Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Europie
lista w projekcie Wikimedia
Poniżej przedstawiono wykaz obiektów z listy światowego dziedzictwa UNESCO, położonych w Europie. Listę uporządkowano w kolejności alfabetycznej według krajów.
Albania (3)Edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Typ | Data wpisu |
---|---|---|---|
Butrint (stanowisko archeologiczne) | 1992, 1999 | ||
Historyczne centra miast Berat i Gjirokastra | 2005, 2008 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 |
Andora (1)Edytuj
Dolina Madriu-Perafita-Claror | 2004, 2006 |
Austria (12)Edytuj
Zabytkowe centrum Salzburga | 1996 | ||
Pałac i ogrody Schönbrunn | 1996 | ||
Krajobraz kulturowy Hallstatt Dachstein Salzkammergut | 1997 | ||
Linia kolejowa na Przełęczy Semmering | 1998 | ||
Historyczne centrum Grazu i zamek Eggenberg | 1999, 2010 | ||
Krajobraz kulturowy Wachau | 2000 | ||
Zabytkowe centrum Wiednia (zagrożone) | 2001 | ||
Krajobraz kulturowy Fertö/Jeziora Nezyderskiego (wspólnie z Węgrami) | 2001 | ||
Prehistoryczne osady na palach (wspólnie z Francją, Niemcami, Słowenią, Szwajcarią, Włochami) | 2011 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 | ||
Wielkie miasta uzdrowiskowe Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Austrii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii | 2021 | ||
Granice Imperium Rzymskiego, Limes naddunajski (część zachodnia) – wpis transgraniczny wraz z Niemcami i Słowacją | 2021 |
Belgia (15)Edytuj
Białoruś (4)Edytuj
Białowieski Park Narodowy (wspólnie z Polską) | 1979, 1992, 2014 | ||
Zespół zamkowy w Mirze | 2000 | ||
Architektoniczny, rezydencjonalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów w Nieświeżu | 2005 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 |
Bośnia i Hercegowina (4)Edytuj
Dzielnica Starego Mostu w Mostarze | 2005 | ||
Most Mehmeda Paszy Sokolovicia w Wiszegradzie | 2007 | ||
Stećci – średniowieczne cmentarze z kamiennymi nagrobkami (wspólnie z Chorwacją, Czarnogórą i Serbią) | 2016 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2021 |
Bułgaria (10)Edytuj
Cerkiew Bojańska koło Sofii | 1979 | ||
Jeździec Tracki z Madary | 1979 | ||
Zespół cerkwi wykutych w skale w Iwanowie | 1979 | ||
Grobowiec tracki z Kazanłyku | 1979 | ||
Zabytkowe miasto Nesebyr | 1983 | ||
Park Narodowy Pirynu | 1983, 2010 | ||
Monastyr Rylski | 1983 | ||
Rezerwat przyrody Srebyrna | 1983 | ||
Grobowiec tracki w Swesztari | 1985 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 |
Chorwacja (10)Edytuj
Zabytkowe centrum Splitu wraz z pałacem Dioklecjana | 1979 | ||
Stare Miasto w Dubrowniku | 1979, 1994 | ||
Park Narodowy Jezior Plitwickich | 1979, 2000 | ||
Zespół bazylikalny Eufrazjana na Starym Mieście w Poreču | 1997 | ||
Zabytkowe miasto Trogir | 1997 | ||
Katedra św. Jakuba w Szybeniku | 2000 | ||
Krajobraz kulturowy wyspy Hvar (Równina Starego Gradu) | 2008 | ||
Stećci – średniowieczne cmentarze z kamiennymi nagrobkami (wspólnie z Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą i Serbią) | 2016 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 | ||
Weneckie dzieła obronne z okresu XVI i XVII wieku: Stato da Terra – zachodnie Stato da Mar – wpis transgraniczny położony na terenie Włoch, Czarnogóry i Chorwacji | 2017 |
CyprEdytuj
Zobacz: Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Azji
Czarnogóra (4)Edytuj
Przyrodniczy i Kulturowo-Historyczny Region Kotoru | 1979 | ||
Park Narodowy Durmitor | 1980, 2005 | ||
Stećci – średniowieczne cmentarze z kamiennymi nagrobkami (wspólnie z Bośnią i Hercegowiną, Chorwacją i Serbią) | 2016 | ||
