6 Pułk Piechoty Legionów

6 Pułk Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego (6 pp Leg.) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

6 Pułk Piechoty Legionów
Odznaka 6 Pułku Piechoty Legionów
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
Patron	Józef Piłsudski
Tradycje
Święto	28 lipca
Nadanie sztandaru	1914; 22 listopada 1922
Rodowód	6 Pułk Piechoty
Kontynuacja	2 Brygada Zmechanizowana
Dowódcy
Ostatni	ppłk. Jan Kasztelowicz
Działania zbrojne
I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Lida Grodno Wilno (ulica Kościuszki)
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lądowe
Rodzaj wojsk	piechota
Odznaczenia

Plan bitwy pod Kostiuchnówką

29 lipca - 3 sierpnia 1920

Na początku 1919 roku odtworzono 6 pułk piechoty Legionów. Brał on udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-sowieckiej. W okresie pokoju stacjonował w garnizonie Wilno. 18 marca 1938 roku otrzymał imię Marszałka Józefa Piłsudskiego. W kampanii wrześniowej walczył w macierzystej 1 Dywizji Piechoty Legionów. W 1991 roku tradycje „szóstaków” przejął 6 pułk zmechanizowany Legionów, a następnie utworzona w jego miejsce 2 Brygada Zmechanizowana Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Pułk w legionach

Pułk utworzony został rozkazem Komendy Legionów Polskich z 27 lipca 1915 w Rozprzy pod Piotrkowem.

10 września pułk odszedł na Wołyń w składzie III Brygady Legionów Polskich. Jesienią przeszedł chrzest bojowy w Maniewiczach i pod Kostiuchnówką. Następnie walczył pod Kuklami i Kamieniuchą. Podczas ofensywy gen. Aleksieja Brusiłowa w lipcu 1916 prowadził boje pod „Polską Górą". Na początku sierpnia 1916 roku zakończył działania bojowe pod Sitowiczami. W lipcu 1917 roku w wyniku tzw. kryzysu przysięgowego został rozwiązany.

Pułk w walce o granice

Na początku 1919 przystąpiono do odtwarzania pułku. Pierwszym jego pododdziałem był batalion szturmowy, sformowany w Radomiu, który 9 stycznia 1919 wszedł do walki o linię kolejową Lwów—Przemyśl. W kwietniu 1919 uczestniczył w walkach o Lidę. Przesunięty pod Wilno, połączył się z II i III batalionem.

W pełni skompletowany pułk wziął udział w bojach o Dyneburg na Łotwie. W 1920 włączony został do grupy uderzeniowej skierowanej na Kijów. W czasie odwrotu poniósł duże straty. Zreorganizowany i uzupełniony na Lubelszczyźnie, rzucony został do kontrofensywy znad rzeki Wieprz. Dotarł 27 września 1920 do Lidy. Jego batalion zapasowy został 18 sierpnia doszczętnie rozgromiony pod Płockiem.

Zawieszenie broni zastało pułk w rejonie Gródka Siemkowskiego. 3 grudnia 1920 w Mołodecznie Marszałek Józef Piłsudski udekorował sztandar 6 pułku piechoty Srebrnym Krzyżem Orderu Wojskowego Virtuti Militari za zasługi bojowe w kampanii 1914–1920 (VM 3222). Matką chrzestną sztandaru była Marcelina Rościszewska, a ojcem chrzestnym Tadeusz Sołowski. Mszę polową celebrował ks. biskup Badurski.

Pułk w okresie pokoju

Po zakończeniu działań wojennych 6 pułk piechoty Legionów obsadził odcinek polsko – litewskiej linii demarkacyjnej. W 1921 roku miastem garnizonowym pułku była Lida. Rok później przeniesiono go do Grodna. W 1923 roku pułk stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr III w garnizonie Wilno. Kadra batalionu zapasowego stacjonowała w Płocku. Warunki zakwaterowania w Wilnie były dobre. Z uwagi na brak strzelnicy występowały trudności z wyszkoleniem pułku. Dopiero zbudowana od podstaw strzelnica w Laskówce rozwiązała problem. W pułku duży nacisk kładziono na sport. W jednostce zbudowano boisko piłkarskie.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 6 pułk piechoty zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych). W każdym roku otrzymywał około 845 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 68 oficerów oraz 1900 podoficerów i szeregowców. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny, w okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku „normalnego” (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy.

