Wierzbicka c. Jacka[71].
  • Ignacy Wierciński lub Wiercieński, ur. ok. 1835 zaginął bez wieści w 1863 r. s. Ambrożego Teofila i Róży Wolanowskiej, dymisjonowany oficer artylerii rosyjskiej, w powstaniu styczniowym organizował artylerię w oddziale Mariana Langiewicza, brał udział w bitwie pod Małogoszczem[72].
  • Ksawery Wiercieński lub Wierciński, ur. 1848, zm. 1863, s. Ambrożego Teofila i Róży Wolanowskiej, powstaniec styczniowy w oddziale Kajetana Cieszkowskiego, uczestnik bitwy pod Panasówką, gdzie został ciężko ranny, zmarł w szpitalu w Zwierzyńcu w wieku 15 lat[73].
  • Seweryn Teofil Wierciński lub Wiercieński, ur. 1841, zm. 23.01.1887 r. Paryż, s. Ambrożego Teofila i Róży Wolanowskiej, junkier wojsk rosyjskich. Za udział w organizacji niepodległościowej osadzony w twierdzy Zamość z której zbiegł i przyłączył się do oddziału płk. Dionizego Czachowskiego, następnie służył pod gen. Antonim Jeziorańskim. Wielokrotnie ranny, po upadku powstania na emigracji, właściciel firmy Mr. Severin[74].
  • Anna Wiercieńska-Markowa, c. Wacława, ur. 1932, zm. 2008, pisarka, poetka, autorka tekstów piosenek.

Przypisy edytuj

  1. Alicja Szymczakowa, O przezwiskach i przydomkach szlachty sieradzkiej w XV wieku, aneks, Przezwiska szlachty sieradzkiej w XV w / w:/Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, tom 9 część 1, s. 193–216, 2006.
  2. Jerzy Sewer Dunin Borkowski, Mieczysław Dunin Wąsowicz, Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III, s. 249, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie”, t. I, rok 1908 /9 Drukarnia Związkowa Lwów 1910; Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III roku 1674, Augusta II roku 1697 i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, s. 397, nakł. Kajetan Jabłoński, Lwów 1845; Spis szlachty Guberni Wileńskiej na wyborach 1834 r., powiat wiłkomirski, [1]; Sylwester Korwin Kruczkowski, Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austrjackich w czasie od roku 1773 do 1918, cz. W, nakł. autora, druk L. Wiśniewski, Lwów 1935; Jan Marek Giżycki, Spis ważniejszych miejscowości w powiecie starokonstantynowskim na Wołyniu z 32 rycinami, s. 27, 29, 59, 233, 234, 235, 678, ibidem, drzewo genealogiczne Snopek Wiercińskich h. Rawicz – nakł. niektórych ziemian wołyńskich, Stary-Konstantynów, druk W. L. Anczyc, Kraków 1910; Zbigniew Leszczyc, Wacław Gąsiorowski (przedm.), Herby szlachty polskiej, t. II, s. 279, Rawicz: Wierciński, Wołyń 1790, miejsce wydania Poznań, Warszawa, Lwów. Nakładem Antoniego Fiedlera, E. Wende i Ska (T. Hiż i A. Turkuł), H. Altenberg. Druk Antoni Fiedler w Poznaniu 1908; Czesław Malewski, Popis szlachty lidzkiej z 1765 roku, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy”, s. 168–183, tom 4, rok 2005. Dokument jest przechowywany w Państwowym Archiwum Historycznym Litwy w Wilnie; Aleksander Stekert, Przydomki polskie, litewskie i rusińskie, s. 113, poz. 2133, druk W. L. Anczyca, Kraków 1897.
  3. Seweryn Urski, Adam Amilikar Kosiński, Rodzina Herbarz Szlachty Polskiej, t. I, s. 376, hasło: „Branicki h. Hołobok”, Gebethner i Wolff Warszawa 1904.
  4. Wojciech Wielądko, Materiały genealogiczne Wojciecha Wielądki, drzewa genealogiczne Wiercińskich h. Rawicz i Ślepowron, 1800.
  5. Władysław Semkowicz, Wywody szlachectwa w Polsce IV–XVII w., „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 1911–1912 r.”, tom III, s. 250, poz. 336, nakł. Towarzystwa Heraldycznego, Lwów 1913.
