Kalendarium historii Ełku

W całości kursywą oznaczone są wydarzenia polityczne dotyczące całych Mazur, Prus lub państw, sprawujących w danym czasie władzę nad miastem, które wywarły znaczny wpływ na dzieje miasta oraz stanowią punkt odniesienia do wymienionych w kalendarium wydarzeń o znaczeniu lokalnym.

Kalendarium edytuj

Panowanie krzyżackie do 1454 edytuj

  • 1283 – ostateczna klęska wojsk jaćwieskich pod Prawdziskami, tereny obecnego powiatu ełckiego przeszły pod władzę Krzyżaków
  • 1390 – pierwsza wzmianka o Ełku - spotkanie wielkiego mistrza Konrada von Rotenstein z Wielkim Księciem Witoldem
 
Zamek w Ełku
  • 1398-1406 budowa zamku na wyspie Jeziora Ełckiego z polecenia komtura Bałgi Ulricha von Jungingena[1] (według kroniki Hartknocha zamek miał powstać już w 1272, a według kroniki pruskiej w 1276)
  • 1409 – wzmianka o prokuraturze w Ełku
  • 1415
  • 1420 – Ełk przechodzi do komturii ryńskiej
  • 1422 – traktat melneński - podział ziem pojaćwieskich i ostateczne wytyczenie granic między Zakonem Krzyżackim a Wielkim Księstwem Litewskim
  • 1425 – lokacja wsi wielkiego mistrza Pawła von Russdorfa
  • 1435 – Ełk otrzymuje prawa miejskie – akt nadania praw miejskich nosi datę 1445 (zapewne jest błąd w zapisie) oraz przywilej jednego jarmarku rocznie
  • 1450 – wielki mistrz Ludwik von Erlichshausen odbiera przysięgę hołdowniczą w językach polskim i pruskim[3]

Ełk pomiędzy Polską a państwem krzyżackim - wojna trzynastoletnia edytuj

 
Akt oddania się stanów pruskich królowi Polski Kazimierzowi IV Jagiellończykowi i Koronie Królestwa Polskiego, 1454, Archiwum Główne Akt Dawnych
  • 1454
  • 1455
    • zajęcie zamku i miasta przez Krzyżaków
    • 24 listopada - zajęcie zamku przez wolnych mazurskich chłopów i wybicie załogi, Ełk ponownie w Polsce
  • 1456 – zamek i miasto ponownie zajęte przez Krzyżaków
  • 1459 – zamek i miasto zostały zajęte przez wojska polskie pod dowództwem Jana Skubali
  • 1462 – zamek i miasto ponownie zajęte przez Krzyżaków

Ełk lennem Korony Królestwa Polskiego – 1466-1657 edytuj

  • 1466 – w traktacie pokojowym II pokoju toruńskiego wymieniono Ełk, miasto zostaje częścią Prus Zakonnych, będących lennem króla Polski
  • 1469 – powołanie pierwszej parafii w Ełku
  • 1470 – budowa drewnianego kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Katarzyny
  • 1483 – Ełk otrzymuje dodatkowo 65 łanów, razem z wcześniejszymi nadaniami posiada łącznie 1398 ha ziemi
  • 1497 – odbudowa zamku krzyżackiego zniszczonego w wojnie trzynastoletniej[2]
  • 1499 – Ełk - zwany wsią, liczyło około 600 mieszkańców posiada kościół, karczmę i szkołę
  • 1502 oraz 1508 – zamek zamieszkiwało 38 osób, posiadał on jedno działo, 10 hakownic i 4 rusznice
 
Obszar Prus Książęcych od 1525 roku
  • 1513 – pierwszy herb Ełku na pieczęci miejskiej ławy sądowej, przedstawiający jelenia wyskakującego z lasu
  • 1520, 10 marca - Ełk atakowany przez oddział Mazowsza (w trakcie ostatniej wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521)
  • 1525
  • 1533 – ustanowienie w Ełku Sądu Krajowego
  • 1536 – Książę Albrecht sprowadził do Ełku drukarza Jana z Sącza, przejął on nazwisko „Malecki” - „Maletius” i został pastorem w Ełku, prowadził także jedną z trzech drukarni na terenie Prus
  • 1537 – Książę Albrecht prowadząc wizytację powstałych kościołów protestanckich odwiedził Ełk
  • 1539 – miasto posiadało 24 karczmy
  • 1540 – powstanie prawdopodobnie najstarszego cechu w Ełku – garncarzy[4]
  • 1541 – w związku z negocjacjami z Polską dotyczącymi sporów granicznych w Ełku przebywał książę Albrecht[3]
  • 1544 – Jan Malecki otrzymał majątek Regielnica, gdzie założył drukarnię, którą przejął po nim jego syn Hieronim
 
Tablica upamiętniającą dawną Akademię Mazurską i jej pierwszego rektora Hieronima Maleckiego
  • 1546 – syn Jana Maleckiego - Hieronim został rektorem założonej przez ojca szkoły z wykładowym językiem polskim (jeszcze w 1802 wykładano w niej 10 godzin języka polskiego, zajęcia odwołano w 1810)
  • 1547-1551 budowa kościoła (do 1584 kazania wygłaszane były tylko po polsku, później na zmianę; kościół w 1837 został zamknięty, ponieważ groził zawaleniem)
  • 1551-1558 – okres działalności drukarni zorganizowanej przez Jana i Hieronima Maleckich
  • 1557 – otwarcie dekanatu
  • 1559, 1563 i 1572 Ełk nawiedziły epidemie dziesiątkujące ludności miasta
  • 1560 – przywilej ks. Albrechta[4] (jeden targ tygodniowo, nieco później dodatkowo 3 jarmarki rocznie)
  • 1568 – wznowiono cech szewców, mógł jednak istnieć jeszcze wcześniej
  • 1570 – Ełk po raz pierwszy został zaznaczony na mapie Prus
  • 1576 – pierwsza wzmianka o Ełku jako mieście (mapa Caspara Hennebergera)
  • 1584 – pierwsze kazanie po niemiecku – dotychczas wygłaszane były tylko w języku polskim
  • 1595 – Henneberger ponownie wymienił Ełk jako miasto
  • 1599 – szkoła założona przez Hieronima Maleckiego otrzymała status książęcej
  • ok. 1600 – Ełk posiadał 50 karczem (w 1539 r. miał ich 24) i zaledwie ok. 800 mieszkańców[4] (ludność zdziesiątkowały zarazy w 2 połowie XVI wieku)
  • 1617 – wydanie statutu cechu piekarzy, przywilej ten ostatecznie regulował działalność rzemieślników i uprawomocniał istniejące już wcześniej cechy
  • 1618 – unia personalna między Prusami Książęcymi a Marchią Brandenburską, miasto zostało częścią państwa Brandenburgia-Prusy, w którym część pruska pozostała polskim lennem
  • 1625 – wybuch epidemii w mieście
  • 1638 – wizyta profesora Uniwersytetu w Królewcu Celestyna Myślenty, opracowanie i wydanie przez niego programu nauczania dla szkoły w Ełku[3]
  • 1639 – wizyta króla Polski Władysława IV Wazy[3]. Królowi towarzyszyli m.in. kanclerz wielki litewski Albrycht Stanisław Radziwiłł i królewna polska Anna Katarzyna Konstancja.
  • 1651 – pożar kościoła i biblioteki kościelnej
  • ok. 1651 – przy kościele powstał przytułek, (szpital) pełniący rolę schroniska dla chorych i niedołężnych pozbawionych opieki rodziny
  • 1653 – wybuch epidemii w mieście
  • 1655
    • Ełk został zajęty przez Szwedów, nałożenie wysokich kontrybucji
    • Szwedzi kwaterując w mieście splądrowali kościół i zrabowali złote naczynia liturgiczne
 
Herb Ełku od 1669 roku
 
Herb Szczytna odkupiony w 1669 od władz Ełku
  • 1656
    • 8 października – bitwa pod Prostkami
    • 9 października – Tatarzy splądrowali i spalili miasto (min. budynek kościoła), 448 osób uprowadzono w jasyr, 32 zamordowano (ocalał zamek wraz z ludnością, która się w nim schroniła)[1]

Ełk w państwie pruskim edytuj

Państwo prusko-brandenburskie - 1657-1701 edytuj

 
Ełk na rycinie z XVII w.
  • 1657 – uniezależnienie Prus Książęcych od Polski, Ełk częścią całkowicie niezależnego państwa Brandenburgia-Prusy
  • 1659 – zaraza zdziesiątkowała mieszkańców Ełku
  • 1669
    • 23 sierpnia - nowy przywilej miejski nadany przez elektora Fryderyka wraz z nowym herbem przedstawiającym Janusa - bóstwo rzymskie[1]
    • sprzedaż starego herbu miasta władzom Szczytna
  • 1670 – zarządzenie zabraniające zasiadania w sądzie i radzie miasta Ełk osobom nie będącym narodowości niemieckiej
  • 1684 – najstarszy znany widok miasta i zamku
  • 1688, 19 marca - pożar miasta - spłonęły: ratusz (a wraz z nim wszystkie akta miasta), kościół, szkoła i 80 domów
  • 1700-1703 – wydanie przywilejów dla tkaczy, kuśnierzy oraz kowali, przywileje regulowały pracę rękodzielników, równocześnie ostatecznie potwierdzając wcześniejsze istnienie tych cechów