Pułk w kampanii wrześniowej

W dniach 24–27 sierpnia 1939 pułk został zmobilizowany w alarmie. Po zaprzysiężeniu skoncentrował się 28–31 sierpnia, w rejonie Wilna. 1 września rozpoczął dyslokację na linię obrony Narwi w rejonie Różana. W kampanii wrześniowej walczył w składzie macierzystej dywizji, która była jedną z trzech wielkich jednostek Grupy Operacyjnej „Wyszków”. 8 września sztandar pułku wraz z innymi znakami dywizji odtransportowano do Warszawy i zdeponowano w muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze. 9 września pod Wyszkowem pułk nawiązał styczność bojową z oddziałami Wehrmachtu. Po planowym nie wymuszonym odwrocie znad Bugu pułk w ramach dywizji maszerował na Kałuszyn. Z 11/12 września w godzinach nocnych nawiązał kontakt z Niemcami i z marszu przeszedł do nocnego natarcia na Kałuszyn, rozbijając doszczętnie nieprzyjacielski 44 pułk piechoty. Sam również poniósł ciężkie straty. Dowódca pułku został ranny i przebywał w punkcie opatrunkowym w Jakubowie, skąd został ewakuowany do szpitala. Jednak przed południem punkt opatrunkowy zagarnięty został przez kawalerię nieprzyjaciela. Ranny płk Stanisław Engel i inni trafili do niewoli. „Polska Zbrojna”, nr 257 z 16.9.1939 r, podała w Komunikacie wojennym Naczelnego Wodza : cyt. „... nasze oddziały zniszczyły kilka pułków niemieckich – ostatnio pod Kałuszynem”. Po wypoczynku w rejonie Kuflewa 13.9 pułk dalej maszerował nocą w kierunku Wodyń, jako straż boczna dywizji. Nocą odbił opanowane przez pododdziały Niemców z Waffen SS - Standarte „Deutschland” wsie i miejscowości, w tym Wolę Wodyńską. Bitwę o tę miejscowość opisał dowódca pułku niemieckiego, który zdobył i utrzymał tę miejscowość. Z jego relacji zamieszczonej w czasopiśmie „Militar – Wochenblatt”, zarówno zdobycie przez Niemców Woli Wodyńskiej wieczorem 13.9, jak i odparcie nocnego natarcia Polaków, przedstawia jako szczyt wytrwałości niemieckich żołnierzy. Według autora relacji Niemcy przez całą noc odpierali zaciekle szturmujących Polaków, a jeszcze o świcie 14.9 słychać było „schreckliche polnische hurra…”. Po czwartej dobie ciągłych walk, pułk podejmuje próbę przebicia się przez szosę patrolowaną przez niemiecki czołgi i przedostania do lasów pod Jagodnem. 15.9 zagarniając po drodze wszystkich maruderów i żołnierzy z rozbitych innych oddziałów 1 DP Leg. Rozpoczyna się dla pułku nowy etap kampanii wrześniowej: koncentracja po rozbiciu. Pułk zaczyna formować zgrupowanie, które rano 17.9 osiąga Radzyń Podlaski, 18.9 Parczew, 19.9 wieś w rejonie Urszulina. Dowództwo zamierza przebijać się w kierunku granicy węgierskiej. 20.9 rano pułk osiągnął Chełm a nocą 21.9 Grabowiec, z zadaniem aby następnego dnia połączyć się z oddziałami Armii „Kraków” i innymi spychanymi przez Niemców. 22.9 w rejonie wsi Rachanie przepuszczono przez ugrupowanie pułku parlamentariuszy niemieckich, którzy przybyli z propozycją honorowej kapitulacji, do dowódcy kombinowanej grupy gen. dyw. Stefana Dąb-Biernackiego. Propozycja została odrzucona i pułk przeszedł do dalszych działań w ogólnym kierunku na Tarnawatkę, w celu wywalczenia przejścia na południe od granicy węgierskiej. 23.9 przesuwał się w kierunku Suchowoli, gdzie rano 24.9 przeprowadził atak i wyparł Niemców z tej miejscowości. Ostatnie natarcie kombinowanego 6 pp Leg, wspólnie z 9 pp Leg, przy wsparciu 10 pal przeprowadzono na nieprzyjaciela we wsi Podklasztor o świcie 25.9. w wyniku którego, Niemcy zostali wyparci ze wsi i oswobodzono z niemieckiej niewoli kilku polskich oficerów. Niestety tu nie spotkano żadnych zorganizowanych polskich oddziałów, więc dowódca pułku, ppłk Kasztelowicz powtórzył ostatni ustny rozkaz dowódcy 1 DP Leg. gen Wincentego Kowalskiego:

"... przegraliśmy kampanię. Wojna jednak trwa nadal. Żołnierze starsi wiekiem i obarczeni rodzinami niech starają się dotrzeć do swoich miejsc zamieszkania. Nie poddawać się do niewoli zarówno oddziałom niemieckim, jak i oddziałom sowieckim. Dekować się – w niedługim czasie będzie utworzone coś w rodzaju POW. Młodzi wiekiem powinni przedostawać się na Węgry, a stamtąd do Francji, gdzie na pewno będzie formowane Wojsko Polskie ..."

Po wojnie 11 listopada 1966 r decyzją Rady Trzech (Kapituły Orderu Virtuti Militari) w Londynie 6 pułk piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego uzyskał prawo umieszczenia na wstędze biało-czerwonej przy sztandarze napisu: „Wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii 1939 w Polsce”.

Według przybliżonych obliczeń we wrześniu 1939 zginęło około 130 podoficerów i szeregowych, a około 250 oficerów, podoficerów i szeregowych zostało rannych. W samym tylko nocnym natarciu pod Kałuszynem poległo około 70 żołnierzy, a przeszło 100 odniosło rany. Zaginęło dwóch oficerów (adiutant pułku i dowódca 8 kompanii strzeleckiej). Lista zaginionych podoficerów i szeregowców jest trudna do ustalenia nawet w przybliżeniu.

Legioniści

Dowódcy pułku

• ppłk Bolesław Popowicz (8 V 1919 – 15 VIII 1920)
• ppłk / płk Stanisław Józef Kozicki (16 VIII 1920 – 17 VIII 1927)
• ppłk / płk Stefan Leon Biestek (17 VIII 1927 – 12 XI 1935)
• ppłk dypl. Zygmunt Berling (13 XI 1935 – 2 IV 1937)
• płk Stanisław Engel (3 IV 1937 – 12 IX 1939)
• ppłk Jan Kasztelowicz (p.o. od 12 IX 1939)

Zastępcy dowódcy pułku

• mjr Stanisław Świtalski (p. o. 1921–1922)
• mjr / ppłk piech. Jan Niemierski (6 I 1923 – 31 X 1927 → przeniesiony służbowo do Ministerstwa Skarbu)
• mjr piech. Stanisław I Dworzak (IV – 2 XI 1928 → słuchacz WSWoj.)
• ppłk dypl. piech. Stanisław I Dworzak (X 1931 – X 1932 → szef sztabu DOK VIII)
• ppłk dypl. piech. Zygmunt Berling (X 1932 – XI 1935 → dowódca pułku)
• ppłk dypl. Roman Władysław Szymański (IV 1937 – I 1938 → dowódca 39 pp)
• ppłk piech. Jan Wiktor Pawlik (do VIII 1939 → dowódca OZ 1 DP Leg.)

Kwatermistrzowie

• mjr piech. Wilhelm Sokol (1923 – IV 1924 → komendant Kadry Baonu Zapasowego)
• mjr piech. Jan Balsewicz (IV 1924 – II 1927 → praktyka poborowa w PKU Wilno Powiat)
• mjr piech. Dominik Tarasiewicz (VI 1927 – III 1929 → dyspozycja dowódcy OK III)
• mjr piech. Szczęsny Tadeusz Wójcik (VII 1929 – X 1931 → słuchacz WSWoj.)
• mjr piech. Roman Józef Wart (X 1931 – IV 1934 → dowódca baonu 12 pp)
• mjr piech. Leopold Władysław Jaxa (IV 1934 – 1939)