  6. Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Spis nazwisk szlachty polskiej, dział I, Rodziny szlacheckie polskie, s. 492, nakł. Gubrynowicz i Szmidt, Lwów, druk J. Czaiński, Gródek 1887, Wiercieński h. Ślepowron vel Wierciński z Wiercień w podlask. 1674 (Con.) w bielsk. 1764 (Con.).; Władysław Semkowicz, Wywody szlachectwa w Polsce IV–XVII w., „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 1911–1912 r.”, tom III, s. 250, poz. 336, nakł. Towarzystwa Heraldycznego, Lwów 1913; Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz (opr.), Herbarz polski, t. 9, s. 308, WAiF, 1979; Tomasz Jaszczołt, Łukasz Lubicz-Łapiński, Drobna szlachta województwa podlaskiego. Ziemie drohicka i mielnicka, Verbum Nobile, nr 16, s. 39, Związek Szlachty Polskiej, Gdańsk 2007 ISSN 1230-4573; Zbigniew Leszczyc, Wacław Gąsiorowski (przedm.), Herby szlachty polskiej, t. II, s. 299. Ślepowron: Wierciński, Podlasie, Wołyń, Litwa 1598, miejsce wydania Poznań, Warszawa, Lwów. Nakładem Antoniego Fiedlera, E. Wende i Ska (T. Hiż i A. Turkuł), H. Altenberg. Druk Antoni Fiedler w Poznaniu 1908; Jan Ciechanowicz, Rody Rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 5, s. 347, FOSZE, Rzeszów 2001, ISBN 83-87602-88-4; Hipolit Stupnicki, Herbarz polski i imiona. Spis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów: ułożonym porządkiem alfabetycznym na podstawie Herbarza Niesieckiego i manuskryptów, t. 3, s. 178, Kornel Piller, Lwow 1862; Emilian v. Żernicki Szeliga, Der polnische Adel und die demselben hinzugetretenenandersländischen Adelsfamilien: General-Verzeichniss, t. II, s. 505 Wierciński h. Ślepowron – Podlasie 1598, Wołyń, Litwa, około 1825 w Polsce jako Wiercieński, Henri Grand Hamburg 1900; Andrzej Zajączkowski, Elity urodzenia: szkic, s. 1, Semper, Warszawa 1993, ISBN 83-85810-16-1; Henryk Wiercieński, Pamiętniki, Andrzej Zajączkowski (przedm. i oprac.), s. 30, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1973; Spis Szlachty Królestwa Polskiego, z dodaniem krótkiej informacji o dowodach szlachectwa. Spisok dvorânam Carstva Pol’skago, c priobseniem kratkih svedenij o dokazatel’stvah dvorânstva, s. 270, drukarnia Stanisława Strąbskiego Warszawa 1851; Dodatek II do Spisu szlachty Królestwa Polskiego. Dopolnenìe II k Spisku dvorân Carstva Pol’skago; Дополненіе II к Cписку дворян Царства Польскаго, s. 50, drukarnia S. Orgelbranda, Warszawa 1854.
  7. Michał Kondratiuk, Nazwy miejscowe południowo-wschodniej Białostoczyzny, s. 213, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974; Zygmunt Gloger, Dawna ziemia bielska i jej cząstkowa szlachta, s. 10, 11, Warszawa 1873; Jan Antoni Chrapowicki, Tadeusz Wasilewski (oprac. i wstęp), Diariusz, cz. 1, s. 306, 63, lata 1656–1664, „Pax”, Warszawa 1978 (wyd. 2 1988); Aleksander Jabłonowski, Źródła Dziejowe t. XVII, część I, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. VI, część I, Podlasie: a) Regestr poboru Króla jegomości na obronę Rzeczypospolitej wedle uchwały sejmu warszawskiego w 1580 r. uczyniony przez Jana Grota sędziego drohickiego, Wiercień Wielki, s. 51, 151, b) Popis wojenny ziemian województwa Podlaskiego mocą uchwały sejmu Wileńskiego – 1528, Wiercień Wielki, s. 186, Gebethner i Wolff, druk Wł. Łazarski Warszawa 1908; Aleksander Jabłonowski, Źródła Dziejowe t. XVII, część III, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. VI, część III, Podlasie, s. 198, 203, 210, 214, 218, Gebethner i Wolff, Warszawa 1910; Aleksander Jabłonowski, Źródła Dziejowe, t. XVII, część II, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. VI część II, Podlasie, Wiercień Wielki, s. 26, 157, Gebethner i Wolff, druk Wł. Łazarski Warszawa 1908; Antoni Mironowicz (oprac.), Księga cudów przed ikoną Matki Bożej w Starym Korninie dokonanych z lat 1716–1724, s. 62, 73, BTH, Białystok 1997, ISBN 83-909009-0-4; Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny. Struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, załącznik nr 7, Posesjonaci w województwie podlaskim w 1673 roku, Białostockie Towarzystwo Naukowe, Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, Warszawa 1998, „Wierciński Jan, współwłaściciel Wiercienia Wielkiego, ma 3 poddanych, płaci podatku 6 zł, Wierciński Ludwik, współwłaściciel Wiercienia Wielkiego, ma poddanych 2, płaci podatku 8,15 zł.”; Jerzy Wiśniewski, Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny. Geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne, Acta Baltico-Slavica, XI 1977, [2]; Urski Seweryn, Adam Amilikar Kosiński, Rodzina herbarz szlachty polskiej, t. 10, hasło: „Malinowski”, s. 159, skład Gebethner i Wolff, druk Samuel Orgelbrand Warszawa 1913.
  8. Stefan J. Starykoń-Kasprzycki, Michał Dmowski, Polska encyklopedia szlachecka, t. 12, s. 132, Wyd. Instytutu Kultury Historycznej, Warszawa 1939.
  9. Bystrzycki Tadeusz (oprac.), Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorialnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, s. 1827, Wydawnictwo Książnicy Naukowej, Przemyśl, Warszawa 1933.
  10. Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny. Struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, załącznik nr 7, Posesjonaci w województwie podlaskim w 1673 roku, Białostockie Towarzystwo Naukowe Wydawnictwo Instytutu Historii PAN Warszawa 1998 „Wierciński Krzysztof, współwłaściciel Wiercienia Małego – Zabłocia, ma poddanych 5, płaci podatku 10,15 zł”; Henryk Ciecierski, Pamiętniki, część Koniokrady, Arcana, Kraków 2013, ISBN 978-83-60940-19-8, [3]; Tomasz Jaszczołt, Uwarunkowania historyczne osadnictwa obszaru powiatu siemiatyckiego do końca XV w., [4].
