Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/grudzień
Rocznice
1 grudnia 2022
1 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Blanka, Edmund i Natalia; Światowy Dzień AIDS
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1822 – Pedro I został koronowany na cesarza Brazylii
- 1867 – urodził się Ignacy Mościcki, inżynier chemik, wynalazca, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, Prezydent Rzeczypospolitej
- 1887 – drukiem wyszła nowela Arthur Conan Doyle Studium w szkarłacie, w której po raz pierwszy pojawia się postać Sherlocka Holmesa
- 1922 – pod przewodnictwem marszałków seniorów – Kazimierza Brownsforda i Bolesława Limanowskiego – ukonstytuowały się wybrane w listopadzie tegoż roku Izby ustawodawcze; w wyniku porozumienia pomiędzy prawicą a PSL „Piast” marszałkiem Sejmu został Maciej Rataj (na fotografii), na którego głosowało 252 posłów (kontrkandydatem był Eugeniusz Śmiarowski ze 177 głosami), zaś marszałkiem Senatu – Wojciech Trąmpczyński (na fotografii), który uzyskał 56 głosów (kontrkandydat lewicy Ksawery Prauss otrzymał 40 głosów); z mocy prawa zakończyła się zatem kadencja Sejmu Ustawodawczego
- 1947 – zmarł brytyjski okultysta Aleister Crowley
- 1962 – dla poszerzenia Alei Świerczewskiego (d. Leszno, ob. Al. „Solidarności”) nocą z 30 listopada na 1 grudnia cofnięto o 21 metrów warszawski kościół karmelitów
- 1987 – zmarł amerykański pisarz i eseista James Baldwin, jego proza dotyka problematyki nierówności społecznych, rasizmu i homofobii
3 grudnia 2022
3 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Franciszek Ksawery, Gerlinda i Ksawery; Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1857 – urodził się angielski pisarz i publicysta polskiego pochodzenia Joseph Conrad (na fotografii)
- 1912 – I wojna bałkańska: należące do Ligi Bałkańskiej Bułgaria, Czarnogóra i Serbia zawarły rozejm z Turcją; działania wojenne kontynuowała Grecja
- 1937 – śmiercią samobójczą zmarł węgierski poeta Attila József (na fotografii)
- 1947 – na Broadwayu odbyła się premiera sztuki Tramwaj zwany pożądaniem autorstwa Tennessee Williamsa
- 1967 – Christiaan Barnard przeprowadził pierwszą na świecie operację przeszczepu serca u człowieka
- 1977 – urodził się polski skoczek narciarski Adam Małysz, zdobywca Pucharu Świata, mistrz świata i medalista olimpijski
- 1992 – historia telekomunikacji: wysłano pierwszy SMS
5 grudnia 2022
5 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Kryspina, Krystyna i Saba
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1792 – generał Jerzy Waszyngton (na portrecie) został, znów jednogłośnie, wybrany po raz drugi przez Kolegium Elektorów na urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych
- 1812 – epilog kampanii rosyjskiej: Napoleon wyjechał ze Smorgoni do Paryża, powierzając dowództwo nad resztkami Wielkiej Armii Muratowi (który armię samowolnie opuścił miesiąc później, 16 stycznia)
- 1867 – urodził się Józef Piłsudski (na fotografii), działacz PPS, twórca i dowódca Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, Pierwszy Marszałek Polski; po udanym zbrojnym zamachu przeciw konstytucyjnym władzom Polski aż do śmierci przywódca autorytarnych rządów sanacji
- 1907 – urodziła się polska pisarka Alina Centkiewiczowa, współautorka – wraz z mężem, Czesławem – książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej; pierwsza Polka, która stanęła na Antarktydzie
- 1952 – nad Londynem zaległ „Wielki smog” – przyczyna śmierci kilkunastu tysięcy osób
- 1957 – w Leningradzie został zwodowany lodołamacz „Lenin”, pierwszy cywilny statek o napędzie jądrowym
- 1992 – telewizja Polsat rozpoczęła emisję za pośrednictwem satelity Eutelsatu
7 grudnia 2022
7 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Ambroży, Marcin i Polikarp
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1787 – Delaware jako pierwszy stan Unii ratyfikowało Konstytucję Stanów Zjednoczonych
- 1817 – zmarł William Bligh (na portrecie), dowódca HMS Bounty w czasie słynnego buntu
- 1872 – urodził się holenderski filozof i historyk Johan Huizinga, autor dzieła Jesień średniowiecza
- 1917 – na mocy dekretu Sownarkomu powstała Czeka, na której czele stanął Feliks Dzierżyński