Królestwo Prus edytuj

XVIII wiek edytuj
  • 1701, 18 stycznia - koronacja Fryderyka I na króla Prusów, początkująca germanizację ludności Prus i prześladowania dominującej na Mazurach i w Ełku ludności polskiej
  • 1704-1707 – budowa siedziby „szkoły książęcej”, po epidemii dżumy do szkoły zgłosiło się zaledwie 16 uczniów, w 1915 r. ich liczba wzrosła do 94
  • 1709-1710 – miasto nawiedziła dżuma, która pochłonęła ponad 1000 ofiar
  • 1713 – wydanie przywileju dla szewców
  • 1715 – założenie gminy żydowskiej[5]
  • 1716 – wprowadzenie powłócznego (podatku od włóki, czyli posiadanej ziemi) na terenie okręgu ełckiego w miejsce dotychczasowych podatków
  • 1717 – nakaz Fryderyka Wilhelma I, by obsadzać stanowiska nauczycieli ludźmi znającymi język niemiecki
  • 1720
  • 1721 – Ełk odwiedził król Fryderyk Wilhelm I[3]
  • 1723 – zakończono zakładanie katastru (ksiąg gruntowych)
  • 1724 – zakaz osiedlania się ludności z Polski i Litwy przy równoczesnej kolonizacji niemieckiej
  • 1732 – miasto liczyło 1053 mieszkańców
  • 1740 – pierwsze oddziały wojska zostały zakwaterowane w Ełku, dając początek późniejszemu garnizonowi[4]
  • 1745 – odbudowa ratusza
  • 1756 – urodził się znany historyk Ludwig von Baczko - późniejszy profesor Uniwersytetu Królewieckiego
  • 1756-1762 – okupacja Ełku przez wojska rosyjskie w czasie wojny siedmioletniej (1756-1763)
  • 1764 – otwarcie pierwszej w Ełku apteki
 
Współczesne główne wejście na cmentarz założony w 1788
  • 1788
    • cmentarz znajdujący się przy kościele obok rynku zostaje przeniesiony za rzekę Ełk (na miejsce obecnego cmentarza katolickiego za rynkiem)[6].
    • do Ełku przybywał gen. Heinrich Johann Günter, który do 1795 r. pełnił funkcję komendanta miasta, oddając miastu wiele zasług
  • 1794 – przemarsz powstańców kościuszkowskich w drodze na Prusy
  • 1798
  • 1800 – założenie polskiego seminarium nauczycielskiego pod kierownictwem stryja Gustawa Gizewiusza – Tymoteusza[4]
1801-1871 edytuj
  • 1801 – powstaje Inspektorat Duszpasterski w Ełku, na jego czele stoi superintendent - pierwszy był Tymoteusz Gizewiusz[7]
  • 1806 – zajęcie miasta przez wojska rosyjskie
  • 1807 – zajęcie Ełku przez wojska napoleońskie, miasto zapłaciło 7000 talarów kontrybucji, w zamku gościł marszałek Francji Michel Ney
  • 1808 – powstanie samorządu miejskiego, przejmującego uprawnienia od państwowej Rady Zarządzającej
  • 1812 – pierwsi Żydzi legalnie osiedlili się w Ełku
  • 1813
    • szkoła prowincjonalna została przekształcona w gimnazjum
    • 14 stycznia - wkroczenie wojsk rosyjskich na czele z carem Aleksandrem I, uroczyście witany przez ludność miasta przy Polskiej Bramie[3]
  • od 1815 – nabożeństwa w Ełku i powiecie były odprawiane najpierw w języku niemieckim, a później po polsku
  • 1818
    • ustanowienie nowych granic powiatu ełckiego, znacznie rozszerzającego jego zasięg (włączono Straduny, Stare Juchy, Klusy i Kalinowo), w 1818 r. Ełk liczył 2304 mieszkańców, 1837 r. - 3140, w 1852 r. - 4262 mieszkańców
    • utworzenie Ewangelicko-Luterańskiego Stowarzyszenia Modlitewnego dekretem króla Fryderyka Wilhelma[8]
  • 1819-1822 – kolejne pożary zniszczyły 267 domów w Ełku oraz ponad 100 budynków gospodarczych, a także ratusz wraz ze wszystkimi dokumentami
  • 1820-1822 – przebudowa szkoły książęcej
  • 1821 – w Ełku zamieszkiwało 56 katolików, w 1845 r. w mieście i powiecie było ich ok. 100, podlegali oni parafii w Świętej Lipce, w 1905 r. w Ełku mieszkało 573 katolików, w 1910 r. - 752, w 1933 r. - 638
  • 1824 – bunt uczniów w szkole książęcej spacyfikowany przez dyrektor Rosenhegna
  • 1825 – na wyspie u ujściu rzeki Ełk do jeziora zaczęło działać kąpielisko miejskie
  • 1826 – powstała wypożyczalnia książek (w 1840 r. liczyła 2000 tomów)
  • 1827 – Johann Guise sporządził plan miasta i zamku
  • 1828 – w obawie przed runięciem zamknięty został ratusz miejski
 
Szkoła książęca (1830)
  • 1829 – Gustaw Gizewiusz ukończył gimnazjum miejskie
  • 1831, 1837, 1844, 1853, 1854 – epidemia cholery zdziesiątkowała ludność miasta (łącznie ponad 1200 ofiar)
  • 1833, 25 czerwca - pożar zamku[1]
  • 1837 – założenie cmentarza żydowskiego w Ełku[5]
  • 1840
    • od uderzenia pioruna spłonęła więża kościoła, w 1847 r. zbudowano nowy kościół, który został wyświęcony w 1950 r.
    • 10 października - ukazał się pierwsze wydawane w Ełku pismo - „Lycker gemeinnützige Unterhaltung Blatt”, wydawcą był Wilhelm Mentzel (ok. 200 abonentów), od 1842 r. wydał po polsku „Przyjaciela Ludu Łeckiego”, który w 1843 r. miał 280 abonentów
  • 1841
    • wybrukowano ulicę Główną (obecną Wojska Polskiego)[7], położono też chodnik i założono rowy ściekowe
    • 16 czerwca - odsłonięto pomnik gen. Güntera (przy obecnej ul. W. Polskiego), zlikwidowanego w 1945 r.[7]
  • 1842-1844 – w tych latach ukazał się wydawane przez Wilhelma Menzla czasopismo „Przyjaciel Ludu Łeckiego"
 
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, zbudowany w 1850
  • 1845
    • 5 czerwca - wizyta króla Fryderyka Wilhelma IV w celu zobaczenia rozmiarów klęski spowodowanej przez epidemie cholery[3], Ełk został nazwany przez niego „pięknym miasteczkiem”
    • budowa utwardzonej drogi Ełk – Pisz
  • 1847
    • Fryderyk Wilhelm IV wyasygnował na budowę kościoła w Ełku 10892 talary
    • założenie gminy synagogalnej[5]
  • 1848-1851 – budowa synagogi przy Bahnhofstrasse[5][9]
  • 1850
    • poświęcenie nowego kościoła ewangelickiego
    • miasto Ełk liczyło 3898 mieszkańców
  • 1852, 17 sierpnia - do Ełku przybyli wydelegowani przez biskupa warmińskiego przedstawiciele stowarzyszenia św. Wojciecha (stowarzyszenie to prowadziło m.in. akcję rekatolizacji Prus) z zamiarem założenia stacji misyjnej w Ełku
  • 1853
  • 1854
    • 15 października - na zakupionej przy drodze do Prostek działce, położonej za rzeką Ełk, oddelegowany przez biskupa warmińskiego kapłan Mikołaj Rachoń rozpoczął budowę drewnianego kościoła
    • wyświęcenie najstarszej wciąż istniejącej parafii rzymskokatolickiej w Ełku – parafii św. Wojciecha[10]
  • 1856
    • powstała pierwsza szosa prowadząca do Wystrucia
    • początek wydawania w Ełku pierwszego na świecie drukowanego tygodnika w języku hebrajskim Ha-Magid (pol. Kaznodzieja) przez Lazara Lipmanna Silbermanna[5]
  • 1857-1859 r. - budowa nowego budynku gimnazjum za kościołem przy obecnej ulicy Armii Krajowej
 