  11. Aleksander Jabłonowski, Źródła Dziejowe, t. XVII, część I, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. VI część I, Podlasie: a) Regestr poboru Króla jegomości na obronę Rzeczypospolitej wedle uchwały sejmu warszawskiego w 1580 r. uczyniony przez Jana Grota sędziego drohickiego, Wiercień k. Bociek, s. 122, b) Popis wojenny ziemian województwa Podlaskiego mocą uchwały sejmu Wileńskiego – 1528, Wiercień k. Bociek, s. 189 Gebethner i Wolff, druk Wł. Łazarski, Warszawa 1908; Łukasz Lubicz-Łapiński, Drobna szlachta województwa podlaskiego w XVII wieku, spis szlachty ziemi bielskiej, s. 33–36, Verbum Nobile nr 15, Związek Szlachty Polskiej, Gdańsk 2003 ISSN 1230-4573; Józef Maroszek, Struktura osadnictwa rycerskiego i drobnoszlacheckiego dawnej ziemi bielskiej do końca XVIII, aneks nr 2, Białostocczyzna 1–2 65–66 / 2002, na podstawie Russkaja Istoriceskaja Biblioteka, t XXXIII, Litovskaja Metrika, Otd. I, cz. III, Petrograd 1915 roku; Franciszek Piekosiński, Wypisy heraldyczne z ksiąg poborowych; Rekognicyarz poborowy woj. podlaskiego z r. 1581: wykaz dziedziców dóbr, ich urzędników, sług i sprawców powiatu bielskiego, s 24, Wiercieński, poz. 758–761, Drukarnia Związkowa Lwów 1911; Aleksander Jabłonowski, Źródła Dziejowe, t. XVII, część II Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. VI, część II, Podlasie, Wiercień k. Bociek, s. 30, 164, Gebethner i Wolff, druk Wł. Łazarski, Warszawa 1908; Antoni Mironowicz (oprac.), Księga cudów przed ikoną Matki Bożej w Starym Korninie dokonanych z lat 1716–1724, s. 27, BTH, Białystok 1997, ISBN 83-909009-0-4.
  12. Stanisław Kutrzeba; Władysław Semkowicz, Akta unii Polski z Litwą 1385-1791, nakład Polska Akademja Umiejętności i Towarzystwo Naukowe Warszawskie, skład Gebethner i Wolff Kraków 1932. Szlachta powiatów drohickiego i bielskiego składa przysięgę Koronie polskiej 1569 r. Wygonowo, s. 273, Wiercień Duży, s. 290, Wiercień Mały (Zabłotny), s. 294 Wiercienie i Truski, ziemia bielska, s. 245, wykaz osób i miejscowości, s. 535.
  13. Jan Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego t. V, s. 345 FOSZE, Rzeszów 2001, ISBN 83-87602-88-4, na podstawie CPAH Litwy w Wilnie, f 391,z. 4 nr 3240, s. 31.
  14. Władysław Semkowicz, Wywody szlachectwa w Polsce IV–XVII w., s. 241, poz. 321, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 1911–1912 r.”, tom 3, nakł. Towarzystwa Heraldycznego, Lwów 1913.
  15. Wiktor Wittyg, Stanisław Dziadulewicz, Nieznana szlachta polska i jej herby, s. 346, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1912.
  16. Władysław Semkowicz, Wywody szlachectwa w Polsce IV–XVII w., s. 250, poz. 336, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 1911–1912 r.”, tom III, nakł. Towarzystwa Heraldycznego, Lwów 1913.
  17. Jan Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeszów t. V, s. 112, 345, FOSZE, 2001–2006, ISBN 83-87602-88-4.
  18. Jan Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeszów t. 5, s. 347, FOSZE, 2001–2006, ISBN 83-87602-88-4, na podstawie CPAH Białorusi w Grodnie f. 332, z. 3, nr 1, s. 133–154.
  19. Aldona Cholewianka Kruszyńska, Kazimierz i Juliusz Wiercińscy. Malarskie pasje łańcuckich oficjalistów, s. 6, wyd. Muzeum – Zamek Łańcut, skład i druk Provision Łańcut 2013, ISBN 83-872-3846-5.
  20. J. Kermisz, Lublin i Lubelskie w ostatnich latach Rzeczypospolitej (1788–1794), t. I, przypis 343, s. 73, przypis 463, s. 96, przypis 29, s. 147 wyd. zarządu miejskiego, druk J. Pietrzykowski Lublin 1939,; Annales d’histoire du droit, czasopismo prawno-historyczne, Polska Akademia Nauk, Instytut Nauk Prawnych Państwowe t. 17 wyd. 1, s. 151, Spr. 104 l 123 (1784), Wyd. Naukowe, Poznań 1965.
  21. Paweł Powierza, Wspomnienia z powstania styczniowego 1863 roku: testament moralny autora, s. 30, 92, 108 wyd. Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1996; Orzeł, 15 grudnia 1883, nr 16, Tarnów, nekrolog B. Wiercińskiego, [5].
  22. Jan Ciechanowicz, Rody Rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego t. 5, s. 347, Rzeszów 2001, ISBN 83-87602-88-4.
