6 Pułk Piechoty Legionów

6 Pułk Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego (6 pp Leg.) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

6 Pułk Piechoty Legionów

Odznaka 6 Pułku Piechoty Legionów
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
Patron	Józef Piłsudski
Tradycje
Święto	28 lipca
Nadanie sztandaru	1914; 22 listopada 1922
Rodowód	6 Pułk Piechoty
Kontynuacja	2 Brygada Zmechanizowana
Dowódcy
Ostatni	ppłk. Jan Kasztelowicz
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Święcianami (13–14 V 1919) bitwa pod Postawami (19–21 VI 1919) bitwa o przedmoście kijowskie bitwa pod Śwniuchami (8 VIII 1920) kontruderzenie znad Wieprza (16–26 VIII 1920) bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920) kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Lida Grodno Wilno (ulica Kościuszki)
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	1 Dywizja Piechoty Legionów
Odznaczenia

Na początku 1919 roku odtworzono 6 pułk piechoty Legionów. Brał on udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-sowieckiej. W okresie pokoju stacjonował w garnizonie Wilno. 18 marca 1938 roku otrzymał imię Marszałka Józefa Piłsudskiego. W kampanii wrześniowej walczył w macierzystej 1 Dywizji Piechoty Legionów. W 1991 roku tradycje „szóstaków” przejął 6 pułk zmechanizowany Legionów, a następnie utworzona w jego miejsce 2 Brygada Zmechanizowana Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Pułk w legionach

Pułk utworzony został rozkazem Komendy Legionów Polskich z 27 lipca 1915 w Rozprzy pod Piotrkowem.

10 września pułk odszedł na Wołyń w składzie III Brygady Legionów Polskich. Jesienią przeszedł chrzest bojowy w Maniewiczach i pod Kostiuchnówką. Następnie walczył pod Kuklami i Kamieniuchą. Podczas ofensywy gen. Aleksieja Brusiłowa w lipcu 1916 prowadził boje pod „Polską Górą". Na początku sierpnia 1916 roku zakończył działania bojowe pod Sitowiczami. W lipcu 1917 roku w wyniku tzw. kryzysu przysięgowego został rozwiązany.

Pułk w walce o granice

Na początku 1919 przystąpiono do odtwarzania pułku. Pierwszym jego pododdziałem był batalion szturmowy, sformowany w Radomiu, który 9 stycznia 1919 wszedł do walki o linię kolejową Lwów—Przemyśl. W kwietniu 1919 uczestniczył w walkach o Lidę. Przesunięty pod Wilno, połączył się z II i III batalionem. W czerwcu 1919 jego kompania wchodziła w skład Grupy generała Henryka Minkiewicza (Grupa operacyjna „Bug”). W pełni skompletowany pułk wziął udział w bojach o Dyneburg na Łotwie. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Jabłonnej.

W 1920 pułk włączony został do grupy uderzeniowej skierowanej na Kijów.

W czasie ofensywy wojsk sowieckich w lipcu 1920 poniósł duże straty. Zreorganizowany i uzupełniony na Lubelszczyźnie, rzucony został do kontrofensywy znad rzeki Wieprz. Dotarł 27 września 1920 do Lidy. Jego batalion zapasowy został 18 sierpnia doszczętnie rozgromiony pod Płockiem.

Zawieszenie broni zastało pułk w rejonie Gródka Siemkowskiego. 3 grudnia 1920 w Mołodecznie Marszałek Józef Piłsudski udekorował sztandar 6 pułku piechoty Srebrnym Krzyżem Orderu Wojskowego Virtuti Militari za zasługi bojowe w kampanii 1914–1920 (VM 3222). Matką chrzestną sztandaru była Marcelina Rościszewska, a ojcem chrzestnym Tadeusz Sołowski. Mszę polową celebrował ks. biskup Bandurski.

Mapy walk pułku

• 
• 

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari

• plut. Ignacy Aumuller
• por. Jan Balsewicz
• ppor. Zygmunt Bezeg
• sierż. Jan Blicharski
• ppor. Czesław Bomba
• por. Feliks Brzeskwiński
• kpr. Wacław Brzozowski
• ppor. Wacław Buczak
• plut. Józef Burz
• plut. Józef Chachuła
• kpt. Wincenty Chołtyn
• ppor. Jan Ciastoń
• sierż. Władysław Cieśla
• st. szer. Antoni Cieślak
• ppor. Józef Czerniatowicz
• kpr. Stanisław Cygan
• sierż. Michał Drajerczyk
• ppor. Kazimierz Drozdowski
• por. Stanisław Dworzak
• ppor. Stanisław Engel
• ppor. Adam Eustachiewicz
• st. szer. Antoni Fiączek
• kpr. Józef Gawełek
• kpt. Mieczysław Głogowiecki
• kpr. Franciszek Górka
• ppor. Wilhelm Heinrich
• sierż. Bolesław Jankowski
• ppor. Tadeusz Jarzyński
• kpr. Franciszek Kajdas
• ppor. Lambert Kamieński
• ppor. Józef Kasperski
• ppor. Jan Kąkolewski
• ppor. Zygmunt Kledzik
• kpr. Władysław Klekot
• ppor. Stanisław Koczay
• ppor. Józef Kołodziejski
• sierż. Jan Komornicki
• kpr. Władysław Kosno
• mjr Stanisław Kozicki
• kpr. Julian Lasota
• ppor. Klemens Lechnicki
• kpr. Stanisław Lipowski
• sierż. Edward Łysakowski
• sierż. Stanisław Majchrowicz
• plut. Wacław Margiel
• kpr. Stanisław Matuszewski
• plut. Władysław Michalski
• st. szer. Józef Michnowski
• ppor. Czesław Mierzejewski
• plut. Roman Mikołajczyk
• ppor. Jan Niemierski
• sierż. Stanisław Opaliński
• ppor. Jan Ozga
• ppor. Zbigniew Osostowicz
• ppor. Tadeusz Parczyński
• kpt. Tadeusz Pełczyński
• st. szer. Konstanty Pieńkowski
• sierż. Jan Pilarski
• st. sierż. Michał Piołunkowski
• por. Wiktor Plesner
• ppłk Bolesław Popowicz
• ppor. Adam Przybylski
• mjr Marian Raczyński
• st. sierż. Stanisław Rek
• ppor. Stefan Robaszkiewicz
• kpr. Władysław Różycki
• kpt Tadeusz Schoen
• kpt Franciszek Sękara
• sierż. Ludwik Silaoc
• sierż. Konrad Stroniewicz
• plut. Wacław Surdyk
• mjr Stanisław Świtalski
• kpr. Rafał Pęczek vel Władysław Targowski
• kpt Franciszek Tomczuk
• ppor. Józef Turczyński
• ppor. Karol Wańkowicz
• plut. Stefan Wdowczyk
• por. Mieczysław Węglewski
• ppor. Alfred Wierzejski
• kpr. Feliks Wiśniewski
• kpr. Józef Wiśniewski
• ppor. Erwin Wolanek
• ppor. Konstanty Zaborowski
• kpr. Stanisław Zak

Pułk w okresie pokoju

Po zakończeniu działań wojennych 6 pułk piechoty Legionów obsadził odcinek polsko – litewskiej linii demarkacyjnej. W 1921 roku miastem garnizonowym pułku była Lida. Rok później przeniesiono go do Grodna. W 1923 roku pułk stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr III w garnizonie Wilno. Kadra batalionu zapasowego stacjonowała w Płocku. Warunki zakwaterowania w Wilnie były dobre. Z uwagi na brak strzelnicy występowały trudności z wyszkoleniem pułku. Dopiero zbudowana od podstaw strzelnica w Laskówce rozwiązała problem.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 6 pułk piechoty zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych). W każdym roku otrzymywał około 845 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 68 oficerów oraz 1900 podoficerów i szeregowców. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny, w okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku „normalnego” (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy.

Wojskowy Klub Sportowy 6 pp

Stadion WKS 6 ppLeg w 1926 r.