Weneckie dzieła obronne z okresu XVI i XVII wieku: Stato da Terra – zachodnie Stato da Mar – wpis transgraniczny położony na terenie Włoch, Czarnogóry i Chorwacji | 2017 |
Czechy (16)Edytuj
Zabytkowe centrum miasta Český Krumlov | 1992 | ||
Zabytkowe centrum Pragi | 1992 | ||
Zabytkowe centrum miasta Telč | 1992 | ||
Sanktuarium pielgrzymkowe św. Jana Nepomucena (Zelená Hora) | 1994 | ||
Kutná Hora – Stare Miasto z kościołem św. Barbary i katedra Mariacka w dzielnicy Sedlec | 1995 | ||
Krajobraz kulturowy posiadłości książąt Lichtenstein w regionie Lednice-Valtice | 1996 | ||
Ogrody i renesansowo-barokowy zamek biskupów ołomunieckich w Kromieryżu | 1998 | ||
Wieś Holaszowice z zespołem późnobarokowej architektury | 1998 | ||
Litomyśl – renesansowo-barokowy zamek wraz z ogrodami | 1999 | ||
Kolumna św. Trójcy w Ołomuńcu | 2000 | ||
Willa Tugendhatów w Brnie według projektu Miesa van der Rohe | 2001 | ||
Dzielnica żydowska i bazylika św. Prokopa w Třebíč | 2003 | ||
Region górniczy Rudaw (wspólnie z Niemcami) | 2019 | ||
Krajobraz hodowli i treningu ceremonialnych koni pociągowych w Kladrubach nad Labem | 2019 | ||
Wielkie miasta uzdrowiskowe Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Austrii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii | 2021 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2021 |
Dania (10) (3 na Grenlandii)Edytuj
Jelling – kurhany, kamienie runiczne i kościół | 1994 | ||
Katedra w Roskilde | 1995 | ||
Fiord Ilulissat (Grenlandia) | 1996, 2004 | ||
Zamek Kronborg | 2000 | ||
Stevns Klint | 2014 | ||
Morze Wattowe – wspólnie z Niemcami i Holandią | 2009, 2014 | ||
Christiansfeld – osada braci morawskich | 2015 | ||
Krajobraz polowań par force w północnej Zelandii | 2015 | ||
Kujataa na Grenlandii – nordycko-innuicki obszar rolniczy na skraju czapy lodowej | 2017 | ||
Aasivissuit–Nipisat – tereny polowań Innuitów między lodem a morzem | 2018 |
Estonia (2)Edytuj
Zabytkowe centrum Tallinna | 1997 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 |
Finlandia (7)Edytuj
Twierdza Suomenlinna | 1991 | ||
Zabytkowa dzielnica Raumy | 1991 | ||
Drewniany kościół w Petäjävesi | 1994 | ||
Fabryka ścieru i tektury w Verla | 1996 | ||
Cmentarzysko z epoki brązu w Sammallahdenmäki | 1999 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 | ||
Archipelag Kvarken (dopisany do Pobrzeża Zachodniobałtyckiego w Szwecji z 2000) | 2006 |
Francja (48) (4 na terytoriach zależnych)Edytuj
Opactwo św. Michała Archanioła na Mont Saint-Michel wraz z zatoką | 1979 | ||
Katedra w Chartres | 1979 | ||
Wersal – zespół pałacowo-ogrodowy | 1979 | ||
Opactwo benedyktyńskie i wzgórze Vézelay | 1979 | ||
Jaskinie z malowidłami i rytami naskalnymi w dolinie rzeki Vézère (w tym jaskinia Lascaux) | 1979 | ||
Pałac i park w Fontainebleau | 1981 | ||
Katedra w Amiens | 1981 | ||
Teatr rzymski i okolice oraz łuk triumfalny w Orange | 1981 | ||
Rzymskie i romańskie zabytki Arles | 1981 | ||
Opactwo cystersów w Fontenay | 1981 | ||
Królewskie żupy solne w Arc-et-Senans (wpis rozszerzony w 2009) | 1982 | ||
Place Stanislas, Place de la Carrière i Place d’Alliance w Nancy | 1983 | ||
Opactwo Saint Savin sur Gartempe | 1983 | ||
Korsyka – przylądki Girolata i Porto, rezerwat przyrody Scandola i zatoki Piany | 1983 | ||
Rzymski akwedukt Pont du Gard | 1985 | ||
Strasburg: od Grande île po Neustadt – europejska scena urbanistyczna | 1988, 2017 | ||
Nabrzeża Sekwany w Paryżu | 1991 | ||
Katedra Notre-Dame, opactwo Saint-Remi i pałac arcybiskupi w Reims | 1991 | ||
Katedra w Bourges | 1992 | ||
Zabytkowe centrum Awinionu | 1995 | ||
Canal du Midi | 1996 | ||