- 1967 – w Szczecinie doszło do katastrofy tramwajowej w której zginęło 15 osób, a prawie 150 zostało rannych. Przyczyną było uszkodzenie hamulców
- 1972 – wystartował Apollo 17; była to ostatnia misja w amerykańskim programie lotów na Księżyc noszącym tę samą nazwę (na ilustracji The Blue Marble – słynne zdjęcie Ziemi wykonane 7 grudnia 1972 przez załogę Apollo 17)
- 1987 – zmarła polska poetka i tłumaczka Irena Tuwim, m.in. książek o Kubusiu Puchatku i Mary Poppins
9 grudnia 2022
9 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Leokadia, Wiesława i Wiesław; dzień niepodległości Tanzanii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1212 – pochodzący z dynastii Hohenstaufów król Sycylii Fryderyk został koronowany na króla Niemiec
- 1717 – urodził się niemiecki starożytnik Johann Joachim Winckelmann, autor fundamentalnego w dziedzinie historii sztuki dzieła – znanego u nas w przekładzie Stanisława Kostki Potockiego jako O sztuce u dawnych, czyli Winkelman polski
- 1842 – urodził się rosyjski uczony i rewolucjonista Piotr Kropotkin (na fotografii), teoretyk anarchizmu
- 1922 – inżynier Gabriel Narutowicz (na portrecie pędzla Ludomira Janowskiego), minister spraw zagranicznych w rządzie Juliana Nowaka, został przez Zgromadzenie Narodowe wybrany na pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej głosami PSL „Piast” przeciw kandydatowi prawicy, Maurycemu Zamoyskiemu – największemu w Polsce obszarnikowi
- 1937 – zmarł pisarz Andrzej Strug , działacz PPS, autor m.in. powieści Dzieje jednego pocisku
- 1987 – rozpoczęła się pierwsza intifada – powstanie Palestyńczyków przeciwko izraelskiej okupacji Cisjordanii i wschodniej Jerozolimy
- 1997 – Rada Języka Polskiego ustaliła łączną pisownię partykuły „nie” z imiesłowami przymiotnikowymi
11 grudnia 2022
11 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Artur, Damazy i Daniel
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1282 – zmarł Michał VIII Paleolog (na portrecie), cesarz Nicei i odnowiciel Cesarstwa Bizantyńskiego po odbiciu Konstantynopola od łacinników, protoplasta dynastii Paleologów; dzieje jej upadku przedstawił fiński pisarz Mika Waltari w powieści Czarny Anioł; tegoż dnia w boju zginął Llywelyn ap Gruffydd, ostatni książę niepodległej Walii przed jej podbojem przez króla Anglii Edwarda I
- 1817 – zmarła Maria Walewska, metresa Napoleona, bohaterka powieści historycznych Wacława Gąsiorowskiego i Mariana Brandysa oraz filmu z Gretą Garbo; owocem jej związku z cesarzem Francuzów był Aleksander Walewski – dyplomata, minister spraw zagranicznych Francji za rządów Ludwika Napoleona
- 1882 – urodził się Max Born (na fotografii), niemiecki matematyk i fizyk, badacz mechaniki kwantowej, laureat nagrody Nobla z fizyki
- 1922 – w na pół pustej (z powodu zbojkotowania uroczystości przez endecję) sali obrad, przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym złożył Gabriel Narutowicz, wybrany dwa dni wcześniej pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
- 1932 – urodził się Dariusz Fikus, w czasach kierownictwa Mieczysława Rakowskiego dziennikarz i sekretarz redakcji tygodnika „Polityka”, od 1989 r. aż do śmierci (1996) redaktor naczelny dziennika „Rzeczpospolita”
13 grudnia 2022
13 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Aubert, Otylia i Łucja; Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1642 – niderlandzki żeglarz Abel Tasman jako pierwszy Europejczyk dopłynął do Nowej Zelandii, odkrywając Wyspę Południową
- 1797 – urodził się niemiecki poeta epoki romantyzmu Heinrich Heine
- 1867 – zmarł malarz i rysownik Artur Grottger (na autoportrecie), autor cyklu „kartonów” o powstaniu styczniowym (na ilustracji „Kucie kos”)
- 1907 – urodził się poeta, eseista i tłumacz Jerzy Zagórski
- 1922 – powstała Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka
- 1937 – wojska japońskie zajęły Nankin, początek masakry ludności cywilnej
- 1972 – zmarł malarz i rysownik, publicysta i pedagog, przedstawiciel kapizmu Jan Cybis
15 grudnia 2022
15 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Drogosława, Mścigniew i Walerian
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 37 – urodził się Lucius Domitius Ahenobarbus, późniejszy cesarz Neron