  23. Hans Kiewning, Max Lukat, Urkunden zur Geschichte des ehem. Hauptamts Insterburg. Im Auftrage der Altertums-Gesellschaft nach den Originalen... gefertigt durch Dr. H. Kiewning und M. Lukat. Herausgegeben durch A. Horn... und P. Horn, s. 109 akt 135 i przypis nr 1, s. 115 akt 149 i przypis, s. 117 akt 157, spis osobowy, s. 232, druk. J.G. Driest Insterburg [[[Czerniachowsk|Wystruć]]] 1895; Daniel Heinrich Arnoldts, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den lutherischen Kirchen in Ostpreußen gestandnen Predigern, s. 79, 122, Königsberg 1777. [6].
  24. Thomas Kaufmann, Myslenta Coelestin., In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 18, Duncker & Humblot, Berlin 1997, ISBN 3-428-00199-0; Robert Kostecki, Myślęccy, „Głos Pasłęka”, s. 20, nr. 12, 1997; http://www.nienaltowski.net/Mysleccy.pdf.
  25. Friedwald Moeller, Altpreußisches evangelisches Pfarrerbuch von der Reformation bis zur Vertreibung im Jahre 1945, s. 130 Hamburg, 1968; Rudolf Reicke Altpreussische Monatsschrift neue folge t. 17, s. 205, 206 Königsberg 1880; Bibliography of Books Printed in the German Speaking Countries [7].
  26. Wojciech Kętrzyński, O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich, s. 543, nakł. Zakładu Nar. im. Ossolińskich, Lwów 1882; Encyklopedia Warmia – Mazury, [8].
  27. Łukasz Adrian Komosa, Dekanat wiłkomierski w 1784 r. w świetle opisów parafii, praca magisterska pod kiernkiem prof. dr hab. Józefa Maroszka, s. 153, 177, Białystok 2013.
  28. Jan Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego Rzeszów t. 5, s. 344–347, FOSZE, 2001–2006, ISBN 83-87602-80-9, na podstawie CPAH Litwy w Wilnie, f 391,z. 4 nr 3240, s. 31; Jan Ciechanowicz Rody szlacheckie Imperium Rosyjskiego pochodzące z Polski t. 2, s. 486–489, ISBN 83-89968-61-4.
  29. Arhiv yugo zapadnoj Rossji 1498–1795 Akta ziemskie kijowskie, podolskie i wołyńskie cz. 6 t. 1 wyd. Kijów 1876, księga kijowska 1709–1710 nr 27, karta 341, 4.06.1710, [9].
  30. Jan Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeszów t. V, s. 345 FOSZE, 2001–2006, ISBN 83-87602-88-4, Dekret wywodowy Snopek Wiercińskich h. Wieniawa 21.10.1800.
  31. Jan Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego Rzeszów t. 5, s. 344–347, FOSZE, 2001–2006, ISBN 83-87602-80-9; Henryk Lowmianski, Sfałszowany opis obwarowania m. Wilna, Ateneum Wileńskie Nr. 9, Wyd. III Wydziału Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Wilno 1925; Teodor Narbutt, Dzieje Narodu Litewskiego t. 9, księga 17, Panowanie Zygmunta II, rozdział I, s. 24, druk A. Marcinkowski, Wilno 1839. [10]; Karol Estreicher, Bibliografia polska, tom zbioru ogólnego 32, tom serii III 21, s. 470, hasło: „Wierciński Maciej i Ignacy”, [11].
  32. M. Vierebkin, ИСТОРИКО-ЮРИДИЧЕСКІЕ МАТЕРІАІЫ ИЗВЛЕЧЕННЫЙ ЙЗЪ АКТОВЫХЪ КНИГЬ ГУБ. ВИТЕБСКОЙ И МОГИЛЕВСКОЙ, s. 65,111, 121, 124, 143, wydanie 21, Типо-Лихографш Г. А, Малкина, Witebsk 1891. [12].
  33. Władysław Zajewski (red.), Powstanie Listopadowe 1830–1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria. Europa wobec powstania, s. 208, PWN, Warszawa 1990.
  34. Akta Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu, t. 3, s. 51, Paryż 1996; Szymon Konarski, Materiały do biografii: genealogii i heraldyki polskiej, tomy 7–8, s. 452, hasło: „Antoni Wierciński”, Rzym 1985; „Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu 1873–1878”, t. 2, s. 402, nakł. Księgarnia J.K. Żupańskiego, Poznań 1879; Całoroczne trudy Komitetu Narodowego Polskiego na dniu 8 grudnia 1831 r. we Francji zawiązanego, s. 202, druk A. Pinard, Paryż 1831–1834, [13].
  35. Feliks Wrotnowski, Zbiór pamiętników o powstaniu Litwy w r. 1831, Księgarnia Polska, druk Pinard, Paryż 1835. [14]; Władysław Zajewski (red.), Powstanie Listopadowe 1830–1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria. Europa wobec powstania, s. 397 PWN Warszawa 1990.
  36. Andrzej Krzysztof Kunert, Ilustrowany przewodnik po Polsce Podziemnej, 1939–1945, s. 259, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1996; Ludwik Kończa, Pamiętnik: wspomnienia z Rosji, Persji i Afryki 1941–1947, s. 191, Warszawska Oficyna Wydawnicza Gryf, 1994; „The London Gazette”, 14.04,1944. Monsieur Juliusz Bohdan Wiercinski, as Consul of Poland at Dar-es-Salaam, for Tanganyika. [15]; Barbara Affek-Bujalska, Edward Pawłowski, Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, tom 3, s. 310, Oficyna Wydawnicza „Ajaks” 1994.
