Droga krajowa nr 1 (Polska)

droga krajowa w Polsce, łącząca Trójmiasto z Łodzią, konurbacją górnośląską i granicami polsko-czeską oraz polsko-słowacką

Droga krajowa nr 1 (DK1) – droga krajowa klasy A, S, GP oraz na krótkim odcinku klasy G[6] łącząca północ Polski (Gdańsk) z południem: Gorzyczkami lub Zwardoniem (istnieją dwie równoległe trasy oznaczone jako DK1). Jest jedną z głównych tras w Polsce o przebiegu południkowym. Stanowi polską część międzynarodowego szlaku komunikacyjnego E75 HelsinkiGdańskŁódźBudapesztAteny. Biegnie przez województwa: pomorskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie i śląskie. Na północy rozpoczyna się w miejscowości Rusocin na węźle z drogą ekspresową S6 i biegnie autostradą A1 do Pyrzowic do węzła z drogą ekspresową S1, gdzie rozwidla się (rozpoczyna podwójny przebieg): od Pyrzowic do granicy z Czechami w Gorzyczkach oraz od Pyrzowic przez Dąbrowę Górniczą, Tychy, Bielsko-Białą, Żywiec do granicy ze Słowacją w Zwardoniu.

GP1
Początek drogi

S6 Obwodnica Trójmiasta[a]
54°14′43″N 18°36′33″E/54,245400 18,609100

Koniec drogi

Granica Gorzyczki[b] (PL-CZ)
49°56′11″N 18°24′26″E/49,936300 18,407100
Granica Zwardoń[c][d] (PL-SK)
49°30′29″N 18°57′47″E/49,508000 18,963056

Długość

• wariant I: 566 km[e][1][2]
• wariant II: 624[f][3][4] km

Województwa

pomorskie,
kujawsko-pomorskie,
mazowieckie,
łódzkie,
śląskie

Mapa
Mapa GP1
Przebieg drogi krajowej nr 1 w Polsce

     Droga krajowa nr 1

     Droga ekspresowa S1

     Autostrada A1

     Płatna autostrada A1

Trasa trzykrotnie (w pobliżu Grudziądza, Torunia i w Czechowicach-Dziedzicach) przekracza Wisłę.

Klasa drogi

edytuj

Pomijając odcinki oznakowane jako autostrada i droga ekspresowa droga posiada parametry klasy GP na odcinkach:

  • Tychy – Bielsko-Biała
  • Przybędza – Węgierska Górka

oraz parametry klasy G na odcinku między Węgierską Górką a Milówką[6].

Dopuszczalny nacisk na oś

edytuj

Od 2005 roku[7] na drodze nr 1 dopuszczalny jest ruch pojazdów o nacisku osi pojedynczej do 11,5 tony[8][9].

Historia

edytuj

Pierwotnie droga krajowa nr 1 biegła po śladzie obecnej drogi krajowej nr 91, jednakże wraz z oddawaniem kolejnych odcinków autostrady A1, przejmowały one oznaczenie drogi krajowej nr 1, natomiast równoległe odcinki starej jedynki oznaczane były numerem 91. Południowy odcinek drogi krajowej nr 1 pierwotnie biegł natomiast równoleżnikowo między Cieszynem a Bielskiem-Białą, po szlaku obecnej drogi ekspresowej S52. W dniu 4 sierpnia 2016 r. zmieniony został przebieg południowego odcinka drogi na obecny, biegnący południkowo do granicy ze Słowacją w Zwardoniu.

Trasa między Bielskiem-Białą a Zwardoniem w latach 1985[10] – 2000[11] nosiła oznaczenia drogi krajowej nr 94 na odcinku Bielsko-Biała – Żywiec oraz drogi krajowej nr 944 na dalszej części do Zwardonia. W latach 2000 – 2016[12] fragmenty te stanowiły drogę krajową nr 69.

Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 lutego 2023 r. do przebiegu drogi krajowej nr 1 ma być zaliczany także odcinek alei Wojska Polskiego w Częstochowie od węzła autostradowego Częstochowa Północ do węzła z ulicą Warszawską (droga nr 91)[5]. Przedmiotowy odcinek, według rozporządzenia, nie stanowi zasadniczego przebiegu drogi nr 1[5].

Pikietaż

edytuj

Poniższa tabela zawiera informacje dotyczące wyznaczonego pikietażu w ciągu drogi, opracowana na podstawie danych udostępnionych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad[13]. Może ona zawierać nie do końca precyzyjne dane.

Dane pikietażu drogi krajowej nr 1[k]
Oznaczenie Odcinek km początkowy km końcowy Uwagi
A1 Rusocin –  Pyrzowice 0,0 475,4
  • początek trasy kilkaset metrów na północ od węzła Rusocin (przejście z drogi ekspresowej S6)
A1d  Pyrzowice – wiadukt obwodnicy zachodniej Piekar Śląskich 0,0 ≈14
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
  • wiadukt znajduje się w sąsiedztwie węzła Piekary Śląskie
  • pofałdowania nawierzchni (ograniczenia do 110 i 80 km/h)
A1c wiadukt obwodnicy zachodniej Piekar Śląskich – węzeł Gliwice Wschód – początek estakady autostradowej w Gliwicach 0,0 22,6
  • pikietaż lokalny
  • wartość końcowa szacowana
A1b początek estakady autostradowej w Gliwicach –   Gliwice Sośnica (wiadukt nad DK44) 0,0 ≈5,9
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
A1a   Gliwice Sośnica (wiadukt nad DK44) – granica państwa 0,0 ≈48,7
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
S1b   Pyrzowice – Podwarpie 0,0 brak danych (około 13. km)
  • pikietaż lokalny
  • według materiału źródłowego odcinek kończy się na połączeniu jezdni głównych z łącznicami (km 12+600), jednakże punkt środkowy węzła jest kilkaset metrów dalej
1a Podwarpie – Dąbrowa Górnicza 0,0 2,5
  • pikietaż lokalny
  • punkt końcowy na granicy Dąbrowy Górniczej
  • przebudowa odcinka do drogi ekspresowej
  • wschodnia obwodnica GOP
1 Dąbrowa Górnicza 525,1 530,7
S1 Dąbrowa GórniczaSosnowiecMysłowiceTychy 530,7 564,5 wschodnia obwodnica GOP
1 Tychy – PszczynaCzechowice-DziedziceBielsko-Biała 564,5 brak danych (około 601. km)
  • według materiału źródłowego odcinek kończy się na połączeniu jezdni głównej z łącznicą relacji Tychy → Cieszyn (km 600+800), jednakże punkt środkowy węzła jest kilkaset metrów dalej
S1f Bielsko-Biała –   Przybędza 0,0 33,8
1f   PrzybędzaWęgierska GórkaMilówka – S1 33,8 45,6
1h Węgierska Górka – Milówka – S1 0,0 ≈5,9
  • ulica Trakt Cesarski, droga o częściowym ograniczeniu dostępu (dojazd do posesji); na 800 m nie ma utwardzonej nawierzchni[14]
  • pikietaż lokalny
S1g (Milówka) DK1 – Tunel EmiliaZwardońgranica państwa (dawne przejście graniczne) 0,0 ≈11,2
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
  • na wysokości 10. km oznakowanie końca drogi ekspresowej, dalszy przebieg jako droga krajowa

Autostrada A1

edytuj
Osobny artykuł: Autostrada A1 (Polska).

Trasa na odcinku RusocinGorzyczki (584 kilometry) ma status autostrady A1. Jest też częścią trasy europejskiej E75

Droga ekspresowa S1

edytuj

Droga na odcinkach PyrzowicePodwarpie, Dąbrowa GórniczaTychy, Bielsko-BiałaPrzybędza oraz MilówkaZwardoń (granica ze Słowacją) ma status drogi ekspresowej S1.

Planowane przebudowy i remonty

edytuj

Droga ekspresowa S1

edytuj
Zobacz więcej w artykule Droga ekspresowa S1 (Polska), w sekcji Odcinki w budowie.

Mysłowice - Bielsko-Biała

edytuj

Obecnie budowany jest odcinek drogi S1 Mysłowice – Bielsko-Biała zastępujący istniejący przebieg DK1 biegnący przez Tychy, Pszczynę i Czechowice-Dziedzice. Zakończenie prac zaplanowano na rok 2026.

Przybędza - Milówka

edytuj

Realizowany jest też odcinek trasy między węzłani "Przybędza" i "Milówka" (tzw. obejście Węgierskiej Górki). Trasa zostanie poprowadzona przez estakady i 2 tunele o długości około 800 metrów. Długość drogi to prawie 10 kilometrów. Termin zakończenia budowy drogi to rok 2024.

Ważniejsze miejscowości leżące na trasie nr 1

edytuj

(lista wymienionych miejscowości nie uwzględnia miejscowości w ciągu A1)

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Opis trasy [online], OpenStreetMap [dostęp 2022-03-18].
  2. Opis trasy [online], Mapy Google [dostęp 2022-03-18].
  3. Opis trasy [online], OpenStreetMap [dostęp 2022-03-18].
  4. Opis trasy [online], Mapy Google [dostęp 2022-03-18].
  5. a b c Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 lutego 2023 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 455)
  6. a b Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Zarządzenie nr 34 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 3 października 2017 r. w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl. [dostęp 2017-10-22]. (pol.).
  7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wykazu dróg krajowych, po których mogą się poruszać pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t (Dz.U. z 2005 r. nr 219, poz. 1860)
  8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t (Dz.U. z 2011 r. nr 124, poz. 703)
  9. Art. 41. 1. Po drogach publicznych dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej
    do 11,5 t, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
    2. Minister właściwy do spraw transportu ustala, w drodze rozporządzenia, wykaz:
    1) dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t,
    2) dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t
    – mając na uwadze potrzebę ochrony dróg oraz zapewnienia ruchu tranzytowego.
    3. Drogi wojewódzkie inne niż drogi określone na podstawie ust. 2 pkt 1, drogi powiatowe oraz drogi gminne stanowią
    sieć dróg, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t.

    Ustawa o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693)
  10. Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
  11. Zarządzenie nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 9 maja 2000 r. w sprawie nowych numerów dróg krajowych, [w:] Rzeczpospolita [online], 4 lipca 2000.
  12. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Zarządzenie nr 13 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 22 lipca 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom krajowym. gddkia.gov.pl. [dostęp 2020-01-31]. (pol.).
  13. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Serwis Mapowy GDDKiA. [dostęp 2022-02-07]. (pol.). – warstwa „Słupki pikietażowe”.
  14. Redakcja: Awantura o "Cesarkę". beskidzka24.pl, 2017-11-11. [dostęp 2022-02-07]. (pol.).
  1. Miejsce ustawienia znaków początku/końca autostrady znajduje się kilkaset metrów na północ od   Rusocin)
  2. W ciągu I wariantu od Pyrzowic
  3. W ciągu II wariantu od Pyrzowic
  4. Do 4 sierpnia 2016 r. przebieg drogi kończył się w Cieszynie, na granicy polsko-czeskiej.
  5. Odległość dotyczy trasy z Rusocina przez Pyrzowice i Gliwice do granicy państwowej w Gorzyczkach
  6. Odległość dotyczy trasy z Rusocina przez Pyrzowice, Tychy i Bielsko-Białą do granicy państwowej w Zwardoniu
  7. Koncesjonariusz na odc. Rusocin – Toruń: Gdańsk Transport Company
  8. Jedyne relacje węzła: wjazd na S1 tylko w kierunku Pyrzowic, zjazd z S1 tylko w stronę Bielska-Białej
  9. Wjazd od strony Cieszyna, wyjazd w kierunku Katowic
  10. Brak możliwości zjazdu z S1 od strony Zwardonia. Zobacz na mapie
  11. Stan na 1 marca 2023