Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/kwiecień
Rocznice
1 kwietnia 2023
1 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Grażyna, Irena i Jakubina; Prima aprilis
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1548 – zmarł Zygmunt Stary, król Polski i wielki książę litewski (na portrecie Cranacha)
- 1753 – urodził się francuski filozof Joseph de Maistre
- 1873 – urodził się rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent Siergiej Rachmaninow
- 1903 – urodził się Salo Landau, jeden z najlepszych holenderskich szachistów
- 1923 – urodził się polski pisarz i scenarzysta Bohdan Czeszko, autor scenariusza do filmu fabularnego Pokolenie (debiutu reżyserskiego Wajdy)
- 1968 – zmarł Lew Landau, radziecki fizyk żydowskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla za badania nad nadprzewodnictwem
- 1993 – powstała Jastrzębska Spółka Węglowa
3 kwietnia 2023
3 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Izbygniewa, Pankracy i Ryszard
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1783 – urodził się Washington Irving, amerykański dyplomata i pisarz, autor m.in. należących do kanonu literatury amerykańskiej opowiadań Rip Van Winkle i Legenda o Sennej Kotlinie (na ilustracji obraz Johna Quidora „Jeździec bez głowy ścigający Ichaboda Crane'a” inspirowany „Legendą...”)
- 1888 – pierwsze z serii morderstw na Whitechapel
- 1943 – zmarł niemiecki aktor Conrad Veidt, odtwórca m.in. roli somnambulika Cesare w ekspresjonistycznym filmie Gabinet doktora Caligari
- 1948 – prezydent Harry Truman podpisał uchwaloną przez Kongres Stanów Zjednoczonych ustawę, wprowadzającą „Plan Marshalla”
- 1973 – przedsiębiorstwo Motorola zaprezentowało na Manhattanie w Nowym Jorku pierwszy przenośny telefon DynaTAC, będący prototypem współczesnego telefonu komórkowego
- 1983 – zmarł pisarz, scenarzysta i reżyser filmowy Aleksander Ścibor-Rylski; na podstawie jego scenariuszy autorskich Andrzej Wajda nakręcił filmy Człowiek z marmuru i Człowiek z żelaza
5 kwietnia 2023
5 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Katarzyna, Krescencja i Wincenty; wieczerzą sederową Żydzi rozpoczynają święto Pesach
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1573 – w Warszawie otwarto pierwszy stały most, zaprojektowany przez Erazma z Zakroczymia (na ilustracji fragment mapy pochodzącej z dzieła „Civitates orbis terrarum” Brauna i Hogenberga)
- 1588 – urodził się angielski filozof Thomas Hobbes (na portrecie)
- 1883 – Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski opracowaną przez siebie metodą dokonali pierwszego w historii skroplenia tlenu (wcześniej Cailletet i Pictet doszli do skroplenia dynamicznego: uzyskali przemijającą mgiełkę skroplonego gazu; Polacy zrealizowali skroplenie tlenu w stanie statycznym)
- 1908 – urodziła się amerykańska aktorka Bette Davis, dwukrotna laureatka Oscara (za pierwszoplanowe kreacje w filmach: Kusicielka z 1935, Jezebel z 1938)
- 1923 – zmarł angielski arystokrata Lord Carnarvon, podróżnik i archeolog-amator
- 1943 – antynaziści Dietrich Bonhoeffer i Hans von Dohnányi zostali aresztowani przez Gestapo; tegoż dnia Poon Lim, członek załogi zatopionego brytyjskiego frachtowca, został uratowany po 133 dniach dryfowania na tratwie ratunkowej
7 kwietnia 2023
7 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Herman, Jan Chrzciciel i Krystian; Światowy Dzień Zdrowia; Wielki Piątek w Kościołach zachodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1348 – król Karol IV założył w Pradze pierwszy w Europie Środkowej (noszący obecnie jego imię) uniwersytet
- 1613 – urodził się holenderski malarz barokowy Gerard Dou (na autoportrecie)
- 1763 – zmarł ksiądz Benedykt Chmielowski, autor pierwszej polskiej encyklopedii Nowe Ateny
- 1933 – prezydent USA Franklin Delano Roosevelt (na fotografii) zniósł trwającą od 1920 roku prohibicję
- 1938 – Sejm przyjął Ustawę o ochronie imienia Józefa Piłsudskiego
- 1948 – powstała Światowa Organizacja Zdrowia, w rocznicę tego dnia jest obchodzony Światowy Dzień Zdrowia
