Port lotniczy Dubaj
Port lotniczy Dubaj (IATA: DXB, ICAO: OMDB) – międzynarodowy port lotniczy położony 5 km na północ od centrum Dubaju, w 2017 r. trzeci pod względem liczby pasażerów[2] i szósty pod względem ruchu towarowego[3], port lotniczy świata. Obsługiwany przez Departament Lotnictwa Cywilnego ZEA, jest głównym węzłem linii lotniczych Emirates i Emirates SkyCargo. W 2017 obsłużył 88,2 mln pasażerów[2]. Położony w dzielnicy Al Garhoud, 4 km na południowy wschód od Dubaju, jest największym węzłem linii lotniczej na Bliskim Wschodzie; Emirates obsługuje 60% wszystkich pasażerów, i stanowi 38% wszystkich statków powietrznych na lotnisku. W lipcu 2010 r. obsługiwał ponad 6000 lotów tygodniowo, wykonywanych przez 130 linii lotniczych do ponad 220 miejsc na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[4].
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||
| Typ |
cywilne | ||||
| Właściciel |
Department of Civil Aviation | ||||
| Kod IATA |
DXB | ||||
| Kod ICAO |
OMDB | ||||
| Wysokość |
19 m n.p.m. | ||||
| Statystyki ruchu (2014[1]) | |||||
| Liczba pasażerów |
70 475 636 | ||||
| Cargo |
2 435 567 t | ||||
| Liczba operacji |
369 953 | ||||
| Drogi startowe | |||||
| |||||
Położenie na mapie Zjednoczonych Emiratów Arabskich  | |||||
 25°15′10″N 55°21′52″E/25,252778 55,364444
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Terminal 3, który kosztował 4,5 mld dolarów, otwarty 14 października 2008 r., zbudowany wyłącznie do użytku linii Emirates, był w momencie powstania największym budynkiem na świecie pod względem powierzchni (obecnie 2. miejsce). W związku z ciągle zwiększającym się ruchem, oprócz budowania kolejnych terminali, zdecydowano również o stworzeniu nowego lotniska w położonym o 35 km od Dubaju porcie Jebel Ali. Nowe lotnisko, Dubai World Central – port lotniczy Al Maktoum, ma być połączone z DXB linią metra.
Historia edytuj
Historia lotnictwa cywilnego w Dubaju rozpoczęła się w lipcu 1937 r., kiedy została podpisana umowa dla bazy łodzi latających dla samolotów z Imperial Airways dotycząca najmu bazy za około 440 rupii miesięcznie. Łodzie latające także rozpoczęły działalność raz w tygodniu lotem do Karaczi na wschód i do Southampton, w Anglii. W lutym 1938 roku odbywały się 4 loty łodzi latających w tygodniu.
W 1940 roku loty z Dubaju przez statki pływające obsługiwane były przez British Overseas Airways Corporation (BOAC), działające w linii Horseshoe z Południowej Afryki przez Zatokę Perską do Sydney[5].
29 października 2010 lotnisko obsłużyło ponad 402 milionów pasażerów ze średnim rocznym wzrostem o 15,5 procenta i 3,87 mln samolotów ze średnim rocznym wzrostem o 12,4 procenta[6].
Budowa edytuj
Budowa lotniska rozpoczęła się na zlecenie władcy Dubaju, szejka Rashida bin Saeed Al Maktoum, w 1959 roku. Oficjalnie otwarto je w 1960, w czasie którym było ono w stanie obsłużyć samolot wielkości Douglas DC-3 na 1800 m długości pasa startowego z ubitego piasku. Trzy obszary zawracania, fartuch i mały terminal zostały zbudowane przez Costain[7].
Wraz z ekspansją lotniska konieczne było znalezienie bardziej odpowiedniego miejsca dla budynku hangaru. Zbudowany hangar został udostępniony pod koniec 1976 roku. Było to w połowie drogi pomiędzy pasem startowym w celu ułatwienia skutecznego działania. Nowy budynek został zbudowany również dla inżynierów utrzymania lotniska, sekcji elektroniki i jednostek handlowych. Rozbudowę lotniska i restauracji Lounge Transit, w tym remont górnego poziomu i nowej kuchni, zakończono w grudniu 1978 roku.