Oficerowie pułku

Wacław Aleksandrowicz

mjr piech. Włodzimierz Bochenek

kpt. piech. Wacław Denhoff-Czarnocki

kpt. piech. Władysław Dobrowolski

chor. Kazimierz Bogaczewicz

por. Henryk Jurczyński

płk piech. Marian Ocetkiewicz

mjr piech. Władysław Owoc

mjr piech. Tadeusz Pełczyński

por. piech. Alojzy Przeździecki

gen. bryg. Wilhelm Orlik-Rückemann

kpt. piech. Mieczysław Skalski

ppor. Władysław Kabaciński

kpt. dypl. Wacław Kobyliński

kpt. Józef Kasperski

kpt. Tadeusz Osostowicz

por. Jan Świątecki

Podoficerowie i szeregowcy

• Wilhelm Jan Fedorko
• Edwin Norbert Wagner

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari

• plut. Ignacy Aumuller
• por. Jan Balsewicz
• ppor. Zygmunt Bezeg
• sierż. Jan Blicharski
• ppor. Czesław Bomba
• por. Feliks Brzeskwiński
• kpr. Wacław Brzozowski
• ppor. Wacław Buczak
• plut. Józef Burz
• plut. Józef Chachuła
• kpt. Wincenty Chołtyn
• ppor. Jan Ciastoń
• sierż. Władysław Cieśla
• st. szer. Antoni Cieślak
• ppor. Józef Czerniatowicz
• kpt. Stanisław Cygan
• sierż. Michał Drajerczyk
• ppor. Kazimierz Drozdowski
• por. Stanisław Dworzak
• ppor. Stanisław Engel
• ppor. Adam Eustachiewicz
• st. szer. Antoni Fiączek
• kpr. Józef Gawełek
• kpt. Mieczysław Głogowiecki
• kpr. Franciszek Górka
• ppor. Wilhelm Heinrich
• sierż. Bolesław Jankowski
• ppor. Tadeusz Jarzyński
• kpr. Franciszek Kajdas
• ppor. Lambert Kamieński
• ppor. Józef Kasperski
• ppor. Jan Kąkolewski
• ppor. Zygmunt Kledzik
• kpr. Władysław Klekot
• ppor. Stanisław Koczay
• ppor. Józef Kołodziejski
• sierż. Jan Komornicki
• kpr. Władysław Kosno
• mjr Stanisław Kozicki
• kpr. Julian Lasota
• ppor. Klemens Lechnicki
• kpr. Stanisław Lipowski
• sierż. Edward Łysakowski
• sierż. Stanisław Majchrowicz
• plut. Wacław Margiel
• kpr. Stanisław Matuszewski
• plut. Władysław Michalski
• st. szer. Józef Michnowski
• ppor. Czesław Mierzejewski
• plut. Roman Mikołajczyk
• ppor. Jan Niemierski
• sierż. Stanisław Opaliński
• ppor. Jan Ozga
• ppor. Zbigniew Osostowicz
• ppor. Tadeusz Parczyński
• kpt. Tadeusz Pełczyński
• st. szer. Konstanty Pieńkowski
• sierż. Jan Pilarski
• st. sierż. Michał Piołunkowski
• por. Wiktor Plesner
• ppłk Bolesław Popowicz
• ppor. Adam Przybylski
• mjr Marian Raczyński
• st. sierż. Stanisław Rek
• ppor. Stefan Robaszkiewicz
• kpr. Władysław Różycki
• kpt Tadeusz Schoen
• kpt Franciszek Sękara
• sierż. Ludwik Silaoc
• sierż. Konrad Stroniewicz
• plut. Wacław Surdyk
• mjr Stanisław Świtalski
• kpr. Rafał Pęczek vel Władysław Targowski
• kpt Franciszek Tomczuk
• ppor. Józef Turczyński
• ppor. Karol Wańkowicz
• plut. Stefan Wdowczyk
• por. Mieczysław Węglewski
• ppor. Alfred Wierzejski
• kpr. Feliks Wiśniewski
• kpr. Józef Wiśniewski
• ppor. Erwin Wolanek
• ppor. Konstanty Zaborowski
• kpr. Stanisław Zak

Obsada personalna w 1939 roku

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku:

Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne

• dowódca pułku – płk Stanisław Engel
• I zastępca dowódcy pułku – ppłk Jan Wiktor Pawlik
• adiutant – kpt. Antoni Paweł Ślezak
• starszy lekarz – mjr dr Józef Bułat
• młodszy lekarz – vacat
• oficer placu –
• II zastępca dowódcy pułku (kwatermistrz) – mjr Leopold Władysław Jaxa
• oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Stanisław I Ziemba
• zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. adm. (piech.) Stanisław II Konkiel
• oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (piech.) Tomasz Baranowski
• oficer gospodarczy – por. int.Stefan Życki
• oficer żywnościowy – por. Józef Rendalski
• dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – kpt. tab. Alfons Bobkiewicz
• kapelmistrz – vacat
• dowódca plutonu łączności – por. Jan Siedlecki
• dowódca plutonu pionierów – por. Władysław Szemieto
• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. art. Stefan Jerzy Jasiewicz
• dowódca plutonu przeciwpancernego – por. Bogusław Szafranowski
• dowódca oddziału zwiadu – por. Tomasz Jaworski

I batalion

• dowódca – mjr Władysław Zarzycki
• dowódca 1 kompanii – kpt. Kazimierz Miller
• dowódca plutonu – por. Jerzy Klemens Niemcewicz
• dowódca plutonu – ppor. Anatol Woróg
• dowódca 2 kompanii – por. Władysław Pastuszko
• dowódca plutonu – por. Napoleon Oświeciński
• dowódca plutonu – ppor. Stanisław Kolasiński
• dowódca 3 kompanii – kpt. Ludwik Ziobrowski
• dowódca plutonu – por. Ludwik Kordas
• dowódca plutonu – chor. Stanisław Telega
• dowódca 1 kompanii km – por. kontr. Hamid Bek Mechmed Zade
• dowódca plutonu – chor. Władysław Cieśla

II batalion

• dowódca – mjr Józef Kazimierz Sokol
• dowódca 4 kompanii – kpt. Stefan Słomczyński
• dowódca plutonu – ppor. Zygmunt Zalewski
• dowódca 5 kompanii – por. Józef Marcin Marcinkiewicz
• dowódca plutonu – ppor. Stanisław Henryk Buczek
• dowódca 6 kompanii – por. Izydor Dowgiałło
• dowódca plutonu – ppor. Roman Olechnowicz
• dowódca 2 kompanii km – kpt. Tadeusz Władysław Berek
• dowódca plutonu – por. Wilhelm Tupikowski
• dowódca plutonu – Tadeusz Stanisław Chodań

III batalion

• dowódca – ppłk dypl. Adam II Przybylski
• dowódca 7 kompanii – por. Aleksander Franciszek Rolewski
• dowódca plutonu – ppor. Walter Brunon Szczepański
• dowódca plutonu – ppor. Anatol Tarnowiecki
• dowódca 8 kompanii – por. Wiktor Stasiłowicz
• dowódca plutonu - por. Józef Błażewicz
• dowódca plutonu – ppor. Andrzej Jan Zieliński
• dowódca 9 kompanii – kpt. Henryk Tomasz Piaszczyński
• dowódca plutonu – ppor. Henryk Wiktor Arcimowicz
• dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Jerzy Truszkowski
• dowódca 3 kompanii km – por. Tadeusz Westwalewicz
• dowódca plutonu – por. Michał Schmal
• dowódca plutonu – ppor.Zygmunt Stanisław Miszczyk
• na kursie – por. Antoni Drwiński
• na kursie – ppor. Wincenty Tadeusz Pisarski

6 obwód przysposobienia wojskowego „Wilno”

• kmdt obwodowy PW – kpt. adm. (piech.) Edward Downarowicz
• kmdt powiatowy PW Wilno-Troki – kpt. piech. Jan Żmudziński

Obsada personalna pułku we wrześniu 1939 roku

Dowództwo

• dowódca pułku – płk Stanisław Engel (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• I adiutant – kpt. Antoni Paweł Ślęzak (zaginiony 13 IX pod Wolą Wodyńską)
• II adiutant – por. rez. Ludwik Weker
• oficer informacyjny – por. Józef Błażewicz
• kwatermistrz – kpt. Kazimierz Miller (poległ 14 IX 1939 w lesie Jagodne)
• naczelny lekarz pułku – mjr dr Józef Bułat
• dowódca kompanii gospodarczej – por. Ignacy Skupieński (też kapelmistrz)
• oficer płatnik – ppor. rez. Jan Koecher
• oficer żywnościowy – por. int. Stefan Życki
• kapelan pułku – ks. kpl. rez. Józef Grams