  37. Wykaz żandarmów zamordowanych na Wschodzie, s. 23, poz. 90, podst. Jan Suliński, Żandarmi zamordowani na Wschodzie w latach 1939–1940, Warszawa 2012. [16]; Katedra Polowa Wojska Polskiego, [17].
  38. Jan Marek Antoni Giżycki ps. „Wołyniak”, „Z przeszłości powiatu wołkowyskiego”, „spis posiadłości zlicytowanych po 1863 r.”, s. 3, poz. 11, Kraków 1905; СВОДНЫЙ СПИСОК УЧАСТНИКОВ ВОССТАНИЯ 1863–1864 ГОДОВ, Леопардъ ВИРЦИИСКШ [18].
  39. Maria Skowronek, Losy Polaków w XIX–XX w.; studia ofiarowane profesorowi Stefanowi Kieniewiczowi w osiemdziesiątą rocznicę jego urodzin,s. 506, PWN 1987; Krzysztof Jasiewicz, Zagłada polskich Kresów: ziemiaństwo polskie na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej pod okupacją sowiecką 1939–1941: studium z dziejów zagłady dawnego narodu politycznego, s. 281, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo „Volumen”, Warszawa 1997; Grażyna Jonkajtys–Luba, Was na to zdzieś priwiezli, sztob wy padochli, s. 64, pierwsze wyd. pod nazwiskiem Maria Januszkiewicz Kazachstan 1940–1946, Instytut Literacki, Paryż 1981; Wiktoria Malinowska, Zapamiętane. Opowieść sybiraczki [19].
  40. Edward Krasiński, Edmund Wierciński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1960; Internetowy Polski Słownik Biograficzny, Stanisław Ferdynand Serkowski. [20]; Wrocławskie studia wschodnie, t. 4, s. 74, 94, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000.
  41. Marek Jerzy Minakowski, Potomkowie Sejmu Wielkiego. [21]; Jan Marek Giżycki, Spis ważniejszych miejscowości w powiecie starokonstantynowskim na Wołyniu z 32 rycinami, ibidem, drzewo genealogiczne Snopek Wiercińskich h. Rawicz, nakł. niektórych ziemian wołyńskich, Stary-Konstantynów, druk W. L. Anczyc, Kraków 1910; Grażyna i Przemysław Witekowie, 220 rocznica Konstytucji 3 Maja 1791 r., Oleandry, Biuletyn Związku Piłsudczyków, Oddział Świętokrzyski nr. 37, s. 10, Kielce, maj 2011, [22]; Szymon Konarski, Kanoniczki warszawskie, Dames chanoinesses de Varsovie: 24 IV 1744 – 13 VIII 1944, s. 207, Paryż 1952; Marek Jerzy Minakowski, Sejm Wielki, Akt konfederacji sejmowej z 7 X 1788 roku, Warszawa 16 XII 1790, lista konfederatów, poz. 450 [23]; Piotrek 1193, Historia Lipska, [24].
  42. Karol Estreicher, Bibliografia polska, tom zbioru ogólnego 32, tom serii III 21, s. 470, hasło: „Bartłomiej Krzysztof Wierciński”, Kraków 1896. [25].
  43. Kajetan Koźmian, Pamiętniki, lata 1780–1815, t. 1, s. 2, nakład J.K. Żupański, Poznań 1858. [26]; Zygmunt Kukulski, Pierwsi nauczyciele świeccy w Szkole Wydziałowej Lubelskiej w dobie Komisji Edukacji Narodowej, s. 53, 55, 64, skorowidz osobowy: Wiercieński zob. Wierciński, skład księgarnia św. Wojciecha, Lublin 1939; Jan Poplatek, Ludwik Grzebień (uzup.), Komisja Edukacji Narodowej. Udział byłych jezuitów w pracach Ko misji Edukacji Narodowej, s. 149, 442, Wyd. Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1973; Ignacy Potocki, Bożena Michalik (opr.), Korespondencjia w sprawach edukacyjnych z lat 1774–1809, List Michała Wiercińskiego do Ignacego Potockiego z 27 VIII 1780, Wrocław 1978.
  44. Kazimierz Pułaski, Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy: monografie i wzmianki, hasło: Giżyccy, t. 2, s. 48, nakł. Feliks West, Brody, skład E. Wende, Warszawa 1911, reprint, Oficyna Wydawnicza Blitz-Print, Warszawa 1991; Bronisław Górczak, Katalog rękopisów Archiwum x.x. Sanguszków w Sławucie, nakł. właściciela, druk. M. Gajecki, Sławuta1902, nr. 1075, s. 363, Inwentarz dóbr wsi Teleżyniec do Klucza Szepetowieckiego należących dziedzicznych X Hieronimowi Sanguszko Woj. Wołyńskiego, przy podaniu w arendowną trzechletnią possesyą W. Felixowi Wiercińskiemu, miecznikowi bielskiemu spisany dnia 13 marca 1804 [27]; Jan Marek Giżycki Spis ważniejszych miejscowości w powiecie starokonstantynowskim na Wołyniu z 32 rycinami. s. 233, 356, 673, ibidem, drzewo genealogiczne Snopek Wiercińskich h. Rawicz, nakł. niektórych ziemian wołyńskich, Stary-Konstantynów, druk. W. L. Anczyc, Kraków 1910.