- 1802 – urodził się węgierski matematyk János Bolyai, badacz geometrii nieeuklidesowej
- 1832 – urodził się francuski architekt i inżynier Gustave Alexandre Eiffel
- 1852 – urodził się francuski fizyk Henri Becquerel (na fotografii), odkrywca promieniotwórczości, współlaureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki wraz z Piotrem i Marią Curie
- 1862 – uruchomienie Kolei Warszawsko-Petersburskiej
- 1907 – urodził się brazylijski architekt Oscar Niemeyer, przedstawiciel architektury modernistycznej, projektant miasta Brasília
- 2007 – zakończyła się modernizacja kolei linowej na Kasprowy Wierch (na fotografii – wagonik)
17 grudnia 2022
17 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Florian, Wiwina i Łazarz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_1968,_MiNr_565.jpg)
- 1887 – urodził się czeski malarz, rysownik i bajkopisarz Josef Lada, autor ilustracji do Przygód dobrego wojaka Szwejka, współtwórca „bajki nowoczesnej” w literaturze czeskiej
- 1892 – pojawił się pierszy numer czasopisma Vogue (logo), uważanego obecnie za najważniejsze pismo kobiece w świecie mody
- 1897 – urodził się polski poeta Władysław Broniewski
- 1907 – zmarł brytyjski fizyk William Thomson, na cześć którego nazwano podstawową jednostkę temperatury w układzie SI
- 1947 – zmarł angielski patolog i patomorfolog Bernard Spilsbury, pionier medycyny sądowej; tegoż dnia dokonano oblotu odrzutowego bombowca Boeing B-47 Stratojet
- 1962 – zmarł niemiecki działacz sportowy Carl Diem (na znaczku pocztowym), inicjator zapalania płomienia olimpijskiego na stadionie w greckiej Olimpii i przenoszenia go przez sztafetę olimpijską do miejsca rozgrywania igrzysk w danym roku
19 grudnia 2022
19 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Dariusz, Kazimiera i Urban
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1442 – zmarła Elżbieta, królowa niemiecka, czeska i węgierska, ostatnia z rodu Luksemburgów
- 1737 – zmarł królewicz Jakub Sobieski, syn króla Polski Jana III, jeden z kandydatów do tronu podczas elekcji w 1697, teść starego i dziad młodszego pretendenta do tronu Anglii i Szkocji
- 1852 – urodził się amerykański fizyk Albert Michelson (na fotografii), który wykazał doświadczalnie niezależność prędkości światła od układu odniesienia, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
- 1922 – urodził się Marian Biskup, polski historyk zajmujący się dziejami Pomorza i zakonu krzyżackiego
- 1932 – początek działalności BBC World Service (na ilustracji obecne logo), sekcji BBC nadającej program na zagranicę
- 1972 – wodowanie Apollo 17 zakończyło amerykański program księżycowy
- 1977 – zmarła Nellie Tayloe Ross, pierwsza kobieta wybrana (w 1924) na urząd gubernatora stanu w USA
21 grudnia 2022
21 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Anastazy, Piotr i Tomisław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1932 – zmarł niemiecki architekt Hugo Hartung, projektant żeliwnego typu słupa nazwanego jego imieniem
- 1937 – premiera amerykańskiego filmu animowanego Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków (zwiastun), jednego z najbardziej popularnych filmów z wytwórni Walta Disneya
- 1952 – z okazji oficjalnych obchodów 74. urodzin Józefa Stalina w NRD wystartowała telewizja publiczna
- 1967 – urodził się gruziński polityk Micheil Saakaszwili, dwukrotny prezydent Gruzji, od 2014 poszukiwany międzynarodowym listem gończym
- 1972 – NRD i RFN podpisały układ o normalizacji wzajemnych stosunków
- 1977 – urodził się francuski polityk Emmanuel Macron (na fotografii), prezydent Francji
- 2012 – koniec świata lub początek nowej ery czyli fenomen roku 2012
23 grudnia 2022
23 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Iwona, Iwo i Sławomira
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1672 – włoski astronom Giovanni Cassini odkrył Reę (na ilustracji), drugi co do wielkości księżyc Saturna
- 1722 – zmarł francuski uczony i jezuita Pierre Varignon, obrońca rachunku różniczkowego i całkowego Leibniza oraz prac Newtona dotyczących dynamiki, które w owym czasie były powszechnie kwestionowane
- 1732 – urodził się angielski wynalazca Richard Arkwright, twórca ulepszonego krosna z wodnym napędem, które zapoczątkowało rozwój przemysłu włokienniczego