Gimnazjum przy obecnej ul. Armii Krajowej (1859)
  • 1858
    • na terenie powiatu ełckiego istniało już 31 majątków i 180 wsi (38 949 mieszkańców)
    • 27 września - urodził się Michał Kajka – poeta oddany obronie języka polskiego i zachowaniu tożsamości Mazurów (zm. 22 września 1940 r. w Orzyszu, pochowany został w Ogródku)
  • 1859, 27 września - oddano do użytku gmach gimnazjum przy obecnej ul. Armii Krajowej
  • 1860 – powstała szkoła rzemieślnicza, która wykorzystywała pomieszczenia szkoły ludowej, zajęcia prowadzono w niedzielę
  • 1864 – założono żydowskie wydawnictwo-stowarzyszenie Meḳiẓe Nirdamim (pol. Budzący Uśpionych)[12]
  • 1865 – zarządzenie władz pruskich o usunięciu języka polskiego ze szkół, do czego jednakże nie doszło
  • 1867 – budowa nowego ratuszu przy obecnej ulicy Wojska Polskiego (wówczas Hauptstrasse)
 
Dworzec kolejowy współcześnie
  • 1868, 8 grudnia - otwarcie linii kolejowej Ełk – Królewiec, jako jedna z pierwszych linii kolejowych na terenie Prus
  • 1869-1905 – okres najbardziej intensywnych prac melioracyjno-wodnych na terenie powiatu ełckiego, obniżenie poziomu wód w części jezior i osuszenie bagien, prace melioracyjne prowadzono również po 1905 r. ale nie na taką skalę

W granicach Niemiec edytuj

Królestwo Prus częścią Cesarstwa Niemieckiego – 1871-1918 edytuj

  • 1871
    • 18 stycznia - Król Prus Wilhelm I Hohenzollern został cesarzem niemieckim, Królestwo Prus staje się częścią Cesarstwa Niemieckiego
    • Ełk otrzymał połączenie z Grajewem[7], obok tego rozwijała się sieć kolei wąskotorowych
    • 1 lipca - otwarto linię Ełk - Prostki, mającej łączyć Ełk z Białymstokiem, odcinek do Białegostoku wybudowano kilka lat później
  • 1873, 24 lipca - wprowadzenie nakazu nauczania w języku niemieckim
  • 1876 – pierwszy telegraf w Ełku
  • 1878 – założenie Ochotniczej Straży Pożarnej w Ełku
 
Gmach sądu z 1880 roku, obecnie szkoła
  • 1879
    • w Ełku umieszczono siedzibę Sądu Krajowego, początkowo znajdowała się w zamku do czasu wybudowania nowego budynku
    • otwarcie połączenia kolejowego Ełk-Gołdap[7]
  • 1880
    • Ełk liczył 6671 mieszkańców, w 1910 r. - 13 428, w roku 1925 – 15 159, w 1937 r. - 16 020
    • oddano do użytku gmach sądu (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2)[4]
  • 1881, 1 października - otwarcie nowej poczty przy obecnej Armii Krajowej, budynek spełnia tę rolę do dziś[7]
  • 1884 – wybudowano koszary piechoty przy obecnej ul. Kościuszki w 1887/88 r. koszary kawalerii
  • 1885, 16 listopada
    • Ełk otrzymał połączenie z Olsztynem przez Pisz
    • przeniesienie wydawnictwa Meḳiẓe Nirdamim z Ełku do Berlina[12]
  • 1886 – powstała szosa Ełk – GrabnikWydminyGiżycko
  • 1888 – w zamku zaczęło funkcjonować więzienie
 
Katedra św. Wojciecha
  • 1889 – usypanie grobli łączącej wyspę zamkową z zachodnim brzegiem jeziora
  • 1890
    • założenie folwarku miejskiego
    • Ełk liczy 9981 mieszkańców w tym 1300 Polaków (13%), powiat ełcki - 54 804 mieszkańców, w tym 39 000 Polaków (71%)[13]; Ełk jest najludniejszym miastem Mazur
  • 1892 – kupiec Albrecht jako pierwszy otworzyła sklep na dzisiejszej ul. Armii Krajowej (Bahnhofstrasse)
  • 1893 – rozpoczęcie budowy nowego murowanego kościoła (obecna Katedra św. Wojciecha), wyświęconego w 1895 r.
  • 1895
    • Ełk otrzymał połączenie drogowe z Królewcem przez Klusy, Orzysz, Giżycko
    • ukończenie budowy wieży ciśnień
 
Panorama Ełku ok. 1900 r.
  • 1896
  • 1898
    • powstała gazownia miejska
    • utworzenie rozmównicy telefonicznej z publicznym aparatem abonenckim
 
Dawne seminarium nauczycielskie, współcześnie siedziba Zespołu Szkół nr 1
  • 1900
    • Ełk został ósmym co do wielkości miastem Prus Wschodnich
    • ukończenie budowy hali sportowej przy obecnej ul. Kościuszki 29[14]
  • 1902 – budowa seminarium nauczycielskiego przy drodze na Orzysz
  • 1903
    • rozpoczęto wydawanie w Ełku pisma Poselstwo prawdy przez G. Kuczewskiego
    • 19 sierpnia - konsekracja kościoła pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika i Przemienienia Pańskiego[15][10]
 
Kościół Chrześcijan Baptystów
  • 1904
    • oddanie do użytku wodociągów miejskich
    • 1 kwietnia - liczba rzemieślników w Ełku wynosiła 947
    • 16 września - objęcie posady sędziego okręgowego przez Franza Schlegelbergera, piastował to stanowisko do 1908
  • 1905 – powstanie projektu budowy linii wąskotorowej o szerokości torów 1000 mm poprzedzony analizą geologiczną, klimatyczną, gospodarczą i wojskową na zlecenie starosty ełckiego Carla Suermondta[16]
  • 1905[17][18] lub 1908[19] - zbudowanie Kościoła Chrześcijan Baptystów
 
Most na jeziorze ełckim
 
Budynek Sądu Rejonowego przy Parku Solidarności
  • 1906 – powołanie przez królewieckie i berlińskie władze kolejowe towarzystwa akcyjnego budowy ełckiej wąskotorowej kolei dojazdowej Lycker Kleinbahn Aktiengesellschaft[16]
  • 1907 – powstały zakłady mięsne przy ulicy Gdańskiej
  • 1909
    • powstało liceum dla dziewcząt „Goetheschule”
    • 26 maja - oddano do użytku budynek seminarium nauczycielskiego, wybudowany na zakupionej w 1903 r. 4,5 hektarowej działce za wieżą ciśnień
  • 1910
    • powstała szkoła rzemieślnicza
    • budowa mostu łączącego miasto z zamkiem na wyspie („Suermondt-Brücke”), dotychczasowy drewniany groził zawaleniem[4], wykonawca firma Windschild & Langelott z Drezna
    • niecałe 50% ludności powiatu ełckiego posługiwało się na co dzień językiem polskim, podobna liczba posługiwała się na co dzień językiem niemieckim
  • 1911 – budowa kamienicy na rogu obecnych ulic Mickiewicza i Małeckich, będącej obecnie siedzibą Sądu Rejonowego w Ełku
  • 1912
    • budowa szpitala miejskiego, rozbudowanego w latach 1924-1925
    • zakończono budowę gmachu starostwa (Landratsamtu) przy ulicy Szkolnej (Schulestraße) – przy obecnej ul. Marszałka Piłsudskiego[20]
  • 1913
I wojna światowa edytuj
 
Pocztówka propagandowa upamiętniająca wizytę cesarza Wilhelma II w 1915
 
Zrujnowane centrum miasta wskutek I wojny światowej
  • 1914
    • otwarcie linii kolejowej wąskotorowej do Turowa[20]
    • w Ełku stacjonowało ponad 2000 żołnierzy, w 1918 r. garnizon zmniejszył się do 600 żołnierzy, w 1929 i 1930 r. również oni opuścili miasto
    • 19 sierpnia - Ełk został zdobyty przez wojska rosyjskie
    • 10 września - zajęcie Ełku bez walki przez wojsko niemieckie
    • 7 października - wojska rosyjskie ponownie zdobyły Ełk i zostają w mieście do 13 października 1914 r.
    • 7 listopada - kolejny raz Ełk został zajęty przez armię rosyjską
  • 1915
    • 14 lutego - ostateczne wyzwolenie Ełku spod okupacji rosyjskiej w wyniku ofensywy lutowej, wizyta cesarza Wilhelma II
  • 1916-1917 – budowa lotniska przy drodze na Sędki
  • 1917 – założenie klubu sportowego Sportvgg. Masovia Lyck[22]
  • 1918
    • powstała szkoła handlowa
    • 5 października - wznowienie ruchu kolei wąskotorowej po wojnie[16]