  45. Jan Marek Giżycki, Spis ważniejszych miejscowości w powiecie starokonstantynowskim na Wołyniu z 32 rycinami. s. 27, 29, 59, 233, 234, 235, 678, ibidem, drzewo genealogiczne Snopek Wiercińskich h. Rawicz, nakł. niektórych ziemian wołyńskich, Stary-Konstantynów, druk W. L. Anczyc, Kraków 1910; Kuryer Litewski nr 6 – dodatek, Wilno 29.05.1833, poz. 664; Ludwik Lubliner, Les confiscations des biens des polonais sous le règne de l’empereur Nicolas I, C. Moquardt, Bruksela, Lipsk 1861, [28]; Wiktoria Śliwowska, Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku: Słownik biograficzny,s. 664, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1998, ISBN 83-7181-020-2; Józef Dunin-Karwicki [Józef Włast], Opowiadania historyczne z dziejów okolicy Sluczy i jej dopływów, s. 7, 8, Spółka Wyd. Polska, Kraków 1897; Karol Estreicher, Bibliografia polska, hasło: „Wiercińska (Izabella z Dzierżanowskich)”, Siostra miłosierdzia. Powieść, 2 tomy, Warszawa, nakład i druk S. Orgelbranda, 1864, w 12ce, s. 188 i 186. rub. 1 k. 20., [29][30].
  46. Kira Gałczyńska-Kilańska, Polacy w Kraju Półksiężyca, s. 174, Wyd. Literackie, Kraków 1974; Władysław Jabłonowski, Józef Fijałek (wstęp i przypisy), Pamiętniki z lat 1851–1893, s. 471, 550, 558, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, Kraków 1967.
  47. Jan Karol Sienkiewicz, Kronika Emigracji Polskiej, t. 2, arkusz 12, s. 188–192, druk U. Pinard, Paryż 1834; Bertold Wierciński, Mowa na obchodzie 29.11.1844 r. w Londynie, druk O. Kasperowicz 1844, [31]; Ludwik Hass, Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821–1999: słownik biograficzny, s. 528–529 Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1999; Szymon Konarski, Materiały do biografii: genealogii i heraldyki polskiej, tomy 7–8, s. 452, hasło: „Bertold Wierciński”, Rzym 1985; Grzeloński Bogdan, Ameryka w pamiętnikach Polaków, s. 76, 83, Antologia, Warszawa 1975; Józef Alfons Potrykowski, Anna Owsińska (wstęp i opr.), Tułactwo Polaków we Francji. Dziennik emigranta. cz. 2. przypis 381, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974; Szymon Konarski, Materiały do biografii: genealogii i heraldyki polskiej, tom 2, s. 74,102, Buenos Aires-Paryż 1964; Lubomir Gadoń, Z życia Polaków we Francyi, rzut oka na 50 letnie koleje Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu 1832–1882, s. 133, Paryż, Kraków 1883; Tomasz Łubieński, Bić się, czy nie bić?: Czerwonobiały; Norwid wraca do Paryża, s. 202, 203, Wyd. Pavo, Warszawa 1996; The Polish review, kwartalnik naukowy, t. 15, s. 22, 25, 28, 33, 34, Polish Institute of Arts and Sciences in America 1970; Barbara Orzelska-Konarska, W kręgu Hotelu Lambert: Władysław Zamoyski w latach 1832–1847, s. 178, 231, Ossolineum, Wrocław 1971; Maria Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań: szkice literackie, s 260, 261, 267, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1992; Eligiusz Kozłowski, General Jozef Hauke-Bosak: 1834–1871, s. 47, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1973; Accounts and Papers of the House of Commons By Great Britain. Parliament. House of Commons 1867–8, number of certificates of naturalization issued to aliens, Bertold de Wiercinski 4.08.1854, [32]; Janusz Stankiewicz, Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem VIRTUTI MILITARI, Wierciński Bartold, Srebrny, 8 marca 1831.[33], International Genealogical index – British Isles – ślub Bertolda Wiercińskiego i Louise Susane Coxhead c. Jamesa Rodwella 8.07.1854 Saint James, Westminster, London, England.
  48. Szymon Konarski, Materiały do biografii: genealogii i heraldyki polskiej, tomy 7–8, s. 452, hasło: „Ludwik Wierciński”, Rzym 1985; Zenona Rondomańska (red.), Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną XVI–XX wiek: księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, s. 244, ISBN 978-83-89151186, ISBN 83-89151189; Jan Marek Giżycki, Spis ważniejszych miejscowości w powiecie starokonstantynowskim na Wołyniu z 32 rycinami, s. 234, ibidem, drzewo genealogiczne Snopek Wiercińskich h. Rawicz, nakł. niektórych ziemian wołyńskich, Stary-Konstantynów, druk W. L. Anczyc, Kraków 1910; Manifest Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, druk. Bourgogne i Martinet 1836 [34]; Irena Homola, Bolesław Łopuszański (opr), Kapitan i dwie panny: Krakowskie pamiętniki z XIX wieku, s. 42, 43, Wyd. Literackie, 1980; Józef Białynia-Chołodecki, Korpus Dwernickiego w granicach Austryi, s. 85, Druk. i lit. Piller-Neumann, Lwów 1913; Potocki Albert [Julian Aleksander Bałaszewicz], Rafał Gerber (wstęp i opr.), Raporty szpiega, t. 2, s. 60, przypisy s. 516, indeks osób s. 566, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973; Janusz Stankiewicz, Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem VIRTUTI MILITARI Wierciński Ludwik, Złoty, 14 Września 1831.[35].