- 1832 – urodził się polski farmaceuta Henryk Klawe, pionier polskiego przemysłu farmaceutycznego
- 1962 – urodzili się: rumuńsko-niemiecki fizyk Stefan Hell, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za rozwój mikroskopii fluorescencyjnej wysokiej rozdzielczości, oraz belgijsko-francuski kierowca wyścigowy i przedsiębiorca Bertrand Gachot
- 1972 – zmarł radziecki inżynier Andriej Tupolew, konstruktor samolotów bombowych i pasażerskich
25 grudnia 2022
25 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Siemisław, Eugenia i Mateusz; 
w Kościele Zachodnim Boże Narodzenie
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1742 – urodziła się Charlotte von Stein (na portrecie), przyjaciółka Goethego, Herdera i Schillera
- 1922 – urodził się argentyński piłkarz Félix Loustau, gracz reprezentacji narodowej, zaliczany do najlepszych dryblerów wszech czasów, uważany także za ideał skrzydłowego
- 1942 – urodził się reżyser teatralny, filmowy i operowy Laco Adamík; tegoż dnia zmarł niemiecki chemik rolny Adolf Mayer, którego prace nad mozaiką tytoniu przyczyniły się do wykrycia pierwszego wirusa
- 1952 – regularne transmisje rozpoczął pierwszy program niemieckiej telewizji publicznej (logo) będący wspólnym przedsięwzięciem nadawców zrzeszonych w ARD
- 1957 – zmarł francuski przemysłowiec filmowy Charles Pathé, od którego nazwiska pochodzi nazwa patefon
- 1977 – zmarł aktor i reżyser Charles Chaplin
27 grudnia 2022
27 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Fabiola, Krystyna i Maksym
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 537 – konsekracja konstantynopolitańskiej bazyliki Hagia Sofia (kościoła Mądrości Bożej)
- 1587 – w katedrze wawelskiej Zygmunt Waza, po kądzieli wnuk Zygmunta Starego, został koronowany na króla Polski
- 1822 – urodził się francuski chemik Louis Pasteur (na fotografii Nadara), prekursor mikrobiologii i stereochemii, wynalazca szczepionki przeciw wściekliźnie oraz nazwanej jego imieniem metody konserwacji żywności
- 1832 – urodził się rosyjski przedsiębiorca, kolekcjoner i mecenas sztuki Pawieł Trietjakow, który zbiory swe i brata przekazał założonemu przez siebie muzeum – znanemu jako Galeria Tretiakowska
- 1972 – zmarł Lester Bowles Pearson (na fotografii), premier Kanady; jako przewodniczący Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ brał udział w rozwiązaniu kryzysu sueskiego w 1956 r., za co otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla
- 2002 – publikacja artykułu Ustawa za łapówkę czyli przychodzi Rywin do Michnika w „Gazecie Wyborczej” wywołała aferę Rywina
29 grudnia 2022
29 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Gerarda, Jonatan i Tomasz; dzień niepodległości Mongolii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1202 – zmarł kniaź Igor Światosławowicz (na ilustracji autorstwa Iwana Bilibina), o którego czynach opowiada epos Słowo o wyprawie Igora
- 1902 – urodził się polski kompozytor Henryk Wars, autor m.in. szlagieru Miłość ci wszystko wybaczy
- 1937 – Wolne Państwo Irlandzkie przekształciło się w republikę
- 1972 – urodzili się: brytyjski aktor filmowy Jude Law (na fotografii), oraz polski artysta malarz Wilhelm Sasnal; tegoż dnia 101 osób zginęło, a dalszych 75 zostało rannych w katastrofie odrzutowca Lockheed L-1011 TriStar na bagnach Everglades w amerykańskim stanie Floryda
31 grudnia 2022
31 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Donata, Melania i Sylwester; ostatni dzień roku kalendarzowego
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_2012-09-30_008.jpg)
- 192 – syn Marka Aureliusza, ostatniego z panujących w II wieku „pięciu dobrych cesarzy” – tyran Kommodus – został zamordowany przez spiskowców, a następnie skazany na damnatio memoriae (na fotografii ślad po skuciu imienia Kommodusa z inskrypcji)
- 1857 – brytyjska królowa Wiktoria wybrała Ottawę (na ilustracji plany budynków Parlamentu z roku 1859) na nową stolicę Kanady; zaletami miasta były jego strategiczne położenie z możliwością transportu rzecznego i dobre połączenia kolejowe, wybór ten stanowił ponadto kompromis, w sytuacji gdy pozostałe miasta-kandydaci (Kingston, Montreal, Québec i Toronto) zdominowane były przez kulturę angielską lub francuską