- 2008 – podczas sztafety olimpijskiej przed igrzyskami w Pekinie doszło do wielu protestów w Londynie i Paryżu oraz próby zgaszenia znicza olimpijskiego w związku z sytuacją w Tybecie
9 kwietnia 2023
9 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Dobrosława, Maja i Marceli; rozpoczął się Wielki Tydzień w Kościołach wschodnich; 
w Kościołach zachodnich Zmartwychwstanie Pańskie – główne święto chrześcijańskie
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 193 – Septymiusz Sewer został przez wojsko obwołany cesarzem rzymskim
- 1413 – koronacja Henryka V na króla Anglii
- 1553 – zmarł francuski humanista epoki Renesansu, pisarz, lekarz i duchowny François Rabelais, autor cyklu powieści satyrycznych Gargantua i Pantagruel
- 1903 – urodził się amerykański biolog Gregory Goodwin Pincus, wynalazca pigułki antykoncepcyjnej
- 1953 – urodził się dziennikarz Wojciech Reszczyński (na fotografii), pierwszy prezenter Teleexpressu i Wiadomości
- 1993 – zakończenie produkcji montowanego w samochodach Warszawa, Żuk, Tarpan i Nysa polskiego silnika S-21
- 2003 – zajęcie Bagdadu (na fotografii obalany tegoż dnia pomnik Husajna) przez amerykańskie siły inwazyjne
11 kwietnia 2023
11 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Arleta, Filip i Leon
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1493 – urodził się Jerzy I, książę zachodniopomorski
- 1713 – traktatem pokojowym zawartym w Utrechcie zakończyła się prowadzona w Europie wojna o sukcesję hiszpańską, a także – prowadzona równolegle w koloniach w Ameryce Północnej – wojna królowej Anny; na mocy jednego z postanowień traktatu Wielka Brytania uzyskała od Hiszpanii Gibraltar
- 1953 – urodził się brytyjski matematyk Andrew Wiles, który zasłynął udowodnieniem wielkiego twierdzenia Fermata
- 1963 – zmarł Henryk Reyman, polski piłkarz (napastnik), zawodnik Wisły Kraków i reprezentacji narodowej (na archiwalnym zdjęciu reprezentacja Polski na igrzyskach olimpijskich w 1924 r., Reyman stoi drugi od lewej), członek honorowy PZPN, selekcjoner reprezentacji, patron Stadionu Miejskiego przy ulicy Reymonta w Krakowie; tegoż dnia papież Jan XXIII opublikował encyklikę Pacem in terris
- 2013 – zmarł polski lekarz wirusolog i immunolog Hilary Koprowski, twórca pierwszej doustnej szczepionki przeciwko wirusowi polio
13 kwietnia 2023
13 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Marcin, Przemysław i Przemysława
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1743 – urodził się prawnik Thomas Jefferson, trzeci prezydent USA (na portrecie)
- 1773 – zmarł czynny w Polsce włoskiego pochodzenia architekt Jakub Fontana
- 1943 – Radio Berlin ogłosiło odkrycie masowych grobów w Katyniu
- 1953 – na polecenie Allena Dullesa CIA rozpoczęła realizację tajnego projektu MKUltra
- 1963 – urodził się radziecki arcymistrz szachowy Garri Kasparow (na zdjęciu), mistrz świata w latach 1985-1993
- 1993 – został aresztowany rosyjski seryjny morderca Siergiej Riachowski („rozpruwacz z Bałaszychy”)
15 kwietnia 2023
15 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Anastazja, Cezariusz i Teodor; Wielka Sobota w Kościołach wschodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1793 – urodził się astronom Friedrich Georg Wilhelm von Struve
- 1848 – największa próba ucieczki niewolników w USA, incydent miał wpływ na wypracowanie kompromisu między północą a południem, jak również zainspirował Harriet Beecher Stowe do napisania powieści Chata wuja Toma
- 1858 – urodził się francuski filozof Émile Durkheim, twórca francuskiej szkoły socjologicznej
- 1933 – urodził się Boris Strugacki, rosyjski pisarz science fiction, tworzący wspólnie ze swoim starszym bratem Arkadijem
- 1963 – urodziła się polska polityk Beata Szydło (na fotografii), wiceprezes PiS i prezes Rady Ministrów
- 1983 – rozpoczęto budowę warszawskiego metra; 12 lat później (w kwietniu 1995) oddano do użytku pierwszy odcinek, zaś po kolejnych 13 latach (w październiku 2008) zakończono całą budowę pierwszej linii
- 2013 – podczas maratonu w Bostonie miał miejsce zamach, w którym zginęły 3 osoby, a 264 zostały ranne
17 kwietnia 2023
17 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Aniceta, Eliasz i Robert
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1433 – husyci pod dowództwem śląskiego księcia Bolka V rozpoczęli oblężenie Żor
- 1888 – austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (276) Adelheid
- 1913 – urodził się Michał Klepfisz, działacz Bundu, członek Żydowskiej Organizacji Bojowej poległy w drugim dniu powstania w getcie warszawskim
- 1933 – na Galerii Gankowej (na widoku z Rysów) w Tatrach Wysokich zmarł z wyczerpania literat i taternik Wincenty Birkenmajer
- 1958 – rozpoczęła się wystawa światowa w Brukseli, po której pozostał charakterystyczny budynek Atomium (na nocnym zdjęciu)
- 2003 – przewodnicząca Partii Centrum Anneli Jäätteenmäki jako pierwsza w historii kobieta została premierem Finlandii
- 2013 – wydano jedenastą część serii powieści dla dzieci i młodzieży (Felix, Net i Nika): Felix, Net i Nika oraz Nadprogramowe Historie
19 kwietnia 2023
19 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Ekspedyt, Leona i Leontyna; dzień niepodległości Zimbabwe
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1773 – otwarcie Sejmu Rozbiorowego, który zatwierdził I rozbiór Polski
- 1793 – urodził się Ferdynand I Habsburg (na portrecie) zwany Dobrotliwym, cesarz Austrii, król Węgier i Czech (zm. 1875)
- 1908 – urodziła się Irena Eichlerówna, polska aktorka dramatyczna
- 1943 – w getcie warszawskim wybuchło powstanie, pod dowództwem najpierw Mordechaja Anielewicza, a później Marka Edelmana
- 1953 – urodził się artysta grafik Andrzej Pągowski, autor plakatów teatralnych i filmowych, a także reklamy społecznej zachęcającej do zerwania z nałogiem nikotynowym pod hasłem „Papierosy są do dupy”
- 1988 – zmarł Jonasz Kofta (na fotografii), polski poeta i dramaturg, satyryk, piosenkarz i artysta kabaretowy
21 kwietnia 2023
21 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Aleksandra, Anzelm i Konrada; dziś lub jutro kończące ramadan święto Id al-Fitr
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_(12320837743).jpg)
- 753 p.n.e. – według chronologii Warrona (która „zgubiła” 4 „puste” lata okresu republiki) data założenia Rzymu przez Romulusa (na ilustracji razem z Remusem karmieni przez wilczycę)
- 1863 – oddział powstańczy dowodzony przez Zygmunta Sierakowskiego pokonał Rosjan w bitwie pod Ginietynami
- 1908 – urodził się polski architekt i urbanista Jerzy Hryniewiecki
- 1918 – niemiecki lotnik Manfred von Richthofen, nazywany Czerwonym Baronem, największy as myśliwski czasów I wojny światowej, został zestrzelony przez Kanadyjczyków nad Francją (na archiwalnej fotografii wrak samolotu von Richthofena)
- 1923 – urodził się polski aktor teatralny i filmowy, reżyser i pedagog Gustaw Holoubek, wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie
- 1953 – urodził się polski gitarzysta i wokalista Wojciech Waglewski (na fotografii), założyciel i lider zespołu muzycznego Voo Voo
- 2003 – zmarła Nina Simone, amerykańska piosenkarka, autorka tekstów i pianistka; jej twórczość, klasyfikowana zwykle jako jazz, stoi na pograniczu bluesa, rhythm and bluesa i soulu
23 kwietnia 2023
23 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Gabriela, Lena i Wojciech; Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1253 – książęta wielkopolscy Przemysł I i Bolesław Pobożny dokonali lokacji Poznania na prawie magdeburskim (na ilustracji herb Poznania)
- 1663 – niespełna czternastoletni biskup pasawski Karol Józef Habsburg (na portrecie) objął także stolice biskupie – ołomuniecką i wrocławską
- 1858 – urodził się Max Planck, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
- 1928 – urodziła się amerykańska aktorka filmowa i dyplomata Shirley Temple, dziecięca gwiazda kina lat 30. XX wieku
- 1938 – zmarł polski inżynier i wynalazca Stefan Drzewiecki
- 1943 – urodził się polski filozof i logik Jerzy Perzanowski, autor słowa kognitywistyka
- 2008 – otwarto stację warszawskiego metra Słodowiec
25 kwietnia 2023
25 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Jarosław, Kaliksta i Marek
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1333 – druga w historii katedry wawelskiej koronacja – arcybiskup gnieźnieński Janisław, ten sam, który 13 lat wcześniej włożył koronę na skronie Władysława Łokietka, wieńczy Kazimierza i jego małżonkę Aldonę
- 1898 – Stany Zjednoczone ogłosiły, że od 21 kwietnia są w stanie wojny z Hiszpanią
- 1938 – zmarł Aleksander Świętochowski – pisarz, publicysta, filozof, działacz społeczny i wydawca, jeden z głównych twórców programowych polskiego pozytywizmu
- 1943 – rząd ZSRR zerwał stosunki dyplomatyczne z rządem polskim na tle sprawy Katynia (zob. układ Sikorski-Majski); tegoż dnia Czesław Miłosz, poruszony widokiem karuzeli na Placu Krasińskich obok płonącego Getta, tworzy wiersz Campo di Fiori – pierwsze świadectwo zagłady Żydów w polskiej literaturze
- 1953 – „Nature” opublikował artykuł Molecular Structure of Nucleic Acids autorstwa Jamesa D. Watsona i Francisa Cricka, opisujący model podwójnej helisy DNA (na ilustracji)
- 1983 – zachodnioniemiecki tygodnik „Stern” ogłosił istnienie rzekomych dzienników Adolfa Hitlera (kupionych od fałszerza za 10 mln ówczesnych marek)
- 1998 – wszedł w życie konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską
27 kwietnia 2023
27 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Teofil, Zyta i Żelimysł
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1893 – urodził się Paweł Karadziordziewić, książę regent Królestwa Jugosławii w latach 1934–1941
- 1943 – urodził się reżyser filmowy Ryszard Bugajski (Przesłuchanie, Generał Nil, Układ zamknięty)
- 1963 – urodziły się: narciarka alpejska Małgorzata Tlałka, reprezentantka Polski i Francji, oraz narciarka alpejska Dorota Tlałka, reprezentantka Polski i Francji
- 1978 – rewolucja kwietniowa w Afganistanie
- 1993 – u wybrzeży Gabonu rozbił się samolot z piłkarską reprezentacją Zambii na pokładzie; nikt z załogi i pasażerów – włącznie z 18 piłkarzami – nie przeżył wypadku
29 kwietnia 2023
29 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Hugo, Katarzyna i Krystyn
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_2.jpg)
- 1863 – urodził się amerykański magnat mediowy William Randolph Hearst, pierwowzór postaci Charlesa Fostera Kane’a, tytułowego bohatera filmu Obywatel Kane Orsona Wellesa
- 1893 – urodził się amerykański chemik Harold Clayton Urey, odkrywca deuteru – ciężkiego izotopu wodoru, laureat Nagrody Nobla
- 1933 – w wyniku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy w Krakowie za zabójstwo córki kochanka skazał Ritę Gorgonową na karę 8 lat pozbawienia wolności (w pierwszym procesie orzeczono wobec niej karę śmierci)
- 1953 – urodził się polski kompozytor muzyki filmowej Jan A.P. Kaczmarek (na fotografii), laureat Oskara za muzykę do filmu Marzyciel; tegoż dnia zmarła francuska aktorka, modelka, muza malarzy Kiki de Montparnasse
- 1968 – premiera musicalu Hair na Broadwayu
- 1978 – w Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża
2 kwietnia 2023
2 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Irmina, Franciszek i Teodozja; Światowy Dzień Świadomości Autyzmu; Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci; rozpoczął się Wielki Tydzień w Kościołach zachodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1783 – spółka Kompania Solna uzyskała od króla Stanisława Augusta zezwolenie na poszukiwanie i eksploatację pokładów soli na Ponidziu w okolicach Buska
- 1798 – urodził się Hoffmann von Fallersleben, autor hymnu Niemiec
- 1838 – urodził się francuski polityk Léon Gambetta, przywódca partii republikańskiej w okresie II Cesarstwa i III Republiki
- 1913 – zainaugurował działalność Théâtre des Champs Élysées w Paryżu (na ilustracji fasada budynku)
- 1928 – urodził się francuski kompozytor, piosenkarz, aktor, scenarzysta i reżyser Serge Gainsbourg (na fotografii)
- 1953 – urodził się polski reżyser i scenarzysta filmowy Krzysztof Krauze (Dług, Mój Nikifor, Plac Zbawiciela)
- 1968 – premiera filmu 2001: Odyseja kosmiczna
4 kwietnia 2023
4 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Izydor, Platon i Wyszeniega
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1883 – urodził się Władysław Skoczylas, polski malarz, grafik, rzeźbiarz (na ilustracji drzeworyt pt. Głowa Janosika)
- 1968 – w Memphis w stanie Tennessee został zamordowany pastor Martin Luther King, działacz na rzecz praw obywatelskich, laureat Nagrody Nobla (na portrecie)
- 1973 – oficjalnie otwarto World Trade Center w Nowym Jorku
- 1983 – zmarła amerykańska aktorka, gwiazda epoki kina niemego Gloria Swanson; tegoż dnia wahadłowiec kosmiczny Challenger wystartował z przylądka Canaveral do swojej pierwszej misji
- 1998 – zmarł prawnik, adwokat, pracownik i działacz polskich organizacji turystycznych Władysław Krygowski
6 kwietnia 2023
6 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Celestyna, Wilhelm i Zefiryn; rozpoczął się tydzień żydowskiego święta Pesach
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1483 – urodził się Rafael, włoski malarz i architekt (na autoportrecie)
- 1528 – zmarł Albrecht Dürer, niemiecki malarz i grafik
- 1848 – władze austriackie przyznały pełną autonomię Uniwersytetowi Lwowskiemu i zezwoliły na wykłady w języku polskim
- 1928 – urodził się James Watson, amerykański genetyk i biochemik (na fotografii)
- 1943 – ukazała się powieść Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego
- 1973 – wystrzelono sondę kosmiczną Pioneer 11, której misją było zbadanie Jowisza i Saturna
8 kwietnia 2023
8 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Maksyma, Radosław i Walter; Wielka Sobota w Kościołach zachodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1893 – w Warszawie zmarła polska malarka Anna Bilińska-Bohdanowiczowa, uczennica Michała Elwiro Andriolliego i Wojciecha Gersona, w 1889 roku odniosła wielki międzynarodowy sukces otrzymując Srebrny Medal na Wystawie Światowej w Paryżu za Autoportret (na ilustracji)
- 1913 – ratyfikacja 17. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, wprowadzającej powszechne wybory do Senatu; wcześniej senatorów wybierały parlamenty stanowe
- 1938 – urodził się Kofi Annan, sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych
- 1973 – zmarł hiszpański malarz, rzeźbiarz i grafik Pablo Picasso jeden z najwybitniejszych twórców sztuki dwudziestego wieku
- 1993 – zmarła Marian Anderson, pierwsza afroamerykańska śpiewaczka jaka wystąpiła w nowojorskiej Metropolitan Opera (na fotografii)
- 2008 – zmarł polski historyk Ludwik Hass, profesor Instytutu Historii PAN, badacz dziejów wolnomularstwa i historii ruchu robotniczego; tegoż dnia podczas misji Sojuz TMA-12, Yi So-yeon stała się pierwszą Koreanką i drugą Azjatką w kosmosie
10 kwietnia 2023
10 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Magdalena, Makary i Michał
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1583 – urodził się Hugo Grocjusz (na portrecie pędzla Michiela van Mierevelta), niderlandzki prawnik, filozof i dyplomata, którego dzieło De iure belli ac pacis dało początek współczesnemu prawu międzynarodowemu publicznemu
- 1813 – zmarł matematyk i astronom włoskiego pochodzenia Joseph Louis Lagrange (na potrecie), twórca podstaw rachunku wariacyjnego, odkrywca punktów libracyjnych, autor dowodu na jedno z podstawowych twierdzeń teorii grup, przewodniczący komisji odpowiedzialnej za wprowadzenie systemu metrycznego
- 1933 – w miejsce Franza von Papena ostatnim premierem Prus został Hermann Göring
- 1943 – inżynier Hipolit Gliwic, aresztowany przez Gestapo, popełnił samobójstwo w więzieniu na Pawiaku – ekonomista, działacz gospodarczy i państwowy, wolnomularz, wicemarszałek Senatu (1928–1930)
- 1953 – Szwed Dag Hammarskjöld został sekretarzem generalnym ONZ
- 1963 – w czasie prób morskich zatonął amerykański atomowy okręt podwodny USS Thresher ze 129 osobami na pokładzie
- 1993 – przywódca południowoafrykańskich komunistów Chris Hani został zamordowany przez polskiego emigranta Janusza Walusia
12 kwietnia 2023
12 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Juliusz, Teresa i Zenona; Rosjanie obchodzą Dzień Kosmonautyki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1633 – rozpoczął się proces Galileusza (na portrecie), oskarżonego przez rzymską Inkwizycję o herezję
- 1863 – w sprowokowanym przez „białych” pojedynku został zamordowany pierwszym strzałem („był do tego stopnia krótkowidzem, że pojedynek na pistolety [...] narażał go na śmierć niechybną”) przez hrabiego Adama Grabowskiego należący do stronnictwa „czerwonych” Stefan Bobrowski (na fotografii), członek Komitetu Centralnego Narodowego i Tymczasowego Rządu Narodowego, jeden z przywódców (zaledwie dwudziestotrzyletni) powstania styczniowego
- 1933 – urodziła się katalońska śpiewaczka Montserrat Caballé
- 1938 – zmarł rosyjski śpiewak Fiodor Szalapin
- 1993 – wojna w Bośni: lotnictwo NATO rozpoczęło patrolowanie strefy zakazu lotów nad Bośnią
- 1993 – zmarł Zenon Komender, katolicki polityk czynny w Stowarzyszeniu „Pax”, działacz gospodarczy i państwowy epoki PRL
14 kwietnia 2023
14 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Ludwina, Izabela i Krzysztof; Wielki Piątek w Kościołach wschodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1783 – w Berlinie odbyła się premiera dramatu Natan mędrzec autorstwa Gottholda Ephraima Lessinga (obraz olejny Maurycego Gottlieba „Powitanie Natana przez Rechę” z cyklu ilustracji do dramatu)
- 1913 – zmarł Carl Hagenbeck, założyciel ogrodu zoologicznego w Hamburgu (pracowali dla niego bohaterowie cyklu powieści Alfreda Szklarskiego)
- 1943 – w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen został zamordowany radziecki jeniec Jakow Dżugaszwili, pierwszy syn Józefa Stalina
- 1973 – urodził się amerykański aktor filmowy Adrien Brody, odtwórca głównej roli w filmie Pianista Romana Polańskiego
- 2003 – ogłoszono zakończenie projektu poznania ludzkiego genomu; zakończono sekwencjonowanie 99% genomu człowieka z trafnością 99,99%
- 2008 – w wyborach parlamentarnych we Włoszech zwyciężyła koalicja „Lud Wolności” Silvia Berlusconiego (na fotografii) – który ponownie został premierem; tegoż dnia podczas 10. ceremonii wręczenia Orłów (za 2007 r.) Polską Nagrodę Filmową w kategorii najlepszy film przyznano Andrzejowi Wajdzie za film Katyń
16 kwietnia 2023
16 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Bernadeta, Erwin i Julia; w Kościołach wschodnich Zmartwychwstanie Pańskie – główne święto chrześcijańskie
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 73 – wojna żydowska: wódz rzymski Flawiusz Silwa po zbiorowym samobójstwie obrońców zajął żydowską twierdzę Masada
- 1583 – Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (na portrecie) zwany „Sierotką” wypłynął z Wenecji w towarzystwie kucharza, cyrulika, jezuity i kilku szlachciców w pielgrzymkę do Ziemi Świętej
- 1923 – urodziła się Alina Janowska, aktorka łódzkiego Teatru Syrena, uczestniczka powstania warszawskiego. Grała m.in. w filmach Zakazane piosenki, Rozmowy kontrolowane, a także w serialach Wojna domowa, Stawka większa niż życie, czy Złotopolscy
- 1933 – urodziła się sopranistka Elżbieta Ryl-Górska, artystka Operetki Warszawskiej
- 1973 – pierwszy w historii PLL LOT rejs transoceaniczny: Ił-62 „Mikołaj Kopernik” (na fotografii) pokonał trasę do Nowego Jorku
- 2003 – podpisano Traktat ateński dotyczący wejścia dziesięciu państw: Polski, Cypru, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Malty, Słowacji, Słowenii i Węgier do Unii Europejskiej
18 kwietnia 2023
18 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Apoloniusz, Bogusława i Bogusław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1518 – koronacja Bony Sforzy na królową Polski
- 1873 – urodził się Seweryn Czetwertyński (na fotografii), polski ziemianin, polityk, działacz gospodarczy i społeczny, poseł do Dumy, członek Komitetu Narodowego Polskiego, w okresie międzywojennym współwłaściciel Hotelu Europejskiego i poseł na Sejm II RP
- 1923 – powstał piłkarski klub sportowy Dinamo Moskwa, jeden z nastarszych i najbardziej utytułowanych klubów w Rosji
- 1943 – zmarł japoński admirał Isoroku Yamamoto, główny dowódca japońskiej floty morskiej (na fotografii)
- 1948 – zmarł przodownik pracy, górnik Wincenty Pstrowski
- 1988 – zmarł Józef Łobodowski, polski poeta, publicysta i tłumacz
20 kwietnia 2023
20 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Sara, Agnieszka i Berenika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1653 – Oliver Cromwell rozwiązał „Parlament Kadłubowy”
- 1808 – urodził się Karol Ludwik Napoleon Bonaparte, prezydent Francji i Cesarz Francuzów (jako Napoleon III)
- 1873 – urodził się Wojciech Korfanty (na fotografii), przywódca powstań śląskich, działacz chrześcijańskiej demokracji; polski komisarz plebiscytowy na Górnym Śląsku, poseł i senator II RP; w 1930 r. przez sanacyjny rząd osadzony w twierdzy brzeskiej
- 1893 – urodził się Harold Lloyd (uczepiony wskazówki zegara zwisa nad ulicami Los Angeles w pamiętnym kadrze z filmu „Jeszcze wyżej!”), amerykański aktor komediowy epoki kina niemego
- 1923 – niemiecki antysemita Julius Streicher założył tabloidalny tygodnik „Der Stürmer” – w którym prezentował tak skrajne poglądy i zakłamanie, że władze nazistowskie musiały niekiedy wycofywać nakład ze sprzedaży, a on sam po wojnie został przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze skazany na karę śmierci za zbrodnię przeciwko ludzkości
- 1938 – premiera filmu Olimpiada w reżyserii Leni Riefenstahl
- 1943 – urodził się polski muzyk Wojciech Gąssowski, wykonawca przeboju Janusza Kondratowicza i Czesława Grudzińskiego Zielone wzgórza nad Soliną
22 kwietnia 2023
22 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Leonida, Wanesa i Łukasz; wczoraj lub dziś kończące ramadan święto Id al-Fitr
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1073 – na pogrzebie Aleksandra II archidiakon Kościoła rzymskiego Hildebrand z Sovany został obwołany przez lud rzymski papieżem; wybór potwierdzili później kardynałowie, a on sam przyjął imię Grzegorza VII (na miniaturze); był papieżem-reformatorem, pamiętany jest m.in. z powodu sporu o inwestyturę z cesarzem Niemiec Henrykiem IV
- 1838 – brytyjski parowiec SS Sirius zdobył jako pierwszy Błękitną Wstęgę Atlantyku
- 1863 – urodził się polski prawnik i polityk Władysław Seyda (na fotografii); reprezentował polską mniejszość narodową w parlamentach niemieckich przed I wojną światową (w latach 1907–1911 poseł do sejmu pruskiego, od 1912 w Reichstagu), był również czołowym działaczem endeckim na Górnym Śląsku, a później w Wielkopolsce, brał udział w przygotowaniach do powstania wielkopolskiego jako emisariusz Naczelnego Komitetu Narodowego; w latach 1924–1929 na stanowisku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
- 1908 – urodziła się Ludwika Wawrzyńska, polska nauczycielka, która uratowała czworo dzieci, wynosząc je z płonącego budynku, a sama zmarła później wskutek doznanych poparzeń – poświęciła jej wiersz m.in. Wisława Szymborska
- 1953 – zmarł polski uczony Jan Czochralski, wynalazca metody otrzymywania monokryształów
- 1993 – powstała Chińska Narodowa Agencja Kosmiczna zarządzająca chińskim programem kosmicznym; tegoż dnia na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych uruchomiono rynek równoległy
24 kwietnia 2023
24 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Egbert, Grzegorz i Jerzy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1863 – dowodzony przez Marcina Borelowskiego (pseud. „Lelewel”) oddział został pod Józefowem rozbity przez Moskali; w boju poległ Mieczysław Romanowski (na fotografii w stroju powstańczym), lwowski poeta romantyczny
- 1908 – urodził się Józef Gosławski, polski rzeźbiarz i medalier, projektant monet
- 1913 – w Nowym Jorku oddano do użytku Woolworth Building, najwyższy (aż do 1930 r.) budynek na świecie (na fotografii sprzed 100 lat)
- 1918 – zmarł inżynier Jewno Azef, prowokator Ochrany w Partii Socjalistów-Rewolucjonistów („eserów”)
- 1938 – urodziła się Zofia Nasierowska, polska fotograficzka specjalizująca się w fotografii portretowej
- 1953 – Winston Churchill, sprawujący po raz drugi urząd premiera Wielkiej Brytanii, został – z woli królowej Elżbiety II – kawalerem Orderu Podwiązki, jako czwarty z rodu
- 1983 – w wyborach do izby niższej austriackiego parlamentu federalnego po raz pierwszy od 13 lat Socjaldemokratyczna Partia Austrii nie uzyskała większości głosów ani mandatów; dymisję złożył Bruno Kreisky, zaś jego następcą na stanowisku kanclerza i przewodniczącego partii został Fred Sinowatz, do 1986 r. kierujący mniejszościowym rządem
26 kwietnia 2023
26 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Aureli, Erwina i Marzena; Światowy Dzień Własności Intelektualnej
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1803 – we Francji w miejscowości L’Aigle spadł deszcz meteorytów, którego badanie (po raz pierwszy) wykazało pozaziemskie pochodzenie tych obiektów
- 1903 – urodziła się Ola Watowa (właśc. Paulina Wat), żona Aleksandra Wata, autorka wspomnień Wszystko co najważniejsze... zekranizowanych przez Roberta Glińskiego
- 1923 – urodził się polski aktor teatralny i filmowy Andrzej Szczepkowski, prezes ZASP, senator III Rzeczypospolitej, zięć pisarza Jana Parandowskiego i ojciec aktorki Joanny Szczepkowskiej
- 1933 – urodziła się Pelagia Majewska, pilot samolotowy i szybowcowy, zdobywczyni wielu szybowcowych rekordów kraju i świata, odznaczona Medalem Tańskiego (najwyższym polskim odznaczeniem szybowniczym) i Medalem Lilienthala (najwyższym światowym odznaczeniem szybowniczym); tegoż dnia z inicjatywy Hermanna Göringa w Prusach powołano Urząd Tajnej Policji Stanu – Geheimes Staatspolizeiamt, w skrócie „Gestapo” (w Bawarii analogiczną instytucję Heinrich Himmler zorganizował już 1 kwietnia tegoż roku)
- 1943 – nocą na 27 kwietnia rotmistrz Witold Pilecki (na fotografii) uciekł z KL Auschwitz, by złożyć raport o stosunkach panujących w obozie
28 kwietnia 2023
28 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Ludwik, Patrycjusz i Piotr; Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1753 – urodził się Franz Karl Achard, pruski chemik i fizyk, odkrywca sposobu uzyskiwania cukru z buraków
- 1813 – zmarł rosyjski feldmarszałek Michaił Kutuzow (na portrecie pędzla R. M. Wołkowa), głównodowodzący w wojnie z Napoleonem
- 1938 – urodził się polski dziennikarz Daniel Passent
- 1943 – we Lwowie rozpoczęła się rekrutacja ochotników do ukraińskiej dywizji SS-Galizien
- 1948 – urodził się angielski pisarz science-fiction i fantasy Terry Pratchett (na fotografii), autor m.in. cyklu powieściowego Świat Dysku oraz Trylogii Nomów
- 1973 – zmarł francuski filozof i teolog Jacques Maritain
30 kwietnia 2023
30 kwietnia: imieniny obchodzą m.in.: Chwalisława, Donat i Marian
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_(12320837743).jpg){kind=link}
_2.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
- 1598 – król Francji Henryk IV wydał edykt nantejski dotyczący hugenotów
- 1848 – stoczono bitwę pod Miłosławiem w czasie powstania wielkopolskiego
- 1863 – wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Chancellorsville
- 1883 – urodził się Jaroslav Hašek (na fotografii z 1915 w mundurze żołnierza armii austrackiej), czeski powieściopisarz, autor najczęściej tłumaczonego dzieła literatury czeskiej – Losów dobrego żołnierza Szwejka czasu wojny światowej (tutaj tytuł w przekładzie Antoniego Kroha); tegoż dnia zmarł Édouard Manet, francuski malarz i grafik, autor obrazu Śniadanie na trawie (na portrecie – malował Carolus-Duran)
- 1943 – finał dezinformacyjnej operacji brytyjskiego MI5 znanej jako „Mincemeat”
- 1993 – na sztandary Wojska Polskiego została wprowadzona dewiza Bóg, Honor, Ojczyzna