  49. Szymon Konarski, Materiały do biografii: genealogii i heraldyki polskiej, tomy 7–8, s. 452, hasło: „Erazm Wierciński”, Rzym 1985; Ludwik Hass, Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821–1999: słownik biograficzny, s. 528–529, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1999; Bronisław Gembarzewski, Wojsko Polskie: Królestwo Polskie 1815–1830, lista oficerów, wyd. 1903; Akt z roku 1834 przeciw Adamowi Czartoryskiemu wyobrazicielowi systemu polskiej arystokracji, Poitiers, druk. F. A. Saurin 1839, [36]; Adolf Tobiasz Krosnowski, Almanach historique; ou, Souvenir de l’émigration polonaise, Paryż 1841, [37]; Leonard Chodźko, La Pologne historique, littéraire, monumentale et illustrée, s. 32, Paryż 1839–1841, [38].
  50. Jan Ciechanowicz, Rody szlacheckie Imperium Rosyjskiego pochodzące z Polski, t. 2, s. 490, ISBN 83-89968-61-4
  51. Wacław Lednicki, Pamiętniki, tom 2, s. 365, wyd. B. Świderski, Londyn 1967
  52. Aleksander Niewiński, Aleksander Wertyński: Któryś mój pradziad z pewnością był Polakiem, s. 22, „Kurier Galicyjski”, 24 lipca – 14 sierpnia 2009, [39]
  53. wyborcza.pl, Ona śpiewa romanse mężczyzny, Łódź 2006, [40].
  54. Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, s. 271, Instytut Stauropigijski pod zarządem Michała Dzikowskiego, Lwów 1857, [41].
  55. Mieczysław Adamczyk, Szkoły obce w edukacji Galicjan, tom 1, s. 413, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, 2003.
  56. Z. Kolumna [Aleksander Konstanty Nowolecki], Pamiątka dla rodzin polskich, cz. 2, s. 292, hasło: „August Wierciński”, Kraków 1868.
  57. Józef Białynia-Chołodecki, Cmentarzyska i groby naszych bohaterów z lat 1794–1864 na terenie Wschodniej Małopolski, s. 37, hasło: „Feliks Ślepowron Wierciński”, drukarnia „Mieszczańska”; nakł. Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów Lwów 1928.
  58. Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 – oddział Poznań, 2010, biogram Michała Wiercińskiego; Katedra Polowa Wojska Polskiego. [42].
  59. Aldona Cholewianka-Kruszyńska, Kazimierz i Juliusz Wiercińscy. Malarskie pasje łańcuckich oficjalistów, wyd. Muzeum – Zamek Łańcut, skład i druk Provision, Łańcut 2013, ISBN 83-872-3846-5, [43].
  60. Zamek w Łańcucie, Zasłużeni dla Łańcuta.[44]; Magdalena Stopa, Łańcut, gazeta.pl 1.05.2007, [45].
  61. Aldona Cholewianka-Kruszyńska, Kazimierz i Juliusz Wiercińscy. Malarskie pasje łańcuckich oficjalistów, s. 6, wyd. Muzeum – Zamek Łańcut, skład i druk Provision, Łańcut 2013, ISBN 83-872-3846-5; Wiktor Komogorow, Polskie Podziemie na terenach Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi w latach 1939–1941, s. 667, Warszawa: Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej; Moskwa: Zarząd Rejestracji i Zasobów Archiwalnych Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, 2001.
  62. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego, t. 6, s. 133, Lwów 1926; Adam Hulanicki, Dzieje chemii analitycznej w Polsce do roku 1945, s. 42, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 53/1 2008; Aldona Cholewianka-Kruszyńska, Kazimierz i Juliusz Wiercińscy. Malarskie pasje łańcuckich oficjalistów, s. 15, wyd. Muzeum – Zamek Łańcut, skład i druk Provision, Łańcut 2013, ISBN 83-872-3846-5, [46].
  63. E. Dubas-Urwanowicz, W. Jarmolik, M. Kulecki, J. Urwanowicz (opr.), Urzędnicy dawnej Rzeczypospolite XII–XVIII wieku, tom 8: Urzędnicy podlascy XIV–XVIII wieku, Spisy, poz. 734, s. 99. Kornik 1994,; „Gazeta Warszawska”, 1820, nr 66, s. 1261 (s. 1); Franciszek Czaykowski, Sławomir Górzyński (opr.), Regestr Diecezjów, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783–1784, s. 368–369, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2006; J. Kermisz, Lublin i Lubelskie w ostatnich latach Rzeczypospolitej (1788–1794), t. 1, s. 13, przypis 325, s. 202, wyd. zarządu miejskiego, druk J. Pietrzykowski, Lublin 1939; Czasopismo prawno-historyczne, t. 10, nadanie w 1782 r. praw dla cechu bartnickiego wierzchowskiego, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1958; Kajetan Koźmian, Pamiętniki, lata 1780–1815, t. 1, s. 153, nakład J.K. Żupański, Poznań 1858, [47]; Edward Krasiński, Franciszek Pułaski, Opis 815 rękopisów Biblioteki ord. Krasińskich 1915–1783. XI. 11, Stanisława Augusta odpowiedź na memoryał Wojciecha Wiercińskiego, podstarosty Drohickiego, k. 67, strona 232; Albin Koprukowniak, Studia z dziejów ziemian 1795–1944, Zofia Gołębiowska, Stanisława Egberta Koźmiana związki z Lubelskiem, s. 204, 205, 216, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2005; J.U. Niemcewicz, Śpiewy historyczne z muzyką i rycinami. Lista alfabetyczna prenumeratorów na „Śpiewy historyczne” podług podania osób trudniących się zbieraniem prenumeraty, Warszawa 1816, [48]; Andrzej Kaproń, Wojciech Wiercieński i jego potomkowie, s. 171–187, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego”, t. 5, 2013 (2014), [49]; Andrzej Edward Koźmian, Pamiętniki z dziewiętnastego wieku, s. 348–353, Poznań 1867, [50]; Dominik Szulc (red.), Modliborzyce. Studia z dziejów miejscowości i gminy, Uproszczone tablice pokrewieństwa i powinowactwa właścicieli klucza modliborzyckiego w XVIII–XIX w. Tablica II. Wiercieńscy h. Ślepowron (linie lubelskie) i Łempiccy h. Junosza, opr. Andrzej Kaproń i Dominik Szulc, Lublin-Modliborzyce, 2014–2015, [51].