Ufortyfikowane stare miasto w Carcassonne | 1997 | ||
Pireneje – Mont Perdu/Monte Perdido – wspólnie z Hiszpanią | 1997, 1999 | ||
Szlaki pielgrzymkowe do Santiago de Compostela (Droga św. Jakuba) | 1998 | ||
Zespół zabytkowy w Lyonie | 1998 | ||
Okręg Saint-Emilion | 1999 | ||
Miejskie wieże strażnicze (beffroi) we Flandrii, Walonii i północnej Francji – wspólnie z Belgią | 1999, 2005 | ||
Dolina Loary między Sully-sur-Loire i Chalonnes-sur-Loire | 2000 | ||
Provins – średniowieczne miasto targowe | 2001 | ||
Hawr – miasto odbudowane przez Auguste’a Perreta | 2005 | ||
Port de la Lune (Księżycowy Port) w Bordeaux | 2007 | ||
Fortyfikacje Vaubana | 2008 | ||
Laguny Nowej Kaledonii | 2008 | ||
Episkopalne miasto Albi | 2010 | ||
Szczyty, kotły i stoki wyspy Reunion | 2010 | ||
Prehistoryczne osady na palach (wspólnie z Austrią, Niemcami, Słowenią, Szwajcarią, Włochami) | 2011 | ||
Causses i Sewenny – śródziemnomorski rolniczo-pasterski krajobraz kulturowy | 2011 | ||
Zagłębie górnicze Nord-Pas-de-Calais | 2012 | ||
Zdobiona jaskinia Pont d’Arc, znana jako Grotte Chauvet-Pont d’Arc w Ardèche | 2014 | ||
Mozaika parceli winiarskich (climats) w Burgundii wraz z Beaune i centrum historycznym Dijon | 2015 | ||
Wzgórza z winnicami, budynki i piwnice w Szampanii | 2015 | ||
Architektoniczne dzieła Le Corbusiera, wybitny wkład w ruch modernistyczny (wspólnie z Argentyną, Belgią, Niemcami, Indiami, Japonią i Szwajcarią) | 2016 | ||
Taputapuatea | 2017 | ||
Chaîne des Puys – arena tektoniczna uskoku Limagne | 2018 | ||
Francuskie lądy i morza południowe | 2019 | ||
Wielkie miasta uzdrowiskowe Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Austrii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii | 2021 | ||
Latarnia morska Cordouan | 2021 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2021 |
Grecja (18)Edytuj
Świątynia Apollina Epikuriosa w Bassaj | 1986 | ||
Stanowisko archeologiczne w Delfach | 1987 | ||
Akropol ateński | 1987 | ||
Góra Athos | 1988 | ||
Stanowisko archeologiczne w Epidauros | 1988 | ||
Wczesnochrześcijańskie i bizantyńskie zabytki w Salonikach | 1988 | ||
Klasztory Meteory | 1988 | ||
Średniowieczne miasto Rodos | 1988 | ||
Twierdza i miasto bizantyjskie w Mistrze | 1989 | ||
Stanowisko archeologiczne w Olimpii | 1989 | ||
Klasztory Dafni w Attyce, Osios Loukas w Beocji i Nea Moni na Chios | 1990 | ||
Wyspa Delos | 1990 | ||
Pythagorion i Herajon na wyspie Samos | 1992 | ||
Stanowiska archeologiczne w Werginie | 1996 | ||
Stanowiska archeologiczne w Mykenach i Tirynsie | 1996 | ||
Zabytkowe centrum (chora) z klasztorem św. Jana Teologa i Grotą Apokalipsy na wyspie Patmos | 1999 | ||
Stare miasto w Korfu | 2007 | ||
Stanowisko archeologiczne Filippi | 2016 |
Hiszpania (49) (4 na Wyspach Kanaryjskich)Edytuj
Zespół zabytkowy w Kordobie | 1984, 1994 | ||
Alhambra, ogrody Generalife, twierdza Albaicín w Grenadzie | 1984, 1994 | ||
Katedra w Burgos | 1984 | ||
Klasztor i pałac Escorial pod Madrytem | 1984 | ||
Dzieła A. Gaudiego w Barcelonie: Park Güell, Pałac Güell, Casa Milà, Casa Vicens, fasada Narodzenia Pańskiego i krypta katedry Sagrada Familia, Casa Batlló i krypta w Colonia Güell | 1984, 2005 | ||
Jaskinia Altamira i paleolityczna sztuka jaskiniowa północnej Hiszpanii | 1985, 2008 | ||
Zespół zabytkowy w Segowii i akwedukt | 1985 | ||
Oviedo – zespół zabytkowy i kościoły z czasów królestwa Asturii | 1985, 1998 | ||
Zespół zabytkowy w Santiago de Compostela | 1985 | ||
Zespół zabytkowy w Ávili wraz z kościołami extra-muros | 1985 | ||
Architektura w stylu mudejar w Aragonii | 1986, 2001 | ||
Zespół zabytkowy w Toledo | 1986 | ||
Park Narodowy Garajonay | 1986 | ||
Zespół zabytkowy w Cáceres | 1986 | ||
Katedra, alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli | 1987 | ||
Zespół zabytkowy w Salamance | 1988 | ||
Opactwo w Poblet | 1991 | ||
Zespół archeologiczny w Méridzie | 1993 | ||
Królewski klasztor Santa Maria de Guadalupe | 1993 | ||
Droga pielgrzymkowa do Santiago de Compostela (Droga św. Jakuba) | 1993, 2015 | ||
Park Narodowy Doñana | 1994 | ||
Zabytkowe miasto warowne Cuenca | 1996 | ||
Giełda Jedwabiu (Lonja de la Seda) w Walencji | 1996 | ||
Kopalnie złota Las Medulas | 1997 | ||
Pałac Muzyki Katalońskiej (Palau de la Música Catalana) i szpital św. Pawła (Sant Pau) w Barcelonie | 1997 | ||
Klasztory Yuso i Suso w San Millán de la Cogolla | 1997 | ||
Pireneje – Monte Perdido/Mont Perdu – wspólnie z Francją | 1997, 1999 | ||
Sztuka naskalna basenu Morza Śródziemnego na Półwyspie Iberyjskim | 1998 | ||
Prehistoryczna sztuka naskalna w dolinie Côa i Siega Verde (wpis transgraniczny wraz z Portugalią) | 1998, 2010 | ||
Uniwersytet i dzielnica zabytkowa w Alcalá de Henares | 1998 | ||
Ibiza – różnorodność biologiczna i kulturowa | 1999 | ||
San Cristóbal de La Laguna na Wyspach Kanaryjskich | 1999 | ||
Stanowisko archeologiczne Atapuerca | 2000 | ||
Zespół katalońskich kościołów romańskich w Vall de Boí | 2000 | ||
Zespół archeologiczny Tarraco | 2000 | ||
Gaj palmowy w Elche | 2000 | ||
Rzymskie mury obronne w Lugo | 2000 | ||
Krajobraz kulturowy Aranjuezu | 2000 | ||
Renesansowe zespoły zabytkowe Úbeda i Baeza | 2003 | ||
Most Biskajski | 2006 | ||
Park Narodowy Teide na Wyspach Kanaryjskich | 2007 | ||
Wieża Herkulesa | 2009 | ||
Krajobraz kulturowy Serra de Tramuntana | 2011 | ||
Kopalnie rtęci w Almadén i Idriji (wspólnie ze Słowenią) | 2012 | ||
Stanowisko dolmenów w Antequerze | 2016 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 | ||
Kalifackie miasto Medina Azahara | 2018 | ||
Krajobraz kulturowy Risco Caído i świętych gór Gran Canarii | 2019 | ||
Paseo del Prado i Buen Retiro, krajobraz sztuki i nauki | 2021 |
Holandia (11) (1 na Curaçao)Edytuj
Schokland i okolice | 1995 | ||
Holenderskie wodne linie obronne | 1995, 2021 | ||
Wiatraki w regionie Kinderdijk-Elshout | 1997 | ||
Strefa zabytkowa w Willemstad, centrum miasta i port (Curaçao) | 1997 | ||
Woudagemaal – stacja pomp parowych | 1998 | ||
Droogmakerij de Beemster (Polder Beemster) | 1999 | ||
Rietveld Schröderhuis (Dom Rietvelda) w Utrechcie | 2000 | ||
Morze Wattowe (wspólnie z Niemcami i Danią) | 2009, 2014 | ||
XVII-wieczny pierścień kanałów w Amsterdamie | 2010 | ||
Van Nellefabriek w Rotterdamie | 2014 | ||
Koloniën van Weldadigheid – wpis transgraniczny położony na terenie Belgii i Holandii | 2021 | ||
Granice Imperium Rzymskiego, dolny limes niemiecki – wpis transgraniczny wraz z Holandią | 2021 |
Irlandia (2)Edytuj
Zespół zabytków archeologicznych w dolinie Brú na Bóinne (Newgrange, Knowth, Dowth) | 1993 | ||
Zespół klasztorny na wyspie Skellig Michael | 1996 |
Islandia (3)Edytuj
Park Narodowy Þingvellir | 2004 | ||
Wyspa Surtsey | 2008 | ||
Park Narodowy Vatnajökull – dynamiczna natura ognia i lodu | 2019 |
Litwa (4)Edytuj
Stare Miasto w Wilnie | 1994 | ||
Mierzeja Kurońska – wspólnie z Rosją | 2000 | ||
Stanowisko archeologiczne w Kiernowie (Kernave) | 2004 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 |
Luksemburg (1)Edytuj
Zabytkowe dzielnice miasta Luksemburg wraz z fortyfikacjami | 1994 |
Łotwa (2)Edytuj
Stare Miasto w Rydze | 1997 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 |
Macedonia Północna (2)Edytuj
Miasto Ochryda z jeziorem | 1980 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2021 |
Malta (3)Edytuj
Valletta | 1980 | ||
Hypogeum Ħal Saflieni | 1980 | ||
Świątynie megalityczne na Malcie i Gozo – Ġgantija, Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Ħaġrat, Skorba, Tarxien | 1980, 1992 |
Mołdawia (1)Edytuj
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 |
Niemcy (51)Edytuj
Norwegia (8)Edytuj
Bryggen – szereg zabytkowych budynków w Bergen | 1979 | ||
Urnes stavkirke – kościół klepkowy w Urnes | 1979 | ||
Miasto Røros | 1980, 2010 | ||
Rysunki naskalne z Alty | 1985 | ||
Vegaøyan – archipelag Vega | 2004 | ||
Południk Struvego (K) – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 | ||
Fiordy zachodniej Norwegii – Geirangerfjord i Nærøyfjord | 2005 | ||
Stanowisko dziedzictwa przemysłowego Rjukan-Notodden | 2015 |
Polska (17)Edytuj
Polska jest jednym z pierwszych państw-sygnatariuszy Konwencji dziedzictwa światowego i jednym z czołowych reprezentantów na liście światowego dziedzictwa. Zgodnie ze stanem z lipca 2021 roku, zostało na nią wpisanych 17 polskich dóbr.
Część miast i obiektów w Polsce, znajdujących się na liście światowego dziedzictwa UNESCO skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO.
Portugalia (17) (2 na Azorach, 1 na Maderze)Edytuj
Historyczne centrum Angra do Heroísmo na Azorach | 1983 | ||
Klasztor dos Jeronimos i wieża Belém w Lizbonie | 1983 | ||
Klasztor w Batalha | 1983 | ||
Klasztor Zakonu Chrystusa w Tomarze | 1983 | ||
Historyczne centrum Évory | 1986 | ||
Opactwo Cystersów w Alcobaça | 1989 | ||
Krajobraz kulturowy Sintry (rejon Sintry na pn. stokach Serra de Sintra) | 1995 | ||
Historyczne centrum Porto | 1996 | ||
Prehistoryczna sztuka naskalna w dolinie Côa i paleolityczna sztuka naskalna w Siega Verde (wpis transgraniczny wraz z Hiszpanią) | 1998, 2010 | ||
Lasy wawrzynowe na Maderze | 1999 | ||
Alto Douro – region winny górnego Duero | 2001 | ||
Historyczne centrum Guimarães | 2001 | ||
Krajobrazy winnic na wyspie Pico (Azory) | 2004 | ||
Miasto graniczne Elvas i jego fortyfikacje | 2012 | ||
Uniwersytet w Coimbrze | 2013 | ||
Królewski kompleks w Mafrze – pałac, bazylika, klasztor, ogród Cerco i park polowań Tapada | 2019 | ||
Sanktuarium Bom Jesus do Monte w Bradze | 2019 |
Rosja (część europejska) (19)Edytuj
Zabytkowe centrum Sankt Peterbsburga i pobliskie zabytki | 1990 | ||
Cerkwie na wyspie Kiży na jeziorze Onega | 1990 | ||
Kreml moskiewski i Plac Czerwony w Moskwie | 1990 | ||
Zabytki historyczne Nowogrodu Wielkiego i okolic | 1992 | ||
Zespół historyczny, kulturalny i naturalny Wysp Sołowieckich | 1992 | ||
Zabytki Włodzimierza i Suzdalu oraz cerkiew Borysa i Gleba w Kidekszy | 1992 | ||
Siergijew Posad – zespół architektoniczny Ławry Troicko-Siergijewskiej | 1993 | ||
Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Kołomienskoje | 1994 | ||
Dziewicze lasy Komi (Park Narodowy „Jugyd Wa” i Peczorsko-Iłycki Rezerwat Biosfery) | 1995 | ||
Zespół architektoniczny i zabytkowy Kremla w Kazaniu | 2000 | ||
Zespół Monasteru Terapontowskiego | 2000 | ||
Mierzeja Kurońska – wspólnie z Litwą | 2000 | ||
Zespół klasztoru Nowodziewiczego | 2004 | ||
Zabytkowe centrum Jarosławia nad Wołgą | 2005 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją, Szwecją i Ukrainą | 2005 | ||
Kompleks historyczny i archeologiczny Bułgar | 2014 | ||
Katedra i Monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Swijażsku | 2017 | ||
Kościoły pskowskiej szkoły architektonicznej | 2019 | ||
Petroglify nad Jeziorem Onega i Morzem Białym | 2021 |
Rumunia (9)Edytuj
Delta Dunaju | 1991 | ||
Wioski z kościołami obronnymi w Siedmiogrodzie | 1993, 1999 | ||
Monastyr w Horezu | 1993 | ||
Malowane cerkwie północnej Mołdawii | 1993, 2010 | ||
Stare Miasto Sighișoary | 1999 | ||
Drewniane cerkwie Marmaroszu | 1999 | ||
Fortece dackie w górach Orăştie | 1999 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 | ||
Roşia Montană – krajobraz górniczy (zagrożone) | 2021 |
San Marino (1)Edytuj
Historyczne centrum San Marino i góra Monte Titano | 2008 |
Serbia (5[a])Edytuj
Zabytkowe miasto Stari Ras z monasterem Sopoćani | 1979 | ||
Monaster Studenica | 1986 | ||
Średniowieczne zabytki Kosowa (Monaster Visoki Dečani, monaster Gračanica, Cerkiew Bogurodzicy Ljeviškiej w Prizrenie i monaster Peć) (zagrożone) | 2004, 2006 | ||
Gamzigrad-Romuliana – pałac Galeriusza | 2007 | ||
Stećci – średniowieczne cmentarze z kamiennymi nagrobkami (wspólnie z Bośnią i Hercegowiną, Chorwacją i Czarnogórą) | 2016 |
Słowacja (8)Edytuj
Bańska Szczawnica – średniowieczne miasto górnicze | 1993 | ||
Wilkoliniec – skansen architektury ludowej | 1993 | ||
Levoča, Zamek Spiski i związane z nim zabytki, Spiska Kapituła i kościół we wsi Żehra | 1993 rozszerzono w 2009 | ||
Jaskinie Krasu Węgierskiego (Aggtelek) i Krasu Słowackiego (wpis rozszerzony w 2000 roku o Dobszyńską Jaskinię Lodową w Słowackim Raju) – wspólnie z Węgrami | 1995, 2000 | ||
Bardejów – średniowieczne miasto obronne; dobrze zachowany zespół miejski z dzielnicą żydowską | 2000 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2007, 2011, 2017, 2021 | ||
Drewniane kościoły w słowackich Karpatach | 2008 | ||
Granice Imperium Rzymskiego, Limes naddunajski (część zachodnia) – wpis transgraniczny wraz z Austrią i Niemcami | 2021 |
Słowenia (5)Edytuj
Jaskinie Szkocjańskie – system jaskiń krasowych znacznych rozmiarów | 1986 | ||
Prehistoryczne osady na palach (wspólnie z Austrią, Francją, Niemcami, Szwajcarią, Włochami) | 2011 | ||
Kopalnie rtęci w Almadén i Idriji (wspólnie z Hiszpanią) | 2012 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017 | ||
Dzieło Jože Plečnika w Lublanie – urbanistyka na skalę człowieka | 2021 |
Szwajcaria (13)Edytuj
Szwecja (15)Edytuj
Rezydencja królewska Drottningholm | 1991 | ||
Osady wikingów w Birka i Hovgården | 1993 | ||
Odlewnia żelaza Engelsberg | 1993 | ||
Rysunki naskalne w Tanum | 1994 | ||
Cmentarz leśny Skogskyrkogården w Sztokholmie | 1994 | ||
Hanzeatyckie miasto Visby | 1995 | ||
Kraina Laponii | 1996 | ||
Miasto-kościół Gammelstad w Luleå | 1996 | ||
Port morski w Karlskronie | 1998 | ||
Pobrzeże Zachodniobotnickie wraz z Archipelagiem Kvarken wraz z Finlandią | 2000, 2006 | ||
Krajobraz rolniczy południowej Olandii | 2000 | ||
Strefa górnicza Wielkiej Góry rudy Miedzianej w Falun | 2001 | ||
Radiostacja Varberg w Grimeton | 2004 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją i Ukrainą | 2005 | ||
Zdobione domy wiejskie w Hälsingland | 2012 |
Ukraina (7[b])Edytuj
Ławra Peczerska i Sobór Sofijski w Kijowie w Kijowie | 1990, 2005 | ||
Stare Miasto we Lwowie | 1998 | ||
Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją i Szwecją | 2005 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2007, 2011, 2017 | ||
Rezydencja prawosławnych metropolitów Bukowiny i Dalmacji w Czerniowcach | 2011 | ||
Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie (wspólnie z Polską) | 2013 | ||
Starożytne miasto Chersonez Taurydzki i jego Chora | 2013 |
Watykan (2)Edytuj
Historyczne centrum Rzymu, eksterytorialne posiadłości Watykanu w Rzymie i bazylika św. Pawła za Murami (San Paolo Fuori le Mura) – wspólnie z Włochami | 1980, 1990 | ||
Miasto Watykan | 1984 |
Węgry (8)Edytuj
Budapeszt – panorama nabrzeży Dunaju (m.in. Góra Gellerta), dzielnica zamkowa w Budzie i Andrássy út | 1987, 2002 | ||
Wieś Hollókő | 1987 | ||
Jaskinie Krasu Węgierskiego (Aggtelek) i Krasu Słowackiego oraz Dobszyńska Jaskinia Lodowa w Słowackim Raju – wspólnie ze Słowacją | 1995, 2000 | ||
Opactwo benedyktyńskie Pannonhalma i jego otoczenie | 1996 | ||
Puszta – Park Narodowy Hortobágy | 1999 | ||
Cmentarz wczesnochrześcijański w Peczu | 2000 | ||
Krajobraz kulturowy Jeziora Fertö/Nezyderskiego – wspólnie z Austrią | 2001 | ||
Krajobraz kulturowy Tokaju | 2002 |
Wielka Brytania (33) (4 w terytoriach zależnych)Edytuj
Wyspa St Kilda (Hebrydy) na Oceanie Atlantyckim, z rezerwatem ptaków | 1986, 2005 | ||
Grobla Olbrzyma (ang. Giant’s Causeway) i bazaltowe wybrzeże północnej Irlandii | 1986 | ||
Zamek oraz klasztor z katedrą w Durham z XI–XII wieku | 1986 | ||
Stonehenge, Avebury i pobliskie miejsca kultowe | 1986 | ||
Park Studley Royal i ruiny opactwa w Fountains | 1986 | ||
Wąwóz Ironbridge – pierwszy most żeliwny w Anglii nad rzeką Severn w miejscowości Coalbrookdale | 1986 | ||
Warowne zamki i mury obronne króla Edwarda I w dawnym księstwie Gwynedd | 1986 | ||
Pałac i Opactwo Westminsterskie oraz kościół św. Małgorzaty w Londynie | 1987 | ||
Granice Cesarstwa Rzymskiego – Wał Hadriana, Mur Antoninusa i rzymski limes w Niemczech – wspólnie z Niemcami | 1987, 2005, 2008 | ||
Pałac w Blenheim | 1987 | ||
Zabytkowe miasto Bath | 1987 | ||
Katedra, Opactwo św. Augustyna i romańsko-gotycki kościół św. Marcina w Canterbury | 1988 | ||
Twierdza Tower w Londynie | 1988 | ||
Wyspa Hendersona wchodząca w skład kolonii Pitcairn, bezludna wyspa pochodzenia wulkanicznego | 1988 | ||
Stare i Nowe Miasto w Edynburgu | 1995 | ||
Rezerwat przyrody na wyspie Gough, wchodzącej w skład Świętej Heleny – ptactwo morskie i endemiczne gatunki roślin | 1995 | ||
Zabytki Greenwich, łącznie z królewskim obserwatorium | 1997 | ||
Neolityczne stanowiska archeologiczne na Orkadach – Skara Brae, Maes Howe i inne | 1999 | ||
Krajobraz przemysłowy Blaenavon w Walii | 2000 | ||
Miasto zabytkowe St. George’s i związane z nim fortyfikacje na Bermudach | 2000 | ||
Wybrzeże Jurajskie (wschodnie wybrzeże klifowe hrabstwa Devon i hrabstwa Dorset) | 2001 | ||
Osada przemysłowa z XIX wieku w Saltaire (West Yorkshire) | 2001 | ||
New Lanark w Szkocji – osada związana z działalnością Roberta Owena | 2001 | ||
Zakłady przemysłowe w dolinie rzeki Derwent w środkowej Anglii | 2001 | ||
Królewskie Ogrody Botaniczne Kew | 2003 | ||
Krajobraz górniczy Kornwalii i Zachodniego Devonu | 2006 | ||
Akwedukt i kanał Pontcysyllte | 2009 | ||
Forth Bridge | 2015 | ||
Kompleks Jaskini Gorhama | 2016 | ||
Lake District w Anglii | 2017 | ||
Obserwatorium Jodrell Bank | 2019 | ||
Wielkie miasta uzdrowiskowe Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Austrii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii | 2021 | ||
Krajobraz łupkowy w północno-zachodniej Walii | 2021 |
Włochy (57)Edytuj
Rysunki naskalne w Val Camonica | 1979 | ||
Kościół i klasztor dominikanów Santa Maria delle Grazie z „Ostatnią Wieczerzą” Leonarda da Vinci w Mediolanie (K) | 1980 | ||
Historyczne centrum Rzymu, eksterytorialne posiadłości Watykanu w Rzymie i bazylika św. Pawła za Murami (San Paolo Fuori le Mura) – wspólnie z Watykanem | 1981, 1990 | ||
Zespół zabytkowy we Florencji | 1982 | ||
Plac Katedralny (Piazza del Duomo) w Pizie | 1987 | ||
Wenecja wraz z laguną | 1987 | ||
Zespół zabytkowy w San Gimignano | 1990 | ||
Sassi w Materze | 1993 | ||
Vicenza i wille palladiańskie w regionie Veneto | 1994, 1996 | ||
Zespół zabytkowy w Neapolu | 1995 | ||
Miasto przemysłowe Crespi d’Adda | 1995 | ||
Renesansowe miasto Ferrara i delta Padu | 1995, 1999 | ||
Zespół zabytkowy w Sienie | 1995 | ||
Zespół zabytkowy w Pienzy | 1996 | ||
Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie | 1996 | ||
Trulli w Alberobello | 1996 | ||
Zamek Castel del Monte | 1996 | ||
Costiera Amalfitana | 1997 | ||
Pałac Królewski w Casercie (z XVIII wieku), wraz z parkiem, akweduktem Vanvitellego i zespołem San Leucio | 1997 | ||
Su Nuraxi w Barumini (Sardynia) | 1997 | ||
Ogród botaniczny w Padwie (Orto Botanico) | 1997 | ||
Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie | 1997 | ||
Villa Romana del Casale | 1997 | ||
Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej w Turynie i okolicach | 1997 | ||
Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto) | 1997 | ||
Zespoły archeologiczne – Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata | 1997 | ||
Strefa archeologiczna w Agrigento | 1997 | ||
Strefa archeologiczna i Bazylika Matki Bożej Wniebowziętej w Akwilei | 1998 | ||
Zespół zabytkowy w Urbino | 1998 | ||
Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula | 1998 | ||
Willa Hadriana w Tivoli | 1999 | ||
Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie | 2000 | ||
Miasto Werona | 2000 | ||
Wyspy Liparyjskie | 2000 | ||
Villa d’Este w Tivoli | 2001 | ||
Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia) | 2002 | ||
Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii | 2003 | ||
Monte San Giorgio (wpis transgraniczny wraz ze Szwajcarią) | 2003, 2010 | ||
Val d’Orcia | 2004 | ||
Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii | 2004 | ||
Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica | 2005 | ||
Genua – część historycznego centrum z zespołem późnorenesansowych i barokowych rezydencji, położonych wzdłuż Le Strade Nuove | 2006 | ||
Mantua i Sabbioneta | 2008 | ||
Linie kolei retyckiej przez przełęcze Albula i Bernina (wpis transgraniczny ze Szwajcarią) | 2008 | ||
Dolomity | 2009 | ||
Longobardowie we Włoszech. Ośrodki władzy, 568–774 n.e. | 2011 | ||
Prehistoryczne osady na palach (wspólnie z Austrią, Francją, Niemcami, Słowenią, Szwajcarią) | 2011 | ||
Etna | 2013 | ||
Wille i ogrody Medyceuszy w Toskanii | 2013 | ||
Krajobraz winnic Piemontu – Langhe-Roero i Monferrato | 2014 | ||
Arabsko-normańskie Palermo i katedry Cefalù i Monreale | 2015 | ||
Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch | 2017, 2021 | ||
Weneckie dzieła obronne z okresu XVI i XVII wieku: Stato da Terra – zachodnie Stato da Mar – wpis transgraniczny położony na terenie Włoch, Czarnogóry i Chorwacji | 2017 | ||
Ivrea – miasto przemysłowe XX wieku | 2018 | ||
Le Colline del Prosecco di Conegliano e Valdobbiadene | 2019 | ||
Wielkie miasta uzdrowiskowe Europy – wpis transgraniczny położony na terenie Austrii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii | 2021 | ||
XIV-wieczne cykle fresków w Padwie | 2021 | ||
Podcienia Bolonii | 2021 |
Obiekty skreśloneEdytuj
UwagiEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Obiekt skreślony z listy w 2021 roku – World Heritage Committee deletes Liverpool – Maritime Mercantile City from UNESCO’s World Heritage List. unesco, 2021-07-21. [dostęp 2021-07-23]. (ang.).
Linki zewnętrzneEdytuj
- UNESCO: Lista światowego dziedzictwa UNESCO. whc.unesco.org. [dostęp 2010-08-04]. (ang. • fr.).
- Liga polskich miast i miejsc UNESCO: strona oficjalna. liga-unesco.pl. [dostęp 2010-08-04].
- Polski Komitet ds. UNESCO: strona oficjalna. unesco.pl. [dostęp 2010-08-04].