Ełk częścią Republiki Weimarskiej i III Rzeszy – 1918-1945 edytuj

 
Gmach Szkoły Artystycznej
  • 1919
  • 1920
    • wynajęcie na potrzeby władz miejskich części opuszczonych przez wojsko koszarów
    • podział szkoły miejskiej na męską i żeńską
    • połączenie szkoły handlowej ze szkołą rzemieślniczą
    • założenie spółki mieszkaniowej zajmującej się budownictwem indywidualnym, w ramach jej działalności powstaje osiedle na Zatorzu za gazownią miejską
    • 11 lipca – plebiscyt w Ełku, który poprzedziły prześladowania polskiej ludności; 8339 głosów za przyłączeniem do Prus Wschodnich (Niemiec), 7 głosów za Polską
    • 1920–1946 proboszczem parafii w Ełku został Karol Fox, który m.in. sprowadził do Ełku siostry Elżbietanki i w miejscu dawnego kościoła wybudował prowadzoną przez nie ochronkę dla dzieci
  • 1921 – rozprowadzanie w mieście ulotek z antyżydowskimi hasłami przez niemieckie organizacje skrajnie prawicowe[9]
  • 1922
    • powstanie oddziału Banku Krajowego Prowincji Wschodniopruskiej
    • otwarcie nowego budynku szkoły rolniczej przy szosie do Stradun
    • 1922-1925 odbudowa spalonego w 1914 r. kościoła ewangelickiego przy ob. ulicy Armii Krajowej
    • powołanie wicekonsulatu RP w Ełku, mieszczącego się w budynku przy Bismarckstraße 20 (obecnie ul. Mickiewicza 20)
 
Etykieta ełckiej nalewki z lat 30., u dołu napis Lyck, Masurens Hauptstadt, czyli Ełk, stolica Mazur
  • 1923, grudzień - założenie w Ełku Masurenbundu (Związku Mazurów)
  • 1925
    • 10 lutego - uroczyste wyświęcenie odbudowanego kościoła ewangelickiego przy ob. ulicy Armii Krajowej
    • 11 października - uroczyste otwarcie nowego ratusza, usytuowanego obok kościoła (władze miasta wprowadziły się już 3 września tegoż roku)
  • 1926
    • 19 września - pierwsze Dni Turystyki, zorganizowane z myślą o przyciągnięciu turystów do Ełku zamiast do konkurencyjnego Giżycka, w 1927 r. powtórzono je jako Tygodnie Turystyki (od 26 czerwca do 5 lipca)
    • budowa obecnego Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego[8]
    • 1926-1927 r. otwarcie strzelnicy nad rzeką Ełk z trzydziestoma stanowiskami strzeleckimi (jej pozostałości zostały zlikwidowane w trakcie zagospodarowania terenów przylegających do rzeki)
  • 1928, 26 lipca - uruchomienie połączenia telefonicznego z Białymstokiem
  • 1930 – budowa stadionu miejskiego za gazownią nad rzeką, funkcjonował on do 1947 r., kiedy to przeniesiono go w obecne miejsce, pozostałością po pierwotnej lokalizacji jest dzisiejsza ulica Sportowa
 
Plan trasy Lycker Kleinbahn z 1938
  • 1932
    • czerwiec - wizyta Adolfa Hitlera w ramach kampanii wyborczej w Prusach Wschodnich[3]
    • 27 sierpnia - otwarcie nowego gmachu połączonych szkół gimnazjum i szkoły realnej, w przebudowanym seminarium przy drodze na Orzysz za wieżą ciśnień (Ernst - Mortiz - Arnd - Schule)
    • przeniesienie wicekonsulatu RP w Ełku do budynku przy Luisenplatz 2 (obecnie ul. 3 Maja 10)
  • 1933
    • objęcie władzy w Niemczech przez Adolfa Hitlera i wzmożenie prześladowań ludności polskiej
    • rozpoczęto budowę osiedla za cmentarzem wzdłuż torów kolejowych
  • ok. 1935 – nabożeństwa po polsku odprawiane były w kościołach pow. ełckiego tylko raz w miesiącu
  • 1935 – największy przedwojenny sukces ełckiego piłkarstwa – awans Masovii Lyck do trzeciej rundy (1/16 finału) Pucharu Niemiec po zwycięstwach 7:3 z Tilsiter SC i 1:0 z VfB Königsberg[24]
  • 1938
    • zmiany nazw większości wsi powiatu ełckiego z polsko brzmiących na niemieckie w ramach germanizacji nazw w Prusach, w tym nazwy ówczesnej wsi, a obecnie dzielnicy Ełku z Sybba (pol. Szyba) na Walden[25]
    • 8 listopada - w „noc kryształową” spalono synagogę i splądrowano żydowskie sklepy[26][9]
  • 1939
    • Ełk liczy około 17500 mieszkańców
    • 25 czerwca - zmiana nazwy obecnej ulicy Wojska Polskiego z Kaiser Wilhelm Straße (ul. Cesarza Wilhelma) na Straße der SA (ul. SA)[27]
    • 16 sierpnia - powołanie do wojska rezerwistów, na terenie powiatu rozmieszczane są jednostki wojskowe
II wojna światowa edytuj
 
Kwatera żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej na Cmentarzu Komunalnym i Wojskowym
  • 1939, wrzesień - z lotniska w Ełku prowadzone były naloty na Polskę (m.in. na Warszawę)
  • 1940 – w koszarach ełckich ulokowano jeńców francuskich, wykorzystywano ich do prac melioracyjnych
  • 1943, listopad - likwidacja ełckiego szefa gestapo, podążającego do Bogusz, przez Polaków z Grajewa
  • 1944
    • sierpień - częściowa ewakuacja Ełku
    • 22 października-6 listopada - ewakuacja ludności z trzydziestokilometrowego pasa przyfrontowego (w tej strefie znajdował się Ełk)
  • 1945
    • 20 stycznia - ewakuacja pozostałych mieszkańców powiatu ełckiego
    • 21 stycznia - z Ełku wycofały się oddziały Volkssturmu
    • 22 stycznia - ewakuacja personelu i taboru kolejowego do Kętrzyna, ostatni pociąg odjechał o 20:30
    • 23 stycznia - Rosjanie dotarli do Orzysza, odcinając drogę części ewakuujących się mieszkańców powiatu ełckiego
    • 24 stycznia - zajęcie Ełku przez Armię Radziecką

Ełk w granicach Polski edytuj

Okres PRL-u edytuj

 
Siedziba powołanego w 1945 roku Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego (obecnie I Liceum Ogólnokształcącego)
  • 1945
    • 6 kwietnia - przyjęcie władzy cywilnej w powiecie z rąk komendantury radzieckiej przez pierwszego starostę ełckiego Władysława Niksę
    • 25 kwietnia - mianowanie pierwszego powojennego burmistrza Ełku, został nim Fryderyk Jeroma
    • czerwiec - przesiedlenie na teren powiatu ełckiego 770 rodzin repatriantów i przesiedleńców w liczbie 3200 osób[28]
    • 21 czerwca - przejęcie budynku przy ul. Słowackiego 2 przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i organizacja w piwnicach aresztu na osiem cel[29]
    • 7 lipca - uchwała Rady Ministrów o wyłączeniu z Okręgu Mazurskiego (d. Prusy Wschodnie) powiatów ełckiego, oleckiego i gołdapskiego i powierzeniu administracji nad nimi wojewodzie białostockiemu[28]
    • 18 lipca - pierwsze posiedzenie Powiatowej Rady Narodowej w Ełku
    • 7 sierpnia - konferencja w Ełku z udziałem przedstawicieli władz, urzędów i instytucji społecznych, na której doszło do oficjalnego przekazania powiatów pod zarząd wojewody białostockiego[28]
    • 15 sierpnia - początek stacjonowania w Ełku sztabu V Mazurskiej Brygady Saperów
    • 1 września - utworzenie Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego[30]
    • 28 września - pierwsze posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej w Ełku
 
Siedziba powołanego w 1946 roku Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego, obecnie Budynek A Zespołu Szkół nr 6
  • 1946
    • 1 maja - założenie najsłynniejszego ełckiego klubu sportowego – Kolejowego Klubu Sportowego Ełk[31]
    • 2-3 maja - podpisanie Aktu założenia Biblioteki Powiatowej[32]
    • założenie przy stacjonującym w Ełku 62. Pułku Piechoty Wojskowego Klubu Sportowego Mazur Ełk[33]
    • 1 września - zmiana nazwy Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego na Państwowe Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące[30]
    • 8 września - pierwsze derby Ełku w oficjalnych polskich rozgrywkach piłkarskich. Spotykały się nieistniejące już kluby WKS Mazur Ełk i WKS Artylerzysta Ełk, wynik nieznany
    • 15 września - powołanie trzyletniego Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego (obecnie Zespół Szkół nr 6) przy ul. Kajki 2[34]
    • zima - powstanie Miejskiej Szkoły Muzycznej[35]
    • liczba mieszkańców Ełku pod koniec tego roku wzrosła do 6000, była to głównie ludność napływowa z Polski i terenów zabużańskich - tzw. „repatriantów”, w 1954 r. Ełk zbliżył się do stanu sprzed II wojny, mając 16 630 mieszkańców, 13 lat później było ich 25 136
  • 1947
  • 1948
    • 1 września - utworzenie Szkoły Ogólnokształcącej Stopnia Podstawowego i Licealnego w miejsce Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego[30]
    • 15 listopada - utworzenie Rejonowej Komendy Uzupełnień w Ełku (obecnie Wojskowa Komenda Uzupełnień w Ełku)[40]
  • 1949
  • 1950 – odsłonięcie pomnika W hołdzie poległym Polakom za wiarę i ojczyznę przed Kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa
  • 1951 – zastąpienie gazowego oświetlenia ulic oświetleniem elektrycznym
 
Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła przed przebudową
  • 1953 – rozwiązanie klubu KS Ełk (byłego WKS Mazur Ełk)
  • 1954 – utworzenie Powiatowego Archiwum w Ełku podlegającego Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Białymstoku, terenem działania archiwum zostały powiaty: ełcki, gołdapski, grajewski i olecki[41]
  • 1955
    • rozszerzenie granic miasta, przyłączenie Szyby
    • zmiana nazwy klubu KKS Ełk na Mazur Ełk, pod którą funkcjonuje do dziś
    • powstanie pierwszego nowego budynku po II wojnie światowej[42]
  • 1957 – powołanie Parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła, jedynej w mieście prawosławnej parafii
 
Pomnik Michała Kajki
  • 1958
    • maj - miasto odwiedził kardynał Stefan Wyszyński[3]
    • 13 sierpnia - pierwszy w powojennej historii miasta piłkarski mecz międzynarodowy. Spotkały się Mazur Ełk i HSV Nürnberg, wynik: 4:1
    • opuszczenie budynku obecnego I Liceum Ogólnokształcącego przez klasy podstawowe[30]
    • 28 września - w setną rocznicę urodzin odsłonięty został pomnik Michała Kajki – mazurskiego poety i obrońcy języka polskiego[43]
  • 1959, 26 lutego - powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa „Świt”[44]
  • 1960 – uchwała Rady Miasta powrócono do pierwszego herbu - skaczącego jelenia zamiast Janusa
  • 1961, jesień - porażka Mazura 0:8 na Stadionie Miejskim w 1/16 finału Pucharu Polski z najbardziej utytułowanym wówczas polskim klubem piłkarskim, ówczesnym mistrzem kraju Ruchem Chorzów[45]
  • 1962 – powołanie drugiej najstarszej wciąż istniejącej parafii rzymskokatolickiej w Ełku – Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa
  • 1965
    • 23 czerwca - nadanie Liceum Ogólnokształcącemu imienia Stefana Żeromskiego i obchody 20-lecia szkoły[30]
    • odsłonięcie obelisku z napisem W 20 rocznicę powrotu ziemi mazurskiej do Polski, w hołdzie walczącym i poległym o polskość tej ziemi, o jej wyzwolenie i utrwalenie władzy ludowej w parku w centrum miasta
  • 1967, 22 kwietnia - obchody dwudziestolecia istnienia Zasadniczej Szkoły Odzieżowej Ministerstwa Przemysłu Drobnego i Rzemiosła w Ełku (obecnie Zespół Szkół nr 3) i nadanie szkole imienia Jana i Hieronima Małeckich[37]
  • 1968
    • druga porażka Mazura Ełk w 1/16 finału Pucharu Polski na własnym boisku, tym razem ze spadkowiczem z piłkarskiej I ligi, Gwardią Warszawa, w karnych 4:6 (po dogrywce było 0:0)[46]
    • początek budowy tzw. Osiedla Kopernika, będącego częścią osiedla Centrum[44]
 
Ełckie Centrum Kultury
  • 1969, 1 września - powołanie Zasadniczej Szkoły Budowlanej dla Pracujących[47]
  • 1970 – zakończono budowę Miejskiego Domu Kultury (dzisiejszego Ełckiego Centrum Kultury)
  • 1971 – sporządzenie aktu erekcyjnego pod budowę szkoły przy ul. Sikorskiego[38]
  • 1972
    • 30 marca - oddano do użytku ostatniego bloku w ramach budowy tzw. Osiedla Kopernika[44]
    • przeniesienie zajęć Zespołu Szkół Zawodowych Centrali Rolniczej Spółdzielni „Samopomoc chłopska” (obecnie Zespół Szkół nr 5) do nowego budynku przy ul. Sikorskiego[38]
    • początek budowy osiedla Północ I[44]
 
Herb Ełku w latach 1967-1999
  • 1972-1974 – przebudowa ul. Wojska Polskiego
  • 1973, 20 lipca - uruchomienie komunikacji miejskiej[48]
  • 1975
  • 1976
    • w wyniku reformy administracyjnej Archiwum w Ełku zostało oddziałem Wojewódzkiego Archiwum w Suwałkach[41]
    • likwidacja więzienia w zamku ełckim
 
Osiedle Północ II
  • 1977
    • zmiana poniemieckich numeracji domów
    • 10 września - w Ełku zakończył się drugi etap 34. Tour de Pologne, mający start w Łomży
    • 11 września - w Ełku zaczął się trzeci etap 34. Tour de Pologne, mający metę w Kętrzynie
  • 1978
    • 5 lutego – katastrofa kolejowa pod miastem, w wyniku której zginęło 5 osób, a 15 zostało rannych[49]
    • powstanie pierwszego bloku mieszkalnego na osiedlu Północ II, przy ulicy Warszawskiej 5[50]
    • początek budowy osiedla Kochanowskiego[44]
    • Ełk pod względem populacji zostaje wyprzedzony przez Łomżę i Suwałki, wszystkie trzy miasta mają po ok. 36 000 mieszkańców
  • 1979, 1 września - zmiana nazwy Zasadniczej Szkoły Budowlanej na Zespół Szkół Budowlanych BZB w Ełku[47]
 
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Henryka Sienkiewicza w Ełku wybudowana w latach 1982–1984
  • 1981 – nadanie Zespołowi Szkół Zawodowych (obecnie Zespół Szkół nr 5) imienia Karola Brzostowskiego[38]
  • 1982
  • 1984, 29 maja - podpisanie aktu erekcyjnego pod budowę osiedla Konieczki[52]
  • 1985 – budowa dwóch pierwszych bloków mieszkalnych przy ul. Bahrkego na Konieczkach[52]
  • 1986
    • wiosna – Mazur Ełk przegrał walkę o awans do piłkarskiej drugiej ligi w ostatniej kolejce z Hutnikiem Warszawa
    • początek prac budowlanych na osiedlu Jeziorna[51]
    • odsłonięcie pomnika Walczącym o Polskość przy skrzyżowaniu ulic Wojska Polskiego i Zamkowej[53]
    • jesień - oddanie do użytku oczyszczalni mechaniczno-biologicznej[54]
  • 1987
    • rozpoczęcie budowy nowego szpitala miejskiego na osiedlu Baranki
    • październik - oddanie do użytku Ośrodka Sportów Wodnych przy ul. Grunwaldzkiej[33]
 
Budowa osiedla Jeziorna w 1989
  • 1988
    • oddanie do użytku budynku przy ul. Grodzieńskiej 10 na osiedlu Północ II, tzw. Okrąglaka, i powstanie Spółdzielczego Domu Kultury[44]
    • 1 września - powołanie Parafii pw. bł. Rafała Kalinowskiego w Ełku obejmującej swym zasięgiem osiedla Jeziorna i Baranki[55]
  • 1989
    • 1 lipca - powołanie Parafii pw. Chrystusa Sługi obejmującej swym zasięgiem Konieczki[56]
    • przyjęcie Liceum Ogólnokształcącego w poczet Uczestników Klubu Przodujących Szkół[30]
    • miasto osiąga liczbę 50 000 mieszkańców

III Rzeczpospolita edytuj

 
Kościół NMP Królowej Apostołów
 
Gmach Wyższego Seminarium Duchownego
 
Kościół św. Tomasza Apostoła z 1992 roku
 
Powiat ełcki od 1999 roku
  • 1996, 8 czerwca - nadanie Zespołowi Szkół Rolniczych imienia Macieja Rataja[34]
  • 1997, 30 września - zmiana nazwy Zespołu Szkół Odzieżowych w Ełku na Zespół Szkół nr 3 w Ełku[37]
  • 1998
    • lato - przeniesienie klubu piłkarskiego Płomień Woszczele do Ełku i zmiana nazwy na KS Płomień Ełk[67]
    • 27 września - wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę Kościoła św. Rafała Kalinowskiego[55]
    • reelekcja Zdzisława Fadrowskiego
    • jesień - pierwsze piłkarskie derby pomiędzy Mazurem a Płomieniem zakończone zwycięstwem Mazura 2:1
 