I batalion

• dowódca batalionu – mjr Władysław Zarzycki (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• adiutant – ppor. rez. Jan Rozwadowski
• oficer płatnik – ppor. rez. Stanisław Telechun
• dowódca plutonu łączności – ppor. rez. Sośnicki
• dowódca 1 kompanii strzelców – ppor. Anatol Woróg (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Wacław Markiewicz (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Jan Jaguczański
• dowódca 2 kompanii strzelców – ppor. rez. Eugeniusz Balcerzak (poległ 12 IX 1939 pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. Ryszard Antoni Jaworski
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Aleksander Sokołowski
• dowódca 3 kompanii strzelców – kpt. Ludwik Ziobrowski
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Zygmunt Stambrowski
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Jan Głowecki
• dowódca III plutonu – chor. Stanisław Telega
• dowódca 1 kompanii ckm – kpt. Kleofas Szepet (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Kazimierz Kryżan
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Bogdan Zwolski
• dowódca III plutonu – chor. Władysław Cieśla

II batalion

• dowódca batalionu – kpt. Antoni Piotrowski
• adiutant – ppor. rez. Marian Koczyk (poległ 23 IX w lesie w rej. Tarnawatka–Suchowola)
• dowódca plutonu łączności – ppor. rez. Kazimierz Ukielski
• dowódca 4 kompanii strzelców – kpt. Stefan Słomczyński (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca 5 kompanii strzelców – por. Izydor Dowgiałło
• dowódca 6 kompanii strzelców – por. rez. Czesław Adam Papiewski
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Andrzej Zieliński
• dowódca 2 kompanii ckm – kpt. Tadeusz Władysław Berek
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Władysław Żołądkiewicz
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Kazimierz Bryl

III batalion

• dowódca batalionu – ppłk Jan Kasztelowicz (od 12 IX 1939 pełni obowiązki dowódcy pułku)
• adiutant – ppor. rez. Marian Błaszkiewicz (ranny 10 IX pod Kamieńczykiem), od 10 IX – ppor. rez. Stefan Wyrębski
• oficer gospodarczy – ppor. rez. dr Jerzy Kondracki
• oficer płatnik – ppor. rez. Zygmunt Giernakowski
• lekarz batalionu – ppor. rez. dr Efroim Mełamed
• dowódca 7 kompanii strzelców – por. Wilhelm Tupikowski
• 8 kompanii strzelców – por. Witold Stasiłowicz (zaginął w rej. Kałuszyna, prawdopodobnie został zastrzelony przez Niemców 12 IX 1939, w czasie próby ucieczki z zagarniętego w m. Jakubów punktu opatrunkowego)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Emanuel Laskarys
• dowódca III plutonu – chor. Jan Nesterowicz
• dowódca 9 kompanii strzelców – por. rez. Antoni Kudławiec (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. Tadeusz Jerzy Truszkowski (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Emanuel Laskarys (ranny 13 IX pod Wolą Wodyńską)
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Janowicz
• dowódca 3 kompanii ckm – por. Michał Schmal (od 12 IX pełnił obowiązki dowódcy batalionu)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Zdzisław Andrucewicz
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Józef Koter (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Zygmunt Korolkiewicz (od 12 IX – dowódca kompanii)
• dowódca IV plutonu – ppor. rez. Stefan Wyrębski (od 10 IX adiutant III baonu), od 19 IX – plut. pchor. rez. Jerzy Buyko
• dowódca V plutonu – ppor. rez. Piotr Wasilewski
• szef kompanii – kpr. zaw. Robert Bobkiewicz
• podoficer gospodarczy – sierż. zaw. Władysław Piechota
• podoficer broni – plut. zaw. Jan Matoszko
• obserwator dowódcy kompanii – kpr. sł. czyn. Władysław Sikorski
• goniec dowódcy kompanii – leg. Stanisław Kobirski
• pocztowy osobisty dowódcy kompanii – leg. Stanisław Wawrzonkowski

Pododdziały specjalne

• dowódca plutonu łączności – por. Jan Siedlecki
• dowódca kompanii zwiadowców – por. Tomasz Jaworski
• dowódca plutonu kolarzy – ppor. rez. mgr Eugeniusz Masłowski
• dowódca kompanii przeciwpancernej – por. Bogusław Szafranowski (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – por. Zbigniew Lech Sankowski
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Marian Tomaszewicz
• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. Stefan Jerzy Jasiewicz
• dowódca plutonu pionierów – ppor. Michał Kuncewicz

Symbole pułku

Sztandar

Pierwszy sztandar otrzymał 12 września 1915 roku 6 pułk piechoty Legionów Polskich w Rozprzy. Sztandar uszyty był z jedwabiu o wymiarach 100 na 132 cm. Drzewce z orłem o długość 322 cm. Na prawej stronie płatu barwy amarantowej biały orzeł w koronie i napis „Legjon Polski”. Pod orłem wyhaftowano napis „6. Pułk" i rok „1915”. Po rozwiązaniu pułku w 1917 został ukryty w Krakowie. Po odtworzeniu 6 pp Leg. sztandar przekazano do batalionu zapasowego pułku w Jabłonnie. W grudniu 1920 roku marsz. Józef Piłsudski odznaczył sztandar orderem Virtuti Militari V klasy. W 1922 roku w życie weszła ustawa ujednolicająca kwestie związane ze sztandarami wojskowymi. Stary sztandar przekazano do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Strzęp starego sztandaru znajduje się w Instytucie Sikorskiego w Londynie

Kolejną chorągiew ofiarowało pułkowi społeczeństwo Płocka. 22 listopada 1922 roku w Wilnie Józef Piłsudski wręczył chorągiew pułkowi . Na nowym sztandarze wyhaftowane były nazwy miejsc na szlaku bojowym pułku, wraz z datami - m.in. Lwów i Wilno – 1919, Kijów, Świniuchy i Lida – 1920. Sztandar posiadał szarfę w barwach Virtuti Militari. Sztandar wyjechał z pułkiem na wojnę 1939 roku. 8 września został odesłany do Warszawy na przechowanie w Muzeum Belwederskim. Obecnie sztandar znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Odznaka pamiątkowa

Pierwszy wzór odznaki zatwierdzony Dz. Rozk. MSWojsk. nr 49, poz. 872 z 13 grudnia 1921 roku. Odznaka zwana "Krzyżem Wytrwałości" ma kształt stylizowanego krzyża, na którym widnieje wizerunek orła wzorowanego na jagiellońskim. Na piersi orła i skrzydłach wpisano numer i inicjały 6 PP LP. Przy szyi data powstania pułku 28 VII 1915, na obramowaniach krzyża nazwy pól bitewnych KOSTIUCHNÓWKA, GÓRA POLAKÓW KAMIENIUCHA KUKLE - KOPNE. Dwuczęściowa - wykonana w srebrze lub z alpaki, bez emalii. Wymiary: 41x36 mm.

Druga odznaka była łudząco podobna do odznaki 1 pułku piechoty Legionów.

Oznaka żałobna

26 czerwca 1935 Minister Spraw Wojskowych "w celu uczczenia i utrwalenia pamięci Marszałka Jóżefa Piłsudskiego [...] ustanowił stałą oznakę żałobną." Oznakę stanowiła czarna obwódka, średnicy 3 mm, złożona z podwójnego czarnego sznura – jedwabnego u oficerów i podoficerów zawodowych, a bawełnianego u szeregowców i kadetów – przyszyta do krawędzi lewego naramiennika kurtki i płaszcza, i noszona stale w służbie i poza służbą do wszystkich rodzajów ubioru wojskowego. Od 1938 roku oznakę żałobną nosili też żołnierze 6 ppLeg.

Tradycja

Tradycje 6 pułku piechoty Legionów kontynuuje 2 Brygada Zmechanizowana Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Bibliografia

• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
• [red.]Bronisław Prugar-Ketling: Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Józef Margules „Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776 - 2000". Bellona. Warszawa 2003.
• Wojskowy Przegląd Historyczny nr 3/1960 art. Stanisław Truszkowski" Działania 1 Dywizji Piechoty Legionów w 1939 roku"
• Wojskowy Przegląd Historyczny nr 4/1992 art. "relacja por. Michała Schmala adiutanta 3 batalionu 6 pp Leg z walk w 1939 roku
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.
• Edward Skarbek: Zarys historji wojennej 6-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
• Artur Wodzyński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 1 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-593-5.
• Zdzisław Żygulski, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.