- 1892 – urodził się ukraiński poeta Mychajło Semenko, przedstawiciel futuryzmu, członek grupy literackiej Aspanfut (na fotografii)
- 1937 – urodził się brytyjski aktor Anthony Hopkins, odtwórca roli Hannibala Lectera w filmie Milczenie owiec
- 1982 – na mocy uchwały Rady Państwa nastąpiło zawieszenie stanu wojennego – z pozostawieniem w mocy represyjnych przepisów karnych
- 1992 – ostatni dzień istnienia federacyjnej Czecho-Słowacji (zob. „wojna o myślnik”)
- 2002 – zmarł reżyser teatralny Kazimierz Dejmek, utalentowany inscenizator dramaturgii staropolskiej, romantycznej, młodopolskiej i współczesnej, dyrektor i kierownik artystyczny teatrów: Nowego w Łodzi i Narodowego w Warszawie, prezes ZASP (1988–1989), minister kultury i sztuki (1993–1996); jego wystawienie Dziadów z Gustawem Holoubkiem w roli Gustawa-Konrada było jedną z praprzyczyn „wydarzeń marcowych”
2 grudnia 2022
2 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Bibianna, Paulina i Sylweriusz; dzień niepodległości Zjednoczonych Emiratów Arabskich
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1762 – urodził się polski działacz polityczny, poeta i publicysta, pijar Franciszek Ksawery Dmochowski
- 1802 – w czasie „pacyfikacji” powstania niewolników na San Domingo zmarł Charles Leclerc (na portrecie), generał I Republiki Francuskiej, małżonek Pauliny Bonaparte – siostry Pierwszego Konsula
- 1852 – Karol Ludwik Napoleon Bonaparte ogłosił się Cesarzem Francuzów jako Napoleon III
- 1872 – zmarł polski poeta, geograf i etnograf Wincenty Pol; jego prochy złożono na Skałce
- 1942 – Enrico Fermi uruchomił na stadionie w Chicago pierwszy reaktor jądrowy Chicago Pile-1
- 1982 – zmarł Marty Feldman (na fotografii), brytyjski aktor charakterystyczny (Nieme kino), scenarzysta i reżyser filmowy
- 1992 – premierem Republiki Litewskiej został przedsiębiorca Bronislovas Lubys
4 grudnia 2022
4 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Barbara, Jan i Chrystian
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1642 – zmarł kardynał Armand Jean Richelieu (na portrecie potrójnym), Pierwszy Minister króla Francji Ludwika XIII
- 1862 – uruchomienie Kolei Warszawsko-Bydgoskiej
- 1872 – na Atlantyku dostrzeżono dryfującą bez człowieka na pokładzie brygantynę Mary Celeste; zniknięcia jej załogi do tej pory nie udało się wyjaśnić
- 1892 – urodził się hiszpański wojskowy i polityk generał Francisco Franco, przywódca buntu przeciw władzom Drugiej Republiki Hiszpańskiej, po zwycięstwie dożywotnio sprawujący władzę naczelną w państwie
- 1922 – urodził się francuski aktor teatralny i filmowy Gérard Philipe (na fotografii), w Polsce pamiętany z roli głównej w filmie „płaszcza i szpady” Fanfan Tulipan
- 1942 – powstała konspiracyjna Rada Pomocy Żydom przy Delegacie Rządu na Kraj (kryptonim „Żegota”)
- 1982 – w ramach reform Deng Xiaopinga Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych uchwaliło Konstytucję ChRL
6 grudnia 2022
6 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Angelika, Emilian i Mikołaj; Mikołajki; dzień niepodległości Finlandii
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1842 – zmarł literat, publicysta i wydawca, polityk Tadeusz Mostowski (na portrecie), minister spraw wewnętrznych Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego
- 1882 – zmarł francuski socjalista Louis Blanc, wolnomularz, historyk i działacz polityczny
- 1892 – zmarł niemiecki inżynier i wynalazca Werner von Siemens (na portrecie), współzałożyciel fabryki elektrotechnicznej Siemens & Halske, z której powstał obecny koncern Siemens AG; jego imię nosi jedna z jednostek układu SI – simens
- 1912 – niemiecki egiptolog Ludwig Borchardt znalazł w Achetaton popiersie małżonki założyciela miasta, faraona Echnatona – królowej Nefertiti
- 1922 – wszedł w życie traktat angielsko-irlandzki, kończący irlandzką wojnę o niepodległość; powstało Wolne Państwo Irlandzkie
- 1942 – urodził się austriacki pisarz, tłumacz i autor sceniczny Peter Handke
8 grudnia 2022
8 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Apollon, Maria i Narcyza
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1542 – urodziła się Maria Stuart, królowa Szkotów; jako żona Franciszka II była też królową Francji
- 1832 – urodził się norweski pisarz Bjørnstjerne Bjørnson, laureat nagrody Nobla
- 1922 – zmarł polski malarz–portecista Wacław Radwan, uczeń Jana Matejki i Stanisława Grocholskiego
- 1932 – urodził się fizyk Grzegorz Białkowski (na fotografii), poeta i filozof, profesor i rektor Uniwersytetu Warszawskiego, w wyborach 1989 r. wybrany na senatora RP
- 1937 – w Krynicy została uruchomiona pierwsza w Polsce kolej linowo-terenowa na Górę Parkową
- 1992 – weszła w życie Ustawa Konstytucyjna o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym („Mała Konstytucja”)
- 2007 – zmarł ksiądz Wacław Karłowicz (na fotografii), kapelan batalionu „Gustaw-Antoni” w czasie powstania warszawskiego, współzałożyciel Komitetu Katyńskiego
10 grudnia 2022
10 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Brajan, Julia i Maur; Dzień Praw Człowieka
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1792 – rozpoczął się proces (na rycinie) „ostatniego” Ludwika
- 1912 – urodził się polski dziennikarz i publicysta Jerzy Turowicz (na fotografii), założyciel i redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”
- 1942 – polski rząd na uchodźstwie po raz pierwszy wysłał oficjalny raport o holocauście. Dokument podpisany przez Raczyńskiego został rozesłany do 26 państw
- 1962 – premiera filmu Lawrence z Arabii, historycznego obrazu opartego na losach brytyjskiego oficera działającego w czasie I wojny światowej na Bliskim Wschodzie
- 1972 – zmarł polski pedagog, pisarz i publicysta Walenty Majdański, prekursor ochrony życia poczętego w Polsce
- 1982 – zmarł polski dziennikarz sportowy Tomasz Hopfer, popularyzator sportu, w stanie wojennym wyrzucony z pracy w TVP
12 grudnia 2022
12 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Bartosz, Edburga i Przybysława; dzień niepodległości Kenii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1612 – urodził się wojewoda wileński i hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł (na portrecie), przez Henryka Sienkiewicza w powieści Potop przedstawiony jako arcyzdrajca
- 1812 – zmarł klasycystyczny poeta Stanisław Trembecki, autor poematu Sofijówka opiewającego urodę ogrodów „pięknej Bitynki”
- 1882 – urodziła się działaczka niepodległościowa Aleksandra Szczerbińska, druga żona Józefa Piłsudskiego
- 1922 – po niepotrafiącym zapobiec zamieszkom w dniu zaprzysiężenia prezydenta Gabriela Narutowicza Antonim Kamieńskim obowiązki ministra spraw wewnętrznych przejął Ludwik Darowski
- 1947 – zmarła egipska działaczka polityczna Huda Szarawi, prekursorka feminizmu w Egipcie
- 1997 – zmarł biolog Wacław Gajewski, jeden z najważniejszych twórców polskiej genetyki po okresie łysenkizmu
- 2002 – powstał Wikisłownik (logo serwisu), siostrzany projekt Wikipedii
14 grudnia 2022
14 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Bertold, Jan i Noemi
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1287 – powódź św. Łucji nawiedziła holenderskie i częściowo niemieckie wybrzeża Morza Północnego
- 1542 – zmarł Jakub V; władczynią Szkocji została jego córka Maria Stuart – tygodniowe niemowlę
- 1782 – pierwsza próba lotu „montgolfiery”
- 1922 – powierzoną mu przez Sejm Ustawodawczy na mocy Małej Konstytucji władzę Naczelnik Państwa Józef Piłsudski przekazał wybranemu zgodnie z Konstytucją marcową prezydentowi Gabrielowi Narutowiczowi; tegoż dnia na łamach dziennika „Rzeczpospolita” endecki publicysta Stanisław Stroński opublikował atakujący nowo wybranego prezydenta artykuł pt. Zawada
- 1942 – wzięty przez Niemców do niewoli oficer polskiego kontrwywiadu Antoni Kasztelan (na fotografii) został stracony wbrew konwencjom genewskim
- 1947 – w Madrycie otwarto stadion Santiago Bernabéu, obiekt macierzysty Realu Madryt
16 grudnia 2022
16 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Albina, Dyter i Zdzisław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 882 – Maryn I został wybrany na papieża
- 1637 – wojska polskie rozbiły siły kozackie w bitwie pod Kumejkami
- 1907 – na rozkaz prezydenta Theodore’a Roosevelta 16 amerykańskich pancerników (na zdjęciu USS Connecticut (BB-18) prowadzi Wielką Białą Flotę) wyruszyło w rejs dookoła świata
- 1912 – I wojna bałkańska: flota grecka pokonała flotę turecką w bitwie koło przylądka Elli
- 1947 – Amerykanie John Bardeen i Walter Houser Brattain z Bell Labs skonstruowali pierwszy działający typ tranzystora (na zdjęciu replika)
- 1997 – około 700 japońskich dzieci trafiło do szpitali z objawami epilepsji po obejrzeniu odcinka anime z Pokémonami
18 grudnia 2022
18 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Nemezja, Winibald i Zofia; o zachodzie słońca rozpoczyna się Chanuka
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1737 – zmarł włoski lutnik Antonio Stradivari, najsłynniejszy z rodziny Stradivariusó; pochodzące z jego warsztatu skrzypce należą do największych dzieł lutniczych
- 1892 – premiera baletu Piotra Czajkowskiego Dziadek do orzechów, którego libretto oparto na francuskiej adaptacji baśni E.T.A. Hoffmanna o tym samym tytule dokonanej przez Alexandre Dumasa
- 1912 – miało miejsce jedno ze znaczniejszych oszustw archeologicznych, zdemaskowane dopiero po 40 latach – przedstawienie odnalezionych rzekomo w Sussex szczątków tzw. człowieka z Piltdown, jakoby pół-małpy, pół-człowieka
- 1932 – zmarł niemiecki socjaldemokrata-rewizjonista Eduard Bernstein
- 1937 – urodził się Janusz Onyszkiewicz (na fotografii), matematyk (wykładowca na MIM UW, współautor wielokrotnie wznawianego zbioru zadań), alpinista i speleolog, działacz NSZZ „Solidarność”, w III RP dwukrotnie minister obrony narodowej
- 1952 – urodziła się Krystyna Janda (na portrecie Zbigniewa Kresowatego), polska aktorka filmowa i teatralna, reżyserka, prozaiczka i felietonistka, odtwórczyni głównej roli kobiecej w filmie Człowiek z marmuru w reżyserii Andrzeja Wajdy
- 2002 – zmarł reżyser i scenarzysta Jan Łomnicki, autor telewizyjnego serialu Dom
20 grudnia 2022
20 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Dagmara, Dagna i Dominik
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1537 – urodził się Jan III Waza, król Szwecji, ojciec króla Polski Zygmunta III spłodzonego i urodzonego w więzieniu na zamku Gripsholm
- 1812 – ukazało się pierwsze wydanie Baśni braci Grimm
- 1917 – Rada Komisarzy Ludowych powołała Wszechrosyjską Komisję Nadzwyczajną do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem (Czeka), na której czele stanął Feliks Dzierżyński
- 1922 – Zgromadzenie Narodowe 298 głosami wybrało kandydata lewicy, mniejszości narodowych i ludowców Stanisława Wojciechowskiego (na portrecie) na urząd Prezydenta RP (kontrkandydat, zgłoszony przez prawicę prezes PAU Kazimierz Morawski, otrzymał 221 głosów)
- 1942 – urodził się Jean-Claude Trichet, prezes Europejskiego Banku Centralnego w latach 2003-2011
- 1982 – zmarł Artur Rubinstein (na zdjęciu), światowej sławy polski pianista żydowskiego pochodzenia
22 grudnia 2022
22 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Judyta, Ksawera i Zenon
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1872 – urodził się polski matematyk Zdzisław Krygowski, inicjator badań kryptologicznych nad Enigmą, rektor Politechniki Lwowskiej
- 1887 – urodził się indyjski matematyk, genialny samouk Srinivasa Ramanujan (na portrecie)
- 1892 – urodził się słoweński inżynier Herman Potočnik, uważany za jednego z wizjonerów i pionierów astronautyki
- 1902 – zmarł austriacko-niemiecki seksuolog i psychiatra Richard von Krafft-Ebing (na portrecie), twórca pojęcia masochizm
- 1937 – urodziła się polska historyk baletu, teatrolog i działaczka społeczna Bożena Mamontowicz-Łojek, założycielka Warszawskiej Rodziny Katyńskiej
- 1947 – przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie zakończył się pierwszy proces oświęcimski
- 1997 – oficjalnie otwarto letnią stację antarktyczną Ruperto Elichiribehety
24 grudnia 2022
24 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Adam, Ewa i Ewelina; 
w Kościele zachodnim Wigilia Bożego Narodzenia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1822 – urodził się francuski matematyk Charles Hermite, który jako pierwszy udowodnił, że liczba e jest liczbą przestępną
- 1872 – zmarł szkocki inżynier i fizyk William Rankine, autor terminu „energia potencjalna”, twórca skali termometrycznej nazwanej jego imieniem
- 1922 – urodziła się amerykańska aktorka Ava Gardner, symbol seksu lat 40. i 50.
- 1937 – dokonano oblotu włoskiego myśliwca Macchi MC.200 (na fotografii w akcji)
- 1962 – zmarł niemiecki matematyk Wilhelm Ackermann, odkrywca funkcji nazwanej jego imieniem, która jest ważnym przykładem w teorii obliczeń
- 1987 – zmarł indyjski aktor i polityk M.G. Ramachandran, jedna z największych gwiazd komercyjnego kina w języku tamilskim
- 1992 – zmarł Peyo, belgijski autor komiksów
26 grudnia 2022
26 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Dionizy, Szczepan i Wincencja
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1872 – urodził się angielski dziennikarz i polityk Norman Angell, laureat pokojowej Nagrody Nobla
- 1877 – urodził się polski językoznawca Tytus Benni
- 1937 – urodził się angielski matematyk John Horton Conway, twórca gry w życie
- 1952 – pierwsze wydanie niemieckojęzycznego dziennika informacyjnego Tagesschau, najstarszego serwisu informacyjnego w RFN
- 1972 – zmarł polityk Partii Demokratycznej Harry S. Truman (na fotografii), prezydent USA w latach 1945–1953
- 1977 – zmarł amerykański reżyser filmowy Howard Hawks
- 1982 – dokonano oblotu radzieckiego samolotu transportowego An-124 Rusłan (na fotografii)
28 grudnia 2022
28 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Antoni, Cezary i Teofila
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1612 – Galileusz jako pierwszy dostrzegł Neptuna, wziął go jednak za gwiazdę; oficjalne odkrycie planety nastąpiło 234 lata później
- 1832 – Joachim Lelewel i Józef Zaliwski założyli w Paryżu konspiracyjną organizację niepodległościową „Zemsta Ludu”, która doprowadziła do nieudanej próby powstańczej
- 1897 – premiera napisanej aleksandrynem sztuki Cyrano de Bergerac Rostanda
- 1907 – urodził się Erich Mielke (na fotografii), minister bezpieczeństwa NRD, szef Stasi
- 1937 – zmarł francuski kompozytor Maurice Ravel
- 1947 – zmarł, wygnany z Republiki Włoskiej, były król Wiktor Emanuel III (na fotografii)
30 grudnia 2022
30 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Anizja, Eugeniusz i Sewer
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=link}
_1968,_MiNr_565.jpg){kind=link}
_2012-09-30_008.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
- 1812 – „zdrada, która uratowała honor Prus” – w młynie pod Taurogami pruski generał Johann Ludwig Yorck von Wartenburg, dotychczas sojusznik Napoleona, podpisał konwencję o neutralności z rosyjskim generałem Iwanem Dybiczem; tym samym będący dotąd w koalicji antymoskiewskiej dowodzony przez Yorcka korpus przeszedł na stronę Rosjan, stawiając wycofujące się oddziały Wielkiej Armii, w tym Polaków, w ciężkim położeniu; z drugiej strony złożenie podpisu pod konwencją tauroską (na ilustracji) traktowane jest jako symboliczny początek wojny wyzwoleńczej państwa pruskiego spod panowania Bonapartego
- 1922 – oficjalnie utworzono ZSRR, na czele którego stanął Włodzimierz Lenin; tegoż dnia Sąd Okręgowy w Warszawie skazał mordercę prezydenta Narutowicza na karę śmierci
- 1947 – zmarł Han van Meegeren, kongenialny niderlandzki fałszerz dzieł sztuki; rumuński król Michał I (na fotografii) został zmuszony przez komunistów do abdykacji; tegoż dnia dokonano oblotu radzieckiego myśliwca MiG-15
- 2012 – zmarła włoska embriolog i neurolog Rita Levi-Montalcini, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny