Okręgi wyborcze do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

lista w projekcie Wikimedia

Okręgi wyborcze do Senatu Rzeczypospolitej Polskiejokręgi wyborcze utworzone na terytorium Polski w celu przeprowadzenia wyborów powszechnych do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (izby wyższej parlamentu). Od 2011 liczbę i kształt okręgów reguluje Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy[1]. Wszystkie okręgi wyborcze są jednomandatowe, zatem w 100 okręgach wyborczych wybiera się łącznie 100 senatorów. Nad prawidłowym przeprowadzaniem wyborów czuwają okręgowe komisje wyborcze odpowiednie dla właściwych terytorialnie okręgów wyborczych do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (izby niższej parlamentu).

Zasady tworzenia okręgów

edytuj

Okręgi wyborcze do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej obejmują obszar całości lub części województwa, przy czym ich granice nie mogą naruszać granic okręgów wyborczych do Sejmu, zaś miasta liczące powyżej 500 000 mieszkańców mogą być dzielone na kilka okręgów. Ustaleniu podziału terytorium kraju na okręgi wyborcze i liczby wybieranych w nich senatorów służy norma przedstawicielstwa – iloraz liczby ludności Polski przez 100 (na podstawie danych Państwowej Komisji Wyborczej z 4 sierpnia 2011 wynosiła ona 377 813 mieszkańców)[2], przy czym liczba mieszkańców w okręgu nie może być wyższa lub równa dwukrotności normy przedstawicielstwa oraz nie może być niższa niż połowa normy przedstawicielstwa. W województwie wybiera się senatorów w liczbie nie mniejszej niż liczba całkowita będąca ilorazem liczby mieszkańców województwa i normy przedstawicielstwa, a nie większej niż ta liczba całkowita powiększona o jeden.

Na terenie gmin wchodzących w skład poszczególnych okręgów wyborczych tworzone są obwody głosowania. Ponadto tworzone mogą być obwody dla:

  • obywateli polskich przebywających poza granicami kraju (siedziby odpowiednich komisji obwodowych określa minister spraw zagranicznych); przynależą one do okręgu wyborczego nr 44 (odpowiedniego dla Warszawy-Śródmieścia);
  • wyborców przebywających na polskich statkach morskich, które znajdują się w podróży w okresie obejmującym dzień wyborów, jeżeli przebywa na nich co najmniej 15 wyborców (tworzy je minister infrastruktury); przynależą one do okręgu wyborczego nr 44.

Państwowa Komisja Wyborcza ma prawo przedkładania Sejmowi wniosków dotyczących propozycji zmian w podziale Polski na okręgi wyborcze, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian w zasadniczym podziale terytorialnym państwa lub ze zmiany liczby mieszkańców w okręgu wyborczym lub w kraju. Dokonywanie zmian granic powiatów pociągających za sobą zmiany granic okręgów wyborczych jest zakazane w okresie 12 miesięcy poprzedzających upływ kadencji Sejmu i Senatu oraz po skróceniu kadencji Sejmu i Senatu. Zmian w podziale na okręgi wyborcze można dokonać nie później niż na 3 miesiące przed dniem upływu terminu zarządzenia wyborów do Sejmu i Senatu.

Ustalenie wyniku wyborów w okręgach

edytuj

Mandat senatorski w danym okręgu otrzymuje kandydat, który otrzymał największą liczbę głosów ważnych (większość względna), przy czym każdy komitet może wystawić wyłącznie jednego kandydata. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów uzyskał więcej głosów, a przy dalszej równości, przeprowadzane jest przez przewodniczącego okręgowej komisji wyborczej losowanie. Jeżeli zostanie zarejestrowany tylko jeden kandydat, uważa się tego kandydata za wybranego, jeżeli w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów (wybiera się między opcjami „tak” i „nie”).

Wybory uzupełniające

edytuj

W razie utraty mandatu przez senatora Prezydent RP zarządza przeprowadzenie wyborów uzupełniających w okręgu, z którego został on wybrany, w ciągu 3 miesięcy od dnia stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora. Wyborów uzupełniających nie przeprowadza się w okresie 6 miesięcy przed dniem, w którym upływa termin zarządzenia wyborów do Sejmu.