Herb Ełku od 1999 roku
 
Pływalnia w Ełku, stan na 2013 rok
 
Plac Jana Pawła II
  • 2000
    • 12 stycznia - oddanie do użytku krytego basenu
    • 3 kwietnia - zawieszenie ruchu kolejowego na odcinku Ełk-Pisz
    • 8 czerwca - odsłonięcie pomnika Jana Pawła II według projektu prof. Czesława Dźwigaja
    • 4 października - nadanie parkowi między ulicami Małeckich a 3 Maja nazwy Park Solidarności
    • 15 grudnia - opuszczenie koszar wojskowych przez ostatnie oddziały Wojska Polskiego[4]
    • 16 grudnia – ingres nowego biskupa ełckiego Edwarda Samsela do katedry ełckiej
  • 2001
    • otworzenie Centrum Studiów Bałtyckich w Ełku, pierwszego zamiejscowego punktu kształcenia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
    • powstanie Centrum Edukacji Ekologicznej[71]
    • 11 czerwca ustanowiono rekord Guinnessa w polskiej edycji, kategoria "Żywy pociąg", w ustanowieniu rekordu brało udział 2837 osób[72][73]
    • renowacja obelisku przy ul. Mickiewicza oraz zmiana napisu z W 20 rocznicę powrotu ziemi mazurskiej do Polski, w hołdzie walczącym i poległym o polskość tej ziemi, o jej wyzwolenie i utrwalenie władzy ludowej na Poległym za wolną i niezawisłą Polskę
    • 24 grudnia - poświęcenie Kościoła Chrystusa Sługi na Konieczkach[56]
 
Miejska Biblioteka Publiczna w Ełku od 2003 roku
  • 2002
    • 1 stycznia - powierzenie przejętej przez Urząd Miasta Ełckiej Kolei Dojazdowej do prowadzenia Miejskiemu Ośrodkowi Sportu i Rekreacji w Ełku i nadanie nazwy Ełcka Kolej Wąskotorowa[16]
    • otwarcie nowego szpitala miejskiego na Barankach
    • zwycięstwo Janusza Nowakowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich[74]
  • 2003
  • 2004
    • 31 marca - mecz piłkarskich reprezentacji U-19 Polska-Litwa na stadionie miejskim, zakończony remisem 1:1
    • 1 maja - Polska została członkiem Unii Europejskiej
  • 2005
    • 20 stycznia - powołanie katolickiej parafii św. Faustyny Kowalskiej
    • luty - wznowienie ruchu kolejowego na odcinku Ełk-Olecko
    • 21 sierpnia - na ełckiej plaży miejskiej odbył się największy w historii miasta koncert - Hity na czasie, z udziałem przeszło 40 tys. osób, a transmisję na żywo w TVP2 oglądało ok. 4 mln widzów[76][77]
    • 10-11 września - obchody stulecia istnienia Kościoła Chrześcijan Baptystów w Ełku[18], pomimo wątpliwości odnośnie do daty powstania obiektu (1905 lub 1908)
    • 25 października - ustanowienie Kościoła Chrystusa Sługi Diecezjalnym Sanktuarium Miłosierdzia Bożego[56]
  • 2006
 
Wiadukt na granicy Ełku i Siedlisk
  • 2007
    • plany poszerzenia granic miasta o część terenów gminy Ełk, w tym o wsie Konieczki, Siedliska[79] oraz początek konfliktu władz miasta z władzami gminy Ełk
    • 15 września - oddanie do użytku Hali Sportowo-Widowiskowej[80]
    • październik - konsultacje społeczne w sprawie poszerzenia granic miasta[81]
    • 28 października - pobłogosławienie Kościoła Opatrzności Bożej na Zatorzu przez biskupa ełckiego Jerzego Mazura[64]
    • grudzień - oddanie do użytku zmodernizowanej kamienicy przy ul. Armii Krajowej 21, będącej odtąd siedzibą Szkoły Artystycznej[23]
  • 2008
    • początek budowy Miejskiej Strefy Rozwoju Techno-Parku w Ełku
    • pierwsze Mazurskie Międzynarodowe Zawody Balonowe, największe zawody balonowe w Europie Środkowo-Wschodniej
    • 21 lipca - początek strajku głodowego w Urzędzie Gminy Ełk przeciw planom poszerzenia granic miasta[82]
    • 28 lipca - negatywne zaopiniowanie wniosku o poszerzenie granic administracyjnych miasta Ełk przez MSWiA[83] i upadek projektu
    • 16 września - przez ulice 11 listopada, Wojska Polskiego, Mickiewicza, Dąbrowskiego, Armii Krajowej, Kilińskiego oraz Grajewską przebiegła trasa trzeciego etapu 65. Tour de Pologne[84], wydarzenie zgromadziło 10 tysięcy kibiców
 
Kompleks boisk Orlik 2012 przy Zespole Szkół nr 2
 
Stadion Miejski po modernizacji
  • 2010
    • 28 marca - w ełckiej hali MOSiR odbyło się zgromadzenie specjalne Świadków Jehowy pod hasłem: „Pozostały czas jest skrócony”[93]
    • 8 czerwca - sprzedaż kompleksu zamkowego prywatnemu przedsiębiorcy za 1,75 mln [94]
    • 1 lipca - wznowienie ruchu kolejowego na odcinku Ełk-Pisz
    • 13 września - uroczyste otwarcie inwestycji „Budowa, rozbudowa i modernizacja bazy szkolnictwa zawodowego gastronomiczno-hotelarskiego z dostosowaniem do standardów unijnych w Zespole Szkół nr 6 im. Macieja Rataja w Ełku”[34]
    • 16 października - uroczyste otwarcie Sali Królestwa Świadków Jehowy przy ul. Władysława Szafera 1[95][96]
    • 19 października - nadanie Szkole Podstawowej w Chełchach koło Ełku imienia Lecha Kaczyńskiego[97]; jest to pierwsza placówka oświatowa w Polsce nosząca imię prezydenta, który zginął w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku[98]
    • 21 listopada - reelekcja Tomasza Andrukiewicza na prezydenta Ełku[99]
 
Ełckie Centrum Kultury po modernizacji zakończonej w 2012 roku
 
Kamienica przy ul. Małeckich 3 po modernizacji w latach 2011–2012, dawna siedziba Muzeum Historycznego
 
Obwodnica Ełku, fragment północno-wschodni
 
Rondo Saperów, powstałe w 2012 roku
  • 2012
    • 25 stycznia - protest ok. 200 osób pod Urzędem Miasta przeciwko umowie międzynarodowej ACTA
    • luty - zakończenie modernizacji Ełckiego Centrum Kultury[110]
    • 27 kwietnia - oficjalne otwarcie części rekreacyjnej stadionu miejskiego
    • maj - podpisanie umowy partnerskiej z rosyjskim miastem Oziorsk (pol. Darkiejmy)[111]
    • 11 maja - otwarcie Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w podełckich Siedliskach[112]
    • 31 maja - oficjalne otwarcie nowego stadionu lekkoatletycznego przy Zespole Szkół nr 1 z udziałem minister sportu Joanny Muchy[113]
    • 8 czerwca
      • otworzenie na czas trwania Euro 2012 ełckiej strefy kibica przy plaży miejskiej[114][115]
      • zmiana wezwania parafii św. Faustyny Kowalskiej na bł. Jana Pawła II, mocą decyzji biskupa ełckiego Jerzego Mazura
    • wykopaliska archeologiczne przy ełckim zamku krzyżackim[116][117]
    • 23 lipca - otwarcie ostatniego, północnego, odcinka obwodnicy miasta Ełku[118]
    • 28 sierpnia - powstanie Muzeum Historycznego w Ełku[119]
    • 22 września - otwarcie amfiteatru za Ełckim Centrum Kultury[120]
    • początek budowy pierwszych bloków mieszkalnych na Szybie[121]
    • 2 października - otwarcie skateparku przy ulicy Parkowej[122]
    • 18 października - uroczyste otwarcie Parku Naukowo-Technologicznego[123]
    • 9 grudnia - wznowienie bezpośrednich połączeń kolejowych z Wrocławiem przez Poznań[124]
    • grudzień - likwidacja Skweru Zesłańca Sybiru przy ul. Armii Krajowej, budząca niezadowolenie mieszkańców miasta
 
Herb powiatu ełckiego
  • 2013
    • 1 stycznia - likwidacja połączenia kolejowego z Oleckiem[125]
    • 23 lutego - wizyta wicepremiera i ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego[126]
    • 26-27 lutego - protest przeciw planom likwidacji Zespołu Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Ełku i włączenia do Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego[127][128], którym towarzyszyły kontrowersje w związku z atrakcyjnym położeniem budynku szkoły
    • 28 marca - ustanowienie herbu i flagi Powiatu ełckiego[129]
    • 18 maja - pierwsza w historii Ełku Noc Muzeów[8]
    • 23 maja - nadanie Szkole Podstawowej nr 5 im. Marii Konopnickiej[130]
    • 4 grudnia - otwarcie parku handlowego Tu i Teraz w odnowionym budynku dawnego szpitala miejskiego[131]
 
Galeria handlowa Brama Mazur
  • 2014
  • 2015
    • 16 listopada - poświęcenie i uruchomienie Cmentarza Komunalnego nr 3 w Bartoszach koło Ełku, W pierwszym etapie przygotowano teren do pochówków o powierzchni 1,5 ha, na którym udostępniono łącznie 5 tys. miejsc grzebalnych, w tym 60 miejsc w kolumbariach. Docelowo cmentarz może zostać powiększony do 18 ha[136].
    • 25 listopada - przeniesienie Gimnazjum nr 2 do budynku przy ulicy Koszykowej 1[137].
  • 2016
    • 1 maja - uruchomienie systemu Ełcka Karta Seniora[138]
    • 5 października – uwarzenie pierwszej warki przez Mazurski Browar[139]
 