W maju 1963 roku rozpoczęto budowę asfaltowego pasa startowego liczącego 2804 m. Ten nowy pas startowy, oraz oryginalny pas z piasku i drogi kołowania, zostały otwarte w maju 1965 roku. Wzniesiono także kolejne hangary lotniska i zainstalowano pomoce nawigacyjne. Instalację oświetlenia kontynuowano po oficjalnym otwarciu i została ona zakończona w sierpniu tego samego roku. W drugiej połowie lat 60. rozbudowano i zmodernizowano kilka urządzeń, jak VOR i Instrument Landing System (ILS), jak również zbudowano nowe budynki. W 1969 r., lotnisko obsługiwało 9 linii lotniczych i około 20 kierunków.
Pojawienie się samolotów szerokokadłubowych spowodowało zapotrzebowanie na dalszy rozwoju portu lotniczego w latach 70. W związku z tym, na lotnisku w Dubaju zaplanowano budowę nowego terminalu, kolejnych pasów startowych i dróg kołowania będących w stanie poradzić sobie z lotami międzynarodowymi. Budowa nowego budynku terminalu składała się z trzech piętrowych budynków o długości 110 metrów i zamkniętej powierzchni 13.400 metrów kwadratowych. Zbudowano także nową wieżę kontroli o wysokości 28 metrów[8].
Rozbudowę kontynuowano w latach 70., w tym zainstalowano ILS II kategorii, wydłużono istniejące pasy startowe do 3810 m, zainstalowano latarnie bezkierunkowe (NDB), generatory prądu, zmodernizowano drogi kołowania, itp. Prace miały za zadanie przygotowanie lotniska na obsługę Boeingów 747 i samolotów Concorde.
Zlecono usprawnienie systemów ILS oraz oświetlenia drogi startowej. Budowa straży pożarnej lotniska i instalacja generatorów zostały zakończone w grudniu 1971, a rozpoczęły funkcjonowanie od marca 1972 roku.
Kolejnym etapem rozwoju była budowa drugiego pasa startowego, który został zakończony trzy miesiące przed terminem i otwarty w kwietniu 1984 roku. Ten pas, położony 360 metrów na północ od istniejącego pasa startowego, jak i równoległy do niego, są wyposażone w najnowsze urządzenia meteorologiczne, oświetlenie oraz ILS kategorii II. Przeprowadzono również kilka modernizacji terminali i systemów wsparcia. W dniu 23 grudnia 1980 r. lotnisko stało się członkiem zwyczajnym Airports Council International (ACI).
W latach 80, Dubaj był punktem zatrzymania dla linii lotniczych takich jak Air India, Cathay Pacific, Singapore Airlines, Malaysia Airlines i innych przewoźników kursujących między Azją i Europą, którzy potrzebowali postojów handlowych w Zatoce Perskiej. Wyeliminowanie tego procesu nastąpiło z nadejściem samolotów większego zasięgu wprowadzonych pod koniec lat 80. i na początku lat 90., takich jak Airbus A340, Boeing 747-400 oraz Boeing 777. Były to samoloty, których zasięg umożliwił bezpośrednie loty między Europą i Azją Południowo-Wschodnią.
Rozbudowa edytuj
Otwarcie Terminalu 2 w 1998 roku jest pierwszym etapem nowego planu rozwoju rozpoczętego w 1997 roku. W drugim etapie, Pirs 1 otwarto w kwietniu 2000 roku pod nazwą Terminal Sheikh Rashid. Hala ma 0,8 km długości i łączy się z check-in poprzez liczący 300 m podziemny tunel zawierający ruchomy chodnik (przenośnik taśmowy). Zawiera także hotel, centrum biznesowe, centrum odnowy biologicznej, kantor, restaurację i lokale rozrywkowe, usługi internetowe, centrum medyczne, pocztę, salę modlitwy. Następnym krokiem była rekonfiguracja systemu pasa, już jako część fazy 2. Również drogi kołowania rozbudowano i wzmocniono w latach 2003-2004. Ponadto, w ramach rozwoju otwarto Dubai Flower Centrum w 2005 roku.
Budowa Terminalu 3 rozpoczęła się w 2004 roku jako kolejny etap fazy 2 rozwoju, szacunkowy koszt około 4,55 miliarda dolarów. Pierwotnie planowano go do oddania w 2006 r., data ta została opóźniona o dwa lata[9]. W dniu 30 maja 2008, Wiecha na terminalu została zawieszona. Terminal rozpoczął działalność w dniu 14 października 2008 r., lotem Emirates (EK2926) z Dżuddy.
Terminal lotniska zwiększył maksymalną pojemność roczną o 43 mln, a łączną roczną wydajność do 60 mln pasażerów[10].
Wraz z pojawieniem się Airbusów A380, lotnisko wprowadziło prace o wartości 230 mln dolarów. Obejmowały one budowę 29 bramek zdolnych do obsługi dużych samolotów, z których pięć jest w Terminalu 3, a dwa w Terminalu 1. Inne ważne projekty na lotnisku to kolejny etap 2 fazy rozwoju, który obejmuje budowę pirsu 3. Będzie to mniejsza wersja pirsu 2, który jest połączony z terminalem 3. Budowa już się rozpoczęła i ma być ukończona w ciągu dwóch lat, planowane otwarcie pod koniec 2011 roku[11].
Również w ramach planu rozwoju, lotnisko będzie w stanie obsłużyć co najmniej 75 mln pasażerów rocznie dzięki otwarciu pirsu 3, który będzie częścią Terminala 3. Jednak ostatnie komunikaty przewidują dalszy wzrost do 80 milionów pasażerów po ponownej ocenie istniejących możliwości. W 2009 roku, Terminal 2 został rozbudowany do obsługi o 5 mln więcej pasażerów rocznie, z łączną pojemnością lotniska do 62 mln pasażerów. Departament Lotnictwa Cywilnego powiedział również, że Terminal 2 będzie stale aktualizowany i rozszerzany, aby całkowita przepustowość lotniska licząca 75 mln pasażerów wzrosła do 80 mln pasażerów w 2012 roku[12].
Terminal Mega Cargo, który ma zdolność do obsługi 3 mln ton ładunków rocznie, jest ważnym elementem, ale ma być zbudowany w perspektywie długoterminowej. Zakończenie dla Mega terminalu ma być nie później niż w 2018 roku. Terminal 2 zostanie całkowicie przebudowany do stanu dwóch innych terminali. Z wszystkich tych projektów w 2012 r., lotnisko spodziewa się co najmniej 75-80 mln pasażerów i ponad 5 mln ton ładunków.
Obiekty naziemne na lotnisku przeszły zmianę w celu umożliwienia budowy dwóch stacji na czerwonej linii metra w Dubaju. Jedna stacja została zbudowana w Terminalu 1, a druga w Terminalu 3. Linia została uruchomiona w dniu 9 września 2009 roku i otwarta w fazach w następnym roku. Druga zielona linia z metra przejdzie przez Airport Free Zone, i będzie obsługiwać lotnisko w północno-wschodniej części z Terminalu 2 od połowy 2011 roku. Proponuje się budowę linii fioletowej o długości 52 km, która połączy lotnisko w Dubaju i Al Maktoum International Airport, które jest obecnie budowane w Jebel Ali[13].
Po pełnym programie rozbudowy fazy 2 w 2011 r. lotnisko będzie miało trzy terminale i trzy hale, dwa terminale mega cargo, Airport Free Zone, centrum wystawowe z trzema dużymi halami wystawowymi, oraz ośrodek obsługi technicznej statków powietrznych. Faza 3, która została włączona w masterplan obejmuje budowę nowego pirsu 4.
Linie lotnicze i połączenia[14] edytuj
Transport edytuj
Drogi edytuj
Lotnisko jest połączone drogą D 89. Jedna z najdłuższych dróg w obrębie miasta, D 89 rozpoczyna się w Deira Corniche i biegnie prostopadle do D 85 (Baniyas Road). Od Deira, droga przebiega na południowy wschód w kierunku międzynarodowego lotniska w Dubaju, przecinając się z E 311 (Emirates Road) obok lotniska[15].
Kolej edytuj
Lotnisko jest obsługiwane przez Metro w Dubaju, poprzez 2 linie przechodzące przez lotnisko. Linia czerwona znajduje się przy terminalu 3 i przy terminalu 1. Metro świadczy usługi między 6 i 22:15 codziennie, z wyjątkiem piątku, gdy działa między 13 i 23:15. Te czasy różnią się w czasie islamskiego świętego miesiąca Ramadanu. Stacje znajdują się w przedniej części obu terminali, i są dostępne bezpośrednio z hali przylotów. Linia zielona obsługuje Airport Free Zone, z której pasażerowie mogą przesiąść się do Terminalu 2.[16]
Autobus edytuj
Autobusy Dubaju obsługiwane przez RTA uruchamiają szereg tras wokół miasta, ale przede wszystkim do Deira, dostępne w Airport Ground Transportation Center i przylotach.
Autobusy znajdują się naprzeciwko terminali 1, 2 i 3. Lokalne autobusy 4, 11, 15, 33 i 44 mogą być wykorzystane do połączenia z terminali 1 i 3, a autobus 2 łączy się z Terminalem 2. Lotnisko zapewnia klimatyzowany dojazd autobusami do centrum miasta i ponad 80 hoteli w mieście.
Autokary zapewniają kursy do dużych miast i miasteczek, w tym Abu Zabi, Al-Ajn, i Szardży. Emirates oferuje bezpłatny autobus, który działa 3 razy dziennie do i z Al-Ajn, oraz 4 razy dziennie do Abu Zabi[17].
Ochrona środowiska edytuj
Zarządcy portu zdecydowali o zakazie stosowania jednorazowych tworzyw sztucznych w przestrzeniach konsumenckich od 1 stycznia 2020 roku[18]. Oprócz tego, przy współpracy ponad setki firm działających na terenie lotniska, wdrożono szereg działań takich jak wprowadzenie zakazu używania plastikowych toreb, naczyń czy paragonów. Firma w ramach swoich zobowiązań do zmniejszenia wpływu na środowisko, każdego roku kieruje do recyklingu ponad 43000 ton papieru, szkła i innych odpadów nadających się do ponownego przetworzenia.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2021-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-05)].
- ↑ a b Passenger Traffic for past 12 months. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ Year to date Cargo Traffic. [dostęp 2019-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-27)].
- ↑ "Air traffic jumps 11.3% in June, sign of travel revival"
- ↑ "Dubai's First International Airport"
- ↑ gulfnews : Dubai International Airport celebrates 50th year
- ↑ Costain: Did you know? - item 27. [dostęp 2011-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-11)].
- ↑ "Dubai's Original Airport"
- ↑ "Welcome to Zawya"
- ↑ "Gulfnews: First flight sails through Emirates Terminal 3"
- ↑ "Gulfnews: Al Jaber wins major Dubai airport Concourse 3 deal"
- ↑ "Concourse 3 to be completed by 2011"
- ↑ "Dubai Airport suggests alternative to Purple Line of Dubai Metro"
- ↑ Flights from Dubai (DXB) [online], www.flightconnections.com, 11 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-11] (ang.).
- ↑ "Dubai International Airport Ground Transportation"
- ↑ "Dubai Metro - Most Advanced Urban Rail Systems"
- ↑ Free Shuttle Service | To and From the Airport | Emirates Online Booking and Planning | Emirates United Arab Emirates
- ↑ Lotnisko w Dubaju rezygnuje z plastikowych słomek [online], papierowe.slomki.biz [dostęp 2020-01-21] (pol.).