Wygaśnięcie mandatu senatora niezwłocznie stwierdza Marszałek Senatu w formie obwieszczenia w następujących wypadkach:

  1. śmierci senatora,
  2. utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów,
  3. pozbawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
  4. zrzeczenia się mandatu (w tym przez odmowę złożenia ślubowania),
  5. zajmowania w dniu wyborów lub powołania w toku kadencji na stanowisko lub powierzenia funkcji, których nie można łączyć z mandatem senatora,
  6. wyboru w toku kadencji na posła do Parlamentu Europejskiego.

Wykaz okręgów

edytuj

Według danych Państwowej Komisji Wyborczej z 9 października 2011[2] najwięcej mieszkańców – 643 133 – zamieszkiwało obszar okręgu wyborczego nr 30 (największe miasto – Oświęcim), a najmniej mieszkańców – 216 436 – zamieszkiwało teren okręgu nr 61 (Bielsk Podlaski).

W poszczególnych województwach wybiera się następującą liczbę senatorów:

 
Okręgi wyborcze do Senatu RP od 2011
Uwagi:
  • Największe miasto – miasto o największej liczbie ludności w okręgu według danych z 1 stycznia 2019[3];
  • 2011 – liczba wyborców w okręgu według danych z 9 października 2011[2];
  • 2015 – liczba wyborców w okręgu według danych z 25 października 2015[4];
  • 2019 – liczba wyborców w okręgu według danych z 13 października 2019[5].
Okręgi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Nr
Największe miasto Siedziba OKW Powiaty i miasta na prawach powiatu Liczba wyborców
2011 2015 2019
1 Bolesławiec Legnica bolesławiecki, lubański, lwówecki, zgorzelecki 232 701 228 441 219 010
2 Jelenia Góra jaworski, kamiennogórski, karkonoski[a], złotoryjski; Jelenia Góra 238 761 232 902 219 472
3 Legnica głogowski, legnicki, lubiński, polkowicki; Legnica 330 527 326 073 313 689
4 Wałbrzych Wałbrzych świdnicki, wałbrzyski; Wałbrzych[b] (od 2013) 276 552 266 557 250 787
5 Dzierżoniów dzierżoniowski, kłodzki, ząbkowicki 280 739 272 988 258 392
6 Oleśnica Wrocław górowski, milicki, oleśnicki, oławski, strzeliński, średzki, trzebnicki, wołowski, wrocławski 475 471 487 171 491 960
7 Wrocław część Wrocławia[c] 234 415 235 098 232 164
8 Wrocław część Wrocławia[d] 263 255 265 792 269 620
9 Bydgoszcz Bydgoszcz bydgoski, świecki, tucholski; Bydgoszcz 484 224 478 748 462 305
10 Inowrocław inowrocławski, mogileński, nakielski, sępoleński, żniński 328 355 325 329 314 632
11 Toruń Toruń chełmiński, toruński; Toruń 275 037 274 260 268 938
12 Grudziądz brodnicki, golubsko-dobrzyński, grudziądzki, rypiński, wąbrzeski; Grudziądz 268 594 264 632 255 667
13 Włocławek aleksandrowski, lipnowski, radziejowski, włocławski; Włocławek 297 536 293 610 282 225
14 Puławy Lublin lubartowski, łukowski, opolski, puławski, rycki 354 078 348 875 339 009
15 Świdnik janowski, kraśnicki, lubelski, łęczyński, świdnicki 339 028 340 332 335 720
16 Lublin Lublin 276 983 266 970 260 113
17 Biała Podlaska Chełm bialski, parczewski, radzyński; Biała Podlaska 216 354 214 442 207 856
18 Chełm chełmski, krasnostawski, włodawski; Chełm 209 847 205 752 196 953
19 Zamość biłgorajski, hrubieszowski, tomaszowski, zamojski; Zamość 356 484 351 454 339 507
20 Zielona Góra Zielona Góra krośnieński, świebodziński, zielonogórski; Zielona Góra 256 647 255 349 248 694
21 Gorzów Wielkopolski gorzowski, międzyrzecki, słubicki, strzelecko-drezdenecki, sulęciński; Gorzów Wielkopolski 306 166 303 850 293 431