  64. Z. Kolumna [Aleksander Konstanty Nowolecki], Pamiątka dla rodzin polskich, cz. 2, s. 292, hasło: „Seweryn Wierciński”, Kraków 1868; Kajetan Kraszewski, Zbigniew Sudolski (opr.), Kronika domowa. Silva rerum, wspomnienia i zapiski dzienne z lat 1830–1881, s. 318–319, Warszawa 2000
  65. Cmentarz Stare Powązki: KSAWERY WIERCIEŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
  66. Czesław Erber, Drukarstwo i księgarstwo Radomia w latach 1811–1865. Drukarnia Alberta Wiercińskiego 1832–1844, t. 14, z. 2, s. 24–30, Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego, Radom 1977; Stefan Witkowski, Anna Apanowicz (red.) Radom, dzieje miasta w XIX i XX w., s. 74, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, ISBN 83-01-03806-3; Historia pałacu w Snopkowie, [52].
  67. Waldemar Malinowski, Biografia Gustawa Wiercieńskiego, Biuletyn THR, nr 1–2, 2002; „Rocznik warszawski”, t. 4, s. 2011, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963, Wierciński Gustaw, Inst. Szlachecki, 20 lat. Kandyduje 1853/54 na malarstwo.
  68. Henryk Wiercieński, Andrzej Zajączkowski (przedmowa i oprac.), Pamiętniki, s. 37, 51, 59, 441, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1973.
  69. Andrzej Kaproń, O Henryku Wiercieńskim, Szczecin 2009, ISBN 978-83-7564-196-7, ISBN 978-83-7564-200-1; Andrzej Kaproń, Henryk Wiercieński (1843–1923) – publicysta, badacz dziejów regionalnych, Lublin 1995 (pr. doktorska UMCS); Adrian Uljasz, 350-lecie Unii Lubelskiej w 1919 roku. Polityczne obchody w Lublinie w świetle zbiorów rękopiśmiennych i prasowych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego, „Rocznik Bibliograficzno-Prasoznawczy”, t. 1/12, Kielce 2009, [53]; Stefan Butryn, Rodzina Wiercieńskich z Wąwozów w Nałęczowie, „Gazeta Nałęczowska”, maj 2002, [54].
  70. Galeria Nauczycieli Lubelskiej Szkoły Plastycznej, Wierciński Henryk Krystyn. [55]; Grzegorz Kondrasiuk, Malarstwo i wystawiennictwo w Lublinie I poł. XX wieku, Krystyn Henryk Wiercieński, [56].
  71. Archiwum Filipa Jakuba Obniskiego, adwokata Sądu Szlacheckiego w Lublinie. 35/20/0/1/332 Archiwum Państwowe Lublin. Dostęp online do katalogu 12.12.2015; „Gazeta Warszawska”, 1832 nr 165 + dodatek (Ner Dz: 531.) 8 czerwca 1832 (Ner Dz; 532), 7 czerwca 1832; „Kurier Warszawski” pod redakcją L.A. Dmuszewskiego nr 266, 1843.
  72. Henryk Wiercieński, Andrzej Zajączkowski (przedmowa i oprac.), Pamiętniki, s. 197, 202, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1973; Rzecz o roku 1863 w czterdziestą rocznice wybuchu powstania styczniowego Lwów 1903, [57].
  73. Henryk Wiercieński, Andrzej Zajączkowski (przedmowa i oprac.), Pamiętniki, s. 202, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1973; Regina Smoter Grzeszkiewicz, Powstanie styczniowe na Zamojszczyźnie, [58]; Piotr Szucki, Inskrypcja węgierska – Zwierzyniec, tablica (z lewej strony) na pomniku powstańców. Wierciński Ksawery l. 15, [59].
  74. Józef Białynia Chołodecki, Dąb-Dąbczańscy i Jan Żalplachta-Zapałowicz; przyczynki do dziejów powstania styczniowego, s. 18, 19, 20, i przypis nr. 25, skład H. Altenberg, drukarnia Ossolińskich, Lwów; Szymon Konarski, Materiały do biografii: genealogii i heraldyki polskiej, tomy 7–8, s. 452, hasło: „Seweryn Teofil Wierciński”, Rzym 1985; Henryk Schmitt, Stefan Kieniewicz (oprac.), Listy do żony 1845–1880, s. 465, 467, 469, 473, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961.

Linki zewnętrzne edytuj