Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2019/03

Aktualnie na stronie głównej

Giętkojęzykowe – podrząd lądowych ssaków łożyskowych z rzędu włochaczy i grupy szczerbaków. Obejmuje rodziny mrówkojadowatych iotaz mrówkojadkowatych, licząc w sumie wedle starszych ujęć cztery, wedle nowszych 10 gatunków. Obejmuje zwierzęta żywiące się mrówkami i termitami, które wykształciły do tego liczne przystosowania. Większość żyje na drzewach, prócz naziemnego mrówkojada wielkiego. Zapis kopalny jest ubogi. Żyją w Ameryce od Meksyku do Argentyny. U giętkojęzykowych występuje opóźniona implantacja skutkująca ciążą przedłużoną, wobec czego po pół roku rodzi się pojedyncze młode. Przypomina ono osobnika dorosłego. Matka opiekuje się nim przez następne pół roku, karmiąc go swym mlekiem. Nie pozostawia go jednak w norze, której w przeciwieństwie do pancernikowców giętkojęzykowe nie kopią, tylko w dziupli, bądź pomiędzy gęstymi gałęziami drzew w przypadku gatunków nadrzewnych, bądź też w ogóle nie zostawia potomka bez opieki, nosząc go na swym grzbiecie, jak to czyni mrówkojad wielki. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 marca edytuj

Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.

2 marca edytuj

Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1956 – VII edycja zimowych igrzysk olimpijskich rozegrana od 26 stycznia do 5 lutego 1956 roku we włoskiej miejscowości Cortina d’Ampezzo. W ramach igrzysk przeprowadzono 24 konkurencje w 8 dyscyplinach sportowych. W zawodach wzięło udział 821 sportowców - 689 mężczyzn i 132 kobiety z 32 narodowych reprezentacji. Po raz pierwszy w zimowych igrzyskach olimpijskich wzięła udział reprezentacja Związku Radzieckiego, która zwyciężyła w klasyfikacji medalowej, zdobywając 16 medali – 7 złotych, 3 srebrne i 6 brązowych. Indywidualnie najbardziej utytułowanym sportowcem został Austriak Toni Sailer, który trzykrotnie triumfował w narciarstwie alpejskim. Cztery medale - złoty, dwa srebrne i brązowy zdobył Szwed Sixten Jernberg w biegach narciarskich. Igrzyska olimpijskie w Cortina d’Ampezzo były pierwszymi, podczas których rywalizacja sportowców transmitowana była na masową skalę przez stacje telewizyjne.

3 marca edytuj

Ken Wharton (ur. 21 marca 1916 w Smethwick, zm. 12 stycznia 1957 w Ardmore) – brytyjski kierowca wyścigowy i rajdowy. W 1935 roku zadebiutował w samochodzie Austin Seven w wyścigu na torze Donington Park. Wykorzystywał każdą okazję by startować w wyścigach, ścigał się w wyścigach górskich, sprintach oraz wyścigu na torze Brooklands. Wybuch II wojny światowej spowodował zastój w sportach motorowych w Wielkiej Brytanii, mimo to Wharton szybko wrócił do wyścigów. W wyścigach Grand Prix Formuły 1 zadebiutował w GP Szwajcarii w 1952 roku. Startując dla zespołu Scuderia Franera w samochodzie Frazer Nash FN48 zakwalifikował się na 13 miejscu, jednak w wyścigu awansował na czwartą pozycję i zdobył swoje jedyne trzy punkty. W 1957 roku, podczas wyścigu w Nowej Zelandii, Wharton uderzył w słupek, a jego samochód obrócił się, kierowca z niego wypadł, był ciężko ranny w głowę, zmarł w szpitalu w wyniku doznanych obrażeń.

4 marca edytuj

Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

5 marca edytuj

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.

6 marca edytuj

Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.

7 marca edytuj

Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.

8 marca edytuj

Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.

9 marca edytuj

Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.

10 marca edytuj

Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.

11 marca edytuj

Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

12 marca edytuj

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.

13 marca edytuj

Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.

14 marca edytuj

Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.

15 marca edytuj

Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.

16 marca edytuj

Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.

17 marca edytuj

Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.

18 marca edytuj

Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

19 marca edytuj

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.

20 marca edytuj

Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.

21 marca edytuj

Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.

22 marca edytuj

Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.

23 marca edytuj

Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.

24 marca edytuj

Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.

25 marca edytuj

Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

26 marca edytuj

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.

27 marca edytuj

Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.

28 marca edytuj

Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.

29 marca edytuj

Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.

30 marca edytuj

Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.

31 marca edytuj

Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.