W pułku duży nacisk kładziono na sport. Przy jednostce powstał Wojskowy Klub Sportowy. W 1933 r. po połączeniu klubu z WKS 1 ppLeg Wilno utworzono Śmigłego Wilno. W jednostce przy ul. Kościuszki na Antokolu żołnierze wybudowali stadion piłkarski, uroczyście otwarty w 1925 r. przez marszałka Józefa Piłsudskiego. Na początku spotkania zrzucono z samolotu piłkę, którą marszałek kopnął w stronę Stefana Śliwy, kapitana drużyny WKS Pogoń. Następnie rozegrano mecz pomiędzy Towarzystwem Sportowym Wilia, a WKS Pogoń (1ː1). Przy stadionie znajdowała się skocznia narciarska wybudowana w 1924 r. Zawodnikiem sekcji lekkoatletycznej klubu był medalista Mistrzostw Polski Władysław Dobrowolski.

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939:
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne
dowódca pułku	płk Stanisław Engel
I zastępca dowódcy pułku	ppłk Jan Wiktor Pawlik
adiutant	kpt. Antoni Paweł Ślezak
starszy lekarz	mjr dr Józef Bułat
młodszy lekarz	vacat
oficer placu
II zastępca dowódcy pułku (kwatermistrz)	mjr Leopold Władysław Jaxa
oficer mobilizacyjny	kpt. adm. (piech.) Stanisław I Ziemba
zastępca oficera mobilizacyjnego	kpt. adm. (piech.) Stanisław II Konkiel
oficer administracyjno-materiałowy	kpt. adm. (piech.) Tomasz Baranowski
oficer gospodarczy	por. int.Stefan Życki
oficer żywnościowy	por. Józef Rendalski
oficer taborowy	kpt. tab. Alfons Bobkiewicz
kapelmistrz	vacat
dowódca plutonu łączności	por. Jan Siedlecki
dowódca plutonu pionierów	por. Władysław Szemieto
dowódca plutonu artylerii piechoty	por. art. Stefan Jerzy Jasiewicz
dowódca plutonu przeciwpancernego	por. Bogusław Szafranowski
dowódca oddziału zwiadu	por. Tomasz Jaworski
I batalion
dowódca	mjr Władysław Zarzycki
dowódca 1 kompanii	kpt. Kazimierz Miller
dowódca plutonu	por. Jerzy Klemens Niemcewicz
dowódca plutonu	ppor. Anatol Woróg
dowódca 2 kompanii	por. Władysław Pastuszko
dowódca plutonu	por. Napoleon Oświeciński
dowódca plutonu	ppor. Stanisław Kolasiński
dowódca 3 kompanii	kpt. Ludwik Ziobrowski
dowódca plutonu	por. Ludwik Kordas
dowódca plutonu	chor. Stanisław Telega
dowódca 1 kompanii km	por. kontr. Hamid Bek Mechmed Zade
dowódca plutonu	chor. Władysław Cieśla
II batalion
dowódca	mjr Józef Kazimierz Sokol
dowódca 4 kompanii	kpt. Stefan Słomczyński
dowódca plutonu	ppor. Zygmunt Zalewski
dowódca 5 kompanii	por. Józef Marcin Marcinkiewicz
dowódca plutonu	ppor. Stanisław Henryk Buczek
dowódca 6 kompanii	por. Izydor Dowgiałło
dowódca plutonu	ppor. Roman Olechnowicz
dowódca 2 kompanii km	kpt. Tadeusz Władysław Berek
dowódca plutonu	por. Wilhelm Tupikowski
dowódca plutonu	Tadeusz Stanisław Chodań
III batalion
dowódca	ppłk dypl. Adam II Przybylski
dowódca 7 kompanii	por. Aleksander Franciszek Rolewski
dowódca plutonu	ppor. Walter Brunon Szczepański
dowódca plutonu	ppor. Anatol Tarnowiecki
dowódca 8 kompanii	por. Wiktor Stasiłowicz
dowódca plutonu	por. Józef Błażewicz
dowódca plutonu	ppor. Andrzej Jan Zieliński
dowódca 9 kompanii	kpt. Henryk Tomasz Piaszczyński
dowódca plutonu	ppor. Henryk Wiktor Arcimowicz
dowódca plutonu	ppor. Tadeusz Jerzy Truszkowski
dowódca 3 kompanii km	por. Tadeusz Westwalewicz
dowódca plutonu	por. Michał Schmal
dowódca plutonu	ppor.Zygmunt Stanisław Miszczyk
na kursie	por. Antoni Drwiński
na kursie	ppor. Wincenty Tadeusz Pisarski
6 obwód przysposobienia wojskowego „Wilno”
kmdt obwodowy PW	kpt. adm. (piech.) Edward Downarowicz
kmdt powiatowy PW Wilno-Troki	kpt. piech. Jan Żmudziński

Pułk w kampanii wrześniowej

W dniach 24–27 sierpnia 1939 pułk został zmobilizowany w alarmie. Po zaprzysiężeniu skoncentrował się 28–31 sierpnia, w rejonie Wilna. 1 września rozpoczął dyslokację na linię obrony Narwi w rejonie Różana. W kampanii wrześniowej walczył w składzie macierzystej dywizji, która była jedną z trzech wielkich jednostek Grupy Operacyjnej „Wyszków”. 8 września sztandar pułku wraz z innymi znakami dywizji odtransportowano do Warszawy i zdeponowano w muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze. 9 września pod Wyszkowem pułk nawiązał styczność bojową z oddziałami Wehrmachtu. Po planowym nie wymuszonym odwrocie znad Bugu pułk w ramach dywizji maszerował na Kałuszyn. Z 11/12 września w godzinach nocnych nawiązał kontakt z Niemcami i z marszu przeszedł do nocnego natarcia na Kałuszyn, rozbijając doszczętnie nieprzyjacielski 44 pułk piechoty. Sam również poniósł ciężkie straty. Dowódca pułku został ranny i przebywał w punkcie opatrunkowym w Jakubowie, skąd został ewakuowany do szpitala. Jednak przed południem punkt opatrunkowy zagarnięty został przez kawalerię nieprzyjaciela. Ranny płk Stanisław Engel i inni trafili do niewoli. „Polska Zbrojna”, nr 257 z 16.9.1939 r, podała w Komunikacie wojennym Naczelnego Wodza : cyt. „... nasze oddziały zniszczyły kilka pułków niemieckich – ostatnio pod Kałuszynem”. Po wypoczynku w rejonie Kuflewa 13.9 pułk dalej maszerował nocą w kierunku Wodyń, jako straż boczna dywizji. Nocą odbił opanowane przez pododdziały Niemców z Waffen SS - Standarte „Deutschland” wsie i miejscowości, w tym Wolę Wodyńską. Bitwę o tę miejscowość opisał dowódca pułku niemieckiego, który zdobył i utrzymał tę miejscowość. Z jego relacji zamieszczonej w czasopiśmie „Militar – Wochenblatt”, zarówno zdobycie przez Niemców Woli Wodyńskiej wieczorem 13.9, jak i odparcie nocnego natarcia Polaków, przedstawia jako szczyt wytrwałości niemieckich żołnierzy. Według autora relacji Niemcy przez całą noc odpierali zaciekle szturmujących Polaków, a jeszcze o świcie 14.9 słychać było „schreckliche polnische hurra…”. Po czwartej dobie ciągłych walk, pułk podejmuje próbę przebicia się przez szosę patrolowaną przez niemiecki czołgi i przedostania do lasów pod Jagodnem. 15.9 zagarniając po drodze wszystkich maruderów i żołnierzy z rozbitych innych oddziałów 1 DP Leg. Rozpoczyna się dla pułku nowy etap kampanii wrześniowej: koncentracja po rozbiciu. Pułk zaczyna formować zgrupowanie, które rano 17.9 osiąga Radzyń Podlaski, 18.9 Parczew, 19.9 wieś w rejonie Urszulina. Dowództwo zamierza przebijać się w kierunku granicy węgierskiej. 20.9 rano pułk osiągnął Chełm a nocą 21.9 Grabowiec, z zadaniem aby następnego dnia połączyć się z oddziałami Armii „Kraków” i innymi spychanymi przez Niemców. 22.9 w rejonie wsi Rachanie przepuszczono przez ugrupowanie pułku parlamentariuszy niemieckich, którzy przybyli z propozycją honorowej kapitulacji, do dowódcy kombinowanej grupy gen. dyw. Stefana Dąb-Biernackiego. Propozycja została odrzucona i pułk przeszedł do dalszych działań w ogólnym kierunku na Tarnawatkę, w celu wywalczenia przejścia na południe od granicy węgierskiej. 23.9 przesuwał się w kierunku Suchowoli, gdzie rano 24.9 przeprowadził atak i wyparł Niemców z tej miejscowości. Ostatnie natarcie kombinowanego 6 pp Leg, wspólnie z 9 pp Leg, przy wsparciu 10 pal przeprowadzono na nieprzyjaciela we wsi Podklasztor o świcie 25.9. w wyniku którego, Niemcy zostali wyparci ze wsi i oswobodzono z niemieckiej niewoli kilku polskich oficerów. Niestety tu nie spotkano żadnych zorganizowanych polskich oddziałów, więc dowódca pułku, ppłk Kasztelowicz powtórzył ostatni ustny rozkaz dowódcy 1 DP Leg. gen Wincentego Kowalskiego:

"... przegraliśmy kampanię. Wojna jednak trwa nadal. Żołnierze starsi wiekiem i obarczeni rodzinami niech starają się dotrzeć do swoich miejsc zamieszkania. Nie poddawać się do niewoli zarówno oddziałom niemieckim, jak i oddziałom sowieckim. Dekować się – w niedługim czasie będzie utworzone coś w rodzaju POW. Młodzi wiekiem powinni przedostawać się na Węgry, a stamtąd do Francji, gdzie na pewno będzie formowane Wojsko Polskie ..."

Po wojnie 11 listopada 1966 r decyzją Rady Trzech (Kapituły Orderu Virtuti Militari) w Londynie 6 pułk piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego uzyskał prawo umieszczenia na wstędze biało-czerwonej przy sztandarze napisu: „Wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii 1939 w Polsce”.

Według przybliżonych obliczeń we wrześniu 1939 zginęło około 130 podoficerów i szeregowych, a około 250 oficerów, podoficerów i szeregowych zostało rannych. W samym tylko nocnym natarciu pod Kałuszynem poległo około 70 żołnierzy, a przeszło 100 odniosło rany. Zaginęło dwóch oficerów (adiutant pułku i dowódca 8 kompanii strzeleckiej). Lista zaginionych podoficerów i szeregowców jest trudna do ustalenia nawet w przybliżeniu.

Symbole pułku

Sztandar

Pierwszy sztandar otrzymał 12 września 1915 roku 6 pułk piechoty Legionów Polskich w Rozprzy. Sztandar uszyty był z jedwabiu o wymiarach 100 na 132 cm. Drzewce z orłem o długość 322 cm. Na prawej stronie płatu barwy amarantowej biały orzeł w koronie i napis „Legjon Polski”. Pod orłem wyhaftowano napis „6. Pułk" i rok „1915”. Po rozwiązaniu pułku w 1917 został ukryty w Krakowie. Po odtworzeniu 6 pp Leg. sztandar przekazano do batalionu zapasowego pułku w Jabłonnie. W grudniu 1920 roku marsz. Józef Piłsudski odznaczył sztandar orderem Virtuti Militari V klasy. W 1922 roku w życie weszła ustawa ujednolicająca kwestie związane ze sztandarami wojskowymi. Stary sztandar przekazano do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Strzęp starego sztandaru znajduje się w Instytucie Sikorskiego w Londynie.

Kolejną chorągiew ofiarowało pułkowi społeczeństwo Płocka. 22 listopada 1922 roku w Wilnie Józef Piłsudski wręczył chorągiew pułkowi . Na nowym sztandarze wyhaftowane były nazwy miejsc na szlaku bojowym pułku, wraz z datami - m.in. Lwów i Wilno – 1919, Kijów, Świniuchy i Lida – 1920. Sztandar posiadał szarfę w barwach Virtuti Militari. Sztandar wyjechał z pułkiem na wojnę 1939 roku. 8 września został odesłany do Warszawy na przechowanie w Muzeum Belwederskim. Obecnie sztandar znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Odznaka pamiątkowa

Pierwszy wzór odznaki zatwierdzony Dz. Rozk. MSWojsk. nr 49, poz. 872 z 13 grudnia 1921 roku. Odznaka zwana "Krzyżem Wytrwałości" ma kształt stylizowanego krzyża, na którym widnieje wizerunek orła wzorowanego na jagiellońskim. Na piersi orła i skrzydłach wpisano numer i inicjały 6 PP LP. Przy szyi data powstania pułku 28 VII 1915, na obramowaniach krzyża nazwy pól bitewnych KOSTIUCHNÓWKA, GÓRA POLAKÓW KAMIENIUCHA KUKLE - KOPNE. Dwuczęściowa - wykonana w srebrze lub z alpaki, bez emalii. Wymiary: 41x36 mm.

Druga odznaka była łudząco podobna do odznaki 1 pułku piechoty Legionów.

Oznaka żałobna

26 czerwca 1935 Minister Spraw Wojskowych "w celu uczczenia i utrwalenia pamięci Marszałka Jóżefa Piłsudskiego [...] ustanowił stałą oznakę żałobną." Oznakę stanowiła czarna obwódka, średnicy 3 mm, złożona z podwójnego czarnego sznura – jedwabnego u oficerów i podoficerów zawodowych, a bawełnianego u szeregowców i kadetów – przyszyta do krawędzi lewego naramiennika kurtki i płaszcza, i noszona stale w służbie i poza służbą do wszystkich rodzajów ubioru wojskowego. Od 1938 roku oznakę żałobną nosili też żołnierze 6 ppLeg.

Tradycja

Tradycje 6 pułku piechoty Legionów kontynuuje 2 Brygada Zmechanizowana Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Legioniści

Dowódcy pułku

• ppłk Bolesław Popowicz (8 V 1919 (praktycznie 22 maja) – 15 VIII 1920)
• ppłk / płk Stanisław Józef Kozicki (16 VIII 1920 – 17 VIII 1927)
• ppłk / płk Stefan Leon Biestek (17 VIII 1927 – 12 XI 1935)
• ppłk dypl. Zygmunt Berling (13 XI 1935 – 2 IV 1937)
• płk Stanisław Engel (3 IV 1937 – 12 IX 1939)
• ppłk Jan Kasztelowicz (p.o. od 12 IX 1939)

Zastępcy dowódcy pułku

• mjr Stanisław Świtalski (p. o. 1921–1922)
• mjr / ppłk piech. Jan Niemierski (6 I 1923 – 31 X 1927 → przeniesiony służbowo do Ministerstwa Skarbu)
• mjr piech. Stanisław I Dworzak (IV – 2 XI 1928 → słuchacz WSWoj.)
• ppłk dypl. piech. Stanisław I Dworzak (X 1931 – X 1932 → szef sztabu DOK VIII)
• ppłk dypl. piech. Zygmunt Berling (X 1932 – XI 1935 → dowódca pułku)
• ppłk dypl. Roman Władysław Szymański (IV 1937 – I 1938 → dowódca 39 pp)
• ppłk piech. Jan Wiktor Pawlik (do VIII 1939 → dowódca OZ 1 DP Leg.)

II zastępca (kwatermistrz)

• mjr piech. Leopold Władysław Jaxa (IV 1934 – 1939)

Obsada personalna pułku we wrześniu 1939 roku

Dowództwo

• dowódca pułku – płk Stanisław Engel (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• I adiutant – kpt. Antoni Paweł Ślęzak (zaginiony 13 IX pod Wolą Wodyńską)
• II adiutant – por. rez. Ludwik Weker
• oficer informacyjny – por. Józef Błażewicz
• kwatermistrz – kpt. Kazimierz Miller (poległ 14 IX 1939 w lesie Jagodne)
• naczelny lekarz pułku – mjr dr Józef Bułat
• dowódca kompanii gospodarczej – por. Ignacy Skupieński (też kapelmistrz)
• oficer płatnik – ppor. rez. Jan Koecher
• oficer żywnościowy – por. int. Stefan Życki
• kapelan pułku – ks. kpl. rez. Józef Grams

I batalion

• dowódca batalionu – mjr Władysław Zarzycki (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• adiutant – ppor. rez. Jan Rozwadowski
• oficer płatnik – ppor. rez. Stanisław Telechun
• dowódca plutonu łączności – ppor. rez. Sośnicki
• dowódca 1 kompanii strzelców – ppor. Anatol Woróg (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Wacław Markiewicz (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Jan Jaguczański
• dowódca 2 kompanii strzelców – ppor. rez. Eugeniusz Balcerzak (poległ 12 IX 1939 pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. Ryszard Antoni Jaworski
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Aleksander Sokołowski
• dowódca 3 kompanii strzelców – kpt. Ludwik Ziobrowski
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Zygmunt Stambrowski
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Jan Głowecki
• dowódca III plutonu – chor. Stanisław Telega
• dowódca 1 kompanii ckm – kpt. Kleofas Szepet (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Kazimierz Kryżan
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Bogdan Zwolski
• dowódca III plutonu – chor. Władysław Cieśla

II batalion

• dowódca batalionu – kpt. Antoni Piotrowski
• adiutant – ppor. rez. Marian Koczyk (poległ 23 IX w lesie w rej. Tarnawatka–Suchowola)
• dowódca plutonu łączności – ppor. rez. Kazimierz Ukielski
• dowódca 4 kompanii strzelców – kpt. Stefan Słomczyński (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca 5 kompanii strzelców – por. Izydor Dowgiałło
• dowódca 6 kompanii strzelców – por. rez. Czesław Adam Papiewski
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Andrzej Zieliński
• dowódca 2 kompanii ckm – kpt. Tadeusz Władysław Berek
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Władysław Żołądkiewicz
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Kazimierz Bryl

III batalion

• dowódca batalionu – ppłk Jan Kasztelowicz (od 12 IX 1939 p.o. dowódcy pułku)
• adiutant – ppor. rez. Marian Błaszkiewicz (ranny 10 IX pod Kamieńczykiem), od 10 IX – ppor. rez. Stefan Wyrębski
• oficer gospodarczy – ppor. rez. dr Jerzy Kondracki
• oficer płatnik – ppor. rez. Zygmunt Giernakowski
• lekarz batalionu – ppor. rez. dr Efroim Mełamed
• dowódca 7 kompanii strzelców – por. Wilhelm Tupikowski
• 8 kompanii strzelców – por. Witold Stasiłowicz (zaginął w rej. Kałuszyna, prawdopodobnie został zastrzelony przez Niemców 12 IX 1939, w czasie próby ucieczki z zagarniętego w m. Jakubów punktu opatrunkowego)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Emanuel Laskarys
• dowódca III plutonu – chor. Jan Nesterowicz
• dowódca 9 kompanii strzelców – por. rez. Antoni Kudławiec (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – ppor. Tadeusz Jerzy Truszkowski (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Emanuel Laskarys (ranny 13 IX pod Wolą Wodyńską)
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Janowicz
• dowódca 3 kompanii ckm – por. Michał Schmal (od 12 IX p.o. dowódcy III baonu)
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Zdzisław Andrucewicz
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Józef Koter (poległ 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Zygmunt Korolkiewicz (od 12 IX – dowódca kompanii)
• dowódca IV plutonu – ppor. rez. Stefan Wyrębski (od 10 IX adiutant III baonu), od 19 IX – plut. pchor. rez. Jerzy Buyko
• dowódca V plutonu – ppor. rez. Piotr Wasilewski
• szef kompanii – kpr. zaw. Robert Bobkiewicz
• podoficer gospodarczy – sierż. zaw. Władysław Piechota
• podoficer broni – plut. zaw. Jan Matoszko
• obserwator dowódcy kompanii – kpr. sł. czyn. Władysław Sikorski
• goniec dowódcy kompanii – leg. Stanisław Kobirski
• pocztowy osobisty dowódcy kompanii – leg. Stanisław Wawrzonkowski

Pododdziały specjalne

• dowódca plutonu łączności – por. Jan Siedlecki
• dowódca kompanii zwiadowców – por. Tomasz Jaworski
• dowódca plutonu kolarzy – ppor. rez. mgr Eugeniusz Masłowski
• dowódca kompanii przeciwpancernej – por. Bogusław Szafranowski (ranny 12 IX pod Kałuszynem)
• dowódca I plutonu – por. Zbigniew Lech Sankowski
• dowódca II plutonu – ppor. rez. Marian Tomaszewicz
• dowódca plutonu artylerii piechoty – por. Stefan Jerzy Jasiewicz
• dowódca plutonu pionierów – ppor. Michał Kuncewicz

Żołnierze 6 pułku piechoty Legionów – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Katyńskie.

Nazwisko i imię	stopień	zawód	miejsce pracy przed mobilizacją	zamordowany
Chodan Tadeusz	podporucznik	żołnierz zawodowy	dowódca plutonu 2 kkm/6 pp	Katyń
Fiedorowicz Stanisław	por. rez.		dyrektor ZUS w Warszawie	Katyń
Grodź Władysław	ppor. rez.	nauczyciel		Katyń
Kierski Witold	ppor. rez.	urzędnik	Bank GK w Warszawie	Katyń
Koczorowski Stanisław	ppor. rez.	prawnik	pracował w Warszawie	Katyń
Kowalewski Wacław	ppor. rez.			Katyń
Lacki Antoni	ppor. rez.	prawnik		Katyń
Litwinionek Józef	ppor. rez.	technik budowlany	koszary w Suwałkach	Katyń
Molendziński Kazimierz	ppor. rez.	historyk sztuki, dr		Katyń
Odlanicki-Poczobut Mikołaj	por. rez.	urzędnik		Katyń
Olszowy Aleksander	por. rez.	nauczyciel	pow. dzisneński	Katyń
Piasecki Ryszard	ppor. rez.	prawnik	PKO w Warszawie	Katyń
Prokop Antoni	kpt. rez.	urzędnik	PKO	Katyń
Puzdrakiewicz Kazimierz	ppor. rez.	inżynier	Zarząd Miejski w Warszawie	Katyń
Stankiewicz Michał	ppor. rez.	prawnik		Katyń
Watten Stanisław	ppor. rez.		Elektrownia Warszawska	Katyń
Własienko Włodzimierz	ppor. rez.	mierniczy		Katyń
Bondarowicz Wincenty	ppor. rez.	nauczyciel	Szkoła w Krewie	Charków
Bułat Józef	mjr. dr med.	żołnierz zawodowy	starszy lekarz 6 pp Leg.	Charków
Garlej Jan	ppor. rez.	urzędnik	Służba Więzienna	Charków
Papiewski Czesław	por. rez.	matematyk, mgr	Zarząd Miejski Wilna	Charków
Rosochacki Paweł	ppor. rez.	urzędnik		Charków
Słomczyński Stefan	kapitan	żołnierz zawodowy		Charków
Stankiewicz Bronisław	ppor. rez.	technik		Charków
Szepet Kleofas	kapitan	żołnierz zawodowy	dca 5/5 pp Leg. (III 39);dca1 kkm/6 pp Leg. (IX 39)	Charków
Śladowski Mieczysław	ppor. rez.			Charków
Ślesicki Czesław	ppor. rez.			Charków
Ziemiński Tadeusz	ppor. rez.	urzędnik		Charków

Bibliografia

• Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
• Józef Margules „Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776 - 2000". Bellona. Warszawa 2003
• Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
• Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
• Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.
• Michał Schmal. 6 pułk piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego w kampanii wrześniowej 1939 r.. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (142), 1992. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 
• Edward Skarbek: Zarys historji wojennej 6-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Wojskowy Przegląd Historyczny nr 3/1960 art. Stanisław Truszkowski" Działania 1 Dywizji Piechoty Legionów w 1939 roku"
• Artur Wodzyński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 1 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-593-5.
• Zdzisław Żygulski, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia związanie z 6. Pułkiem w bibliotece Polona