22 Nowa Sól nowosolski, wschowski, żagański, żarski 245 201 241 500 232 447
23 Łódź Łódź część Łodzi[e] 338 848 320 583 298 940
24 Łódź brzeziński, łódzki wschodni; część Łodzi[f] 328 279 321 620 309 844
25 Kutno Sieradz kutnowski, łęczycki, łowicki, poddębicki 229 522 225 285 216 712
26 Pabianice łaski, pabianicki, zgierski 271 729 270 630 265 333
27 Sieradz pajęczański, sieradzki, wieluński, wieruszowski, zduńskowolski 292 883 290 634 282 540
28 Piotrków Trybunalski Piotrków Trybunalski bełchatowski, piotrkowski, radomszczański; Piotrków Trybunalski 321 820 318 995 308 435
29 Tomaszów Mazowiecki opoczyński, rawski, skierniewicki, tomaszowski; Skierniewice 270 764 267 020 257 260
30 Oświęcim Kraków (I) chrzanowski, myślenicki, oświęcimski, suski, wadowicki 512 929 514 765 506 754
31 Olkusz Kraków (II) krakowski, miechowski, olkuski 338 536 344 543 344 853
32 Kraków część Krakowa[g] 287 308 288 679 288 077
33 Kraków część Krakowa[h] 296 100 305 647 309 980
34 Bochnia Tarnów bocheński, brzeski, proszowicki, wielicki 275 622 283 973 287 402
35 Tarnów dąbrowski, tarnowski; Tarnów 293 534 295 630 292 008
36 Nowy Targ Nowy Sącz limanowski, nowotarski, tatrzański 293 838 299 290 298 964
37 Nowy Sącz gorlicki, nowosądecki; Nowy Sącz 311 000 315 005 312 351
38 Płock Płock gostyniński, płocki, sierpecki, sochaczewski, żyrardowski; Płock 395 740 393 981 380 938
39 Ciechanów ciechanowski, mławski, płoński, przasnyski, żuromiński 279 022 277 238 269 161
40 Legionowo Warszawa (II) legionowski, nowodworski, warszawski zachodni, wołomiński 396 249 411 619 422 780
41 Pruszków grodziski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski 407 796 421 056 427 827
42 Warszawa Warszawa (I) część Warszawy[i] 335 504 328 804 324 264
43 Warszawa część Warszawy[j] 363 743 368 982 377 593
44[k] Warszawa część Warszawy[l] 314 832 320 351 328 828
45 Warszawa część Warszawy[m] 339 545 343 701 345 940
46 Ostrołęka Siedlce makowski, ostrołęcki, ostrowski, pułtuski, wyszkowski; Ostrołęka 308 028 307 970 302 179
47 Mińsk Mazowiecki garwoliński, miński, węgrowski 255 290 257 634 255 801
48 Siedlce łosicki, siedlecki, sokołowski; Siedlce 198 717 197 497 192 397
49 Kozienice Radom białobrzeski, grójecki, kozienicki, przysuski 194 098 193 005 187 871
50 Radom lipski, radomski, szydłowiecki, zwoleński; Radom 387 006 381 033 367 440
51 Nysa Opole brzeski, kluczborski, namysłowski, nyski, prudnicki 329 139 321 964 308 974
52 Opole opolski; Opole 206 669 202 845 196 434
53 Kędzierzyn-Koźle głubczycki, kędzierzyńsko-kozielski, krapkowicki, oleski, strzelecki 291 783 284 122 271 637
54 Stalowa Wola Rzeszów leżajski, niżański, stalowowolski, tarnobrzeski; Tarnobrzeg 280 585 278 380 270 766
55 Mielec dębicki, kolbuszowski, mielecki, ropczycko-sędziszowski, strzyżowski 370 574 372 929 369 470
56 Rzeszów łańcucki, rzeszowski; Rzeszów 329 944 337 268 344 258
57 Krosno Krosno brzozowski, jasielski, krośnieński; Krosno 273 286 274 172 269 873
58 Przemyśl bieszczadzki, jarosławski, leski, lubaczowski, przemyski, przeworski, sanocki; Przemyśl 437 008 436 430 427 417
59 Suwałki Białystok augustowski, grajewski, kolneński, łomżyński, moniecki, sejneński, suwalski, zambrowski; Łomża, Suwałki 380 948 377 604 366 622
60 Białystok białostocki, sokólski; Białystok 401 410 398 355 389 557
61 Bielsk Podlaski bielski, hajnowski, siemiatycki, wysokomazowiecki 176 498 171 751 162 951
62 Słupsk Słupsk[n] lęborski, słupski, wejherowski; Słupsk 351 535 353 374 347 134
63 Chojnice bytowski, chojnicki, człuchowski, kartuski, kościerski 321 042 328 122 330 625
64 Gdynia pucki; Gdynia 256 816 254 989 250 616
65 Gdańsk Gdańsk Gdańsk, Sopot 392 512 388 788 385 271
66 Tczew gdański, starogardzki, tczewski 259 250 265 242 266 291
67 Malbork kwidzyński, malborski, nowodworski, sztumski 178 174 176 768 171 439
68 Myszków Częstochowa częstochowski, kłobucki, lubliniecki, myszkowski 302 080 302 447 296 532
69 Częstochowa Częstochowa 193 215 184 337 172 394
70 Gliwice Katowice (I)[o] gliwicki, tarnogórski; Gliwice 354 114 346 602 333 776
71 Zabrze Bytom, Zabrze 279 997 265 169 245 990
72 Jastrzębie-Zdrój Bielsko-Biała (II)[p] raciborski, wodzisławski; Jastrzębie-Zdrój, Żory 337 333 329 546 317 793
73 Rybnik mikołowski, rybnicki; Rybnik 246 977 244 645 239 551
74 Ruda Śląska Katowice (II) Chorzów, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice 348 054 333 190 314 539
75 Tychy bieruńsko-lędziński; Mysłowice, Tychy 210 220 205 063 197 627
76 Dąbrowa Górnicza Katowice (III)[q] będziński, zawierciański; Dąbrowa Górnicza 330 211 320 059 307 438
77 Sosnowiec Jaworzno, Sosnowiec 255 427 244 832 228 429
78 Bielsko-Biała Bielsko-Biała bielski, pszczyński; Bielsko-Biała 349 104 348 627 341 367
79 Cieszyn cieszyński, żywiecki 261 859 263 721 259 379
80 Katowice Katowice (II) Katowice 249 350 239 517 226 001
81 Końskie Kielce buski, jędrzejowski, kazimierski, konecki, pińczowski, staszowski, włoszczowski 367 669 362 442 352 152
82 Ostrowiec Świętokrzyski opatowski, ostrowiecki, sandomierski, skarżyski, starachowicki 351 152 342 977 325 899
83 Kielce kielecki; Kielce 327 127 325 802 319 641
84 Elbląg Elbląg bartoszycki, braniewski, elbląski, lidzbarski; Elbląg 264 462 259 106 245 879
85 Iława działdowski, iławski, nowomiejski, ostródzki 244 436 243 955 236 893
86 Olsztyn Olsztyn nidzicki, olsztyński, szczycieński; Olsztyn 313 320 315 088 307 933
87 Ełk ełcki, giżycki, gołdapski, kętrzyński, mrągowski, olecki, piski, węgorzewski 324 510 321 051 307 946
88 Piła Piła chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, pilski, wągrowiecki, złotowski 324 002 322 376 313 994
89 Szamotuły grodziski, międzychodzki, nowotomyski, obornicki, szamotulski, wolsztyński 285 421 288 382 285 295
90 Swarzędz Poznań poznański 254 453 274 637 294 136
91 Poznań Poznań 432 413 418 109 414 154
92 Gniezno Konin gnieźnieński, słupecki, średzki, śremski, wrzesiński 313 647 314 460 310 074
93 Konin kolski, koniński, turecki; Konin 303 043 302 764 295 337
94 Leszno Kalisz gostyński, kościański, leszczyński, rawicki; Leszno 263 297 264 359 259 675
95 Ostrów Wielkopolski kępiński, krotoszyński, ostrowski, ostrzeszowski 277 992 278 945 273 972
96 Kalisz jarociński, kaliski, pleszewski; Kalisz 256 181 253 840 248 880
97 Szczecin Szczecin policki; Szczecin 370 147 364 385 352 634
98 Stargard goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, łobeski, myśliborski, pyrzycki, stargardzki; Świnoujście 467 096 462 492 444 089
99 Kołobrzeg Koszalin białogardzki, choszczeński, drawski, kołobrzeski, świdwiński, wałecki 274 488 270 514 258 025
100 Koszalin koszaliński, sławieński, szczecinecki; Koszalin 246 956 244 889 234 720

Wybory na podstawie poprzednich ordynacji

edytuj

1922–1935

edytuj

Pierwszym aktem prawnym dotyczącym wyborów do Senatu RP była ustawa z dnia 28 lipca 1922 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu[6], według której ustalono skład izby wyższej parlamentu w latach: 1922, 1928 i 1930. Jej zapisy nawiązywały do uchwalonej tego samego dnia ordynacji wyborczej do Sejmu. Czynne prawo wyborcze przysługiwało obywatelom powyżej 30. roku życia mającym prawa wyborcze do Sejmu, bierne – osobom powyżej 40. roku życia. 93 senatorów wybierano z list okręgowych, 18 z list państwowych.

Okręgami wyborczymi były poszczególne województwa, w których obsadzano następującą liczbę mandatów:

Wyborcy oddawali jeden głos na listę zamkniętą (bez wyboru konkretnego kandydata). Mandaty rozdzielano systemem proporcjonalnym przy pomocy metody D’Hondta – między listy okręgowe na podstawie liczby głosów otrzymanych w danym okręgu, zaś między listy państwowe na podstawie liczby mandatów zdobytych z list okręgowych.

1935–1938

edytuj

Ustawa z dnia 8 lipca 1935 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu[7], uchwalona na podstawie konstytucji kwietniowej, zniosła zasadę powszechności wyborów do tej izby. Trzecia część Senatu – 32 osoby – była powoływana bezpośrednio przez Prezydenta RP, pozostała – 64 senatorów – wyłaniana była w wyniku wyborów pośrednich dokonywanych przez wojewódzkie kolegia wyborcze. Według tych zasad wybrano senatorów w 1935 i 1938.

Delegatów do wojewódzkich kolegiów wyborczych wybierali obywatele z tytułu zasługi, wykształcenia lub zaufania (m.in. odznaczeni orderami państwowymi; absolwenci wybranych typów szkół; posiadający stopień oficerski; członkowie samorządów terytorialnych; osoby zajmujące wybrane stanowiska w samorządach oraz organizacjach gospodarczych i zawodowych) powyżej 30. roku życia posiadający prawa wyborcze do Sejmu. Bierne prawo wyborcze przysługiwało obywatelom powyżej 40. roku życia posiadającym prawa wyborcze do Sejmu. Delegatów wybierano na zasadzie większości bezwzględnej (w ewentualnej III turze głosowania wystarczyła większość względna). Następnie tak wybrani członkowie wojewódzkich kolegiów wyborczych dokonywali wyboru senatorów spośród ustalonej przez komisję główną kolegium listy kandydatów.

Każdy z delegatów mógł oddać tyle głosów, ilu senatorów było wybieranych przez dane kolegium. W poszczególnych województwach obsadzano następującą liczbę mandatów:

Senatorami zostawali kandydaci, którzy otrzymali głosy stosownej większości delegatów.

1989–2001

edytuj

Wybory do nowo powołanego Senatu PRL w 1989 przeprowadzono na podstawie ordynacji wyborczej z 7 kwietnia 1989[8], zaś wybory do Senatu RP w latach: 1991, 1993 i 1997 – na podstawie ordynacji z 10 maja 1991[9]. Czynne prawo wyborcze przysługiwało obywatelom powyżej 18. roku życia, bierne – powyżej 21. roku życia.

Okręgami wyborczymi były obszary poszczególnych województw, w których wybierano po 2 senatorów, a w katowickim i warszawskim – po 3.

Według ordynacji z 1989 uznawano, że wyborca oddaje głos na tych kandydatów, których nazwiska nie zostały skreślone na karcie do głosowania (nie więcej niż liczba obsadzanych w okręgu mandatów). Wybrani zostali kandydaci z kolejno największą liczbą oddanych głosów, przy czym każdy z nich musiał otrzymać więcej niż połowę głosów ważnych. Od 1991 mandaty obsadzano na zasadzie większości względnej, przy czym każdy głosujący miał prawo wyboru tylu kandydatów, ile miejsc obsadzano w tym okręgu (można było również wybrać mniejszą liczbę kandydatów).

2001–2011

edytuj

Wybory do Senatu RP w latach: 2001, 2005 i 2007 przeprowadzono na podstawie ordynacji wyborczej z 12 kwietnia 2001[10]. Głównymi różnicami między obecnymi a zniesionymi przepisami były: wielkość i kształt okręgów wyborczych oraz liczba mandatów w nich obsadzanych. Podobnie jak obecnie czynne prawo wyborcze posiadali obywatele powyżej 18. roku życia, zaś bierne powyżej 30. roku życia.

Według ustawy w poszczególnych okręgach wybierano od 2 do 4 senatorów, przy czym pokrywały się one z okręgami wyborczymi do Sejmu (z wyjątkiem okręgu nr 12, obejmującego obszar okręgów nr 12 i 13 do izby niższej). Mandaty obsadzano na zasadzie większości względnej, przy czym każdy głosujący miał prawo wyboru tylu kandydatów, ile miejsc obsadzano w tym okręgu (można było również wybrać mniejszą liczbę kandydatów).

Wykaz okręgów 2001–2011

edytuj
 
Okręgi wyborcze do Senatu RP w latach 2001–2011

Według danych Państwowej Komisji Wyborczej z 19 października 2007[11] (21 października tego roku odbyły się ostatnie wybory do Senatu na podstawie poprzedniej ordynacji) najwięcej mieszkańców – 1 753 921 – zamieszkiwało obszar okręgu wyborczego nr 12 z siedzibą w Krakowie. Najmniej mieszkańców – 603 700 – zamieszkiwało teren okręgu nr 26 (Częstochowa). Najwięcej osób przypadało na mandat w okręgu nr 40 (Szczecin) – 517 094, zaś najmniej w okręgu nr 26 (Częstochowa) – 301 850.

W poszczególnych województwach wybierano następującą liczbę senatorów:

Uwagi:
M – liczba mandatów obsadzanych w okręgu.
LM – liczba ludności w okręgu według danych z 19 października 2007[11].
LM:M – liczba ludności przypadająca na mandat w okręgu według danych z 19 października 2007[11].

Zobacz też

edytuj
  1. Do końca 2020 pod nazwą powiat jeleniogórski.
  2. Do końca 2012 Wałbrzych wchodził w skład powiatu wałbrzyskiego. Przynależność tego miasta na prawach powiatu do okręgu nr 4 potwierdziła ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2015 r. poz. 1044).
  3. Osiedla: Bieńkowice, Biskupin-Sępolno-Dąbie-Bartoszowice, Borek, Brochów, Gaj, Gajowice, Grabiszyn-Grabiszynek, Huby, Jagodno, Klecina, Krzyki-Partynice, Księże, Oporów, Plac Grunwaldzki, Powstańców Śląskich, Przedmieście Oławskie, Przedmieście Świdnickie, Stare Miasto, Tarnogaj, Wojszyce-Ołtaszyn, Zacisze-Zalesie-Szczytniki.
  4. Osiedla: Gądów-Popowice Południowe, Jerzmanowo-Jarnołtów-Strachowice-Osiniec, Karłowice-Różanka, Kleczków, Kowale, Kuźniki, Leśnica, Lipa Piotrowska, Maślice, Muchobór Mały, Muchobór Wielki, Nadoodrze, Nowy Dwór, Ołbin, Osobowice-Rędzin, Pawłowice, Pilczyce-Kozanów-Popowice, Polanowice-Poświętne-Ligota, Pracze Odrzańskie, Psie Pole-Zawidawie, Sołtysowice, Swojczyce-Strachocin-Wojnów, Szczepin, Świniary, Widawa, Żerniki.
  5. Osiedla: Bałuty Zachodnie, Bałuty-Centrum, Bałuty-Doły, im. Józefa Montwiłła-Mirecki, Julianów-Marysin-Rogi, Karolew-Retkinia Wschód, Katedralna, Koziny, Lublinek-Pienista, Łagiewniki, Nad Nerem, Radogoszcz, Retkinia Zachód-Smulsko, Stare Polesie, Śródmieście-Wschód, Teofilów-Wielkopolska, Zdrowie-Mania, Złotno.
  6. Osiedla: Andrzejów, Chojny, Chojny-Dąbrowa, Dolina Łódki, Górniak, Mileszki, Nowosolna, Nr 33, Olechów-Janów, Piastów-Kurak, Rokicie, Ruda, Stary Widzew, Stoki, Widzew-Wschód, Wiskitno, Wzniesień Łódzkich, Zarzew.
  7. Dzielnice: II Grzegórzki, III Prądnik Czerwony, IV Prądnik Biały, XIV Czyżyny, XV Mistrzejowice, XVI Bieńczyce, XVII Wzgórza Krzesławickie, XVIII Nowa Huta.
  8. Dzielnice: I Stare Miasto, V Krowodrza, VI Bronowice, VII Zwierzyniec, VIII Dębniki, IX Łagiewniki-Borek Fałęcki, X Swoszowice, XI Podgórze Duchackie, XII Bieżanów-Prokocim, XIII Podgórze.
  9. Dzielnice: Praga-Południe, Praga-Północ, Rembertów, Targówek, Wesoła.
  10. Dzielnice: Mokotów, Ursynów, Wawer, Wilanów.
  11. Dane o liczbie wyborców podano z pomienięciem uprawnionych do głosowania za granicą.
  12. Dzielnice: Białołęka, Bielany, Śródmieście, Żoliborz.
  13. Dzielnice: Bemowo, Ochota, Ursus, Włochy, Wola.
  14. W latach 2011–2019 siedzibą komisji była Gdynia.
  15. W latach 2011–2019 siedzibą komisji były Gliwice.
  16. W latach 2011–2019 siedzibą komisji był Rybnik.
  17. W latach 2011–2019 siedzibą komisji był Sosnowiec.
  18. W 2003 Wałbrzych został włączony do powiatu wałbrzyskiego.

Przypisy

edytuj
  1. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277).
  2. a b c Wybory 2011 do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2019-08-26].
  3. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2019.
  4. Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015. Wyniki wyborów do Senatu RP. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2019-08-26].
  5. Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019. Wyniki wyborów 2019 do Senatu RP. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2020-08-17].
  6. Ustawa z dnia 28 lipca 1922 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu (Dz.U. z 1922 r. nr 66, poz. 591).
  7. Ustawa z dnia 8 lipca 1935 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu (Dz.U. z 1935 r. nr 47, poz. 320).
  8. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. z 1989 r. nr 19, poz. 103).
  9. Ustawa z dnia 10 maja 1991 r. – Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1991 r. nr 58, poz. 246).
  10. Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2001 r. nr 46, poz. 499).
  11. a b c Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 2007. Wyniki wyborów. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2015-10-20].