Zamieszki, pocz. 2017
  • 2017
    • 1 stycznia - zamieszki i starcia z policją po zabójstwie 21-latka przez Tunezyjczyka[140] W wyniku ekscesów zniszczono dwa lokale gastronomiczne, mienie miejskie, zatrzymano kilkadziesiąt osób z ponad 300 uczestniczących w zbiegowisku[141].
    • 8 sierpnia - miasto Ełk było na pierwszym miejscu w rankingu miast województwa warmińsko-mazurskiego i 47 w kraju z dodatnim saldem migracji ludności[142].
    • 1 września - w związku z reformą oświaty od roku szkolnego 2017/2018 nastąpiła zmiana granic obwodów szkolnych, przekształcenie Gimnazjum nr 2 w Szkołę Podstawową nr 1
    • 30 listopada - zakończenie działalności medycznej 108 Szpitala Wojskowego[143],
    • 1 grudnia - uroczysta inauguracja udzielania świadczeń zdrowotnych przez 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Lublinie - Filia w Ełku[144]
 
Mural upamiętniający stulecie odzyskania niepodległości na jednej z kamienic

Przypisy edytuj

  1. a b c d Zamek w centrum miasta - historia. Ełk-Lyck.Blogspot.com. [dostęp 2013-05-06].
  2. a b c Ełk - zamek krzyżacki. Rotmanka.com. [dostęp 2013-05-06].
  3. a b c d e f g h i j k Goście w Ełku [online], Historia Magistra Vitae [dostęp 2012-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-20].
  4. a b c d e f g h i Kadry z przeszłości. Datownik zmian z 585 lat. Gazeta Współczesna. [dostęp 2012-08-17].
  5. a b c d e Historia. Wirtualny Sztetl. [dostęp 2012-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  6. Cmentarz komunalny [online] [dostęp 2012-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-29].
  7. a b c d e f Co nam zostało sprzed lat? Dużo!. Gazeta Współczesna. [dostęp 2012-08-03].
  8. a b c Tłumy w noc z muzeum! [GALERIA]. Ełk.wm.pl. [dostęp 2013-05-29].
  9. a b c Marcin Furman, Ełk [online], Tęsknię za Tobą, Żydzie! [dostęp 2013-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-26].
  10. a b c d e f Katedra w Ełku. Zabytki.Mazury.pl. [dostęp 2014-01-09].
  11. Tomasz Błaszczyk, Adalbert Falk jako Śląski działacz Kulturkampfu (1827–1900), „Perspectiva, Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”, II (2), 2003 [zarchiwizowane z adresu 2011-05-07].
  12. a b Historia (strona 2). Wirtualny Sztetl. [dostęp 2012-09-24].
  13. Informationsseite - DENIC eG [online], verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2018-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-10] (niem.).
  14. Hala sportowa [online], MOSiR Ełk [zarchiwizowane z adresu 2008-07-01].
  15. a b c Ełk – Parafia pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika [online], Diecezja Ełcka [dostęp 2012-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  16. a b c d e Ełcka Kolej Wąskotorowa – Historia [online], MOSiR Ełk [dostęp 2012-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-12].
  17. Właściciele dostali pieniądze z ratusza - wspolczesna.pl [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  18. a b Obchody 100-Lecia powstania kościoła [online], Kościół Chrześcijan Baptystów w Ełku [dostęp 2012-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-21].
  19. Kościół Chrześcijan Baptystów [online], Miejska Biblioteka Publiczna w Ełku [zarchiwizowane z adresu 2007-03-26].
  20. a b Piłat: Historia zatoczyła koło [online], Ełk.wm.pl, 1 września 2012 [dostęp 2013-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-06].
  21. a b c Grzegorz Jasiński, Wyznanie Świadków Jehowy na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej (do 1950 roku), „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie”, luty 2019, s. 243-284.
  22. Masovia Lyck [online], worldfootball.net [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  23. a b Miasto Ełk - tu wracam< [online], elk.pl [dostęp 2021-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-04].
  24. 1935 – wrzesień [online], WAMA-SPORT [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  25. NameBright - Coming Soon [online], ruciane-nida.org [dostęp 2017-12-31].
  26. Ełk | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-15].
  27. Nazewnictwo ulic w Ełku 1933–1945 r. [online], SerceMazur.pl, 16 września 2010 [zarchiwizowane z adresu 2013-01-13].
  28. a b c Kalendarium - 7 lipca. Archiwum Państwowe w Białymstoku. [dostęp 2012-09-12].
  29. Siedziba Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (1945) przy ulicy Słowackiego 2 – Ełk - Śladami zbrodni [online], slady.ipn.gov.pl [dostęp 2017-11-15].
  30. a b c d e f g Kalendarium szkoły [online], I Liceum Ogólnokształcące w Ełku [dostęp 2012-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-03].
  31. Skarb - Mazur Ełk [online], 90minut.pl [dostęp 2017-11-24].
  32. Oryginalny dokument wiszący w holu MBP w Ełku.
  33. a b c Historia [online], MKS Mazur Ełk [dostęp 2013-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-06].
  34. a b c Historia szkoły. Zespół Szkół nr 6 w Ełku. [dostęp 2012-07-17].
  35. Zespół Państwowych Szkół Muzycznych w Ełku - Informacje o szkole [online], psmelk.edupage.org [dostęp 2017-11-24].
  36. Marek Kietliński, 1947 – Sfałszowane wybory [online], Archiwum Państwowe Białymstoku [zarchiwizowane z adresu 2012-12-21]. Kalendarium
  37. a b c Historia szkoły [online], Zespół Szkół nr 3 w Ełku [dostęp 2012-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-12].
  38. a b c d Historia szkoły [online], Zespół Szkół nr 5 w Ełku [dostęp 2012-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-31].
  39. http://mogiel.net/POL/history/polhist.php
  40. Zarys historyczny [online], WKU Ełk [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-25].
  41. a b Historia Archiwum [online], Archiwum Państwowe w Suwałkach [dostęp 2012-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-12].
  42. Stefan M. Marcinkiewicz, Powojenna historia Ełku w oczach jego mieszkańców [online], Muzeum Historyczne w Ełku [dostęp 2017-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-09].
  43. Pomnik Michała Kajki w Ełku – LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 2017-11-15].
  44. a b c d e f Historia [online], Spółdzielnia Mieszkaniowa „Świt” w Ełku [dostęp 2012-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-30].
  45. Poland - Full Cup History [online], rsssf.com [dostęp 2017-11-24].
  46. Poland - Full Cup History [online], rsssf.com [dostęp 2017-11-24].
  47. a b c d O szkole. Zespół Szkół nr 2 w Ełku. [dostęp 2012-07-17].
  48. Historia [online], MZK Ełk [zarchiwizowane z adresu 2012-06-10].
  49. 5 lutego 1978: Katastrofa kolejowa pod Ełkiem [online], chronologia.pl [dostęp 2017-11-15].
  50. Tu Północ II, nie chamowo! [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  51. a b c Rys historyczny 1982–2007 [online], Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa w Ełku [dostęp 2012-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-13].
  52. a b Stanisław Wasilewski, XX-Lecie Osiedla „Konieczki” [online], SM „Świt” [dostęp 2012-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  53. Betonowe uszy do obcięcia - wspolczesna.pl [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  54. Rys historyczny [online], Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji [zarchiwizowane z adresu 2007-01-15].
  55. a b Ełk - Parafia pw. Św. Rafała Kalinowskiego. Diecezja Ełcka. [dostęp 2012-09-23].
  56. a b c Ełk - Parafia pw. Chrystusa Sługi. Diecezja Ełcka. [dostęp 2012-09-23].
  57. Ełk – Parafia pw. Św. Jana Apostoła i Ewangelisty [online], Diecezja Ełcka [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  58. a b Ełk - Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Apostołów. Diecezja Ełcka. [dostęp 2012-10-28].
  59. Ełk – Parafia pw. Św. Tomasza Apostoła [online], Diecezja Ełcka [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  60. a b Ełk – Parafia pw. błog. Karoliny Kózkówny [online], Diecezja Ełcka [dostęp 2012-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  61. a b Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej „Mazury” w Ełku. Leksykon Kultury Warmii i Mazur. [dostęp 2013-01-25].
  62. List pasterski biskupa ełckiego z okazji 20-lecia diecezji ełckiej [online] [dostęp 2016-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-14].
  63. Ełk – Parafia pw. Ducha Świętego [online], Diecezja Ełcka [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  64. a b Ełk – Parafia pw. Opatrzności Bożej [online], Diecezja Ełcka [dostęp 2012-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  65. a b Ełk - miasto ekologiczne. Ełk.pl. [dostęp 2012-08-17].
  66. Mazurskie Lato Kabaretowe Mulatka w Ełku – Leksykon Kultury Warmii i Mazur [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 2017-11-15].
  67. mogiel.net
  68. Jan Paweł II w Polsce [online] [dostęp 2012-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-21].
  69. Elk24.pl [online], elk24.pl [dostęp 2021-04-17].
  70. Przyszedł czas na rewizytę [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  71. Ełckie Stowarzyszenie Ekologiczne. Jak niemożliwe stało się możliwe [online], Centrum Edukacji Ekologicznej [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  72. rekordy guinessa - Archiwum wyborcza.pl [online], gazetapl [dostęp 2019-03-30] (pol.).
  73. Wirtualna Polska Media S.A, "Ludzki pociąg": dziecięcy rekord Guinessa [online], wiadomosci.wp.pl, 11 czerwca 2001 [dostęp 2019-03-30].
  74. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-11-24].
  75. WSFIZ w Białymstoku Paweł Modzelewski „Monografia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Ełku” praca dyplomowa pod kierunkiem prof. J.F. Nosowicza, Ełk 2006 r.
  76. Forum finanse bankowość i programy partnerskie - Wykaz forów [online], medialink.pl [dostęp 2017-11-24].
  77. Promocja weselna - Noclegi Ełk – Perła Mazur [online], perlamazur.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  78. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-11-24].
  79. ek [online], archive.is [dostęp 2017-11-15].
  80. Hala Sportowo-Widowiskowa [online], MOSiR Ełk [zarchiwizowane z adresu 2012-11-09].
  81. Ełk. Chcecie nowych granic miasta? [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  82. Ełk. Protest głodowy przeciw poszerzeniu granic miasta [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  83. MSWiA przeciwko poszerzeniu granic Ełku [online], wiadomosci.wp.pl [dostęp 2017-11-24].
  84. Ełczanie na medal! 10 tys. mieszkańców miasta kibicowało w Ełku kolarzom Tour de Pologne [online] [dostęp 2012-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  85. Galatone – nowe miasto partnerskie Ełku
  86. Informacje, ogłoszenia, firmy. Warmia i Mazury [online], elk-arch.wm.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-13].
  87. Lech Kaczyński w Ełku [online], Ełk-arch.wm.pl, 25 maja 2009 [dostęp 2012-07-16] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-13].
  88. Orlik wreszcie wylądował - Ełk [online], elk.wm.pl [dostęp 2017-11-24].
  89. Wrota Warmii i Mazur - Regionalny portal informacyjny - Nowa inwestycja drogowa w Działdowie [online], wrota.warmia.mazury.pl [dostęp 2018-06-11].
  90. Będziemy współpracować z Norwegami [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  91. Zwycięstwa Jackiewicza i Włodarczyka w Ełku [online], wiadomosci24.pl [dostęp 2017-11-24].
  92. Rafal Jackiewicz vs. Delvin Rodriguez - Boxrec Boxing Encyclopaedia
  93. Mariusz Semenowicz, Ponad 1300 Świadków Jehowy wypełniło Halę w Ełku [online], elk.24.pl, 30 marca 2010.
  94. Krzyżacki zamek sprzedany! Zobacz, kto go kupił [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-15].
  95. Kazimierz Radzajewski, Świadkowie Jehowy mają swoje Sale Królestwa [online], wspolczesna.pl, 18 października 2010.
  96. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2022-01-25].
  97. Nadanie imienia szkołom w Chełchach [online], Urząd Gminy Ełk [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  98. Chełchy, podlaskie: Pierwsza szkoła im. Kaczyńskiego [online], se.pl [dostęp 2017-11-24].
  99. Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza - Województwo warmińsko-mazurskie - m. Ełk [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-11-24].
  100. Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. - wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r.
  101. Ruszyła budowa amfiteatru! [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  102. Remont na os. Grunwaldzkim zakończony [online], Ełk.wm.pl, 29 grudnia 2011 [dostęp 2012-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  103. Kino POLONIA [online], kino.miastoelk.pl [dostęp 2017-11-24].
  104. Elk24.pl [online], elk24.pl [dostęp 2021-04-17].
  105. Premier Tusk wizytował budowę obwodnicy Ełku [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2017-11-24].
  106. wiadomości [online], wirtualnyelk.pl [dostęp 2017-11-24].
  107. Siegfried Lenz honorowym obywatelem Ełku [online], Ełk.wm.pl, 18 października 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-10-20].
  108. Otwarcie Kina ECK [online], Ełckie Centrum Kultury [zarchiwizowane z adresu 2013-10-26].
  109. Kino w Ełckim Centrum Kultury już działa [online], Ełk.wm.pl, 22 października 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-03-20].
  110. Ełckie Centrum Kultury zmodernizowane
  111. Będziemy współpracować z Rosjanami z Ozierska [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  112. Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami „Eko-MAZURY”, ZUO oficjalnie otwarty! [online], eko-mazury.ełk.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-08].
  113. Joanna Mucha na otwarciu stadionu w Ełku [online], Ełk.wm.pl, 31 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  114. Strefa kibica powstanie na plaży miejskiej [online], Ełk.wm.pl, 10 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-08-12].
  115. Spotkajmy się w strefie kibica [online] [dostęp 2012-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-06].
  116. Archeolodzy zbadają wyspę zamkową w Ełku [online], naukawpolsce.pap.pl [dostęp 2017-11-24].
  117. Zamek pełen skarbów [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  118. Nowa obwodnica jest już otwarta! [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-24].
  119. Radio5 – informacje z Twojego regionu [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-24].
  120. Radio5 – informacje z Twojego regionu! [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-24].
  121. Developerzy ruszają z budową nowych osiedli [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-15].
  122. Radio5 – informacje z Twojego regionu [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-24].
  123. Start ełckiego Techno-Parku [online] [dostęp 2012-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-04].
  124. Od jutra nowe połączenia na kolei [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-15].
  125. Koniec połączenia kolejowego Olecko-Ełk [online], stefczyk.info, 31 grudnia 2012 [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-05].
  126. Janusz Piechociński w Ełku. Spotkania i kolacja z biskupem (zdjęcia) [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-15].
  127. Protest przed ełckim starostwem. Uczniowie protestowali przeciw zmianom w mechaniaku [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-15].
  128. Radio5 – informacje z Twojego regionu! [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-15].
  129. Herb powiatu ełckiego z krzyżem Skomanda i białą lilią [online], wspolczesna.pl [dostęp 2017-11-15].
  130. Radio5 – informacje z Twojego regionu [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-15].
  131. Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl [dostęp 2021-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  132. Muzeum Historyczne w Ełku jest właścicielem wąskotorówki [online], Onet.pl, 1 marca 2014 [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-04] (pol.).
  133. Święty Jan Paweł II patronem Ełku [online], naszdziennik.pl [dostęp 2017-11-15].
  134. Radio5 – informacje z Twojego regionu! [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-15].
  135. Radio5 – informacje z Twojego regionu! [online], radio5.com.pl [dostęp 2017-11-15].
  136. Nowy cmentarz w Bartoszach oddany do użytku | Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl [dostęp 2018-12-10].
  137. Wielkie otwarcie w Gimnazjum nr 2 w Ełku [online], elk.wm.pl [dostęp 2018-12-10] (pol.).
  138. Pierwszy rok funkcjonowania „Ełckiej Karty Seniora” | Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl [dostęp 2018-12-10].
  139. Idea powstania - Producent piwa Ełk [online] [dostęp 2018-12-10].
  140. Zamieszki w Ełku po śmierci 21-latka. Lokal z kebabem zniszczony [online], elk.wm.pl [dostęp 2018-12-10].
  141. Zamieszki w Ełku: Kilkadziesiąt osób przed sądem [online], fakty.interia.pl [dostęp 2018-12-10].
  142. Ełk w czołówce polskich miast, w których przybywa mieszkańców | Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl [dostęp 2018-12-10].
  143. Minister likwiduje 108 Szpital Wojskowy w Ełku [online], elk.wm.pl [dostęp 2018-12-10].
  144. Apollo13 Team, 1 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką | SP ZOZ w Lublinie – Filia w Ełku [online] [dostęp 2018-12-10].
  145. Świętujemy sto lat Niepodległej [online], elk.wm.pl [dostęp 2018-12-10].
  146. W Ełku powstaje 44. batalion lekkiej piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej [online], Radio Olsztyn [dostęp 2018-12-10].
  147. Złożyli przysięgę w Ełku | Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl [dostęp 2018-12-10].
  148. Ćwiczenia wojsk NATO z pokazem sprzętu w Ełku | Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl [dostęp 2019-03-30].
  149. * Kongres Świadków Jehowy w naszym regionie już w ten weekend! [online], podlaskie.naszemiasto.pl, 13 sierpnia 2019.
  150. Kongres Świadków Jehowy w Ełku. W spotkaniu uczestniczy ponad 600 osób naszego regionu [Zdjęcia]! [online], augustow.naszemiasto.pl, 18 sierpnia 2019.
    * Kongres Świadków Jehowy w naszym regionie już w ten weekend! [online], bialystok.naszemiasto.pl, 13 sierpnia 2019.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj